ဘ၀စစ္တုရင္

 Inspire Myanmar

 

ဘ၀စစ္တုရင္
စစ္တုရင္ International Chess မွာ "Sacrifice" ဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းတစ္ခုရွိတယ္။ ကိုယ့္ ဘက္က ကစားကြက္ အေျခအေန သာေအာင္ ဒါမွမဟုတ္ လက္ရွိ ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အက်ပ္အတည္း ကုိ ေျပလည္ေအာင္ ကစား႐ုပ္တစ္ ခုခုကို အဆုံး႐ႈံးခံျခင္းလုိ႔ အဓိပ္ၸာယ္ ရတယ္။ ျမန္မာလုိေတာ့ “စေတး” တယ္လုိ႔ ဘာသာျပန္ၾကတယ္။

စစ္တုရင္ပြဲတစ္ပြဲမွာ တစ္ ဘက္ဘက္က Sacrifice အကြက္ ကို တက္လုိက္ၿပီဆုိရင္ က်န္တစ္ ဖက္ ကစားသမားေရာ ပြဲၾကည့္ ပရိသတ္ပါ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္ သြားၾကေလ့ရွိတယ္။
စစ္တုရင္ရဲ႕ လွပတဲ့ စည္း ကမ္း တစ္ခုက တစ္ဖက္သူက ေကၽြးေပမယ့္ ကိုယ္စားခ်င္မွ စား လုိ႔ရတယ္။ မစားဘဲေနလုိ႔လည္းရ တယ္။

Sacrifice Case မွာ တစ္ ဖက္က အဆုံး႐ႈံးခံမယ့္ ကစား႐ုပ္ ဟာ သူ႔အတြက္ ပဲြအၿပီး အႏုိင္ရ ေရးမွာ အေထာက္အကူမျပဳႏုိင္ ေတာ့တဲ့အတြက္ စေတးတာမ်ဳိး (ဒါမွမဟုတ္) ကိုယ္က ဒီကစား႐ုပ္ ကို မက္လုိက္ျခင္းအားျဖင့္ တစ္ ဖက္ၿပိဳင္ဘက္က ကိုယ့္ကိုတရစပ္ ဆက္တုိက္ တုိက္စစ္ဆင္ဖုိ႔ အခြင့္ အလမ္း ပိုရၿပီး အႏုိင္ယူသြားႏုိင္ တာမ်ဳိး (ဒါမွမဟုတ္) ဒီ Sacrifice အေပၚ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ လြန္ကဲလုိ႔ ျဖစ္ျဖစ္ အခ်ိန္ပိုယူၿပီး စဥ္းစားရလုိ႔ ျဖစ္ျဖစ္ (အခ်ိန္ဖိစီးခံရၿပီး) ကိုယ့္ ရဲ႕ ေရွ႕ကစားကြက္ေတြကို ထိခုိက္ လာႏုိင္တာမ်ဳိးေတြ ရွိလာႏုိင္တဲ့ အတြက္ ဒီ Sacrificeကို accept လုပ္ မလုပ္ဆုိတာဟာ သိပ္အေရး ႀကီးတယ္။

ဒါဆုိ Sacrifice တုိင္းကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈရမွာလား။ ဒီလုိလည္း မဟုတ္ျပန္ဘူး။ အမွန္ေတာ့ တစ္ ဖက္က အႏုိင္ရဖုိ႔ ေသခ်ာေနၿပီး သားဆုိရင္ ဘာမွ ဒီလုိစေတးမႈမ်ဳိး လုပ္စရာ မလုိဘူးဆုိတာ ထင္ရွား တယ္။ သူ႔ဘက္က အခက္အခဲ တစ္ခုခုကို ေျဖရွင္းခ်င္လုိ႔သာ Sacrifice လုပ္ရျခင္းျဖစ္တယ္။ စစ္တုရင္မွာ ကစား႐ုပ္ အသာရ တာဟာ မက္ေလာက္စရာျဖစ္တာ ေတာ့ အမွန္ပဲ။

