Managementဆိုတာဘာလဲ ?

 

General Notes

 

((( #Managementဆိုတာဘာလဲ ? )))

ျမန္မာလို စီမံခန္႔ခြဲျခင္းပါ။အဲဒီေနာက္မွာ ေတြးလိုက္ရင္ အမ်ားၾကီးနက္နဲက်ယ္ျပန္႔တယ္။ တကယ္ေတာ့ Management ဆိုတာ အလုပ္တစ္ခုျပီးဖို႔ ပန္းတိုင္တစ္ခုေရာက္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္း ၄ခုကို စုျပီးေခၚလိုက္တာပါ။ အဲဒီ အပိုင္း ၄ခုကေတာ့

- Planning အကြက္ခ်စီစဥ္ျခင္း။
- Organizing စုစည္းျခင္း။
- Leading လုပ္ငန္းလည္ပတ္ျခင္း။
- Coordinating စုစည္းျပဳလုပ္ျခင္းပါပဲ။

အဲတစ္ခုရွိတာက Mornitoring and Controlling လည္းပါေနေသးတာပါ။ Mornitoring ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးတာျဖစ္ျပီး Controlling ကေတာ့ တည့္မတ္ျပဳျပင္တာပါ။ ဒီ Management ဆိုတဲ့ Process ကိုေသခ်ာေလ့လာ ရင္ ေန႔စဥ္အလုပ္ေတြကစလို႔ ကမာၻခ်ီျပီးေျပာလို႔ရပါတယ္။
Leadership ဟာ management ထက္ပိုျပီးနက္နဲပါတယ္။ အဲ leadership ကိုမသြားခင္ leader ဆိုတာကိုသိဖို႔ လိုပါတယ္။ Leader ဆိုတာအလြယ္ေျပာ ရရင္ ေခါင္းေဆာင္ေပါ့။ ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ Process တစ္ခု Goal တစ္ခုကို ဦးတည္ရာမွာ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳတဲ့သူကိုေခၚတာပါ။

Leadership ကိုအဓိပၸာယ္ဖြင့္ရေအာင္
အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု အလုပ္လုပ္ရာမွာ ေခါင္းေဆာင္မွဳသည္ အင္မတန္ အေရးပါသည္တဲ့။ ျပီးေတာ့ လူေတြရဲ႕လုပ္နိုင္စြမ္းကို စုစည္းဖို႔ အေရးၾကီး တယ္။ စီမံခန္႔ခြဲတာကို လိုအပ္တယ္ဆိုရင္ ေခါင္းေဆာင္မွဳက ပိုလိုအပ္ တယ္လို႔ေရးထားတာပါ။ဒါဘာနဲ႔တူလဲဆိုေတာ့ ေရွ႕ေဆာင္ႏြားလားေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားမွ ေနာက္ပါႏြားမ်ားေျဖာင့္ေျဖာင့္သြား၏ဆိုတာနဲ႔တူပါတယ္

