ခရုသင္း/ သမင္ျဖဴ ေရာဂါ
================
ခရုသင္းသည္ အေရျပားေပၚတြင္ အေရာင္ကင္းမ့ဲေသာအကြက္ (သို႔မဟုတ္ )
အျဖဴကြက္မ်ားျဖစ္ေသာ အနည္းငယ္အျဖစ္မ်ားသည့္ နာတာရွည္ အေရျပားေရာဂါ
တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ အေရျပား၏အေရာင္ကို ျဖစ္ေစသည့္ မယ္လႏိုဆိုက္ဆဲလ္
(melanocytes) မ်ား ေသသြားေသာအခါ သို႔မဟုတ္ အလုပ္မလုပ္ေသာအခါ ဤေရာဂါ
ျဖစ္ပြားပါသည္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
**********************
အေတြ႔ရအမ်ားဆံုးမွာ ေျခလက္တို႔တြင္ အေရာင္မရွိေသာအကြက္၊ အျဖဴကြက္မ်ား
ျဖစ္ေပၚျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနေရာင္နွင့္ ထိေတြပေသာ ကိုယ္ခႏၶာအေရျပားတြင္ အျဖစ္
မ်ားပါသည္။ ေသငယ္ေသာ အျဖဴကြက္မ်ားအျဖစ္ စတင္ၿပီး အျဖဴကြက္မ်ား ႀကီးလာျခင္းႏွင့္ ပံုသ႑ာန္ေျပာင္းလာ ျခင္းမ်ား မၾကာခဏေတြ႔ရတတ္ပါသည္။ မ်က္နွာ၊ လက္မ်ားနွင့္ လက္ေကာက္၀တ္မ်ားတြင္ျဖစ္ေသာ
ခရုသင္းမ်ားသည္ အထူးထင္ရွားတတ္ပါသည္။ ကိုယ္ခႏၶာ၏ ဒြါရေပါက္မ်ား - ပါးစပ္၊
မ်က္လံုးမ်ား၊ ႏွာေခါင္းေပါက္မ်ား၊ လိင္အဂၤါတစ္၀ိုက္ႏွင့္
ခ်က္တစ္၀ိုက္ျဖစ္ေသာ အျဖဴကြက္မ်ားသည္လည္း အထူးသတိထားမိစရာ ျဖစ္တတ္
ပါသည္။ အခ်ိဳ႕အျဖဴကြက္မ်ား၏ အနားသတ္တြင္ အသားေရာင္ ပိုရင့္ေနတတ္ပါသည္။ mucous membranes မ်ား (ပါးစပ္ႏွင့္ ႏွာေခါင္းအတြင္း) တြင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ခရုသင္းအကြက္မ်ားေပၚတြင္ ေပါက္ေသာ အေမြးမ်ားသည္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ ျဖဴေနတတ္
ပါသည္။ အခ်ိန္မတိုင္မီ ဆံပင္မ်ား၊ မ်က္ေတာင္မ်ား မ်က္ခံုးေမြးမ်ားႏွင့္ မုတ္ဆိတ္ေမြးမ်ား
ျဖဴျခင္းလည္းျဖစ္ႏုိင္ပါသည္ ။ ခရုသင္းေရာဂါသည္ ေဆးပညာရႈေတာင့္မွၾကည့္လွ်င္ အႏၱရာယ္မရွိပါ။ သို႔ေသာ္ ေယဘုယ်ေျပာရလွ်င္ အခ်ိဳ႕ခရုသင္းကြက္မ်ားသည္ အနာႀကီး
အကြက္မ်ားႏွင့္ ဆင္တူတတ္ၿပီး အနာႀကီးေရာဂါဟု အထင္ခံရတတ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခရုသင္းလူနာမ်ား၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္ဖံစားရမႈမွာ သိသိသာသာ ထိခိုက္ခံစားရ
မႈျဖစ္ပါသည္။ ထိုစိတ္ထိခိုက္မႈသည္ ခရုသင္းေရာဂါကိုပိုဆိုးေစႏု ိင္ပါသည္။ ျပင္းထန္ေသာ ကိုယ္၊ စိတ္ပင္ပန္းမႈမ်ားသည္ ခရုသင္းေရာဂါကို ပိုဆိိုးေစႏုိင္ပါသည္။ခရုသင ္းေရာဂါေၾကာင့္
ခြဲျခားဆက္ဆံရေသာ သူမ်ားတြင္ စိတ္က်ျခင္းႏွင့္ အလားတူ စိတ္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါ
သည္။
ကုထံုးမ်ား
***********
ခရုသင္းေရာဂါ ကုထံုးမ်ားသည္ အခ်ိန္ယူရတတ္ၿပီး ၆ လ မွ ၁၈ လအထိ
ေတာက္ေလွ်ာက္ ကုသရျခင္းမ်ိဳးရွိတတ္ပါသည္။ ကုထံုးေရြးခ်ယ္မႈမွာ အျဖဴကြက္ အေရ
အတြက္၊ ရွိေနေသာေနရာ၊ အရြယ္အစား၊ ႀကီးထြားပံု စသည္တို႔ေပၚ မူတည္၍ ကြဲျပားပါ
သည္။ ကုသမႈအေပၚ တံု႔ျပန္မႈမွာလည္း လူနာတစ္ဦးနွင့္ တစ္ဦးမတူဘဲ ကြဲျပားတတ္ပါ
