ျမန္မာ႔ ေက်ာက္စိမ္း ဘယ္သူ ေရာင္းစား ေနသလဲ

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ GDP အသားတင္ ထုတ္လုပ္မွဳ တ၀က္ေက်ာ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံ (၃၀)ေက်ာ္ ၀င္ေငြပဏာမရွိေနတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းေတြကို ဘယ္သူေတြ ပိုင္ဆိုင္ေနသလဲ ဆိုတာ အမ်ားျပည္သူ သိေအာင္ တရား၀င္ ေၾကညာေပးဖို႔ Global Witness အဖဲြ႔ႀကီးက တိုက္တြန္း လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္က ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းအေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အစီရင္ခံစာ အေၾကာင္းေဆြးေႏြးပဲြကို ၾကာသာပေတးေန႔က ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်င္းပခဲ့တာပါ။ ကိုယ္တုိင္ တက္ေရာက္သတင္းယူခဲ့တဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အေၾကာင္းစံုကိုေျပာျပမွာပါ။


ဒါကေတာ့ အစီရင္ခံစာေရးသူ လန္ဒန္အေျခစိုက္ Global Witness အဖဲြ႔ႀကီးက Juman Kubba က ေနာက္ တက္လာမယ့္ အစိုးရအေနနဲ႕ အေရးတႀကီး ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို ဗီြအိုေအကို ေျပာသြားတာပါ။
"ဒီေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အေရးတႀကီး ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့အခ်က္ (၂)ခ်က္ရွိပါတယ္။ ပထမအခ်က္က ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းကရတဲ့၀င္ေငြေတြကို ထင္သာျမင္သာျဖစ္ေစဖို႔ ဘယ္ကုမၸဏီေတြ ပိုင္ဆိုင္ေနသလဲဆိုတာ အမ်ားျပည္သူ သိေအာင္ တရား၀င္ေၾကညာဖို႔လိုပါတယ္။ ဘယ္သူေတြ ပိုင္သလဲဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြမသိရပဲ ဒီ၀င္ေငြေတြ ဘယ္ေရာက္သြားလဲဆိုတာ မသိႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္တခ်က္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးရာမွာ အေရးပါတဲ့ သဘာ၀ သံယဇာတ အရင္းအျမစ္ ခဲြေ၀ေရးကိစၥ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးရမွာပါ။ ျပည္သူေတြ လိုလားတဲ့ စစ္မွန္ၿပီး ေရရွည္တည္တံတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ ဘယ္ေဆြးေႏြးပဲြမဆို ဒီအခ်က္ဟာ အဓိကျဖစ္ပါတယ္။"
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြရဲ႕ လာဒ္စားမွဳေတြေၾကာင့္ ျပည္သူေတြခံစားခြင့္မရခဲ့တဲ့ သဘာ၀ အရင္းအျမစ္ေတြက ရတဲ့၀င္ေငြေတြထဲမွာ အခုလို ေက်ာက္စိမ္း လုပ္ငန္းကိုမွ ေရြးခ်ယ္ၿပီး စံုစမ္း အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရပါသလဲရွင့္။
"က်မတို႔အေနနဲ႔ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔တူးေဖၚမွဳလုပ္ငန္းေတြ၊ လယ္ယာေျမသိမ္းဆည္းမွဳေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း စံုစမ္းမွဳေတြလုပ္ပါတယ္။ အခုဒီေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းအေၾကာင္းကေတာ့ က်မတို႕အတြက္ အလြန္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။ က်မအရင္ကေျပာထားသလို ဒီလုပ္ငန္းရဲ႕၀င္ေငြပမာဏဟာ အလြန္ကိုႀကီးမားၿပီး တႏွစ္အတြင္းမွာတင္ ေဒၚလာ (၃၁)ဘီလီယံ ၀င္ေငြရွိေနပါတယ္။ ဒီေငြေတြဘယ္ေရာက္သြားသလဲ၊ ဘယ္သူေတြ အက်ဴိးအျမတ္ ရေနသလဲ စတာေတြ သိဖို႕အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္လို႔ ဘယ္သူမွ စံုစမ္းအစီရင္ခံတာမ်ဳိး မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြနားလည္ဖို႕ ဒီေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြသိေအာင္ စတင္ေဆာင္ရြက္ဖို႕ အေရးႀကီးတယ္လို႔ က်မတို႕ ျမင္ပါတယ္။"