အခုဒီမွာေျပာစရာရွိတာက Tea shop ကို organization လို႔ယူဆလိုက္။ က်ြန္ေတာ္တို႔ User ေတြက Environment ေပါ့။ Admin တြ၊ Moderator ေတြက orgainization ရဲ႕လူေတြေပါ့။ ဒါဆို ဒီအက္ဒမင္ေတြနဲ႕ User ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုပြဲလုပ္မယ္။ ဒါဆို အက္ဒမင္ေတြက ေတြ႕ဆံုပြဲျဖစ္ဖို႔ စီစဥ္ၾကရမယ္။ ဒီမွာ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ တာဝန္ေတြခြဲရမယ္။ အဲဒီလူေတြကို တစ္ေယာက္က ဦးေဆာင္ရမယ္ေလ။ ဒါမွ အလုပ္ျဖစ္မွာကိုး။ အဲဒီမွာဦးေဆာင္သူက ဘယ္သူဘာလုပ္ဆိုျပီး တာဝန္ေပးမယ္။ သူကလိုက္စစ္မယ္။ ဒါဆို Manager သက္သက္ျဖစ္သြားျပီ။ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ သူကိုယ္တိုင္က တက္ၾကြစြာပါဝင္တယ္၊ သူမ်ားေတြကိုလဲ Motivate လုပ္တယ္။အစီအစဥ္ေတြကိုလဲအားလံုးနဲ႔ညွိနွိဳင္းတယ္။ ေအာင္ျမင္ေအာင္လဲေဆာင္ရြက္တယ္။ user ေတြနဲ႔ေတြ႕တဲ့အခါမွာလည္း ဒါက်ြန္ေတာ္ စီစဥ္တာမဟုတ္ဘူး အက္ဒမင္အားလံုး ဝိုင္းလုပ္တာ ( မေကာင္းခဲ့ရင္ေတာ့ ကိုယ္ပဲေခါင္းခံတယ္ ) စတဲ့ Team Spirit ကိုရွိေစမယ္ဆိုရင္ ဒါ Leader ပဲ။

အဲဒါေၾကာင့္ဒီမွာၾကည့္လိုက္ရင္ Leadership is the ability to influence people towards the attainment of organizational goal. တဲ့

စစ္မွန္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္က “ follow me ” လို႔ ေျပာတယ္.
ရည္မွန္းခ်က္ကို ျပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ ျပႆနာဆိုတာ ရွိလာမွာပဲ၊ အခက္ခဲဆိုတာ ေတြ႔လာမွာပဲ။ ဒီအခက္ခဲကို ေခါင္းေဆာင္က meeting လုပ္တယ္။ report တင္ခိုင္းတယ္။အေကာင္းဆံုးအခ်က္ေတြကို ယူျပီး ဘာလုပ္သင့္တယ္ဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ဆံုးျဖတ္တယ္။ ကိုယ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတြက္ ကိုယ္တာဝန္ခံတယ္။

ဒီတစ္ခါ ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ မန္ေနဂ်ာေတြမွာရွိသင့္တဲ့ အရည္အေသြးေတြနဲ႔ ကြာျခားပံုကိုဆက္ရေအာင္
ပထမေျပာခ်င္တာက Manager ဆိုတာပါ။ Manager ဆိုတာ ရာထူးတစ္ခုသက္သက္ပါ။ Organization ကေပးအပ္ထားတဲ့ ရာထူး၊ အာဏာ၊ ပါဝါ ဆိုတာပဲရွိပါတယ္။ သူ႔မွာ လူေတြကိုခိုင္းနိုင္၊ အျပစ္ေပးနိုင္၊ ဆုေပးနိုင္တဲ့ အာဏာရွိသူသက္သက္ပါ။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ Manager ဆိုတာ Organizational Goal တစ္ခုရဖို႔ ဦးေနွာက္ခ်ည္းသက္သက္နဲ႔ အလုပ္ေစခိုင္းပါတယ္။ မရရင္အျပစ္ေပးမယ္။ ရရင္ဆုခ်မယ္။ Report ေတြကိုၾကည့္မယ္။ ဒါထက္မပိုပါဘူး။ အဲလိုလူမ်ားကိုလည္း ျမင္ဖူးၾက မယ္ထင္ပါတယ္။ သူ႔လက္ေအာက္ငယ္သားေတြက သူ႔ကို အရာရွိျဖစ္လို ႔ သာေနတာပါ။ သူသာျပဳတ္ၾကည့္ လွည့္ေတာင္မၾကည့္ေတာ့ပါ။ ဒါမန္ေနဂ်ာရဲ႕ သေဘာပါ။

