ျမန္မာစာေပ သမိုင္းတြင္ တစ္ခါတစ္ရံ၌ စာဆိုအခ်င္းခ်င္းေသာ္ လည္းေကာင္း၊ စာဆိုက စာဖတ္သူတို႔အား လည္းေကာင္း ဉာဏ္စမ္းလိုျခင္းေၾကာင့္ စာေပဖြဲ႕ႏြဲ႕ရာတြင္ တိုက္႐ိုက္ေရာဖြဲ႕မႈ မျပဳဘဲ အေတြးအေခၚ စိတ္ကူးဉာဏ္ ၾကြယ္ဝေစရန္ ရည္ရြယ္လ်က္ ပေဟဠိဆန္ေသာ အေရးအသားမ်ိဳးျဖင့္ ေရးသားမႈ ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာစာေပတြင္ ပေဟဠိဆန္ေသာ အေရးအသား ေရးနည္းမ်ားစြာ ရွိခဲ့သည္။
အတိတ္ေခတ္ ျမန္မာစာေပတြင္ ပေဟဠိဆန္ေသာ အေရးအသားမ်ိဳးကို ရတု၊ ရကန္၊ ေမာ္ကြန္း၊ ပ်ိဳ႕၊ ဧခ်င္း စေသာ ကဗ်ာ လကၤာမ်ား၌ အလ်ဥ္းသင့္သည္ႏွင့္အမွ် ထည့္သြင္း ဖြဲ႕ဆိုမႈ ျပဳသကဲ့သို႔ တစ္ခါတစ္ရံ၌ ပေဟဠိဆန္ေအာင္ တီထြင္ေရးသားနည္းကိုလည္း အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ပေဟဠိဆန္ေသာ ျမန္မာ အေရးအသားနည္းသည္ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ဉာဏ္စမ္းျခင္းသေဘာ၊ တစ္ဦးထံတစ္ဦး လွ်ိဳ႕ဝွက္စာေရးျခင္း သေဘာဟု ဆိုသင့္သည္။
အတိတ္ေခတ္ ျမန္မာစာေပတြင္ ပေဟဠိဆန္ေသာ အေရးအသားမ်ိဳးကို ရတု၊ ရကန္၊ ေမာ္ကြန္း၊ ပ်ိဳ႕၊ ဧခ်င္း စေသာ ကဗ်ာ လကၤာမ်ား၌ အလ်ဥ္းသင့္သည္ႏွင့္အမွ် ထည့္သြင္း ဖြဲ႕ဆိုမႈ ျပဳသကဲ့သို႔ တစ္ခါတစ္ရံ၌ ပေဟဠိဆန္ေအာင္ တီထြင္ေရးသားနည္းကိုလည္း အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ပေဟဠိဆန္ေသာ ျမန္မာ အေရးအသားနည္းသည္ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ဉာဏ္စမ္းျခင္းသေဘာ၊ တစ္ဦးထံတစ္ဦး လွ်ိဳ႕ဝွက္စာေရးျခင္း သေဘာဟု ဆိုသင့္သည္။
အတိတ္ေခတ္ ျမန္မာစာေပ၏ အသံုးမ်ားခဲ့ေသာ ပေဟဠိဆန္သည့္ စာေပေရးနည္းမ်ားကား ဒူးဂဏန္းေရးနည္း၊ ေက်းဂဏန္းေရးနည္း၊ ေက်ာက္စာဂဏန္းေရးနည္း၊ ပိတုန္းပ်ံဝဲေရးနည္း၊ ဝါးခြဲေရးနည္း၊ ၾကာေရးနည္း၊ ပိဋကတ္သခၤ်ာေရးနည္း၊ ေမွာင္စာေရးနည္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။
ဒူးဂဏန္းေရးနည္း ဟူသည္ ‘က၊ ခ’ စေသာ အကၡရာမ်ား၏ ေနရာတြင္ ‘၁၊ ၂၊ ၃’ စေသာ သခၤ်ာကိန္းဂဏန္းမ်ားကို ဖလွယ္အသံုးျပဳ ေရးနည္းျဖစ္၏။ ဖလွယ္အသံုးျပဳ ေရးရာတြင္ နည္းစနစ္ရွိသည္။ သတ္မွတ္ခ်က္ ရွိသည္။ ယင္းနည္းစနစ္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို-
