“ စီမံခန္႕ခြဲနည္းမ်ား ဆိုသည္မွာ…”

 

ေက်ာက္သင္ပုန္း

 

“ စီမံခန္႕ခြဲနည္းမ်ား ဆိုသည္မွာ…”

မန္ေနဂ်ာေတြ စိတ္ေကာင္း ေစတနာမွန္ျဖင့္ အလုပ္လုပ္ၾကရင္ ေအာက္က၀န္ထမ္းေတြ သိပ္ေပ်ာ္ၿပီ ေပါ႕။ ရည္ရြယ္ခ်က္က အလုပ္ခြင္မွာရွိေနသူတိုင္း ဒီအလုပ္မွာ စိတ္ေရာကိုယ္ပါႀကိဳးစား အားထုတ္ေနၾကတာကို ဖန္တီးေပးတတ္ဖို႕သည္ မန္ေနဂ်ာတို႕ရဲ႕တာ၀န္ မဟုတ္ပါလား၊ (သို႕မဟုတ္) စီမံခန္႕ခြဲမႈနည္းမ်ား မဟုတ္ပါလား၊ …… ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ဖန္တီးျခင္းရဲ႕ အတတ္ပညာတစ္ခု ဆိုရင္လဲ မမွားပါဘူး။

စီမံခန္႕ခြဲနည္းမ်ားဆိုသည္မွာ အလုပ္ခြင္အတြင္း မေျပလည္မႈ၊ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္စရာ၊ အေျဖရွာရန္ရွိသည္တို႕ကို ေျပလည္တဲ႕အေနအထားဆီသို႕ေရာက္ေအာင္၊ ရည္မွန္းရာအေနအထားကို အေကာင္းဆံုးရရွိႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ျခင္း ကိုပင္လွ်င္ စီမံခန္႕ခြဲမႈေဆာင္ရြက္ျခင္းလို႕ ေျပာပါတယ္။

ဆရာႀကီး Peter Drucker ေျပာတာ ရွင္းပါတယ္၊
“Management is the task of making trade-offs and juggling contradictions.”

ခက္တာက ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ စီမံခန္႕ခြဲလိုက္ေတာ႕မွ ရွင္းေနတာေတြ ရႈပ္ကုန္တယ္၊ ရႈပ္ေနတာေတြ ရွင္းမရေတာ႕ ေအာင္ ျဖစ္ကုန္တယ္၊ … ဒါဆိုရင္ေသခ်ာ ပါတယ္၊ ဒီမန္ေနဂ်ာသည္ပင္လွ်င္ ၀တၱရားေက် အလုပ္လုပ္ေနတယ္၊ ဦးေဆာင္ႏိုင္စြမ္း မရွိဘူး ဆိုတာေသခ်ာေနပါၿပီ လို႕ ဆရာႀကီးကေတာ႕ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ သတိမႈၾကဖို႕ ပါ။

ဆရာႀကီးေတြကေတာ႕ အၿမဲလမ္းညႊန္တဲ႕ စီမံခန္႕ခြဲနည္းမ်ား ရွိပါတယ္။ မန္ေနဂ်ာေတြ လက္ေတြလုပ္ၾကရမွာက-

(၁) မိမိအဖြဲ႕အစည္းမွ ရယူလိုေသာ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ဘယ္လိုရေအာင္လုပ္ၾကမယ္ ဆိုတာကို ခ်မွတ္၊ ျပဌာန္းရမယ္။

(၂) ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္ဌာနႀကီးေတြအတြက္က ဘယ္က႑၊ ဘယ္အပိုင္းကို ရေအာင္လုပ္ၾကရမယ္ဆိုတာကို ကြဲကြဲ ျပားျပား ျပဌာန္း၊ ခ်ျပေပးရမယ္။

(၃) သက္ဆိုင္ရာဌာန၊ က႑တာ၀န္ခံ မန္ေနဂ်ာေတြအေနျဖင့္ မိမိတို႕တာ၀န္ယူၾကရမယ္႕ ဘယ္က႑၊ ဘယ္အပိုင္း အတြက္ သီးသန္႕ျဖစ္ေသာ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ဘယ္လိုရေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတာကို ျပန္လည္ ခ်မွတ္၊ ျပဌာန္းရမယ္။