အစီရင္ခံစာထဲက ေငြပမာဏ ကိန္းဂဏန္းေတြ ရဖို႔ အခ်ိန္ တနွစ္ေက်ာ္ၾကာခဲ့ၿပီး၊ အစိုးရက ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကို အတည္ျပဳႏိုင္ဖို႕ သက္ဆိုင္ရာ၀န္ႀကီး ဌာနေတြကိုေမးျမန္းတာ၊ ေက်ာက္စိမ္းေရာင္းရတဲ့ေငြစာရင္းေတြကို အတိအက်ျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ ျပဳစုတာ စတာမ်ဳိးေတြကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရေၾကာင္း Juman Kubba ကေျပာပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ဖားကန္႕ေဒသက ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖၚေရးလုပ္ငန္းကို အရွိန္အဟုန္ နဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္ကိုင္လာတာေၾကာင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ကိုလည္း ထိခိုက္ခဲ့တယ္ လို႔ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ပါ၀င္တဲ့ ျမစ္ႀကီးနား အေျခစိုက္ Kachin Developing Network Group က ကိုဆာဂ်ီးကလည္း ေျပာပါတယ္။
"ဖားကန္႔မွာ သိတဲ့အတုိင္းပါပဲ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲဖို႔ မူးယစ္ေဆးဝါးေရာင္းစားဖို႔ ေတာ့္ေတာ့္ကို ဆိုးဝါးတာေတြရွိတယ္။ ဒါကိုေတြ႔တယ္ ဒါေပမဲ့ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြက ဖမ္းဆီးအေရးယူတာမရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တခ်ိဳ႕ အဲ့မွာရွိတဲ့ကခ်င္တခ်ိဳ႕ ဘာသာေရးအဖြဲ႔ေတြ ဦးစီးဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့မွ မူးယစ္ေဆးဝါးတားဆီးေရးအဖြဲ႔ဆိုၿပီး သူတို႔ဘာသာ သူတို႔ျပန္ၿပီးေတာ့ ထူေထာင္တဲ့ဟာေတာ့ရွိတာေပါ့ အခု။ ေနာက္ တျခားလိင္မႈကိစၥ လိင္ကၽြန္လုပ္ငန္းေတြ တျခားေလာင္းကစားမႈ ေနာက္ ကုမၸဏီေၾကာင့္ လူသတ္တဲ့ဟာေတြ တမင္သပ္သပ္ ကုမၸဏီဘက္က ဘက္ဖိုးလို႔ေခၚတဲ့ စက္ယႏၱယားနဲ႔သတ္တဲ့ဟာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီး မေတာ္တဆ ထိခုိက္မႈေတြရွိတယ္။ ဒီလူထုသြားတဲ့လမ္းေတြမွာ ႀကီးမားတဲ့ စက္ယႏၱယားႀကီးေတြ ထရပ္ကားေတြ ျဖတ္သြားျဖတ္လာ သြားတဲ့အတြက္ ဆုိင္ကယ္နဲ႔သြားတဲ့လူကိုလည္း တိုက္တယ္။ လမ္းေလ်ာက္တဲ့သူကိုလည္း တုိက္တယ္ ဒါေၾကာင့္ အက္ဆီးဒင့္ေတြ မေတာ္တဆေတြ ခနခန ျဖစ္တယ္။"
ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႕အစည္းႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ EITI (ေခၚ) သယံဇာတ ထုတ္ယူမႈ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အဖဲြ႕၀င္အျဖစ္ လ်ာထားခံထားရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႕ ဒီေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း တူးေဖၚတဲ့ေနရာမွာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနတယ္လို႔ ကိုဆာဂ်ီးက ေထာက္ျပပါတယ္။
Myanmar's "Big State Secret" Global WitnessMyanmar's "Big State Secret" Global Witness
Global Witness အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕အစီရင္ခံစာ ထဲမွာေတာ့ ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္း လုပ္ငန္းမွာပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူေတြဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဳးႀကီးသန္းေရႊ(အၿငိမ္းစား)၊ အာဏာရႀကံ႕ခိုင္ဖံြၿဖိဳးေရးပါတီရဲ႕အေထြေထြအတြင္းေရးမွဳးေဟာင္း ဦးေမာင္ေမာင္သိန္း၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးတဦးျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းအုန္းျမင့္၊ ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႕ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ဒု၀န္ႀကီး ဖုန္းေဆြတို႕ျဖစ္တယ္လို႕ေဖၚျပထားပါတယ္။
Myanmar's "Big State Secret"Myanmar's "Big State Secret"
အက်ဳိးအျမတ္ရွိတယ္ ဆိုေနတဲ့ အမည္စာရင္းေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ျမန္မာ အစိုးရဘက္က သေဘာမတူေပမဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႕ ကိန္းဂဏန္း အခ်က္ေတြ အခုလို ထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ခ်ီးက်ဴးခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ တယ္လို႔ သူတို႕ၾကားသိခဲ့ရေၾကာင္း Juman Kubba က ေျပာသြားပါတယ္။
VOA Burmese