အမွန္ေတာ့ တစ္ဖက္က Sacrifice လုပ္လာရင္ စိတ္ထဲ ထားရမွာက သူ႔မွာ ေရြးစရာမရွိလုိ႔ ခင္းလာတဲ့လမ္းကို ေလွ်ာက္မ ေလွ်ာက္ဆုိတဲ့ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ ေတာ့ ငါရၿပီဆုိတာပဲ။

ဒီလုိပဲ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးက စလုိ႔ ဘ၀ဆုိတဲ့ ကစား ပဲြမွာလည္း ဒီအတုိင္းပဲ။ ေရြးခ်ယ္ ပိုင္ခြင့္ဆုိတာ ေနရာတုိင္း၊ အေျခ အေနတုိင္းမွာ ရွိၿမဲျဖစ္တယ္။ ကိုယ္က ကိုယ့္မွာ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ ရွိေၾကာင္းကို သတိထားမိဖုိ႔နဲ႔ ကိုယ့္ ရဲ႕ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ကို အသံုးခ် တတ္ဖုိ႔ပဲ လုိတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ေရြး ခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ အသုံးခ်ႏုိင္ရင'My life is well under my control' လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရ တဲ့ အေျခအေန တစ္ခုေတာ့ ရလာ မွာ အမွန္ပါပဲ။

Chess မွာ ေနာက္ထင္ရွားတဲ့ စကားလုံးတစ္ခု ရွိေသးတယ္။ အဲဒါက Blunder ဆုိတာပဲ။ ကဗ်ာ ဆန္ဆန္ ဘာသာျပန္ရင္ေတာ့ “ေသရာပါမယ့္ အမွား”လုိ႔ ဆုိႏုိင္ တယ္။ စစ္တုရင္မွာ သာမန္ အမွား ေသးေသးေလးတစ္ခုဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ ကစားပြဲ အႏုိင္အ႐ႈံးကို ခ်က္ခ်င္း အဆုံးအျဖတ္ေပးရေလာက္ေအာင္ သက္ေရာက္မႈ မရွိေပမယ့္ ဒီအ ကြက္ေၾကာင့္ (ဒီအမွားေၾကာင့္) ႐ႈံး ဖုိ႔ ေသခ်ာသြားေစတဲ့ (တစ္ဖက္က အမွားႀကီးႀကီးမားမား ျပန္မမွားရင္) အမွားမ်ဳိးကို ေတာ့ Blunder လုိ႔ ေခၚတယ္။ ဒီတစ္ကြက္တည္းနဲ႔၊ ဒီတစ္ခုတည္းနဲ႔ ေသေစႏုိင္တဲ့ အမွား၊ ႐ႈံးေစ ေလာက္တဲ့ အမွားလုိ႔ ဆုိရမွာေပါ့။ တစ္နည္းဆုိရရင္ ျပန္ျပင္လုိ႔ အခ်ိန္မမီေလာက္ေတာ့ တဲ့ အမွားမ်ဳိးေပါ့။

ဘ၀ဟာ ခရီးတစ္ခုဆုိရင္ မွား လုိ႔မရတဲ့ ခရီးတစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ ဘူး။ ခရီးတစ္ေလွ်ာက္ အမွားေတြ ႀကံဳရႏုိင္တယ္။ ႀကံဳလည္း ႀကံဳရ မွာပါပဲ။ လဲက်ရင္ ျပန္ထရဲတဲ့ သတိ္ၱရွိဖုိ႔နဲ႔ သင္ခန္း စာယူတတ္တဲ့ အသိၪဏ္ေတာ့လုိတယ္။ တစ္ခု ေတာ့ သတိထား၊ အဲဒါက ဘာလဲ ဆုိေတာ့ Blunder ပဲ။ ပ်က္အစဥ္ ျပင္ခဏဆုိေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ Blunder ေတြဟာ တစ္ဘ၀လုံးေပးၿပီး ျပင္ တာေတာင္ အေကာင္းအတုိင္း ျပန္ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့တာမ်ဳိးရွိတတ္လုိ႔ ကိုယ္မွားတဲ့ အမွားဟာ စစ္တုရင္ ကစားပြဲထဲကလုိ Blunder မ်ဳိး မျဖစ္ဖို႔ေတာ့ သတိထားၾကရမယ္။ ႏုိင္ငံေရးတုိ႔၊ စီးပြားေရးတုိ႔၊ လူမႈေရး စတာေတြမွာလည္း ထုိနည္းလည္း ေကာင္းပဲ။ Blunder မျဖစ္ေစဖုိ႔ ေတာ့ အေရးႀကီးတယ္။

