သူတစ္လူ ငါတစ္မင္းေသြးကြဲ ျခင္းပဋိပကၡနဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဆီးရီးယားလို အျဖစ္ခံမလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုလည္း တာ၀န္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ေျဖဆိုဖို႔ လိုအပ္လာပါတယ္။
ဆီးရီးယားကို အၾကမ္းဖ်င္း ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္။ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးႏိုင္ငံ ျဖစ္တယ္။ အစိုးရကိုတြန္းလွန္ဖို႔ ျပည္တြင္းစစ္ ဆင္ႏႊဲေနခ်ိန္မွာ IS စစ္ေသြးၾကြေတြက ႏုိင္ငံတစ္၀က္ေက်ာ္ ပတ္သိမ္းသြားခဲ့ၿပီး လူဦးေရ သံုးသိန္းေလာက္ေသ ဆံုးခဲ့ၿပီး လူဦးေရ ၁၁ သန္းေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ျပည္တြင္းစစ္ ခုနစ္ႏွစ္အၾကာမွာေတာ့ IS စစ္ေသြးၾကြေတြရဲ႕ အစၥလာမၼစ္ႏိုင္ငံအဖြဲ႕ က်ဆံုးေနၿပီဆိုေပမယ့္ ႏုိင္ငံကို ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကေတာ့ ခက္ခဲေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးႏုိင္ငံ၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီရွိတဲ့ ႏုိင္ငံမွာ တုိင္းသူျပည္သားအခ်င္းခ်င္း မတည့္ျဖစ္ေနတုန္း IS စစ္ေသြးၾကြေတြက အခြင့္အေရး ရသြားခဲ့သလိုမ်ဳိး ထပ္တူျပဳခံေနရတာက ျမန္မာႏုိင္ငံပါ။
ဆီးရီးယားမွာလို လက္နက္ကိုင္ေတြက အစိုးရကိုေတာ္လွန္၊ IS စစ္ေသြးၾကြေတြက ႏုိင္ငံကိုပတ္သိမ္းဆိုတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိးကို ဆီးရီးယားလို လက္နက္ကိုင္ရာနဲ႔ခ်ီရွိတဲ့ ႏုိင္ငံ၊ ျပည္တြင္းစစ္ရွိေနၿပီး မညီညြတ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ IS စစ္ေသြးၾကြေတြရဲ႕ ေဘးရန္အျပင္ ႏုိင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာကိုပါ စစ္မ်က္ႏွာဖြင့္ရမယ့္ အေျခအေနမွာ ဘာဆက္လုပ္ၾကမလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို အေကာင္းဆံုး အေျဖထုတ္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အဓိကအေျချပဳစဥ္းစားရမွာက ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အာရွရဲ႕ဆီးရီးယား မျဖစ္ဖို႔ကိုပါ။ အာဆီယံမွာ အဆင္းရဲဆံုးႏုိင္ငံ၊ စစ္စရိတ္သံုးစြဲႏုိင္မႈ အနိမ့္ဆံုးႏုိင္ငံ၊ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ အမ်ားဆံုးႏုိင္ငံဆိုတဲ့ စိတ္ပ်က္စရာ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြနဲ႔ ဖြတ္ေက်ာျပာစု ႏုိင္ငံဟာ ျပည္တြင္းစစ္စရိတ္အျပင္ IS စစ္ေသြးၾကြေတြရဲ႕ ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ ရန္စြယ္အျပင္ ဘဂၤါလီေတြကို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနတဲ့ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြရဲ႕ဖိအား၊ ဘဂၤါလီေတြဟာ ႐ိုဟန္ဂ်ာျဖစ္တယ္လို႔ လက္ခံထားၿပီး ဒီလူေတြဟာ လူမ်ဳိးသုဥ္း အသတ္ခံေနရတယ္ဆိုတဲ့ မွားယြင္းတဲ့သတင္း အခ်က္အလက္ေတြကို အေျခခံၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကို စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးခ်င္တဲ့ အစၥလာမၼစ္ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ မလြယ္ကူေသးတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္၊ အေရးတႀကီး ကာကြယ္ရမယ့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႔ IS တို႔ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ အစၥလာမၼစ္ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္မလာေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္ ကာကြယ္ေရးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အခ်င္းခ်င္း တုိက္ခိုက္ေနမႈထက္ ပိုမိုအေရးႀကီးတဲ့ျဖစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါၿပီ။
ျပည္တြင္းမွာ ျပည္တြင္းစစ္အျပင္ ႏုိင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာမွာလည္း ရခိုင္အေရးအတြက္ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့တဲ့ ကိုဖီအာနန္ရဲ႕ ေကာ္မရွင္နဲ႔အတူ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္ဘဂၤါလီေတြကို ေလွ်ာ့တြက္ခဲ့မႈ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာမွာ အ႐ႈံးေတြနဲ႔ပဲ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အေျခအေနကို ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
မျငင္းပယ္ႏိုင္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြအျဖစ္ အာနန္ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းအၿပီး ျပည္သူေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ဘဂၤါလီေတြ ေသဆံုးခဲ့မႈကလည္း မ်ားျပားခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာမွာ စစ္အာဏာရွင္လက္ထက္ကထက္ေတာင္ ျပင္းထန္တဲ့ေ၀ဖန္သံေတြ ထြက္ခဲ့သလို စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးတာ၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္တဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ R2P( The Responsibility to protect ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ တာ၀န္ယူမႈကို R2P ဒါမွမဟုတ္ R to P လို႔ေခၚပါတယ္) ၀င္ဖို႔ ဖိအားေပးခံရတာ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီအေနနဲ႔ လြတ္လပ္ေသာ ႏုိင္ငံတကာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ေရးအဖြဲ႕ (Facts Finding Mission) ေစလႊတ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခံရတာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ႏိုဗယ္လ္ဆုကို ျပန္႐ုပ္သိမ္းဖို႔ ေတာင္းဆိုသံေတြ ဆူညံလာတာ၊ ႏိုဗယ္လ္ဆုရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ယူဇြတ္ဖ္ ဇုိင္မာလာလာရဲ႕ ေ၀ဖန္သံ၊ ဒက္စမြန္တူးတူးရဲ႕ ေ၀ဖန္သံေတြ၊ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္တို႔ရဲ႕ ေ၀ဖန္သံေတြနဲ႔ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခံရမႈအေပၚ ႏိုင္ငံတကာက သိရွိမႈလြဲၿပီး ဖိအားေပးေနတာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကို လံုျခံဳေရးေကာင္စီ မတက္ႏိုင္ေအာင္ မိတ္ေဆြႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ညိႇႏႈိင္းေနရတာဟာ အာနန္ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕အၿပီးမွာ ရခိုင္အေရးဟာ ျပည္တြင္းေရးဆိုတာထက္ ႏုိင္ငံတကာ အေရးအသြင္ေဆာင္လာတာကို ေပၚလြင္လာေစတဲ့ အသြင္ေဆာင္တယ္လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အေရးအသြင္ ေဆာင္လာတာနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈက ကင္းလြတ္ဖို႔ဆိုရင္ အာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္ေတြထဲက တိုင္းျပည္အတြက္ နစ္နာေစႏုိင္တဲ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒျပင္ဆင္မႈနဲ႔ ဘဂၤါလီေတြကို ျပည္သူ႔စစ္အသြင္ဖြဲ႕ဖို႔ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကလြဲရင္ ပဋိပကၡဆက္လက္ မျဖစ္ပြားေရးအတြက္ အျမန္ဆံုး လုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လက္ရွိေ၀ဖန္ေနၾကတဲ့ ႏုိင္ငံတကာအကူအညီနဲ႔ အျမန္ဆံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အျခားတစ္ဖက္မွာၾကည့္မယ္ ဆိုရင္လည္း ယူကရိန္းရဲ႕ ခ႐ိုင္းမီးယား ျပႆနာလိုမ်ဳိး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤါလီေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ နယ္ေျမသစ္ရေအာင္ ေမာင္ေတာေဒသကို လႊမ္းမိုးၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ပူးေပါင္းဖို႔ ၾကံရြယ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ယူဆခ်က္ကလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ Great Bengal အိပ္မက္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက ဘဂၤါလီေတြက ေမာင္ေတာေဒသကိုရေအာင္ ၾကံေဆာင္ၿပီး ခ႐ိုင္းမီးယားအေရးလို ယူကရိန္းပိုင္ေျမကေန ႐ုရွားပိုင္ေျမအျဖစ္ ပူးေပါင္းသြားႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ေနတာကို ကုလသမဂၢနဲ႔ ဖိအားေပးေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ဘယ္လိုရပ္တည္မလဲဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္ရမွာျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာေဒသကို ျမန္မာအခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကေန ခြဲထြက္သြားၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ပူးေပါင္းသြားေအာင္ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ သိသိႀကီးနဲ႔ ဖိအားေပးေနတာလားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ရမွာပါ။
“ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသမွာ ARSA ဘဂၤါလီအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕က ရဲစခန္းေတြကို တစ္ၿပိဳင္တည္းတိုုက္တာ၊ ရခုုိင္၊ ၿမိဳ၊ ဒိုင္းနက္ တိုင္းရင္းသားရြာေတြကို တိုုက္ခိုက္တာဟာ နယ္ေျမသိမ္းပိုက္ဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔က (၁) ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသကို အုပ္ခ်ဳပ္လို႔မရေတာ့တဲ့ ဥပေဒစိုးမိုးမႈလံုး၀မရိွေတာ့တဲ့ ေဒသျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရဲစခန္းေတြကိုတိုက္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို သတ္၊ လမ္းေတြမွာ မိုင္းေထာင္၊ တုိင္းရင္းသားေတြ ထြက္ေျပးေအာင္ လုပ္ေနတာျဖစ္တယ္။ (၂) ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသကို လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ေဘးဒုကၡေရာက္တဲ့ ေဒသျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မူဆလင္ရြာေတြကိုအေျချပဳၿပီး လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြကို တိုက္ခိုက္တာလုပ္တယ္။ ရြာထဲမွာ တုိက္ပြဲျဖစ္ေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈထဲမပါတဲ့ ရြာသားေတြေတာင္လန္႔ၿပီး ရြာမွာမေနရဲေတာ့ဘူး။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ထြက္ေျပးရတယ္။ တခ်ဳိ႕ရြာေတြမွာ ရြာသားေတြ ျပန္မလာႏုုိင္ေအာင္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကပဲ မီး႐ိႈ႕ပစ္လိုက္တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွ ဘက္ကိုေရာက္လာတဲ့ ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာ အာ႐ံုစိုက္ဖို႔ အေကာင္းဆံုးပစ္မွတ္ ျဖစ္လာတယ္။ ARSA ဘဂၤါလီအၾကမ္းဖက္အဖဲြ႕ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ကပ္ေဘးဆိုက္ေနၿပီဆိုတဲ့ အေျခအေနကေန ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားေတြေၾကာင့္ ဘဂၤါလီေတြကို ႐ိုဟင္ဂ်ာတုိင္းရင္းသားအျဖစ္ ျမန္မာအစိုးရက အသိအမွတ္ ျပဳလုိက္ရတဲ့ အေျခအေနအထိ ေရာက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ပဲ။ တုိင္းရင္းသားအျဖစ္ရၿပီဆိုတာနဲ႔ ေနာက္တစ္ဆင့္မွာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ျပ႒ာန္းေပးတဲ့အထိ ဆက္လုပ္မွာပဲ။ အဲဒီရည္မွန္းခ်က္ရဖို႔အတြက္ သူတို႔မွာ အေျမာက္ေတြ၊ ေလယာဥ္ေတြမလုိဘူး။ ကုလသမဂၢတပ္ေတြ ၀င္ပါဖို႔ လည္းမလိုဘူး။ လက္နက္ငယ္၊ ဗံုး၊ ဓားနဲ႔မီးေလာင္ဗံုးေတြက သူတို႔ လုိခ်င္တဲ့ ပဋိပကၡအဆင့္ကို ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္တယ္။ အခုဆိုရင္ ရခုိင္ျပည္နယ္အေၾကာင္းဘာမွ မသိဘဲနဲ႔ မီဒီယာမွာပါတဲ့ ဓာတ္ပံုေတြကိုၾကည့္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားသူေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားက ဘဂၤါလီေတြ ႏွပ္ေၾကာင္းေပးတဲ့လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း လိုက္လာၿပီး ေၾကညာခ်က္ေတြထုတ္တာ၊ ေတာင္းဆိုတာကို ေတြ႕လာရၿပီ။ တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္၊ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ လက္ထက္မွာေတာင္ ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေလာက္ျပင္းထန္တဲ့ ဖိအားမရိွခဲ့ဖူးဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ေျမျပင္မွာတိုက္သလို ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာမွာလည္း တိုက္ရမွာပဲ။ အခု အခ်ိန္ထိေတာ့ အစိုးရေရာ၊ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြေရာ၊ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြေရာ၊ ႏုိင္ငံသားေတြကေရာ ႏုုိင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာမွာ ကိုယ္လုပ္ႏုိင္သေလာက္ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ေနေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြက ျပန္႔ၾကဲေနတယ္။ သီေပါမင္းပါသြားေတာ့မွ ရရာတုတ္ ဓားဆြဲၿပီး အဂၤလိပ္စစ္တပ္ကို ထြက္တိုက္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ စုစည္းတဲ့မဟာဗ်ဳဟာမရိွဘူး။ ဟိုဘက္က ဟဲဗီး၀ိတ္ေတြ တက္ထိုးေနခ်ိန္မွာ ဒီဘက္က အေပ်ာ္တမ္းသမားက တက္ထိုးေနရသလို ျဖစ္တယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ အစိုးရက ဦးေဆာင္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ျပန္ၾကားေရး က႑အသီးသီးက လူေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးဖို႔၊ ငါနဲ႔တူတာ၊ မတူတာ၊ ႀကိဳက္တာ၊ မႀကိဳက္တာေတြ ေမ့ထားၿပီး အားလံုးပါ၀င္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္တဲ့ မဟာဗ်ဳဟာတစ္ခု ခ်မွတ္ဖို႔အေရးတႀကီး လိုလာပါၿပီ။ ရန္သူဘက္က မဟာဗ်ဴဟာက်က် လုပ္လာခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ဘက္က ဆန္စင္ရာ က်ည္ေပြ႕လိုက္တဲ့ နည္းဗ်ဳဟာနဲ႔ ျပန္တိုက္ေနဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး” လို႔ ျပန္ၾကား ေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးရဲထြဋ္က ရခိုင္ေဒသရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ကို သူ႔ရဲ႕လူမႈ ကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေသခ်ာတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္နယ္ေျမတစ္ခုဟာ ယူကရိန္းရဲ႕ ခ႐ိုင္းမီးယားလို ခြဲထြက္သြားတာမ်ဳိး၊ ဆီးရီးယားလို႔ IS စစ္ေသြးၾကြေတြ ေျခကုပ္ယူသြားႏိုင္တာမ်ဳိးနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရရာခိုင္ႏႈန္း ၉၀ ေက်ာ္က လက္မခံတဲ့ ခိုး၀င္ဘဂၤါလီေတြကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ ေပးလိုက္ရတာမ်ဳိး ဘယ္လိုမွလက္သင့္ခံႏုိင္မွာ မဟုတ္သလို လိုအပ္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာမွန္သမွ် အေရးေပၚခ်မွတ္ဖို႔လည္း လိုအပ္မွာပါ။
GFP က ထုတ္ျပန္တဲ့ ျမန္မာ့စစ္အင္အား
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္အသံုးစရိတ္ဟာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနတယ္လို႔ အေျပာခံရတဲ့ေခတ္ဟာ NLD အစိုးရ လက္ထက္မွာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ NLD အစိုးရလက္ထက္မွာ စစ္အသံုးစရိတ္ဟာ တတိယအဆင့္ကို ေရာက္သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စစ္အသံုးစရိတ္ဟာ အာဆီယံမွာ အနိမ့္ဆံုးႏိုင္ငံထဲက တစ္ခုျဖစ္ၿပီး Global Fire Power က ထုတ္ျပန္တဲ့ ျမန္မာ့စစ္အင္အားအရဆိုရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အဆင့္ ၃၁ မွာ ရပ္တည္ေနႏုိင္တယ္ဆိုေပမယ့္ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္၊ နယ္ေျမလုခ်င္တဲ့ အစြန္းေရာက္ ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက စြက္ဖက္လာရင္ဆိုတဲ့ အေျခအေနေတြကို စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္မွာပါ။
Global Fire Power က ေဖာ္ျပမႈေတြအရဆိုရင္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြက္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၃၃ ႏုိင္ငံမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အဆင့္ ၃၁ ပါ။ ဒါဟာ ၂၀၁၅ တုန္းက အဆင့္ ၄၄ နဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္က အဆင့္ ၃၃ နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္မယ္ဆိုရင္ တိုးတက္မႈရွိေနတာကို ျမင္ရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ အားနည္းမႈေတြလည္း ရွိေနၿပီး အင္ဒိုနီးရွား၊ ဗီယက္နမ္နဲ႔ ထိုင္းႏုိင္ငံေတြက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ထက္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာစြမ္းအင္ သာလြန္ေနပါတယ္။
လူဦးေရ ၅၆ သန္းေက်ာ္နဲ႔ တြက္ဆထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္စြမ္းအင္ဆိုင္ရာ တပ္ဆင္မႈေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ စစ္သည္အင္အား ၄၀၆၀၀၀၊ အရန္အင္အား ၁၁၀၀၀၀၊ စစ္သည္အျဖစ္သံုးႏိုင္တဲ့ ႏွစ္စဥ္အရြယ္ေရာက္သူဦးေရ တစ္သန္းသံုး ေထာင္ျပဆိုထားၿပီး ရရွိႏုိင္တဲ့ လူ႔စြမ္းအား သန္း ၃၀ နဲ႔ အသင့္ျဖစ္ေနတဲ့ အင္အား ၂၁ သန္းေက်ာ္ရွိမယ္လို႔ သံုးသပ္ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ စြမ္းေဆာင္မႈ အားလံုးကို အကဲျဖတ္ရာမွာ ၃၁ ရ ေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေလတပ္စြမ္းရည္မွာ အဆင့္ ၃၈ ရွိေနၿပီး ေရတပ္မွာေတာ့ အဆင့္ ၁၅ လို႔ ျပထားပါတယ္။ ၾကည္းတပ္မွာဆိုရင္ တင့္ကား (Combat Tanks) ၅၉၂ စီး၊ သံခ်ပ္ကာယာဥ္ (Armored Fighting Vehicles) ၁၃၅၈ စီး၊Propelled Atillery ၁၀၈ စီး၊ Towed Atillery ၁၀၈ စီး၊ Rocket Projectors ၁၀၈ စီး ရွိတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ေလတပ္မွာဆိုရင္ ေလယာဥ္၂၄၉ စင္း၊ Fighter Aircraft ၅၆ စင္း၊ Attact Aircraft ၇၇ စင္း၊ ပို႔ေဆာင္ေရးေလယာဥ္ ၉၇ စင္း၊ အေမာင္းသင္ေလယာဥ္ ၅၈ စင္း၊ ရဟတ္ယာဥ္ ၈၆ စင္းနဲ႔ တုိက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္ကိုးစင္းရွိေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
Total Navas Assets ၁၅၅ စင္းနဲ႔ ကမၻာ့အဆင့္ ၁၅ မွာရွိေနတဲ့ ျမန္မာေရတပ္မွာဆိုရင္ ေရငုပ္သေဘၤာ၊ ဖ်က္သေဘၤာနဲ႔ ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာလံုး၀မရွိေသးဘဲ Firgates ငါးစင္း၊ Corvettes သံုးစင္း၊ Patrol Craft အစင္း ၄၀ နဲ႔ Mine Warfare Vessels တစ္စင္းပဲ ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဘဂၤါလီခိုး၀င္ျပႆနာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ နယ္စပ္တံခါး ကုန္းလမ္းမလံုျခံဳမႈသာမက ေရလမ္းေၾကာင္း ခိုး၀င္ျပႆနာကိုပါ ရင္ဆိုင္ေနရတာမို႔ ေရတပ္အင္အား တိုးခ်ဲ႕ေရးကလည္း လိုအပ္မယ့္အေျခအေနပါ။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၃၃ ႏုိင္ငံမွာ ျမန္မာဟာ အဆင့္ ၃၁ ရေနၿပီး အာဆီယံမွာ အဆင့္ေလးေနရာမွာ ရွိေနတယ္ဆိုေပမယ့္ ျမန္မာအထက္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံက GFP မွာ အဆင့္ ၁၄ ပါ။ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံက အဆင့္ ၁၆ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ထိုင္းႏုိင္ငံက အဆင့္ ၂၀ ပါ။ မေလးရွားဟာ အဆင့္ ၃၃ ေနရာမွာ ရွိေနၿပီးေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္က အဆင့္ ၅၀ မွာပါ။ Force Goal ၂၀၃၀ နဲ႔ ေရတပ္အင္အားကို အဓိကထားတိုးခ်ဲ႕ေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက အဆင့္ ၅၇ မွာ ရပ္တည္ေနၿပီးေတာ့ စင္ကာပူႏိုင္ငံကေတာ့ အဆင့္ ၆၅ ေနရာမွာပါ။ ႏုိင္ငံတုိင္းမွာ လွ်ဳိ႕၀ွက္ထားတဲ့ လက္နက္ေတြ ရွိေနႏုိင္တယ္ဆိုေပမယ့္ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ လံုျခံဳေရးအင္အားကို ခိုင္မာေအာင္ ျဖည့္တင္းဖို႔ လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဖိအားေပးတဲ့အထဲမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ တူရကီဟာ GFP မွာ အဆင့္ရွစ္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ခိုး၀င္ဘဂၤါလီအေရးကို ႏိုင္ငံတကာအေရးျဖစ္ေအာင္ အျမဲစင္တင္ေပးတဲ့ ၿဗိတိန္ဟာ အဆင့္ေျခာက္ေနရာမွာ ရွိေနပါတယ္။ အီဂ်စ္ဟာ အဆင့္ ၁၀၊ ဘဂၤါလီအစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္ေတြကို သင္တန္းေပးတဲ့ေနရာလို႔ ေရးသားေနတဲ့ ပါကစၥတန္ဟာ GFP မွာ အဆင့္ ၁၃ ေနရာမွာ ရွိပါတယ္။ အီရန္ဟာ အဆင့္ ၂၁၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားဟာ အဆင့္ ၂၄၊ ဆီးရီးယားဟာ အဆင့္ ၄၄ မွာ ရွိေနတယ္ လို႔ Global Fire Power