သည္။ ျဖစ္ေစေသာအေၾကာင္းအရင္းကို ကုသျခင္း မဟုတ္ဘဲ ခရုသင္း၏ အသြင္အျပင္
ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕ရွိပါသည္။ အနည္းငယ္ သာျဖစ္ေသာ သူမ်ားတြင္ အျဖဴကြက္မ်ားကို မိတ္ကပ္ သို႔မဟုတ္ အေရာင္ေျပာင္းေစေသာ အလွျပင္ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ဖံုးထားႏိုင္ပါသည္။ အသားျဖဴသူမ်ားတြင္ ေနေရာင္ေရွာင္ျခင္းအားျဖင့္
ပံုမွန္အေရျပား ကို ေနေရာင္ေၾကာင့္ အေရာင္ရင့္ျခင္းအျဖစ္ေစဘဲ
အျဖဴကြက္မ်ားကို ပို၍သိသာေစျခင္းမွ ကာကြယ္ ႏုိင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္
ေနေရာင္ႏွင့္ ထိေတြ႔ျခင္းသည္ တစ္ခါတစ္ရံ မယ္လႏိုဆိုက္ဆဲလ္မ်ားကို
ျပန္ပြားေစႏိုင္ၿပီး အသားအေရာင္ကို ျပန္လည္ရရွိေစႏိုင္
ပါသည္။အေရျပားအထူးကုဆရာ၀န္အ မ်ားစု၏ ထံုးတမ္းစဥ္လာကုသမႈမွာ corticosteroid လိမ္းေဆး မ်ား ေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အလင္းေရာင္ျဖင့္ ကုသျခင္းမွာလည္း ထိေရာက္မႈ
ရွိပါသည္။ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ ေအ ႏွင့္ Psoralen ေဆးေပးျခင္း၊ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ဘီ၏ အခ်ိဳ႕ေသာ လိႈင္းအလ်ား (၃၁၁-၃၁၃ နာႏိုမီတာ) ျဖင့္ ကုသေပးျခင္းျဖစ္သည္။
ေရာဂါသည္ အမ်ားစုတြင္ ထိေရာက္မႈရွိပါသည္။ ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို ထိန္းညိွေပးေသာ Protopic ႏွင့္ Elidel လိမ္းေဆးမ်ားသည္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ဘီကုသမႈႏွင့္တြဲ၍ အသံုးျပဳလွ်င္ အခ်ိဳ႕လူနာမ်ားတြင္ အေရျပားအေရာင္ျပန္ေကာင္းလာျ ခင္းကို ျဖစ္ေစပါသည္။
အျဖဴကြက္မ်ား အလြန္မ်ားေနသူမ်ားတြင္ ဓာတုနည္းျဖင့္ အေရာင္ခၽြတ္ျခင္းကို ကုထံုးအျဖစ္
ေရြးႏုိင္ပါသည္။ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း monobenzone ျဖင့္ အေရာင္ခၽြတ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ျပန္၍အေရာင္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ အေရာင္ခၽြတ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မယ္လႏိုဆိုက္ဆဲလ္မ်ားကို အစားထိုးျခင္းျဖင့္လည္း ခရုသင္းေရာဂါကို ထိေရာက္စြာ ကုသႏုိင္ပါသည္။ ၇၃ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၈၄ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ လူနာမ်ားတြင္ လံုး၀နီးပါး အေရျပား အေရာင္ျပန္ေကာင္း
လာျခင္းကို ေတြ႔ရပါသည္။ အေရျပားအေရာင္ ျပန္ေကာင္း လာျခင္း၏ တာရွည္ခံမႈမွာ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ကြဲျပားႏိုင္ပါသည္။ မိမိကိုယ္ခႏၶာ၏ အျခားေနရာမွ အေရျပားျဖင့္
ခရုသင္းျဖစ္ေနေသာ အေရျပားကို အစားထိုး ျခင္းျဖင့္လည္း ကုသႏုိင္ပါသည္။ ငရုတ္မည္း
မွ ရရွိေသာ piperine သည္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ကုသမႈမ်ားႏွင့္ တြဲ၍အသံုးျပဳလွ်င္ အေရျပားအေရာင္ ျပန္ေကာင္းလာျခင္းကို အေထာက္အကူေပးပါ သည္။ ယခင္ကုထံုးမ်ား