Leader က်ေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါ။ အလုပ္တစ္ခုကိုျပီးဖို႔ ဦးေနွာက္တင္မကဘဲ နွလံုးသားနဲ႔ပါေပါင္းကာကိုယ္ေရာစိတ္ပါလုပ္တဲ့သူေတြပါ။သူ႔ရဲ႕ငယ္သားေတြကို ဆူပူတာမ်ိဳးသိပ္မရွိပဲ ရင္ဝယ္သားလို အုပ္ခ်ဳပ္တတ္တယ္။ တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ Ability ကိုသာမကပဲ စိတ္သေဘာထား၊ လက္ရွိအေျခအေန စတဲ့အခ်က္ေတြ ကိုပါၾကည့္ျပီး တာဝန္ေပးတာမဟုတ္ဘဲ တာဝန္ယူေစတဲ့သူေတြပါ။ လုပ္ငန္းလည္ပတ္မွဳေကာင္းေအာင္ Motivate လဲလုပ္တယ္။ လက္ရွိအေျခအေနေပၚမူတည္ျပီး Flexible ျဖစ္ေအာင္ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္မွာ Conflict ေတြမရွိေစဘဲ Team Work Spirit ကိုရွင္သန္ေစပါတယ္။ အဲဒါ Leader ပါပဲ။ ဒီလိုလူမ်ိဳးဟာ Manager
ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ လုပ္ငန္းထဲကလူေတြကပုဂိၢဳလ္ေရးအရကို ေလးစား ခ်စ္ခင္ၾကတယ္။ဘယ္ေနရာမွာေတြ႔ေတြ႔ညီရင္းအကိုလို ေလးစားခံရသူေတြပါ။

ဒီတစ္ခါေတာ့ Management ရဲ႕အဓိကအစိတ္အပိုင္းေတြအေၾကာင္းေျပာရေအာင္

အဲဒါေတြက အေပၚမွာ မၾကာခဏေျပာေနတဲ့ Process ကိုလည္ပတ္တဲ့ Planning, organizing, leading, coordinating, mornotoring, controllingေတြရဲ႕အေၾကာင္းပါပဲ။

အဲဒါေတြကိုမေျပာခင္ ရည္မွန္းခ်က္၊ ပန္းတိုင္ Goal အေၾကာင္း Intro ဝင္မွရပါမယ္။ က်ြန္ေတာ္တို႔ဟာ ရည္မွန္းခ်က္ကိုယ္စီနဲ႔ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ေနသူေတြပါ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္ဘဝအတြက္ အက်ိဳးရွိတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္တစ္ခုကို ဘယ္လို ရွာမလဲ၊ Define လုပ္မလဲဆိုတာ သိတဲ့လူနည္းပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဘယ္လို ရည္မွန္းခ်က္ထားမလဲဆိုတာကို က်ြန္ေတာ္ေလ့လာ
ၾကည့္ေတာ့ SMART ဆိုတဲ့ Approch ကိုသြားေတြ႔တယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ မိမိဘဝရဲ႕ ၊မိမိလုပ္ငန္းရဲ႕၊ မိမိတို႔ Organization ရဲ႕ Goal/ Objective ေတြဟာ SMART ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ SMART ဆိုတာတကယ္ေတာ့ဒီလိုပါ။

S – Specific တိက်ေသခ်ာမွဳရွိတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္၊ Goal ျဖစ္ရမယ္။
M – Measurable ျဖစ္ထြန္းမွဳကို တိုင္းတာနိုင္ရမယ္။
A – Achievable ျဖစ္နိုင္၊ လုပ္နိုင္၊ ရနိုင္တဲ့ Goal ျဖစ္ရမယ္။
R – Relevant လက္ရွိအေျခအေနအရပ္ရပ္နဲ႔ ဆီေလ်ာ္ေနရမယ္။
T – Time-bound အခ်ိန္ကာလတစ္ခုထားရပါမယ္။