က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“ေရတပ္အင္အားလည္း လိုတာေပါ့။ လိုတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနအေပၚ မူတည္ၿပီး တည္ေဆာက္ရတယ္။ ေရတပ္အင္အားကို တည္ေဆာက္တဲ့အခါမွာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားေပ့ါ။ ႏိုင္ငံရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို ကာကြယ္ဖို႔ မူတည္ၿပီးမွ တည္ေဆာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တည္ေဆာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံကေနရတဲ့ ဘတ္ဂ်က္အေပၚမွာ တစ္ဆင့္ျခင္း တည္ေဆာက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္အရာရွိႀကီးေတြကလည္း တရား၀င္ထုတ္ေျပာၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ေရတပ္အေနနဲ႔ ႏွစ္အလိုက္ကာလ အပိုင္းအျခားနဲ႔ တိုးခ်ဲ႕တည္ေဆာက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ တည္ေဆာက္ေနတာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ေရငုပ္သေဘၤာဆိုတာကိုလည္း တစ္ခ်ိန္မွာ ပိုင္ဆုိင္ရမယ္ဆိုၿပီး ေျပာထားတာ ရွိပါတယ္။ ေရငုပ္သေဘၤာႀကီး ပိုင္ဆုိင္ဖို႔ဆိုတာကလည္း အစင္းလိုက္ႀကီး၀ယ္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းပိုင္ဆုိင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရငုပ္သေဘၤာအတြက္ လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ေတြကို ေလ့က်င့္ေမြးထုတ္ေပးဖို႔ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုလိုတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေရငုပ္သေဘၤာအတြက္ ေနရာ၊ ဆိပ္ကမ္းေတြထားဖို႔လည္း လိုေသးတယ္။ ဒါေတြက တစ္ခ်ိန္ေတာ့ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ဆက္စပ္ ၿပီးေျပာရရင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေန ေရလမ္းေၾကာင္းကေန ခိုး၀င္တာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတာေပါ့။ လိုအပ္တဲ့ေနရာေတြမွာေတာ့ တိုးခ်ဲ႕ေနတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္” လို႔ ႏုိင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ မူ၀ါဒေတြေလ့လာသူ ပညာရွင္တစ္ဦးက သံုးသပ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္သံုးစြဲမႈကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ႏွစ္စဥ္ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု အသံုးစရိတ္ရဲ႕ ၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ျဖစ္ေပၚေနတာေၾကာင့္ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးက႑ေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီးေတာ့ မ်ားျပားတယ္လို႔ ေ၀ဖန္ခံေနရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္ကို ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ကာကြယ္ေရးအသံုး စရိတ္ဟာ အာဆီယံမွာ ကေမၻာဒီးယားနဲ႔ ဘ႐ူႏိုင္းထက္ပဲမ်ားေနၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ႏုိင္ငံေတြထက္ နည္းေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္အတြက္ ႏုိင္ငံအလိုက္ ကာကြယ္ေရး ဘတ္ဂ်က္သံုးစြဲမႈမွာ စင္ကာပူႏုိင္ငံက ကာကြယ္ေရးဘတ္ဂ်က္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀ ဘီလ်ံနဲ႔ အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳထားၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံက ေဒၚလာ ၈ ဒသမ ၃ ဘီလ်ံ၊ ထုိင္းႏုိင္ငံက ေဒၚလာေျခာက္ဘီလ်ံ၊ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံက ေဒၚလာငါးဘီလ်ံ၊ မေလးရွားႏိုင္ငံက ေဒၚလာ ၃ ဒသမ ၆ ဘီလ်ံနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံက ေဒၚလာ ၂ ဒသမ ၇၆ ဘီလ်ံလ်ာထားၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက ၂ ဒသမ ၈ ဘီလ်ံနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေဒၚလာ ၂ ဒသမ ၁၄ ဘီလ်ံ အသံုးျပဳမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘ႑ာႏွစ္ကထက္ ကာကြယ္ေရးအသံုး စရိတ္ကို ခုနစ္ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ တုိးျမႇင့္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထားတာေၾကာင့္ ေဒၚလာ ၁၄၇ ဘီလ်ံအထိ အသံုးျပဳဖြယ္ ရွိေနၿပီးေတာ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံက ၄၀ ဒသမ ၄ ဘီလ်ံအထိ အသံုးျပဳမွာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကာကြယ္ေရး အသံုးစရိတ္ကို အနည္းဆံုးသံုးတဲ့ အထဲမွာပါေနေပမယ့္ ဆင္းရဲတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္တာေၾကာင့္ ဂ်ီဒီပီမွာ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္ပါ၀င္မႈကေတာ့ ျမင့္မားတဲ့အဆင့္ထဲမွာ ပါ၀င္ေနတာကိုလည္း တေကာင္းႏိုင္ငံေရး ေလ့လာမႈအဖြဲ႕နဲ႔ ျမန္မာ့မဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရးစင္တာတို႔ ပူးေပါင္းထုတ္ေ၀တဲ့ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္အတြက္ ကာကြယ္ေရး အသံုးစရိတ္ကို ေလ့လာတဲ့စာတမ္းငယ္မွာ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ကာလမွာ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးဆိုတာက လက္နက္ကိုင္ တပ္မေတာ္တစ္ခုနဲ႔တင္ မလံုေလာက္ေတာ့ဘဲ Economic Warfare ေတြ Cyberwarfare ေတြကိုပါ ထည့္သြင္းဆင္ႏႊဲတာမို႔ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး၊ အမိေျမလံုျခံဳေရးလို႔ပါ သံုးႏႈန္းလာတာျဖစ္လို႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို တည္တံ့ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ အမိေျမလံုျခံဳေရး လိုအပ္ခ်က္ေတြအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ႏုိင္ဖို႔ လိုအပ္မွာပါ။
“ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒအရ အက်ဳံး၀င္တဲ့သူေတြျဖစ္ဖို႔ လိုသလို ေနာက္တစ္ခုက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဓေလ့ထံုးတမ္း အစဥ္အလာဥပေဒေတြကို ေလးစားလိုက္နာတဲ့ သူေတြျဖစ္ရမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ သစၥာရွိတဲ့သူေတြ ျဖစ္ရမယ္။ သစၥာခံႏုိင္သူေတြ ျဖစ္ရမယ္။ ၈၂ ဥပေဒကေတာ့ ျပင္လို႔မရဘူး။ ၈၂ ဥပေဒအတုိင္းသြားရမယ္။ သြားသင့္တယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံမဆို ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ လူမ်ဳိးဘာသာ ကြဲျပားေသာ္ျငားလည္း အဲဒီႏုိင္ငံသားခံယူခ်င္ တဲ့ႏုိင္ငံရဲ႕ဥပေဒကို ေလးစားလိုက္ နာႏိုင္တဲ့သူျဖစ္ဖို႕ လိုတယ္။ အဲဒီလိုမွ မလိုက္နာႏုိင္ရင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ဖို႔ မသင့္ဘူး။ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ မေပးသင့္ဘူး။ အဲဒီအခ်က္က ႏုိင္ငံတကာမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီဟာက ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးေရာ အက်ဳိးစီးပြားကိုပါ ထိခိုက္သြားႏိုင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ က်န္းမာၾကံ့ခိုင္တဲ့ လူသားအရင္းအျမစ္အင္အား၊ နည္းပညာအင္အား၊ စီးပြားေရးနဲ႔ဓနအင္အား၊ ယဥ္ေက်းမႈအင္အားနဲ႔ ကာကြယ္ေရးအင္အား (National Security & Homeland Security) ငါးခုနဲ႔ ျပည့္စံုေနဖို႔လိုတယ္။ အဲဒီအင္အားငါးခုနဲ႔သာ ျပည့္စံုေနမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ဳိးကိုမဆို ရင္ဆိုင္ႏုိင္တယ္။ အခုက်ေတာ့ ဒီကိုလာၿပီး အႏိုင္က်င့္တဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ သြားေနတဲ့ တည္ၿငိမ္မႈ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ မလိုလားအပ္တဲ့ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္လာတာလဲ မေကာင္းဘူး။ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနခ်င္တဲ့ သူေတြကလည္း သူ႔ဘာသာေနလို႔မရ ျဖစ္သြားမယ္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံ့အေပၚ သစၥာရွိတဲ့သူ ျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။ သစၥာမရွိတဲ့သူကိုေတာ့ ဘယ္ႏုိင္ငံမွ လက္မခံပါဘူး။ အေမရိကန္လည္း လက္မခံဘူး။ Refugee တိုင္းကိုလည္း ႏုိင္ငံသားမေပးဘူး။ အခ်ိန္ေစာင့္ရတယ္။ အင္တာဗ်ဴး ေျဖရတယ္။ သူ႔ႏုိင္ငံဘာသာစကားကို အတန္အသင့္ ေျပာႏုိင္ရတယ္။ ဒီဗီဇာေပါက္လို႔သြားတဲ့ သူေတြကိုေတာင္ ႏုိင္ငံသားခ်က္ခ်င္း မေပးဘူး။ အဲဒီလိုလူေတြေတာင္ ခ်က္ခ်င္းႏိုင္ငံသား မေပးပါဘူး။ တစ္ဖက္သတ္ႀကီးေျပာေနၿပီး ႏုိင္ငံ့အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ထိပါးလာရင္ေတာ့ လက္မခံႏိုင္စရာပါ” လို႔ မူ၀ါဒဆိုင္ရာ စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာေအာင္ကိုကိုက ဆိုပါတယ္။
ျပည္တြင္းစစ္အတြက္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္ကို ရာခိုင္ႏႈန္းအမ်ားဆံုး အသံုးျပဳေနရတဲ့ အေျခအေနမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ခိုး၀င္ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင္ ့ ရခိုင္ေဒသလံုျခံဳေရးနဲ႔ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး အသံုးစရိတ္ေတြဟာ မ်ားစြာျမင့္တက္လာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိမွာဆိုရင္ကိုပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ နယ္စပ္လံုျခံဳေရးအတြက္ နယ္စပ္ျခံစည္း႐ိုးအျမန္ဆံုး ျပဳျပင္တာနဲ႔ ျခံစည္း႐ိုးကာဖို႔ က်န္ရွိေနတဲ့ေနရာေတြကို အဆင့္မီ လံုျခံဳစြာကာရံေရးအတြက္ က်ပ္ဘီလ်ံနဲ႔ခ်ီၿပီး အကုန္အက်ခံလုပ္ေဆာင္ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခိုး၀င္ဘဂၤါလီ ျပႆနာဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ဘက္က အဓိက၀င္တယ္ဆိုေပမယ့္ ခ်င္းျပည္နယ္ဘက္ကလည္း ၀င္တယ္။ ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီးဘက္ကလည္း ၀င္ေနပါတယ္။ ဒီလို ခိုး၀င္ျပႆနာကို ထိေရာက္စြာကာကြယ္ႏုိင္ေရး ဘတ္ဂ်က္ဟာ ေမွ်ာ္မွန္းထားတာထက္မ်ားစြာ ကုန္က်ႏုိင္တဲ့အေျခအေနမို႔ ဒီလိုဘတ္ဂ်က္ပမာဏမ်ားစြာ ကုန္က်မယ့္အေျခအေနအတြက္ လက္ရွိမွာ အျဖစ္သင့္ဆံုးက ျမန္မာႏိုင္ငံသား အခ်င္းခ်င္းတုိက္ခိုက္ေနတာ ရပ္တန္႔ၿပီး ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူဖို႔ဟာ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္ရွိလာတာ ေတြ႕ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ “The Enemy of my Friend” ဆိုတဲ့ စကားပံုအတိုင္း ငါ့ရန္သူရဲ႕ ရန္သူဟာ ငါ့မိတ္ေဆြပဲဆိုၿပီး ျပည္ပရန္ကုိ လမ္းကမ္းႀကိဳေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာရွရဲ႕ ဆီးရီးယားျဖစ္သြားၿပီး ပိုဆိုးတဲ့ စစ္ေျမျပင္ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။