(၄) သက္ဆိုင္ရာဌာန၊ က႑တာ၀န္ခံ မန္ေနဂ်ာေတြအေနျဖင့္ မိမိတို႕တာ၀န္ယူၾကရမယ္႕ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ဘယ္လို ရေအာင္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတာကို မိမိဌာန၊ က႑မွာရွိတဲ႕ မိမိႏွင့္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္မယ္႕သူေတြကို ခ်ျပ ေပးထားရမယ္။

(၅) လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္မႈတိုင္းအတြက္ မိမိတို႕ ရည္မွန္းခ်က္နွင့္ လမ္းမလြဲေစဖို႕၊ ထိထိ ေရာက္ေရာက္၊ အက်ိဳးရွိရွိျဖင့္ရေအာင္ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ၾကမယ္ ဆိုတာကို မန္ေနဂ်ာႏွင့္ သူလုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ ေတြဟာ ေန႕စဥ္ ေဆာင္ရြက္ဖြယ္တို႕ကို လက္တြဲဆံုးျဖတ္ၿပီး စနစ္တက် ခ်ေရး(ျပဌာန္း)ထားရမယ္။

(၆) ခ်ေရး(ျပဌာန္း)ထားတဲ႕အတိုင္း အားလံုးမွ တေသြမသိမ္းလိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ၾကရမယ္။ ေဆာင္ရြက္လာေအာင္ ျပဳမႈၾကရမယ္။

(၇) ေဆာင္ရြက္ၿပီးေျမာက္မႈတိုင္းကို မူလရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ဘယ္ေလာက္ထိ နီးစပ္မႈရွိသည္၊ မရွိဘူး ဆိုတာကို စဥ္ဆက္မျပတ္ သံုးသပ္ေနရမယ္။ လိုေန-ပိုေနတာကို ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာ အေျဖထုတ္ရမယ္။ ရည္မွန္ခ်က္ ခ်ကတည္းက၊ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမယ္ဆိုတာကို ခ်မွတ္၊ ျပဌာန္းကတည္းက လိုအပ္ခ်က္ရွိခဲ႕တာလား၊ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖၚသူေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္လား၊ (System Error-Human Error လို႕သံုးတတ္ၾကပါ တယ္)၊ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုတာအေျဖထုတ္ရမယ္။ လိုေန-ပိုေနတာကို အမွန္ျပန္ရေအာင္ တည့္မတ္ယူရမယ္။

(၈) ေအာင္ျမင္မႈရလဒ္ေတြအတြက္ ခံစားရမယ္႕ဆုလဒ္ေတြကို ႀကိဳတင္ စီစဥ္ ျပဌာန္း သတ္မွတ္ေပးထားရမယ္။ ရရင္ေပးမွာေပါ႕လို႕ မျဖစ္ေစရဘူး။ ဒါေတြ ေအာင္ျမင္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရင္ ဒီလိုအက်ိဳးရလဒ္ေတြ ခံစားရမယ္ ဆိုတာကို ႀကိဳတင္ သတ္မွတ္ ျပဌာန္း ခ်ေပးထားရမယ္။
လို႕ လမ္းညႊန္ထား ပါတယ္။

ဒါဆိုဆိုရင္ စီမံခန္႕ခြဲနည္းမ်ား အျဖစ္လံုေလာက္ၿပီလား……? မလံုေလာက္ေသး ပါဘူးလို႕ ေျပာပါတယ္။

လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္ေနၾကသူေတြအတြက္ လိုအပ္ေသာ၊ လိုအပ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ၊ လိုအပ္မည္ ျဖစ္ေသာ ရုပ္၀တၳဳပစၥည္း-ကိရိယာ-တန္ဆာ ဆိုင္ရာ၊ ၀န္ထမ္းအင္အားသံုးစြဲမႈဆိုင္ရာ၊ ေငြေၾကးသံုးစြဲမႈ ဆိုင္ရာတို႕ကို ဘယ္လို-ဘယ္လို ရယူသံုးစြဲရမယ္၊ ဘယ္ေလာက္ထိ သံုးစြဲခြင့္ရွိတယ္ ဆိုတာကို သက္မွတ္ ဆံုးျဖတ္ ေပးရမယ္လို႕ ေျပာထားပါတယ္။ Decide how to use Organizational Resources လို႕ ဆရာႀကီးက လမ္းျပ ေပးထားပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ႕ အေတြ႕အႀကံဳအရေျပာရရင္ ဒါဟာ မန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္ သိေန၊ ကၽြမ္းက်င္ေနရမယ္႕ Plan and Budget, Know & How ကို ရည္ညႊန္းတယ္ထင္ပါတယ္၊ (သို႕မဟုတ္) ေဘာဂေဗဒ သီအိုရီျဖစ္တဲ႕ Land, Labour, Capital ကို နားလည္ရမယ္လို႕ ရည္ညႊန္းတယ္ထင္ပါတယ္။

မည္သို႕ဆိုေစပါ၊

မန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္ဟာ သူ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ရမယ္႕က႑အတြက္ လိုအပ္မယ္႕ ရုပ္၀တၳဳပစၥည္း-ကိရိယာ-တန္ဆာ၊ ၀န္ထမ္းအင္အား၊ ေငြေၾကး. .. ဒါေတြကို ႀကိဳတင္ သိျမင္ နားလည္ရမယ္၊ ထိုကိစၥမ်ားအတြက္ မိမိလက္ေအာက္ အရာခံေတြ၊ တာ၀န္ခံ ေတြမွ တင္ျပ ေတာင္းခံလာရင္ ခ်က္ခ်င္းမဟုတ္ရင္ေတာင္-အခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးမႈမျဖစ္ေစပဲ ဆံုးျဖတ္ေပးတတ္၊ ေပးႏိုင္စြမ္း ရွိရပါမယ္။ ဆံုးျဖတ္ေပးရန္၊ ခြဲေ၀ေနရာခ်ထားေပးရန္ တာ၀န္ယူရပါမယ္။ တင္ျပလာ၊ ေတာင္းခံလာေတာ႕ မွ စတင္ စဥ္းစားအံုး မယ္ ဆိုတာမ်ိဳး မျဖစ္ေစရ ပါဘူး။ တကယ္လို႕သာ ဒီအပိုင္းမွာ ထိုမန္ေနရ်ာသည္ ေတြေ၀ေနတယ္၊ ေႏွာင့္ေနွးေနတယ္ ဆိုရင္ ေသခ်ာပါၿပီ၊ ထိုအဖြဲ႕အစည္းသည္ ေအာင္ျမင္မႈႏွင့္ ေ၀းေနၿပီ ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္တဲ႕။

နိဂံုးခ်ဳပ္အေနျဖင့္ေျပရရင္ေတာ႕ မန္ေနဂ်ာေတြ မန္ေနဂ်ာအလုပ္ကိုမလုပ္တတ္ပဲ ရာထူးတာ၀န္ေတြကို လက္ခံ ေဆာင္ရြက္ၾကေလေသာအခါမွာ စီမံခန္႕ခြဲနည္းမ်ားျဖင့္လြဲေခ်ာ္ၿပီး၊ ေနာက္ဆံုး ထိခိုက္သြားတာကေတာ႕

ထိလုပ္ငန္း၏ ဂုဏ္သတင္း၊

ေစ်းကြက္မွာတည္ရွိႏိုင္တဲ႕ အဆင့္အတန္း၊

ေနာက္ဆံုး အရံႈးသံသရာ သာလွ်င္ျဖစ္ပါေၾကာင္း …

…
စိုးျမင့္ခိုင္
Reference: Management, Peter F. Drucker, Revised Edition
Management, Richard L.Daft, 9th Edition