ဥပမာေျပာရရင္ Dr.Achilles သည္ ၅နွစ္အတြင္း သိန္း၁၀၀ရွာနိုင္ရမည္ ဆိုတဲ့ Objective ကိုၾကည့္ရေအာင္။ Specific ျဖစ္ပါတယ္။ သိန္း ၁၀၀ပါ။ Measurable ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နွစ္ဘယ္ေလာက္ဝင္လဲ တိုင္းတာနိုင္ပါတယ္။ Achievable လဲျဖစ္ပါတယ္။ Time-Bound လဲ ၅နွစ္ဆိုေတာ့ ျဖစ္တာေပါ့။

ကဲ Planning ၾကိဳတင္စီမံျခင္းကို ဆက္ရေအာင္။
Planning includes Methods, Resource, Responsibilities to carry out to achieve the goal ပါ။ ရည္မွန္းခ်က္တစ္ခု အထေျမာက္ေအာင္ျမင္ဖို႔ လိုအပ္မယ္ထင္တဲ့ နည္းလမ္း၊ အရာေတြကို စဥ္းစားစီမံတာဟာ Planning ပါပဲ။ ဒီမွာ လုပ္ငန္းစဥ္ ( Ways, Methods ) ေတြကို ေရးဆြဲျခင္းနဲ႔ လိုအပ္တဲ့ အရင္းအနွီး အင္အားစုမ်ားကို တြက္ခ်က္ထုတ္ေဖၚျခင္းဆိုတဲ့ အပိုင္း ၂ ပိုင္း ပါဝင္ပါတယ္။

ဥပမာေပးရရင္ အိမ္ေဆာက္ဖို႔ ပံုၾကမ္း၊ အခန္းဖြဲ႔ပံုစသည္ျဖင့္ ပံုေတြလိုသလို သံေခ်ာင္းဘယ္ေလာက္သံုးမယ္၊ ဘိလပ္ေျမဘယ္ေလာက္ကုန္မယ္၊ သစ္ဘယ္နတန္ဝင္မယ္စတဲ့ Estimate လဲလိုပါတယ္။ ဒါ Plan ေတြ ပါပဲ။ ျဖစ္နိုင္ရင္ Methods, ways ေတြေရးဆြဲရာမွာ ဘယ္ေန႔၊ ဘယ္လမွာ ဘာလုပ္မယ္ကအစ အေသးစိတ္ေရးဆြဲရင္ ေကာင္းပါမယ္။ Sources ေတြကိုတြက္ရာမွာလဲ Men Power, Money, Material, Methods, ေတြအျပင္ Morale ကလဲအေရးၾကီးတယ္။ Leadership ကိုပိုင္နိုင္သူေတြဟာ own morale ကိုလဲ အျမဲ ေကာင္းေအာင္ ၾကိဳးစားၾကပါတယ္။ Time, Information, Place, Environment ဆိုတဲ့ Factors ေတြကိုလဲ Plan ခ်ရင္ထည့္စဥ္းစားပါ။ ျပီးေတာ့ အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥေတြ၊ အလုပ္ေတြမွာ Backup Plan လို႔ေခၚတဲ့ အေရးေပၚသံုးရမယ့္ Plan တစ္ခုအျမဲရွိေနပါေစ။ ဒီ Backup Plan ဟာ Main Plan ေလာက္ေကာင္းစရာမလိုေပမယ့္ Effective ေတာ့ျဖစ္ရပါမယ္။

Organizing မွာေတာ့လိုအပ္သမ်ွအကုန္စုရမွာပါ။ လူ၊ေငြ၊ ပညာရပ္၊ ကိရိယာပစၥည္း၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြအားလံုးပါပါတယ္။ အဲ စုစည္းတယ္ဆိုရာမွာလဲ အလံုအေလာက္ျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။