ထက္ ပို၍တာရွည္ခံေသာ အေရျပား အေရာင္ျပန္ေကာင္းလာျခင္းကို ျဖစ္ေစပါသည္။
ေလ့လာမႈတစ္ခုတြင္ Ginkgo biloba ေသာက္ေဆးသည္ က်ယ္ျပန္႔ႏႈန္းေႏွးေသာ ခရုသင္းေရာဂါ၏ တိုးတက္မႈကို ရပ္တန္႔ေစေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။
Ref:
ေဒါက္တာခိုင္ခိုင္ေဇာ္
အေရျပားေရာဂါမ်ားအေၾကာင္းတေ စ့တေစာင္း
မွတ္ခ်က္။ ။ ဤေဆာင္းပါးႏွင့္ပက္သက္၍ဆက္စ ပ္ျပီး ထပ္မံသိရွိလိုပါက comment
(သို႕မဟုတ္) message box ထဲတြင္ ၀င္ေရာက္ေမးျမန္းႏိုင္ပါသည္ ။
================
ခရုသင္းသည္ အေရျပားေပၚတြင္ အေရာင္ကင္းမ့ဲေသာအကြက္ (သို႔မဟုတ္ )
အျဖဴကြက္မ်ားျဖစ္ေသာ အနည္းငယ္အျဖစ္မ်ားသည့္ နာတာရွည္ အေရျပားေရာဂါ
တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ အေရျပား၏အေရာင္ကို ျဖစ္ေစသည့္ မယ္လႏိုဆိုက္ဆဲလ္
(melanocytes) မ်ား ေသသြားေသာအခါ သို႔မဟုတ္ အလုပ္မလုပ္ေသာအခါ ဤေရာဂါ
ျဖစ္ပြားပါသည္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
**********************
အေတြ႔ရအမ်ားဆံုးမွာ ေျခလက္တို႔တြင္ အေရာင္မရွိေသာအကြက္၊ အျဖဴကြက္မ်ား
ျဖစ္ေပၚျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနေရာင္နွင့္ ထိေတြပေသာ ကိုယ္ခႏၶာအေရျပားတြင္ အျဖစ္
မ်ားပါသည္။ ေသငယ္ေသာ အျဖဴကြက္မ်ားအျဖစ္ စတင္ၿပီး အျဖဴကြက္မ်ား ႀကီးလာျခင္းႏွင့္ ပံုသ႑ာန္ေျပာင္းလာ ျခင္းမ်ား မၾကာခဏေတြ႔ရတတ္ပါသည္။ မ်က္နွာ၊ လက္မ်ားနွင့္ လက္ေကာက္၀တ္မ်ားတြင္ျဖစ္ေသာ
ပါသည္။ အခ်ိဳ႕အျဖဴကြက္မ်ား၏ အနားသတ္တြင္ အသားေရာင္ ပိုရင့္ေနတတ္ပါသည္။ mucous membranes မ်ား (ပါးစပ္ႏွင့္ ႏွာေခါင္းအတြင္း) တြင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ခရုသင္းအကြက္မ်ားေပၚတြင္ ေပါက္ေသာ အေမြးမ်ားသည္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ ျဖဴေနတတ္
ပါသည္။ အခ်ိန္မတိုင္မီ ဆံပင္မ်ား၊ မ်က္ေတာင္မ်ား မ်က္ခံုးေမြးမ်ားႏွင့္ မုတ္ဆိတ္ေမြးမ်ား
ျဖဴျခင္းလည္းျဖစ္ႏုိင္ပါသည္
အကြက္မ်ားႏွင့္ ဆင္တူတတ္ၿပီး အနာႀကီးေရာဂါဟု အထင္ခံရတတ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခရုသင္းလူနာမ်ား၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္ဖံစားရမႈမွာ သိသိသာသာ ထိခိုက္ခံစားရ
မႈျဖစ္ပါသည္။ ထိုစိတ္ထိခိုက္မႈသည္ ခရုသင္းေရာဂါကိုပိုဆိုးေစႏု
ခြဲျခားဆက္ဆံရေသာ သူမ်ားတြင္ စိတ္က်ျခင္းႏွင့္ အလားတူ စိတ္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါ
သည္။
ကုထံုးမ်ား
***********
ခရုသင္းေရာဂါ ကုထံုးမ်ားသည္ အခ်ိန္ယူရတတ္ၿပီး ၆ လ မွ ၁၈ လအထိ
ေတာက္ေလွ်ာက္ ကုသရျခင္းမ်ိဳးရွိတတ္ပါသည္။
အတြက္၊ ရွိေနေသာေနရာ၊ အရြယ္အစား၊ ႀကီးထြားပံု စသည္တို႔ေပၚ မူတည္၍ ကြဲျပားပါ
သည္။ ကုသမႈအေပၚ တံု႔ျပန္မႈမွာလည္း လူနာတစ္ဦးနွင့္ တစ္ဦးမတူဘဲ ကြဲျပားတတ္ပါ