ဟူ၍ ဖြဲ႕ဆို လမ္းညႊန္ခဲ့သည္။ ယင္းကဗ်ာ လမ္းညႊန္ခ်က္ကို ပံုျပဇယားျဖင့္ ေဖာ္ျပရလွ်င္
က
|
ခ
|
င
|
စ
|
ဆ
|
ည
|
တ
|
ထ
|
န
| |
၁
|
၂
|
၃
|
၄
|
၅
|
၆
|
၇
|
၈
|
၉
| |
ပ
|
ဖ
|
မ
|
ယ
|
ရ
|
လ
|
ဝ
|
သ
|
ဟ
|
အ
|
၁
|
၂
|
၃
|
၄
|
၅
|
၆
|
၇
|
၈
|
၉
|
+
|
၁
|
၂
|
၃
|
၄
|
၅
|
၆
|
၇
|
၈
|
၉
|
ဟူ၍ ‘က၊ ခ၊ င’ အကၡရာမ်ားကို ‘၁၊ ၂၊ ၃’ ကိန္းဂဏန္းမ်ားျဖင့္ ဖလွယ္ ေရးသားထားေၾကာင္း ေဖာ္ျပသတ္မွတ္ခဲ့သည္။
ေက်းဂဏန္း ေရးသားနည္းဟူသည္ ဒူးဂဏန္း ေရးသားနည္းႏွင့္ ဆင္ဆင္တူသည္။ ဒူးဂဏန္း ေရးသားနည္း နည္းစနစ္အတိုင္း ‘က၊ ခ၊ င၊ စ၊ ဆ၊ ည၊ တ၊ ထ၊ န၊ ပ၊ ဖ၊ မ၊ ယ၊ ရ၊ လ၊ ဝ၊ သ၊ ဟ၊ အ’ အကၡရာမ်ားကို ‘၁၊ ၂၊ ၃၊ ၄၊ ၅၊ ၆၊ ၇၊ ၈၊ ၉’ ကိန္းဂဏန္းမ်ားျဖင့္ ဖလွယ္ေရးသားမႈ ျပဳသည္။ ျခားနားခ်က္မွာ သက္ဆိုင္ရာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားတြင္ ‘လံုးႀကီးတင္ (--ိ) ႏွင့္ ေရွ႕ဆီး၊ ဝစၥႏွစ္လံုးေပါက္ (--း) ထပ္၍ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳ ေရးသားနည္းမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ‘အ’ ဟူေသာ အကၡရာကိုမူ ေက်းဂဏန္းျဖင့္ ေရးရာတြင္ ‘၁’ ဂဏန္းကို သံုးလံုးဆင့္၍ ေရွ႕ဆီး (ဝစၥႏွစ္လံုးေပါက္ --း) ထည့္သြင္း ေရးသားရ၏။ ထိုသို႔ေသာ နည္းစနစ္ သတ္မွတ္ခ်က္ျဖင့္ ေက်းဂဏန္း ေရးနည္းျပဳမႈကို-
ဟူ၍ လမ္းညႊန္ဖြဲ႕ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ယင္းကဗ်ာ ဖြဲ႕ဆိုလမ္းညႊန္ခ်က္ကို ပံုျပဇယားျဖင့္ ေဖာ္ျပလွ်င္
က
|
ခ
|
င
|
စ
|
ဆ
|
ည
|
တ
|
ထ
|
န
| |
၁ိး
|
၂ိး
|
၃ိး
|
၄ိး
|
၅ိး
|
၆ ိး
|
၇ိး
|
၈ိး
|
၉ိး
| |
ပ
|
ဖ
|
မ
|
ယ
|
ရ
|
လ
|
ဝ
|
သ
|
ဟ
|
အ
|
၁ိး
|
၂ိး
|
၃ိး
|
၄ိး
|
၅ိး
|
၆ ိး
|
၇ိး
|
၈ိး
|
၉ိး
|
၁ိး
|
၁
|
၂
|
၃
|
၄
|
၅
|
၆
|
၇
|
၈
|
၉
|
၁
|
၁
|
ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
ေက်ာက္စာဂဏန္း ေရးနည္း ဟူသည္ အပင့္၊ အရစ္၊ ေခ်ာင္းငင္တို႔ကို သခၤ်ာကိန္းဂဏန္းျဖင့္ အလဲအလွယ္ ျပဳေရးနည္းမ်ိဳး ျဖစ္၏။ ေက်ာက္စာဂဏန္းေရးနည္းတြင္-