Leading။ ဒီ Leading က ေခါင္းေဆာင္တာမဟုတ္ပါဘူး။
တကယ္က Leading & Implementations လို႔ေခၚတာပါ။ အဓိပၸာယ္က လုပ္ငန္းစတင္လည္ပတ္ျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္။
Coordination ကေတာ့ အေပၚမွာ က်ြန္ေတာ္က စုစည္းျခင္းလို႔ဆိုေပမယ့္ တကယ္က အားျဖည့္ေပးတာ၊ စစ္ကူေပးတာပါ။ တခါတေလ ရလာတဲ့ product က Process ကို ျပန္ပီးေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ဒီေန႔ေရာင္းရေငြသည္ နက္ျဖန္အတြက္ အရင္းျဖစ္သည္ ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။

Monitoring ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ ထိန္းသိမ္းျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္။ Monitoring ကိုဆက္ေျပာရရင္ အလုပ္တစ္ခုဟာ ဘယ္လိုျဖစ္ေနတယ္။ ဘာလိုတယ္၊ စသည္ကို လုပ္ေနစဥ္အတြင္းမွာပဲ ေစာင့္ၾကည့္တာကို Monitoring လို႔ေခၚတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရာမွာ ၃မ်ိဳးထပ္ခြဲထားတယ္။ 1. Monitoring, 2. Supervision,
3. Evaluation တဲ့။ ဒါျဖင့္ဘာေတြကြာတာလဲ။

Monitoring ဆိုတာ လုပ္ငန္းတစ္ခု စတင္အေကာင္ထည္ေဖၚကတည္းက ေနာက္ကကပ္ပါလာရမယ့္ လုပ္ငန္းပါ။ ဘာနဲ႔တူလဲဆိုေတာ့ အလုပ္တစ္ခုကိုအေပၚစီးတည့္တည့္ကေန ၾကည့္ေနတာမ်ိဳးပါ။ တာဝန္ဝတၲရားေတြ၊ အလုပ္ေတြကို တစ္ခုျပီးတစ္ခု ေဆာင္ရြက္သြားနိုင္ဖို႔နဲ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ကာလအတြင္း အခ်ိန္မီျပီးစီးဖို႔ ေစာင့္ၾကည့္နိွဳးေဆာ္ေနတာမ်ိဳးပါ။ တကယ္ေတာ့ Monitoring ဟာ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔အစည္းတြက္သာမဟုတ္ဘဲ တစ္ဦးခ်င္း Individual လိုက္ Self- Monitoring လဲလုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ရည္မွန္းခ်က္တစ္ခုကို ဦးတည္ေနတဲ့သူတစ္ဦးဟာ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ ဒီေန႔ဘာလုပ္ခဲ့တယ္။ ဘာေတြမွားခဲ့တယ္ စသည္ျဖင့္ ဒိုင္ယာရီသေဘာမ်ိဳး Report ေရးတာ Mornitoring ပဲေပါ့။

Supervision ကေတာ့ Mornitoring ထက္နဲနဲပိုျမင့္တယ္။ Supervision ဆိုတာ Mornitoring ကို Check List နဲ႔ လုပ္တာကိုေခၚပါတယ္။ ဘာေတြလုပ္ရမယ္ဆိုတာကို List ေလးေရးထားျပီး ကိုယ္ဘာေတြလုပ္ထားတယ္၊ ဘာေတြလုပ္ဖို႔က်န္ေနေသးတယ္၊ ဘယ္ေနရာေတြမွာျဖင့္ မွားေနတယ္ စသည္ျဖင့္ ျပန္စစ္ေဆးတာ၊ သံုးသပ္တာကို Supervision လို႔ေခၚတာပါ။ ကုပၸဏီေတြ၊ ရံုးေတြမွာရွိတဲ့ Supervisor ဆိုတာဒီလိုလူေတြကိုေခၚတာပါ။ သူတို႔မွာေတာ့ ပိုင္ရွင္၊ ဒါရိုက္တာေတြကို အၾကံေပးတာေတြ၊ ေဆြးေႏြးတာေတြ Report ျပန္တင္တာေတြစတဲ့ တာဝန္ေတြပါထပ္ပါေနပါတယ္။