ခိုး၀င္ဘဂၤါလီေတြနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ေတြအတြက္ အဓိက၀င္ေငြရလမ္းဟာ မူးယစ္ေဆး၀ါးကရတဲ့ေငြနဲ႔ အစိုးရကိုပုန္ကန္ၿပီး အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္တဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္လာေနတယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ရပါမယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ မတုိင္ခင္မွာလည္း မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြ အမ်ားအျပားဖမ္းမိတာက ရခိုင္ျပည္နယ္ဘက္ကျဖစ္ၿပီးေတာ့ အာနန္ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕စည္းအၿပီးမွာလည္း မူးယစ္ေဆး၀ါးအမ်ားအျပားကို ရခိုင္ျပည္နယ္ဘက္ကပဲ အမ်ားအျပား ဆက္လက္ဖမ္းမိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ AA, ARSA လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးျပႆနာကို ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းတစ္ခ်က္အေနနဲ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီလို ေဖာ္ျပထားေပမယ့္ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသံတိတ္ေနတာကို အံ့ၾသစရာ ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္မႈေတြကို ျဖတ္ေတာက္ခ်င္တယ္။ ထပ္ၿပီးေတာ့ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြမျဖစ္ေအာင္ တားဆီးမယ္ဆိုရင္ လက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ မူးယစ္ေဆး၀ါးကရတဲ့ ၀င္ေငြလမ္းေၾကာင္းကို ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ဖို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ႀကိဳးစားဖို႔ လိုပါမယ္။
အာနန္ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ပိုင္းကေန ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက ေမာင္ေတာနဲ႔ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ ေကာ့ဘဇားကို မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြ တရားမ၀င္ ေမွာင္ခိုကူးမႈေတြ ဒီဘက္ႏွစ္ပိုင္းအတြင္းမွာ သိသိသာသာ တိုးျမင့္လာတာကို ေတြ႕ခဲ့ရၿပီး အစိုးရအေနနဲ႔လည္း ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါး (ရာဘ) အေျမာက္အျမားကို ဖမ္းမိခဲ့တယ္လို႔ ဆုိထားပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္မွာ ဆိုရင္လည္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအားလံုးက တစ္ေန႔တစ္ျခားႀကီးမားေနတဲ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးျပႆနာကို အလြန္အမင္းစိုးရိမ္ေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
မူးယစ္ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ ေမွာင္ခိုမႈေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္း တစ္ခုအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တည္ရွိခဲ့ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္မွာဆိုရင္လည္း AA (Arakan Army) နဲ႔ အစိုးရက အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ေၾကညာထားတဲ့ ARSA (Arakan Rohingya Salvation) ဟာ သူတို႔ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကို မူးယစ္ေဆး၀ါး ေမွာင္ခိုလုပ္ငန္းေတြက ရရွိတဲ့၀င္ေငြေတြ အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ သတင္းေတြ ျဖစ္ေပၚေနတယ္လို႔ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ သံုးသပ္ထားပါတယ္။
AA, ARSA လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ခိုး၀င္ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါး ျပႆနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရအေနနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးတုိက္ဖ်က္ေရး နည္းလမ္းတစ္ခုကို ခ်မွတ္ဖို႔ လိုအပ္ေနတဲ့ အေျခအေနပါ။ ဒီလိုမူးယစ္ေဆး၀ါးေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ အၾကံျပဳရာမွာဆိုရင္လည္း ဘဂၤလားနယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္က လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕ အစည္းေတြအတြင္းက အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြ တိုက္ဖ်က္ေရးကို တုိးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ အၾကံျပဳခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းကေန အေနာက္ပိုင္းဆီစီးဆင္းေနတဲ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးလမ္းေၾကာင္းကို ျဖတ္ေတာက္ႏုိင္ဖို႔ ေငြလႊဲေျပာင္းမႈေတြကိ ထိထိေရာက္ေရာက္ တားဆီးႏုိင္ဖို႔ အေရးေပၚလိုအပ္ေနတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေနပါၿပီ။ “ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါး၊ အထူးသျဖင့္ ေဆးျပားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းရာ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ တျခားႏုိင္ငံေတြကို ဆက္ၿပီးစီးဆင္းတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းဟာ “၀” ဘက္နဲ႔လည္းဆက္စပ္မႈ ရွိခဲ့တယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္ၿပီး ဆက္စပ္သတင္းေတြမွာ ဒီအေၾကာင္းသတင္းေတြ မထြက္တာ အံ့ၾသတယ္။ ပဋိပကၡပဲျဖစ္ျဖစ္ အၾကမ္းဖက္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီမူးယစ္ေဆးကိစၥက တားဆီးဖို႔လိုတယ္” လို႔ သတင္းမီဒီယာဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ကိုင္တဲ့ အမွီအခိုကင္းတဲ့ ပုဂၢလိကအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုက ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးစိန္၀င္းက သံုးသပ္ပါတယ္။
တကယ္ဆိုရင္ ရခိုင္ေဒသမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ပိုင္းကေန ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏုိင္ငံေတြဆီအထိ စီးဆင္းပါတယ္။ ဒီလိုစီးဆင္းမႈေတြကို တားဆီးႏိုင္ဖို႔နဲ႔ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြကို တားျမစ္ဖို႔ဆိုရင္ ေငြေၾကးစီးဆင္းရာ လႊဲေျပာင္းရာ လမ္းေၾကာင္းေတြကို ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ဖို႔၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ဖို႔အျပင္ ေကာ္မရွင္အၾကံျပဳခ်က္အတိုင္း မူးယစ္ေဆး၀ါးအႀကီးစား ထုတ္လုပ္သူေတြနဲ႔ မူးယစ္ရာဇာေတြကို အေရးယူႏိုင္ေရးမဟာဗ်ဳဟာ ခ်မွတ္ဖို႔ အလြန္လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္ ။
BCIM နဲ႔ အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံေတြက ရခိုင္ျပည္နယ္မီးပြား ၿငိႇမ္းေပးႏိုင္မလား
ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနတဲ့ ရခိုင္ေဒသဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ မဟာဗ်ဳဟာေျမာက္ နယ္ေျမတစ္ခုျဖစ္သလို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယတို႔အတြက္ အက်ဳိးစီးပြားေျမာက္ျမားစြာ ရွိတဲ့ေနရာပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ျမန္မာ့အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာေအာက္မွာပဲရွိဖို႔နဲ႔ ရခိုင္ေဒသမွာ IS တို႔ ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ အစၥလာမၼစ္ ႏိုင္ငံသစ္ထြက္ေပၚမလာဖို႔ဆိုရင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယတို႔ရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားေတြနဲ႔ဆက္ႏႊယ္ၿပီး ကာကြယ္မလားဆိုတာကို အေၾကာင္းအခ်က္တစ္ခုအေနနဲ႔ စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ရခိုင္ေဒသက စီမံကိန္းေတြကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံဟာ ကုလားတန္ဘက္ စံုဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီ မံကိန္းတစ္ခုပဲ ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ ဒီစီမံကိန္းဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ကိုးလ္ကတၱားနဲ႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို ခ်ိတ္ဆက္ေပးမယ့္အျပင္ ဘဂၤါလီအေရးေျဖရွင္းေနတဲ့ တပ္မေတာ္ကို AA က ခ်ဳံခိုတိုက္ခိုက္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုထားတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္၀၊ ကေလး၀ ဘက္ေတြကေနၿပီးေတာ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မီဇိုရမ္ကို ျဖတ္သန္းသြားမယ့္ ကုန္းလမ္းေရလမ္း လမ္းႏွစ္သြယ္ စီမံကိန္းပါ။ ဒါ့အျပင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ OBOR စီမံကိန္းကို Power Balance လုပ္ဖို႔အတြက္ ခ်ိန္ညိႇႏိုင္တဲ့ လိုအပ္ခ်က္လည္း အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ ရွိေနပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အႀကီးက်ယ္ဆံုးမဟာဗ်ဳဟာ သမုဒၵရာ ႏွစ္စင္းပိုင္ဆုိင္ေရး အိပ္မက္ေနရာပါ။ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္းေနရာရွိတယ္။ ေရႊသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း ေနရာရွိတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ႀကီးက်ယ္တဲ့ မဟာဗ်ဳဟာ OBOR ရဲ႕ အဓိကအက်ဆံုးေနရာ ျဖစ္သလို တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြရွိေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဆီကိုလည္း ေက်ာက္ျဖဴ-ကူမင္းရထားလမ္းနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္မယ့္ အေျခအေန ျဖစ္ပါတယ္။