ေရးခ် (--ာ) ေရးလိုလွ်င္၊ ‘၁’ ဂဏန္းကို သက္ဆိုင္ရာ အကၡရာ၏ အေပၚမွ စီး၍ ေရးရသည္။ လံုးႀကီးတင္ (--ိ) ကို ေရးလိုလွ်င္ ‘၂’ ဂဏန္းကို သံုးသည္။ လံုးႀကီးတင္ဆန္ခတ္ (--ီ) အျဖစ္ ‘၃’ ဂဏန္းကို ေရးသည္။ တစ္ေခ်ာင္းငင္ (--ု) အျဖင့္ ‘၄’ ဂဏန္း၊ ႏွစ္ေခ်ာင္းငင္ (--ူ) အျဖစ္ ‘၅’ ဂဏန္း၊ သေဝထိုး (ေ--) အျဖစ္ ‘၆’ ဂဏန္း၊ အသတ္ (--္) အျဖစ္ ‘၇’ ဂဏန္းကို အသီးသီး အသံုးျပဳရသည္။ ေက်ာက္စာဂဏန္း ေရးနည္းကို-
ဟူ၍ ဖြဲ႕ဆိုလမ္းညႊန္ခဲ့သည္။
ပိတုန္းပ်ံဝဲေရးနည္း ဟူသည္ ေရးလိုေသာ စာလံုးစုစုေပါင္းသည္ စံုဂဏန္း ျဖစ္ရမည္။ ယင္းစာလံုးစုစုေပါင္းကို (၂) ဂဏန္းျဖင့္ စား၍ ျပတ္ရမည္။ အေျဖာင့္ေရးသားထားေသာ စာတစ္ေၾကာင္းကို ပိတုန္းပ်ံဝဲေရးနည္းျဖင့္ ေရးသားလိုလွ်င္ ေရွးဦးစြာ ပထမဆံုးစာလံုးကို ေရးရမည္။ ထို႔ေနာက္ စာလံုးတစ္လံုးေက်ာ္စီ ေကာက္ယူေရးရမည္။ စာေၾကာင္းဆံုးသြားလွ်င္ ဒုတိယစာလံုးကို ျပန္ေကာက္ၿပီး ထိုမွတစ္ဆင့္ တစ္လံုးေက်ာ္ ျပန္ေကာက္နည္းျဖင့္ ဆက္လက္ေရးသား ရမည္ျဖစ္သည္။
‘ျမန္မာစာေပသမိုင္းတြင္ ေမာ္ကြန္းစာေပသည္ အထင္အရွား ရပ္တည္လ်က္ ရွိေနသည္’ ဟူေသာ ဝါက်ကို ပိတုန္းပ်ံဝဲနည္းျဖင့္ ေရးသားလွ်င္ ‘ျမန္စာသတြင္ ကြန္းေပအအ ရပ္လ်က္ေန မာေပမိုင္းေမာ္ စာသည္ထင္ရွား တည္ရွိသည္။’ ဟူ၍ ေရးရမည္။ အကယ္၍ ပိတုန္းပ်ံဝဲေရးနည္းကို မူရင္းအေျဖာင့္ဝါက်သို႔ ျပန္လည္ ေရးလိုလွ်င္ ဦးစြာ စာလံုးမ်ားကို အလယ္မွ ထက္ဝက္ပိုင္းပါ။
ျမန္ စာ သ တြင္ ကြန္း ေပ အ အ ရပ္ လ်က္ ေန
မာ ေပ မိုင္း ေမာ္ စာ သည္ ထင္ ရွား တည္ ရွိ သည္။
ထို႔ေနာက္ အေပၚပိုင္း၏ ပထမစာလံုးကို ဦးစြာယူၿပီးေနာက္၊ ေအာက္ပိုင္းမွ ပထမစာလံုးကို ဆက္ယူ၍ ေရးရမည္။ ဤနည္းျဖင့္ အထက္ႏွင့္ေအာက္ စနစ္တက် အစီအစဥ္အတိုင္း ေကာက္ယူေရးသားမႈ ျပဳရမည္ ျဖစ္၏။
ဝါးခြဲေရးသားနည္း ဟူသည္ ပိတုန္းပ်ံေရးသားနည္း ကဲ့သို႔ပင္ ေရးသားမည့္ စာလံုးေရ စုစုေပါင္းသည္ စံုဂဏန္း ျဖစ္ရမည္။ ေရွးစာလံုးကို ဦးစြာေရးသားၿပီးေနာက္ တစ္လံုးေက်ာ္စီ ေကာက္ယူေရးရမည္။ ဝါက်ဆံုးသြားေသာအခါ ေရွ႕ပိုင္းရွိ ဒုတိယစလံုးကို တစ္ဖန္ျပန္ေကာက္ၿပီး တစ္လံုးေက်ာ္စီ ျပန္ေကာက္ယူေရးနည္းမ်ိဳး ျဖစ္သည္။
‘လြတ္လပ္ေရးသည္ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ ရတနာတစ္ပါး ျဖစ္ေပသည္’ ဟူေသာ ဝါက်ကို ဝါးခြဲနည္းျဖင့္ ေရးသားလွ်င္ ‘ေပပါးနာရ ႏိုင္မတန္ေရး လြတ္လပ္သည္ဖိုး ျဖတ္ေသာတတစ္ ျဖစ္သည္’ ဟူ၍ ေရးရမည္။ ဝါးခြဲေရးနည္းကို အေျဖာင့္ျပန္လည္ ေရးလိုလွ်င္ ေရွးဦးစြာ ဝါက်၏ စာလံုးေရးကို ထက္ဝက္ပိုင္းပါ