Evaluation မွာေတာ့ ေရွ႕က ၂ခုနဲ႔အေတာ္ေလးကြဲျပားပါတယ္။ Evaluation ဟာ လုပ္ငန္းတစ္ခုကို တစ္လတစ္ၾကိမ္၊ ၃ လတစ္ၾကိမ္၊ ၆ လတစ္ၾကိမ္မ်ိဳး အနုလံုပ႑ိလံု စစ္ေဆးတာမ်ိဳး၊ ျပန္လွန္သံုးသပ္တာမ်ိဳးကို ေခၚပါတယ္။

Evaluation လုပ္ရာမွာ အခ်က္ ၆ခ်က္ေပၚမူတည္ျပီး ဆန္းစစ္ရမွာပါ။ အဲဒါေတြကေတာ့ ၁။ Relevance ဆီေလ်ာ္မွဳ ၂။ Idequacy လံုေလာက္မွဳ
၃။ Progress တိုးတက္မွဳ ၄။ Efficiency စြမ္းေဆာင္နိုင္မွဳ
၅။ Effectiveness ထိေရာက္မွဳ/အက်ိဳးရွိမွဳ ၆။ Impact အဆံုးစြန္ဆံုး အက်ိဳး သက္ေရာက္မွဳ တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြေပၚမူတည္ျပီး ကိုယ့္ရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္၊ ကိုယ္လုပ္ေနတဲ့အလုပ္တစ္ခု ဘာေတြျဖစ္တယ္။ ဘယ္အတိုင္းအတာထိေရာက္ျပီ။ ေရွ႕ဆက္ျပီးဘာေတြလုပ္ရမယ္၊ ဘာေတြျပဳျပင္ရမယ္ စသည္ျဖင့္ ျခံဳငံုသံုးသပ္တာကို Evaluation လို႔ေခၚပါတယ္။

Controlling ဟာ Management ရဲ႕ေနာက္ဆံုးအပိုင္းဆိုေပမယ့္ အေရးအၾကီးဆံုးအပိုင္းဆိုလဲမမွားပါဘူး။ Controlling ဆိုတာ မွားေနတာ လိုေနတာကို ျပန္ျပင္ေပးတာပါပဲ။ ပဲ့ကိုင္ရွင္လဲျဖစ္တယ္။ Controlling ဟာ Management ရဲ႕ဘယ္အပိုင္းကိုမဆို ပဲ့ကိုင္ထားတာပါ။ Planning၊ Organizing၊ Leading၊ Coordinating၊ အစရွိတဲ့ Process ေတြအားလံုးကို Monitoring လုပ္၊ မွားရင္ျပင္တာ၊ Modify လုပ္တာ ဟာ Controlling ပါပဲ။ ဥပမာေပးရရင္ ကားေမာင္းသလိုပါပဲ။ ကားေမာင္းရင္ စတီယာရင္ အေသထား၊အရွိန္တသတ္မွတ္ထဲနဲ႔ ေမာင္းလို႔မရပါ။ ေကြ႔စရာရွိေကြ႔၊ အရွိန္ေလ်ာ့စရာရွိေလ်ာ့၊ တင္စရာရွိတင္။ ရပ္စရာရွိရပ္။ Driver က ေတာက္ေလ်ွာက္ Control လုပ္ေနရတာပါ။ Control မရွိတဲ့ Project တစ္ခု၊ အလုပ္တစ္ခုဟာ ဗရမ္းပတာနိုင္စြာပဲ ေလ်ွာက္လုပ္ေန တာပါ။ ေအာင္ျမင္မွဳဆိုတာ ေဝးပါတယ္။ လူတစ္ဦးျခင္းစီမွာလဲ Self-Controlling ရွိသင့္ပါတယ္။

#CreditSawHanNyuntBySBA