ေသးေကြးတဲ့နယ္ေျမနဲ႔ လူဦးေရေပါက္ကြဲမႈကို ၾကံဳေနရလို႔ Great Bengal အိပ္မက္နဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြရဲ႕ နယ္ေျမကိုခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဟာ ကုန္သြယ္ေရးက႑အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မီွခိုေနရသလို၊ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံရဲ႕ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အအံု ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး စီမံကိန္းေတြမွာ ျမႇဳပ္ႏွံလာသလို နည္းပညာ အကူအညီေတြလည္း ေထာက္ပံ့ေပးလာခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယကို ျပန္လည္ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္တဲ့ ဒီစီမံကိန္းမွာ တ႐ုတ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံအၾကား ကုန္စည္ကူး သန္းေရာင္း၀ယ္မႈအတြက္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေတြ ေဖာက္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္လာပါတယ္။ ဒီလို လိုအပ္ေနတဲ့ လမ္းေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျဖတ္သန္းၿပီးေတာ့မွ ေဖာက္လုပ္ရမွာပါ။ ဒီအတြက္ေတာ့ BCIM စႀကႍကေတာ့ ရွိေနၿပီးသားပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိၾကံဳေနရတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ IS စစ္ေသြးၾကြေတြ ေထာက္ပံ့ေပးထားတဲ့ ARSA အဖြဲ႕သာနယ္စပ္မ်ဥ္းမွာ ေျခကုပ္ရသြားၿပီး IS တို႔ ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ အစၥလာမၼစ္လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမသာ ျမန္မာ – ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္မ်ဥ္းမွာ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ တ႐ုတ္နဲ႔ေခ်ာေမြ႕စြာ ကုန္သြယ္ေရးအိပ္မက္ဟာ လန္႔ႏိုးရပါလိမ့္မယ္။
တ႐ုတ္-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး အဆင္ေျပဖို႔ဆိုရင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အေနနဲ႔ ျမန္မာဘက္က ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုသူေတြဟာ ငါတို႔နဲ႔အေသြးေရာ၊ အသားေရာ၊ ဗီဇပါတူတဲ့ ဘဂၤါလီေတြဆိုတာကို လက္ခံဖို႔ လိုအပ္မွာျဖစ္သလို ျမန္မာျပည္ဘက္က ဒုကၡသည္ေတြဆိုၿပီး လႊဲခ်ေနတာကို ရပ္တန္႔ၿပီး ဘဂၤါလီျပႆနာကို ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔အတူ ေလးေလးနက္နက္ ကူညီစဥ္းစားဖို႔ ပူးေပါင္းေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
“တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အက်ဳိးစီးပြားဆုိင္ရာ ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ဖို႔ဆိုတာကိုလည္း Option တစ္ခုအေနနဲ႔ စဥ္းစားဖို႕လိုမယ္။ အရင္တုန္းက ျဖစ္ခဲ့တဲ့အၾကမ္းဖက္ အေျခအေနက ဒီအတုိင္းထားရင္လည္း ေလ်ာ့ပါးသြားစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ တစ္ဖက္ကလည္း ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ လုပ္လာတယ္လို႔ ျမင္ေနရတယ္။ သူတို႔မွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိေနတာျမင္ရေတာ့ ဒီေဒသမွာ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာဖို႔ လိုအပ္လာမယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကိုၾကည့္ရင္လည္း လူဦးေရ ေပါက္ကြဲမႈက အရမ္းမ်ားလာတယ္။ မ်ားလာေတာ့ ေနဖို႔ထိုင္ဖို႔ေတာင္သူတို႔မွာ မလြယ္ေတာ့ဘူး။ သူတို႔က ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ေအာက္လည္း တျဖည္းျဖည္းနိမ့္နိမ့္လာတယ္။ နိမ့္လာတဲ့အခါ သူတို႔လူဦးေရကေန စရာမရွိတဲ့အခါမွာ တစ္နည္းေျပာ ရရင္ေတာ့ Migrate လုပ္လာတာေပါ့။ Migrate လုပ္ေပမယ္လို႔ သူတို႔က တျခားလူမ်ဳိးေတြလို ေဒသခံ ေတြနဲ႔အဆင္ေျပေအာင္ မေနႏိုင္ဘဲနဲ႔ သူတို႔က အဲဒီေဒသကိုပါ အပိုင္စီးလိုခ်င္တဲ့သေဘာ ျဖစ္လာတယ္။ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးေတြ၊ အိႏၵိယဘက္က လူေတြ၀င္လာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုျပႆနာမ်ဳိး မရွိဘူး။ အခုက ဥေရာပတုိက္ေတြမွာလည္း အဲဒီလိုျဖစ္ေနတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာေပါ့။ ဂ်ာမနီဆိုရင္ Refugee အေနနဲ႔ လက္ခံလိုက္တယ္။ ၀င္လာတဲ့သူေတြကပဲ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ လုပ္လာၾကတယ္။ ၿဗိတိန္မွာဆိုလည္း ဒီအတုိင္းပဲ။ စပိန္ႏိုင္ငံ ဘာစီလိုနာမွာဆိုရင္လည္း အဲဒီအတိုင္းပဲ ျဖစ္လာတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈထက္ လူဦးေရေပါက္ဖြားမႈက ျမင့္ေနေတာ့ ဒီျပႆနာေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဥပမာ တ႐ုတ္ဆိုရင္ သူ႔ႏိုင္ငံဆင္းရဲတုန္းကဆို ကေလးကို တစ္မိသားစုတစ္ေယာက္ပဲ ေမြးခြင့္ေပးမယ္ဆိုတာမ်ဳိးလုပ္တယ္။ သူတို႔မွာ အဲဒါမ်ဳိး မရွိဘူး။ ေမြးတဲ့လူဦးေရက မ်ားလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေဒသဆိုင္ရာ ျပႆနာျဖစ္လာတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာေတာ့ နယ္ေျမခ်ဲ႕ရင္းနဲ႔ ေဒသတစ္ခုထဲ ၀င္လာတယ္။ ေဒသမွာေနတဲ့သူေတြကို ေမာင္းထုတ္သလိုမ်ဳိး ျဖစ္လာေတာ့ ပဋိပကၡေတြႀကီးလာတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီခ်င္းတို႔ ရခိုင္တို႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈက နည္းတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကြာဟခ်က္ေတြကလည္းနည္းေအာင္ လုပ္ဖို႔လိုလာတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဒီျပႆနာက လူမ်ဳိးေရးျပႆနာ မဟုတ္ဘူး။ နယ္ေျမခ်ဲ႕ထြင္လာလို႔ သာျပႆနာျဖစ္တာ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အဲဒီျပႆနာကို ႏုိင္ႏိုင္နင္းနင္း ေျဖရွင္းႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပႆနာၿငိမ္းသြားမယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအတုိင္းႀကီး ၿငိမ္းသြားမွာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ အနည္းန႔ဲအမ်ားေတာ့ ဆက္ရွိေနလိမ့္မယ္” လို႔ NLD ပါတီရဲ႕ စီးပြားေရး ေကာ္မတီ၀င္ တစ္ဦးက သံုးသပ္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ARSA က အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ေနမႈ ျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လာခဲ့တဲ့ အိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ သူ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ေမွ်ာ္မူ၀ါဒအတြက္ အေကာင္းဆံုးစြမ္းေဆာင္ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို အားၿပိဳင္ႏုိင္ခဲ့သလို ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းေကာင္းပီသစြာ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးအေပၚမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကို ရာႏႈန္းျပည့္ နားလည္မႈေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားေတြ မဟာဗ်ဳဟာအတြက္ ဘာလုပ္မလဲဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ျမန္မာဘက္မွာ ျပႆနာတစ္ခုျဖစ္တုိင္း သူ႔ႏုိင္ငံဘက္ကို ျမန္မာဘက္က ဒုကၡသည္ေတြ ေျပးလာပါၿပီဆိုၿပီး အမွန္တကယ္ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ ဦးေရထက္ ဘယ္လိုပဲပိုေျပာေျပာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ထြက္ေျပးတယ္ဆိုတဲ့ ဘဂၤါလီေတြကို ျမန္မာဘက္က စာရင္းဇယား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အထား၊ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္မွာ ေနထိုင္တယ္ဆိုတဲ့ေဒသ ေျပာႏုိင္ျခင္း ရွိ မရွိ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို တရား၀င္ခိုလႈံလာပါတယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရဘက္က ေကာက္ခံထားတဲ့ စာရင္းဇယားေတြနဲ႔ ကိုက္ညီမႈရွိမရွိ အတိအက် စစ္ေဆးၿပီးေတာ့ အရင္တုန္းက စာခ်ဳပ္အေဟာင္းေတြမွာလို လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ အားလံုးကိုက္ညီမွ ျပန္ၿပီးေတာ့ လက္ခံမယ့္ အေျခအေနဆိုတာ သိလ်က္နဲ႔ဘဂၤါလီေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ဆီ အတင္းထိုးထည့္တဲ့ သေဘာမ်ဳိးသက္ေရာက္တဲ့ စကားေတြ ႏိုင္ငံတကာ ဆီျဖန္႔တာကို ဆင္ျခင္ဖို႔လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က ထြက္ေျပးတဲ့ ဘဂၤါလီ ၂၇၀၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ထုတ္ျပန္ေနတာေတြဟာ လံုး၀ယုတိၱမရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က တရား၀င္စာရင္းေတြမွာ ၂၆၀၀၀ ေက်ာ္ပဲရွိတာျဖစ္ၿပီး ပိုမ်ားေနတဲ့ ပမာဏဟာ ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ရေအာင္၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ႏိုင္ငံတစ္ခုခုမွာ ႏိုင္ငံသားခံယူ ခြင့္ရေအာင္ ၾကံေဆာင္တဲ့ ဘဂၤါလီေတြပဲ ျဖစ္မွာပါ။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာယွဥ္တြဲေနထိုင္ရတဲ့ မူ၀ါဒျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆက္ဆံရမယ္ေပါ့။ ဒီလို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံကလည္း အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေပါ့။ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံတစ္ခုက လူဦးေရ ေပါက္ကြဲမႈ အရမ္းကို ျမင့္ၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန ဒီဘက္ကို ကူးလာတဲ့အတြက္ ဒီမွာျပႆနာတက္တာ အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ္အျမင္ သံတမန္နည္းအရေတာ့ တတ္ႏုိင္သမွ် ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမယ္။ သူတို႔နဲ႔ညိႇညိႇႏႈိင္းႏႈိင္း လုပ္ရမယ္။ နယ္စပ္လံုျခံဳေရးေရာ သူတို႔ဘက္ကေန ခိုး၀င္လာတဲ့ ဘဂၤါလီျပန္ပို႔ဖို႔ေရာ အတတ္ႏိုင္ဆံုးလုပ္ရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္မွာ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔ဘက္က သတင္းလႊင့္ေနတာေတြအမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံဘက္ထြက္ေျပးလာ တယ္ဆိုတာေရာ အရပ္သားေတြကို ပစ္ခတ္ေနတယ္ဆိုတာေတြေရာ သတင္းတခ်ဳိ႕ အမွားေတြမ်ားတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ့ အပိုင္းေတြရွိတယ္လို႔ သံုးသပ္ၾကတာလည္းရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ေတာ့ တတ္ႏုိင္သမွ်ေတာ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္တယ္ ထင္တယ္” လို႔ ေသနဂၤမဟာဗ်ဳဟာ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕တည္ေထာင္သူ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦးက သံုးသပ္ပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ သာလြန္ေနတာမွန္ေပမယ့္ ေလွစီးဒုကၡသည္ေတြမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသား အမ်ားစုလည္း ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ သူတို႔ဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ ခိုလႈံ႕ခြင့္ရဖို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဒုကၡေပးၾကတာပါ။
“ယခင္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ေရာက္ေနတာ ေတြရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ မိမိတို႔ႏိုင္ငံသား ျဖစ္တယ္လို႔ အေထာက္အထား ျပႏိုင္ရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဒီဘက္ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္ႏွစ္ႏွစ္ေနခဲ့ဖူးတယ္လို႔ အေထာက္အထား ျပႏိုင္ရင္ေသာ္လည္းေကာင္း အဲဒါေတြကို စိစစ္ပါတယ္။ အဲဒီစိစစ္မႈၿပီးေတာ့မွ တစ္ဦးခ်င္း စိစစ္ၿပီးေတာ့မွ မွန္ကန္တယ္ဆိုရင္ ျပန္ေခၚတဲ့ သာဓကေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအတုိင္းလုပ္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ သာဓကျပႏုိင္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားလား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့လည္း ျပန္ေခၚဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးေပါ့” လို႔ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ အၾကံေပးပုဂၢိဳလ္ ဦးေသာင္းထြန္းက ဆိုပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းေရး မဟာဗ်ဳဟာ အျမန္ဆံုးခ်မွတ္ပါ နယ္ေျမက်ဳးေက်ာ္ခံရမႈနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈကို လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရး အသြင္ေျပာင္းၿပီး ေထာက္ျပေနတဲ့သူေတြ သိဖို႔ဆိုရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဘဂၤါလီေတြကို လံုး၀လက္မခံတာ မဟုတ္ဘဲ ၁၉၈၂ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒနဲ႔အညီ စိစစ္လက္ခံေနတယ္လို႔ ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ယန္ဟီးလီရဲ႕ မိခင္ႏုိင္ငံ ေတာင္ကိုရီးယားမွာ ဗလီဆယ္ဂဏန္းပဲ ခြင့္ျပဳထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေမာင္ေတာေဒသတစ္ခုတည္းတင္ ဗလီ ၁၂၇၈ လံုး၊ အာရ္ဗီေက်ာင္း ၁၁၄၃ ေက်ာင္း၊ ေမာ္လ၀ီဆရာ ၁၆၅၉ ဦးအထိ ရွိေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ျပယုဂ္အျဖစ္ ေမာင္ေတာေဒသမွာပဲ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း ၁၇ ေက်ာင္းနဲ႔ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းခုနစ္ ေက်ာင္းကိုလည္း ခြင့္ျပဳေပးထားပါေသးတယ္လို႔ ေမာင္ေတာေဒသစံု စမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအက်ဥ္းခ်ဳပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လက္ရွိမွာဆိုရင္ ရခိုင္ေဒသမွာ ဘဂၤါလီေတြကို လူမ်ဳိးသုဥ္းအသတ္ခံေနရၿပီဆိုတဲ့ ေအာ္သံျပန္ထြက္လာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘဂၤါလီေတြကို လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္ေနတာ မရွိဘူးဆိုတာကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တရား၀င္ေျပာၾကားထားသလို အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံဟာဘဂၤါလီေတြကို လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္ေနတာ မရွိဘူးလို႔ အစီရင္ခံစာတင္ျပထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဘဂၤါလီေတြကို လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္ မႈမရွိဘူးဆိုတဲ့ အေကာင္းဆံုးသက္ေသအျဖစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ မြတ္စလင္ဦးေရဟာ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္မွာ ၅၁၅၄၈၄ ဦးေရကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မွာ ၁၀၅၄၇၉၀ ဦးအထိ ႏွစ္ဆျမင့္တက္လာတယ္ဆိုတာကို ေမာင္ေတာ ေဒသစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မ ရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအက်ဥ္းခ်ဳပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈျဖစ္စဥ္ ရွိေနပါတယ္လို႔ ဇြတ္အတင္း ျငင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ရခိုင္-ဘဂၤါလီ အလယ္သံေက်ာ္ အဓိက႐ုဏ္းကိုပဲ ျပသရမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီအဓိက႐ုဏ္းမွာ ေဒသခံရခိုင္လူမ်ဳိး ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္သတ္ျဖတ္ခံရၿပီး ရခိုင္ေက်းရြာ ၂၀၀ ေက်ာ္ ပ်က္စီးခဲ့သလို မူလရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြ ေနထိုင္တဲ့ ရခုိင္ေက်းရြာေတြကို ဘဂၤါလီေတြကပဲ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္စဥ္ပဲ ရွိပါတယ္။
“၁၉၄၂ ခုႏွစ္ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ထပ္မံျဖစ္ပြားဖို႔အတြက္ေတာ့ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ လက္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လက္ခံမွာလည္း မဟုတ္ဘူး။ နယ္ေျမဆံုး႐ံႈးမႈလည္း ဘယ္လိုမွ အျဖစ္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီနယ္ေျမကို သူတို႔ရၿပီးလို႔ရွိရင္ သူတို႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ နယ္ေျမတစ္ခုေၾကညာၿပီးေတာ့မွ ေနာင္တျဖည္းျဖည္း သူတို႔မ်ဳိးတူေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ဖို႔ႀကိဳးစားဖို႔ ျဖစ္ရင္ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ရည္ရြယ္ခ်က္ကို အတိအက်မသိပါဘူး။ သို႔ေသာ္ဒီလိုပဲ မွန္းဆရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္နယ္ေျမတစ္ခုပဲ့ထြက္ ဖို႔ဆိုတာ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္ေျပာလိုပါတယ္” လို႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္က ေျပာၾကားပါတယ္။
ေမာင္ေတာေဒသမွာ မြတ္စလင္ေတြ မ်ားျပားေနမႈကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္မွာ လူဦးေရ ၈၃၄၆၃၇ ဦးရွိၿပီးေတာ့ မြတ္စလင္ အေရအတြက္က ၇၅၅၃၇၁ ဦးနဲ႔ ၉၀ ဒသမ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိေနပါတယ္။
“ရခိုင္ျဖစ္စဥ္က ထုိင္းႏုိင္ငံ ေတာင္ပိုင္းနဲ႔ေတာင္မတူဘဲ ႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးလာတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက သူတို႔က ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေနမယ္ဆိုရင္လည္း ျပႆနာ မရွိႏုိင္ဘူး။ အခုလို တစ္ခ်ိန္တည္း တစ္ၿပိဳင္တည္း စခန္းေပါင္း ၃၀ ကို တုိက္တယ္ဆိုတာ သူတို႔ဘက္က ေဘာင္ေက်ာ္သြားၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး ႐ႈေထာင့္ကေနပဲ ကိုင္တြယ္ရမွာေပါ့။ တစ္ဖက္မွာလည္း အဲဒီလို ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာတုိင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရး နိမ့္ဆင္းမသြားေအာင္၊ တည္ၿငိမ္မႈပ်က္ျပားမသြားေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ဘ႑ာေရးအရ ခြဲေ၀မႈေတြပါ ျပန္သံုးသပ္ရတာမ်ဳိး ရွိႏုိင္တယ္။ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရး ႐ႈေထာင့္ကေနၿပီးေတာ့ ဒါကိုတည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ ေအးခ်မ္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာေတြကလည္း အေရးႀကီးလာတယ္။ ဒီျပႆနာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ တုိင္းျပည္တည္ၿငိမ္မႈအတြက္ ေတာ္ေတာ္အေရးႀကီးတယ္။ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေနခ်င္တဲ့သူေတြပါ ထိသြားမယ္။ ေနာက္တစ္ခုေပါ့။ ဘာလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ဥပေဒကို လက္မခံခ်င္ၾကတာလဲ စဥ္းစားလို႔မရဘူး။ သူတို႔က ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာကိုပဲ တစိုက္မတ္မတ္ ေတာင္းေနၾကတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေနနဲ႔ သတ္မွတ္ေပးရင္ေတာင္ တိုင္းရင္းသားမျဖစ္ဘူး။ တိုင္းရင္းသား မျဖစ္ရင္ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးမရဘူး။ ဥပမာေျပာရရင္ ပအို႔၀္၊ ပေလာင္က တုိင္းရင္းသားျဖစ္လို႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္မရဘူး။ သူတို႔ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္လို႔။ ေနာက္တစ္ခုက ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာမရွိဘူးလို႔ ေျပာထားတယ္။ သူတို႔က စကား၊ ကိုးကြယ္မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ အကုန္လံုး တစ္ဖက္ႏုိင္ငံကလူေတြနဲ႔ အတူတူေတြ။ ဒါဆိုရင္ ဘာလို႔ ဟိုဘက္မွာက်ေတာ့ ဘဂၤါလီေခၚၿပီး ဒီဘက္မွာက် ဘာလို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ျဖစ္ရတာလဲ။ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို႐ုပ္ခ်င္းဆင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ဘာသာစကားနဲ႔သူ ရွိၾကတယ္။ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယားဆိုရင္ အသားျဖဴတယ္။ ဒါေပမဲ့ အားလံုး သူ႔ဘာသာစကားနဲ႔ သူ႔ႏုိင္ငံနဲ႔သူ ရွိတယ္။ ဥေရာပတိုက္ဆိုရင္ အကုန္တူၾကတယ္။ လူျဖဴေတြပဲ။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ဘာသာစကား မတူဘူး။ အခုက်ေတာ့ ဒီဘက္မွာက်ေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ၊ ဟိုဘက္မွာက်ေတာ့ ဘဂၤါလီဆိုေတာ့ ထူးဆန္းမေနဘူးလား။ သူတို႔က ဘာလို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာကို အတင္းအက်ပ္ ေတာင္းဆိုေနၾကတာလဲ။ အတင္းအက်ပ္ေတာင္းဆိုျခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘာလဲ။ စဥ္းစားစရာေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ျမန္မာနဲ႔ထုိင္းနယ္စပ္မွာ ကရင္ေတြ ပေဒါင္ေတြေနၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔သည္ ကရင္လူမ်ဳိး၊ ပေဒါင္လူမ်ဳိးလို႔ ေျပာတဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ မိခင္ဘာသာစကားနဲ႔ပဲ ေျပာၾကတယ္။ လူမ်ဳိးတစ္စုလို႔ ေျပာရင္ Identity ရွိရတယ္။ Identity မရွိဘဲနဲ႔ သူတို႔ကိုဘာနဲ႔ သြားမွတ္သားမလဲ။ အခု ႐ိုဟင္ဂ်ာဆုိသူေတြက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္စကား ေျပာတယ္။ ကိုးကြယ္မႈလည္း အတူတူပဲ။ အားလံုးအတူတူပဲကို ဘာလို႔႐ိုဟင္ဂ်ာဆို တာကိုပဲ တစိုက္မတ္မတ္ ေတာင္းေနတာလဲ။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခ်င္တယ္ဆို ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒနဲ႔အညီ ေလွ်ာက္ေပါ့။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ ဘယ္ႏုိင္ငံမွာမဆို နံပါတ္ (၁) အေနနဲ႔ သူ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ဓေလ့ထံုး တမ္းဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာရမယ္။ နံပါတ္ (၂) က အဲဒီႏိုင္ငံအေပၚ သစၥာရွိရမယ္။ အခုဟာက သစၥာမရွိတဲ့အျပင္ လက္နက္ကိုင္ၿပီး ေတာ္လွန္တယ္ဆိုေတာ့ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေတာင္ ျပန္စဥ္းစားရမယ္။ ျမန္မာေတြ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ခံယူသြားတာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒီအတိုင္းျဖစ္တာ မဟုတ္ဘဲ အဲဒီႏိုင္ငံအေပၚမွာ သစၥာခံရတယ္။ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ခြင့္ရတာလည္း မဟုတ္ဘဲ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလေနရတယ္။ စာေမးပြဲေျဖရတယ္။ ၿပီးၿပီဆိုမွ က်မ္းက်ိန္ၿပီးေတာ့ သစၥာခံရတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံဘယ္လူမ်ဳိးပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ဘာသာ၀င္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လိုက္နာရတယ္။ ဥပမာ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံတစ္ခုကို အမ်ဳိးသမီးေတြေရာက္သြားရင္ ေခါင္းေဆာင္းေဆာင္းရတယ္။ ယန္ဟီးလီလာရင္ေတာင္ ေခါင္းေဆာင္းၿပီး သြားရတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို သူတို႔ရဲ႕ ဓေလ့ထံုးတမ္း ဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာရတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနခ်င္ၿပီဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံသားဥပေဒအတိုင္း ျဖစ္ခြင့္ရွိသူနဲ႔ ျဖစ္ခြင့္မရွိသူ ခြဲျခားရမယ္။ ျဖစ္ခြင့္ရွိသူေတြ ျဖစ္ရမယ္။ ထိုင္းမွာ၊ မေလးရွားမွာဆိုရင္ ေနခြင့္မရွိသူေတြ ဗီဇာမရွိသူေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ ျပန္ပို႔တယ္။ ေနခြင့္မရွိသူ ျပန္ပို႔ရမွာပဲေလ။ ႏုိင္ငံတစ္ခုကို အလကားသြားလို႔ မရဘူး။ Transit သြားရင္ေတာင္ ဗီဇာယူရတယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ေနရာတစ္ခုကို ဒီအတိုင္း၀င္ေနတယ္။ လူဦးေရမ်ားလာလို႔ ေနရာေပးရမယ္ဆိုတာ အဓိပၸာယ္မွ မရွိတာ” လို႔ ရခုိင္အေရး ေလ့လာသူတစ္ဦးက သံုးသပ္ပါတယ္။
၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာအၿပီး ျပန္ျဖစ္လာတဲ့ ရခုိင္အေရးအခင္းမွာ တကယ္တမ္းခံရတဲ့ ရခိုင္ေဒသခံေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာထက္မွာ မပ်ံ႕ႏွံ႔ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ လူသတ္၊ အၾကမ္းဖက္၊ မီး႐ႈိ႕ၿပီး ႏိုင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာမွာ INGO ေတြ ျပည္ပမီဒီယာေတြ အကူအညီနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္ခံေနရၿပီလို႔ ဦးေအာင္ေအာ္ေနတဲ့ ဘဂၤါလီအသံေတြကိုပဲ ကမၻာက ၾကားသိခဲ့တာပါ။ ACHR က ဒါ့အျပင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနဆိုတာ အစိုးရတစ္ရပ္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရး ယႏၲရားလို႔ပဲအျမင္ခံေနရတဲ့ အေျခအေနမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပိုဆိုးရြားေနတာက ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ အရည္အေသြး ညံ့ဖ်င္းမႈကိုပါ ၾကံဳခဲ့ရၿပီး အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ေျပးညီ ေျဖရွင္းတု႔ံျပန္ႏုိင္ စြမ္းနိမ့္ပါးမႈကိုပါ ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။
ၾသဂုတ္ ၁၂ ရက္က ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ Transitional Forum မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံစာနယ္ဇင္း ေကာင္စီဒုတိယဥကၠ႒ ဦးေအာင္လွထြန္းက “မ်က္ေမွာက္ကာလမွာ ျမန္မာသတင္းမီဒီယာရဲ႕ အႀကီးေလးဆံုးေသာ တာ၀န္တစ္ရပ္က ေတာ့က်င့္၀တ္နဲ႔ မေလ်ာ္ညီတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ သတင္းတင္ျပမႈ တခ်ဳိ႕မွာ ဆိုးဆိုးရြားရြား ဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႕ႏိုင္ငံရဲ့ ပံုရိပ္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေသာ ၾသဇာရိွတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာေတြဟာ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားနဲ႕ သူတို႕ရဲ႕ သတင္းေဖာ္ျပခ်က္ေတြမွာ စိတ္ခံစားမႈကို ႏႈိးဆြလႈံ႕ေဆာ္ စကားလံုးေတြသံုးၿပီး ေရးသားခ်က္မ်ဳိးေတြကို မၾကာခဏ လုပ္ေလ့လုပ္ထ ရိွတတ္ၾကသလို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံတြင္းမွာရိွတဲ့ ထိရွလြယ္တဲ့ ကိစၥရပ္တခ်ဳိ႕ကို သတင္းေဖာ္ျပရာမွာ Agenda – Setting လိုရာဆြဲသြင္း ပံုႀကီးခ်ဲ႕ၿပီး ေရးသားတတ္ၾကပါတယ္။ Agenda – Setting ဆိုတာဟာ ကိစၥရပ္တစ္ခုကို သာမန္ထက္ ပိုမိုအသားေပးၿပီး ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ သတင္းေဖာ္ျပျခင္းအားျဖင့္ ကိစၥရပ္တစ္ခုဟာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စိတ္၀င္စားမႈ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရရွိလာၿပီး အဲဒီကိစၥရပ္ကို ႏိုင္ငံတကာကိစၥရပ္ႀကီး တစ္ခုျဖစ္လာေအာင္ ပံုေဖာ္ေရးသားျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္။ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ ျပည္တြင္းသတင္းမီဒီယာမရိွတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအလယ္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံပံုရိပ္ဟာ ျပင္ပသတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာ သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္ ပံုသြင္းခံေနရတဲ့ အေနအထား ျဖစ္ေနပါတယ္။ အခုခိ်န္မွာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာပံုရိပ္ဟာ ၾသဇာရိွတဲ့ ျပင္ပသတင္းမီဒီယာ လက္တစ္ဆုပ္စာျပဳသမွ် ႏုေနရတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးနဲ႔ ၾကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။ သူတို႔ေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း အလယ္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ပံုရိပ္ကို သူတို႔ စိတ္သေဘာက် ပံုသြင္းေနၾကေတာ့တာပါပဲ” လို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးဟာ ႏုိင္ငံတကာ ကစားကြက္ျဖစ္လာၿပီး ျပည္ပမီဒီယာေတြနဲ႔ INGO ေတြရဲ႕ ကိုယ္က်ဳိးရွာရာ ေနရာျဖစ္လာေအာင္ Agenda – Setting နဲ႔ ၿဗိတိန္မီဒီယာ BBC က ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကစၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေနရာေပးၿပီး အစဥ္တ စိုက္ေရးသားခဲ့တာကို ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အထင္အျမင္လြဲမွားေနမႈေတြကို ေခ်ဖ်က္ႏိုင္ဖို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤါလီအေရးလႈပ္ရွားသူေတြ၊ ရခိုင္အေရး ကြၽမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ အေရွ႕တုိင္း ပညာရပ္မ်ားသုေတသန (EFEO) ေဒါက္တာေဂ်ာ့ပီလိုက္ဒါ၊Asia Society က Senior Advisor Priscilla Clapp ၊ ကိုဖီအာနန္တို႔လို လူေတြနဲ႔ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္မွာ ရခိုင္တုိင္းရင္းသာေတြက လူအနည္းစုျဖစ္ၿပီး လူမ်ဳိးသုဥ္း သတ္ျဖတ္ခံေနရတာကလည္း ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို ႏိုင္ငံတကာကသိေအာင္ အျမန္ဆံုးလုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဖိႏွိပ္ေနတယ္ဆိုၿပီး ကမၻာကသိေနတဲ့ အေျခအေနမွာႏုိင္ငံတကာက အာ႐ံုစိုက္မႈရေအာင္ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ဘဂၤါလီေတြက ထပ္ဆင့္တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လို႔ သံုးသပ္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ အျမန္ဆံုးလုပ္သင့္တာက အာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အၾကံျပခ်က္ေတြမွန္သမွ်ကို အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔ပါ။
အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အားေပးရင္၊ ေထာက္ခံရင္ အေရးယူမယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ထားၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ရခိုင္အေရးအခင္းမွာ INGO ေတြပါ၀င္တယ္လို႔ေျပာခဲ့သလို အရင္ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း ဦးေရႊေမာင္ကိုလည္း အၾကမ္းဖက္တိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒနဲ႔ အမႈဖြင့္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံတကာအကူအညီေတြကို လက္ခံရာမွာ စိစစ္ဖို႔လို အပ္မွာျဖစ္သလို INGO ေတြကိုလည္း အၾကမ္းဖက္မႈမွာ ဆက္လက္မ ပါ၀င္ႏုိင္ေအာင္ ရခိုင္ေဒသကို အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ လုပ္စားလို႔မရေအာင္ စိစစ္ဖို႔ လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ေဒသမွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြမျဖစ္ဖို႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးတိုက္ဖ်က္ေရးမဟာ ဗ်ဴဟာခ်မွတ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့အျပင္ ရခိုင္ေဒသက ေဒသခံအစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ဘဂၤါလီေတြအတြက္လည္း အၾကမ္းဖက္မႈဆိုးက်ဳိးေတြကို ပညာေပးဖို႔နဲ႔ တုိက္ဖ်က္ဖို႔အတြက္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္တုိက္ဖ်က္ေရးမဟာ ဗ်ဴဟာကိုပါ ခ်မွတ္ဖို႔လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
“၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာမွာ တုိက္ခိုက္ကတည္းက ဒါကတစ္ႀကိမ္တည္းတုိက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အေသအခ်ာ Plan နဲ႔ လုပ္ေနတာ၊ ေနာက္ကြယ္ကလည္း ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေနတာ၊ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကလည္း သင္တန္းေပး ေနတာျဖစ္လို႕ တစ္ႀကိမ္တည္းနဲ႔ ရပ္သြားမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ေရးခဲ့ေျပာခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။ ထင္တဲ့အတုိင္းပဲ သတင္းေတာ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီဘက္မွာက ျမစ္ေခ်ာင္းေတြ ေတာေတာင္ေတြ ထူထပ္သလို ရဲကင္းစခန္းေတြကလည္း အလွမ္းေ၀းၿပီးေတာ့ အင္အားကလည္း သင့္ေလ်ာ္သေလာက္ပဲ ခ်ထားေပးႏုိင္တဲ့ အေနအထားျဖစ္ေတာ့ ဒီစခန္းေတြ အကုန္လံုးကို တစ္ၿပိဳင္နက္၀င္အတုိက္ခံရတယ္။ ဒီလို၀င္တိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔က အရင္နည္းဗ်ဴဟာကိုပဲ သံုးတယ္။ မနက္အေစာႀကီးမွာ ၀င္တုိက္ၿပီးေတာ့ လူအင္အားကိုလည္း အမ်ားႀကီးသံုးႏိုင္တယ္။ စခန္းသံုးခုကေန စခန္း ၃၀ ကို တိုက္လာတယ္။ ရဲကင္းစခန္းေတြအျပင္ တပ္မေတာ္ တပ္ရင္းတစ္ခုကိုပါ၀င္ၿပီးေတာ့ တုိက္တာေတြ႕ရၿပီး စနစ္တက်လုပ္ လာတာေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီမတုိင္ခင္ တစ္လေက်ာ္ေလာက္မွာ ေမာ္လ၀ီ ဆရာတစ္ေယာက္ဆီက ဆက္သြယ္ေရးစက္အလံုး ၄၀ ေလာက္မိထား တဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီကတည္းက စစ္ဆင္ေရးတစ္ခုဆင္ႏႊဲဖို႔ Plan လုပ္ ေနတယ္လို႔ ျမင္ခဲ့တယ္။ အရင္က ထက္စနစ္က်လာတာ ျမင္ရတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ ကြပ္ကဲမႈစနစ္က် လာတာျမင္ရတယ္။ သူတို႔က ဒီဟာနဲ႔ ရပ္သြားမွာ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔အခြင့္ အေရးကို ရခ်င္လာလို႔ ျပည္ပကေန ေငြေၾကးအေထာက္အပံ့နဲ႔ လက္နက္ေတြရခ်င္လာလို႔ အေထာက္အပံ့ ေတြရယူၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ဆက္လုပ္လာဦးမယ္လို႔ ယူဆတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားဖို႔ လိုအပ္တယ္။ သူတို႔ကေတာ့ ဒီမွာျပသြားတာက သူတို႔အခြင့္အေရးအတြက္ ရရာလက္နက္စြဲကိုင္ၿပီး တြန္းလွန္ရပါတယ္ဆိုတဲ့သေဘာမ်ဳိး ဂ်င္ကလိေလာက္၊ ဓားေလာက္ပဲ ျပထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုရရာလက္နက္နဲ႔ သူတို႔အခြင့္အေရးအတြက္ တိုက္ေနရပါ တယ္ထင္ေအာင္ တမင္လုပ္ေနတာေရာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလား။ သူတို႔က သူတို႔တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးအတြက္ လုပ္တဲ့သေဘာမ်ဳိးရရာ လက္နက္စြဲကိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ ေနာက္ကြယ္မွာ ပံ့ပိုးေနတာေတြလည္းရွိေတာ့ အျပသေဘာမ်ဳိးလုပ္တယ္လို႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္ျမင္တယ္။ လက္နက္ေမွာင္ခိုဆိုတာက အမ်ားႀကီးပဲ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သိတဲ့အတုိင္း ပိုက္ဆံရွိရင္၀ယ္လို႔ရတယ္ဆိုေတာ့ လက္နက္ႀကီးေတြတပ္ဆင္ၿပီး တုိက္လာႏိုင္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘာလုပ္ရမလဲဆိုရင္ ပထမအဆင့္ နယ္ျခားလံုျခံဳေရးကို တင္းက်ပ္ရမယ္။ နယ္စပ္ျခံစည္း႐ိုးဆိုရင္လည္း တစ္ထပ္တည္း ကာထားတာ ျဖစ္ေနတယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အိႏၵိယ-ပါကစၥတန္နယ္စပ္က ျခံစည္း႐ိုးနဲ႔ပဲ ယွဥ္ၿပီးေျပာၾကပါစို႔။ သူတို႔အေနနဲ႔ ျခံစည္း႐ိုးႏွစ္ထပ္ကာထားတဲ့အျပင္ အလယ္မွာလည္း သံဆူးလံုးေတြကာ ထားတာျမင္ရတယ္။ ဟိုဘက္ ဒီဘက္မွာလည္း ကင္းေတြကားသြားတဲ့ လမ္းေတြနဲ႔ အေသအခ်ာလုပ္ထားတာ ျမင္ရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တတ္ႏုိင္တဲ့ ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ လုပ္ရတာေပါ့ေလ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အိႏၵိယဆိုရင္ ေရေၾကာင္းကေန ခိုး၀င္တာေတြလည္းရွိေတာ့ ဆင္ဆာေတြ စီစီတီဗြီ ကင္မရာေတြ တပ္ထားတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ တတ္ႏိုင္တဲ့ နည္းပညာနဲ႔ ရတဲ့ဘတ္ဂ်က္ေတြနဲ႔ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြနဲ႔ လုပ္ရမယ္ျမင္တယ္။ ညဘက္မွာလည္း ခိုး၀င္တာေတြရွိေတာ့ လက္လွမ္းမီတဲ့ နည္းပညာနဲ႔ ေန႔ညေစာင့္ၾကည့္တာ မ်ဳိးလုပ္ရမယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဒီမွာရွိေနတဲ့ ဘဂၤါလီရြာေတြကို ၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒနဲ႔ စိစစ္မယ္။ ၿပီးရင္ သူတို႔ကို အၾကမ္းဖက္၀ါဒရဲ႕ ဆိုးက်ဳိးေတြ၊ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္မႈေတြရဲ႕ ဆိုးက်ဳိးကို တတ္ႏိုင္သမွ် ပညာေပးဖို႔ လိုတယ္။ သူတို႔ဟာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ထဲ၀င္ ေရာက္မသြားေအာင္ တတ္ႏိုင္သမွ် ႀကိဳးပမ္းဖို႔လိုတယ္” လို႔ ေဒါက္တာ ႏုိင္ေဆြဦးက သံုးသပ္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းနည္းပါးသလို ဆင္းရဲတဲ့ ျပည္နယ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ၁၉၈၂ ဥပေဒနဲ႔အညီ စိစစ္ၿပီးလို႔ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရသြားသူေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း ရရွိႏုိင္ဖို႔အတြက္လည္း ျပည္ပႏုိင္ငံေတြဆီ အကူအညီေတာင္းခံဖို႔ လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္အေျခအေနေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားစစ္စစ္ တိုင္းရင္းသားေတြကိုေတာင္ ျပန္လက္ခံႏုိင္ဖို႔ေနရာ အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးေပးဖို႔ ခက္ခဲေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ျငင္းဆိုထားတဲ့ ဘဂၤါလီေတြကို ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ အလုပ္အကိုင္ရရွိေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔က ခဲယဥ္းမွာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ၁၉၈၂ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ဥပေဒနဲ႔အညီ ဘဂၤါလီေတြကို စိစစ္ၿပီးရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရသူ ဘဂၤါလီေတြကို တရား၀င္ျပည္ပထြက္ခြာခြင့္ ေပးအပ္ၿပီး တူရကီ၊ ၿဗိတိန္၊ မေလးရွား၊ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံ ေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ျပဳခြင့္ရသူ ဘဂၤါလီအမ်ားအျပားကို သူတို႔ ႏိုင္ငံေတြမွာ တရား၀င္လုပ္သားအျဖစ္ လက္ခံေပးဖို႔ ကူညီမႈကို ကနဦးေတာင္းဆိုဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ျပဳခြင့္ရသူ ဘဂၤါလီေတြထဲက အလုပ္လုပ္ႏုိင္စြမ္းရွိသူေတြကို ၿဗိတိန္၊ တူရကီ၊ မေလးရွား၊ ပါကစၥတန္စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက လက္ခံၿပီးရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ က်န္ခဲ့မယ့္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ ဘ၀ထူေထာင္ေရးအတြက္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက တတ္ႏိုင္တဲ့ဘတ္ဂ်က္ ပမာဏခ်ျပၿပီး လိုအပ္တဲ့ေငြေၾကးအတြက္ ၿဗိတိန္၊ တူရကီ၊ မေလးရွားစတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကေန ေထာက္ပံ့ေၾကး အကူအညီရယူၿပီး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေအာင္ အကူအညီ ေတာင္းခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူသား ခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးအရ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဖိအားေပးေနတဲ့ ၿဗိတိန္၊ တူရကီ၊ ပါကစၥတန္နဲ႔ မေလးရွားႏုိင္ငံတို႔အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ ဘဂၤါလီေတြကို လုပ္သားအျဖစ္ တိုက္႐ိုက္ေခၚယူ လက္ခံေပးျခင္းနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ ဘ၀ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပးျခင္းအားျဖင့္ တစ္ခ်ိန္လံုးရပ္တည္ခဲ့တဲ့ လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားမႈကို အေလးထားရာေရာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္အက်ပ္အတည္းမွာ ပါကစၥတန္နဲ႔ IS စစ္ေသြးၾကြေတြ ေနာက္ကြယ္ကပါ၀င္ေနတယ္လို႔ မီဒီယာေတြက ေရးသားထားတာနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဘဂၤါလီေတြကို ေထာက္ခံေသာအားျဖင့္ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကို တိုက္ခိုက္ဖို႔ ယီမင္ႏုိင္ငံက အယ္ေကးဒါးအဆင့္ျမင့္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္က ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့တာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဒီျပႆနာဟာ နယ္ေျမလုၿပီး ျပည္နယ္ခြဲထြက္ ႏုိင္ငံသစ္ထူေထာင္ခ်င္တဲ့ ARSA အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ လက္ခ်က္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ျမင္ရမွာျဖစ္ၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈကို အၾကမ္းဖက္မႈလို႔ပဲ အျမင္မွန္နဲ႔ ၾကည့္ဖို႔လိုအပ္မွာပါ။ ေနာက္ကြယ္က လက္မည္း၊ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ မယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေတြက မွားယြင္းေနၿပီး လက္ရွိကာလအေျခအေနဟာ ၁၉၈၈ နဲ႔ ပံုစံမတူသလို ႏုိင္ငံ့တည္ၿငိမ္မႈ ပ်က္ျပားေအာင္ အာဏာသိမ္းေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ စကားစုေတြနဲ႔ ေျခာက္လွန္႔ေနတဲ့ စကားေတြကို ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ မယံုစားမိဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ NLD ပါတီရဲ႕ေကာ္မတီ၀င္တစ္ဦးက သံုးသပ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ IS စစ္ေသြးၾကြေတြ ေထာက္ပံ့ေပးထားတဲ့ ARSA အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ဘဂၤါလီေတြကို ေလွ်ာ့တြက္မယ္ဆိုရင္ မၾကာေတာ့တဲ့ကာလမွာ IS တို႔ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အစၥလာမၼစ္ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမတစ္ခုဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။