ေပ ပါး နာ ရ ႏိုင္ မ တန္ ေရး လြတ္
လပ္ သည္ ဖိုး ျဖတ္ ေသာ တ တစ္ ျဖစ္ သည္။
အေပၚပိုင္း၏ ေနာက္ဆံုးစာလံုးကို ဦးစြာ။ ထို႔ေနာက္ ေအာက္ပိုင္း၏ ပထမဆံုးစာလံုးကို ဆက္ယူေရးရမည္။ ဤနည္းျဖင့္ အေပၚပိုင္း၏ ေနာက္ဆံုးစာလံုးႏွင့္ ေအာက္ပိုင္း၏ ေရွ႕ဆံုးစာလံုးတို႔ကို တြဲ၍ ေရးသားျခင္းျဖင့္ မူရင္းအေျဖာင့္ အဓိပၸာယ္ကို ရရွိေစမည္ ျဖစ္သည္။
ၾကာေရးသားနည္း ဟူသည္ ၾကာပန္းတြင္ ပြင့္ခ်ပ္မ်ား ပတ္လည္ဝန္းရံေန သကဲ့သို႔ စာကို ဝိုင္းလယ္ေကာက္ စနစ္ျဖင့္ ေရးနည္းျဖစ္သည္။ စာလံုးေရ (၃၅) လံုးကိုသာ ၾကာေရးသားနည္းျဖင့္ ေရးႏိုင္သည္ အကယ္၍ စာလံုးေရ (၃၅) လံုးထက္ ပိုေနလွ်င္ ပထမစာလံုး (၃၅) လံုးကို စနစ္တစ္နည္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ က်န္ေသာစာလံုးမ်ားကို အျခားစနစ္ တစ္နည္းျဖင့္ လည္းေကာင္း ေရးသားရမည္ ျဖစ္သည္။
‘အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုခုကို သာသာယာယာ သီဆိုႏိုင္ရန္ ေရးဖြဲ႕ထားေသာေၾကာင့္ သာခ်င္းဟု အမည္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္မည္ ဟူ၍ ပညာရွင္တို႔ ၾကံဆၾကသည္’ ဟူေသာ ဝါက်ကို ၾကာေရးသားနည္းျဖင့္ ေရးသားလွ်င္ ‘အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုခုကို သာသာယာယာ သီဆိုႏိုင္ရန္ ေရးဖြဲ႕ထားေသာေၾကာင့္ သာခ်င္းဟု အမည္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္မည္ ဟူ၍ ပညာ’ အထိ စလံုးေရ (၃၅) လံုးကို စနစ္တစ္မ်ိဳးျဖင့္ ေရးသားရမည္။ က်န္ေသာ ‘ရွင္တို႔ ၾကံဆၾကသည္’ ဟူေသာ အပိုစာလံုး (၆) လံုးကိုမူ အျခားေရးနည္းစနစ္ တစ္နည္းျဖင့္ ေရးသားရမည္ ျဖစ္သည္။
ၾကာေရးသားနည္းအရ ပထမစာလံုး (၃၅) လံုးကို တစ္ပိုဒ္ေရးသားရာတြင္ ဦးစြာ (၃၅) လံုးေျမာက္ စာလံုးမွ ေရွ႕သို႔ ျပန္လည္ေရတြက္၍ (၁၂) လံုးေျမာက္ စာလံုးတိုင္းကို တစ္လံုးခ်င္းစီ ယူ၍ ေရးရမည္။
‘အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုခုကို သာသာယာယာ သီဆိုႏိုင္ရန္ ေရးဖြဲ႕ထားေသာေၾကာင့္ သာခ်င္းဟု အမည္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္မည္ ဟူ၍ ပညာ’ ဟူေသာ စာလံုး (၃၅) လံုးကို ၾကာေရးသားနည္းစနစ္အတိုင္း ေရးသားလွ်င္ ‘ဟုယာညာခ်င္း ယပသာသာ၍ ေၾကာင့္သာဟူေသာကို မည္ထားျဖစ္ဖြဲ႕ခ်င္း ေရးတခဲ့ရန္ ပ်က္ေပးႏိုင္အမည္ ဆိုျဖစ္အသီအ’ ဟူ၍ ေရးရမည္ ျဖစ္သည္။