သည္။ ျဖစ္ေစေသာအေၾကာင္းအရင္းကို ကုသျခင္း မဟုတ္ဘဲ ခရုသင္း၏ အသြင္အျပင္
ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕ရွိပါသည္။ အနည္းငယ္ သာျဖစ္ေသာ သူမ်ားတြင္ အျဖဴကြက္မ်ားကို မိတ္ကပ္ သို႔မဟုတ္ အေရာင္ေျပာင္းေစေသာ အလွျပင္ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ဖံုးထားႏိုင္ပါသည္။ အသားျဖဴသူမ်ားတြင္ ေနေရာင္ေရွာင္ျခင္းအားျဖင့္
ပါသည္။အေရျပားအထူးကုဆရာ၀န္အ
ရွိပါသည္။ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ ေအ ႏွင့္ Psoralen ေဆးေပးျခင္း၊ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ဘီ၏ အခ်ိဳ႕ေသာ လိႈင္းအလ်ား (၃၁၁-၃၁၃ နာႏိုမီတာ) ျဖင့္ ကုသေပးျခင္းျဖစ္သည္။
ေရာဂါသည္ အမ်ားစုတြင္ ထိေရာက္မႈရွိပါသည္။ ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို ထိန္းညိွေပးေသာ Protopic ႏွင့္ Elidel လိမ္းေဆးမ်ားသည္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ဘီကုသမႈႏွင့္တြဲ၍ အသံုးျပဳလွ်င္ အခ်ိဳ႕လူနာမ်ားတြင္ အေရျပားအေရာင္ျပန္ေကာင္းလာျ
အျဖဴကြက္မ်ား အလြန္မ်ားေနသူမ်ားတြင္ ဓာတုနည္းျဖင့္ အေရာင္ခၽြတ္ျခင္းကို ကုထံုးအျဖစ္
ေရြးႏုိင္ပါသည္။ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း monobenzone ျဖင့္ အေရာင္ခၽြတ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ျပန္၍အေရာင္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ အေရာင္ခၽြတ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မယ္လႏိုဆိုက္ဆဲလ္မ်ားကို အစားထိုးျခင္းျဖင့္လည္း ခရုသင္းေရာဂါကို ထိေရာက္စြာ ကုသႏုိင္ပါသည္။ ၇၃ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၈၄ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ လူနာမ်ားတြင္ လံုး၀နီးပါး အေရျပား အေရာင္ျပန္ေကာင္း
လာျခင္းကို ေတြ႔ရပါသည္။ အေရျပားအေရာင္ ျပန္ေကာင္း လာျခင္း၏ တာရွည္ခံမႈမွာ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ကြဲျပားႏိုင္ပါသည္။ မိမိကိုယ္ခႏၶာ၏ အျခားေနရာမွ အေရျပားျဖင့္
ခရုသင္းျဖစ္ေနေသာ အေရျပားကို အစားထိုး ျခင္းျဖင့္လည္း ကုသႏုိင္ပါသည္။ ငရုတ္မည္း
မွ ရရွိေသာ piperine သည္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ကုသမႈမ်ားႏွင့္ တြဲ၍အသံုးျပဳလွ်င္ အေရျပားအေရာင္ ျပန္ေကာင္းလာျခင္းကို အေထာက္အကူေပးပါ သည္။ ယခင္ကုထံုးမ်ား
ထက္ ပို၍တာရွည္ခံေသာ အေရျပား အေရာင္ျပန္ေကာင္းလာျခင္းကို
ေလ့လာမႈတစ္ခုတြင္ Ginkgo biloba ေသာက္ေဆးသည္ က်ယ္ျပန္႔ႏႈန္းေႏွးေသာ ခရုသင္းေရာဂါ၏ တိုးတက္မႈကို ရပ္တန္႔ေစေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။
Ref:
ေဒါက္တာခိုင္ခိုင္ေဇာ္
အေရျပားေရာဂါမ်ားအေၾကာင္းတေ
မွတ္ခ်က္။ ။ ဤေဆာင္းပါးႏွင့္ပက္သက္၍ဆက္စ
(သို႕မဟုတ္) message box ထဲတြင္ ၀င္ေရာက္ေမးျမန္းႏိုင္ပါသည္

ကူးစက္နိုင္ပါသလားဆ႐ာ
ReplyDelete