ယင္းေရးသားနည္းကို အေျဖာင့္ ျပန္ေရးလိုလွ်င္ ေနာက္ဆံုးစာလံုး ‘အ’ ကို ေရွးဦးစြာေရး၍ ေရွးစာလံုး (၂) လံုးေက်ာ္စီ ျပန္ေကာက္ေရးသားရမည္ ျဖစ္သည္။
‘ရွင္တို႔ ၾကံဆၾကသည္’ ဟူေသာ က်န္ေသာ စကားလံုး (၆) လံုးကိုမူ ေျပာင္းျပန္လွန္ေရးေသာ စနစ္ကို အသံုးျပဳ၍ ‘သည္ၾကဆၾကံတို႔ရွင္’ ဟူ၍ ေရးရမည္ ျဖစ္သည္။
ေမွာင္စာေရးသားနည္း ဟူသည္ ၾကက္သြန္နီကိုႀကိတ္၊ အရည္စစ္၍ ယူရမည္။ ဆပ္ျပာရည္ၾကည္ၾကည္၊ ထံုးျဖဴအရည္ၾကည္ၾကည္တို႔ႏွင့္ သမေအာင္ ေရာေႏွာရမည္။ ထို႔ေနာက္ စကၠဴတြင္ ေရးရမည္။ ဤနည္းျဖင့္ ေရးေသာစာကို ႐ိုး႐ိုးဖတ္၍ မရ၊ မီးတြင္ျပ၍ ဖတ္မွသာ ဖတ္၍ရႏိုင္ေပသည္။
အတိတ္ေခတ္၏ ျမန္မာ ပေဟဠိဆန္ေသာ စာေပအေရးအသားမ်ားတြင္ ပိဋကတ္သခၤ်ာ ေရးနည္း၊ ျခေသၤ့လည္ျပန္ ေရးနည္း၊ သုဝဏၰလိပ္ ေရးနည္း၊ ေျမြေပြးတြင္းလူး ေရးနည္း၊ ေခြးေလးခုန္ေ ေရးနည္း၊ သံုးလြန္းတင္ ေရးနည္း၊ ငေျပတက္သက္ ေရးနည္း၊ ႏွစ္လြန္းတင္ ေရးနည္း၊ ႏုရည္းစရာ ေရးနည္း၊ ျမဴးဂဏန္း ေရးနည္း၊ မေနာဟရ ေရးနည္း၊ ရင္ေစ့ရင္ခြာ ေရးနည္း၊ ေမ်ာက္ဂဏန္းေရးနည္း သမ႑လိပ္ ေရးနည္း စသည္ျဖင့္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိခဲ့သည္။
ထိုနည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတိုင္းတြင္ ေရးနည္းစနစ္တက် သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ရွိသည္။ အတိတ္ေခတ္ ပေဟဠိဆန္ေသာ ျမန္မာအေရးအသား နည္းစနစ္မ်ားသည္ ဉာဏ္စမ္းေရးနည္းမ်ား၊ လွ်ိဳ႕ဝွက္စာေရးနည္းမ်ား ျဖစ္၏။ ယခုအခါတြင္ နည္းစနစ္ကို မဆိုထားဘိ၊ အမည္မ်ားကိုပင္ မသိမရွိ၊ မထင္မရွား ေမွးမွိန္ကြယ္ေပ်ာက္လ်က္ ရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာစာေပ၏ အဖိုးတန္ အျမဴေတ ရတနာမ်ားျဖစ္ေသာ ပေဟဠိဆန္သည့္ ျမန္မာစာေပ အေရးအသားမ်ားအနက္ အတိတ္ေခတ္ ျမန္မာစာေပ နယ္ေျမတြင္ ထင္ရွားအသံုးျပဳခဲ့ေသာ ပေဟဠိဆန္သည့္ ျမန္မာစာေပ အေရးအသားအခ်ိဳ႕ကို လက္လွမ္းမီသမွ် ထုတ္ေဖာ္တင္ျပ လိုက္ရေပသည္။
လွျမင့္ (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။