ေနာက္ဆုံး စစ္တုရင္ကစားပြဲ တစ္ခုၿပီးတဲ့အခါ ယဥ္ေက်းမႈ တစ္ခုကေတာ့ ကစားသမားတစ္ ေယာက္ဟာ ကိုယ္႐ႈံးၿပီဆုိတာ ေသခ်ာရင္ ႏွစ္ဖက္စလုံးအတြက္ အခ်ိန္ေတြ မလုိအပ္ဘဲ မကုန္ေစ ဖုိ႔ ကိုယ့္ရဲ႕ ဘုရင္ကို တစ္ဖက္က အမိမဖမ္းႏုိင္ေသးေပမယ့္ (အေႏွး နဲ႔ အျမန္ေတာ့ ကိုယ့္ဘုရင္ အမိ ဖမ္းခံရမွာ ေသခ်ာရင္) အ႐ႈံးေပး ျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိ အ႐ႈံးေပး ျခင္းကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ လူမႈေရး ဘ၀မွာ သိပ္အတုယူဖုိ႔ ေကာင္းတဲ့ အျပဳအမူတစ္ခုနဲ႔ အဆုံးသတ္ေလ့ ရွိတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆုိေတာ့ ႏုိင္သူကို လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ဖုိ႔ (Congratulationလုပ္ဖုိ႔) အ႐ႈံး ေပးသူက လက္ကမ္းေပးျခင္းပဲ ျဖစ္တယ္။ ကစားေနတုန္း ကိုယ့္ ကို တစ္ဖက္ကစားသမားက လက္ ဆြဲႏႈတ္ဆက္ဖုိ႔ လက္ကမ္းေပးျခင္း ဟာ သူ႔ဘက္က အ႐ႈံးေပးတာပဲဆုိ တာ နားလည္ရမွာျဖစ္တယ္။

ဘ၀မွာလည္း ဒီလုိပဲ
ဘ၀ဆုိတာ ေရွာင္လႊဲလုိ႔မရတဲ့ ယွဥ္ၿပိဳင္အႏုိင္လုျခင္းေတြ၊ အား ၿပိဳင္မႈေတြ၊ အတုိက္အခံစတာေတြ နဲ႔ ဘယ္လုိမွ မကင္းႏိုင္တဲ့ ကစား ပြဲ တစ္ခုလုိ႔ တင္စားၿပီးဆုိရင္ ဆို ႏုိင္ေလာက္တယ္။ တစ္ခါတေလ ကိုယ္ႏုိင္တာရွိသလုိ၊ တစ္ခါတ ေလမွာလည္း ကိုယ္႐ႈံးတဲ့အခါ၊ ကိုယ္လုိခ်င္တာကို လက္လႊတ္ လုိက္ရတဲ့အခါ၊ ကိုယ္က အေလွ်ာ့ ေပးလုိက္ရတဲ့အခါဆုိတာ ရွိတတ္ စၿမဲပဲ။ အဲဒီလုိ အခ်ိန္ေတြမွာ သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ အႏုိင္ရသူ အတြက္ ၀မ္းသာေပးႏိုင္ဖုိ႔၊ အႏုိင္ ရသူကို ဂုဏ္ျပဳရဲတဲ့ သတိ္ၱရွိဖုိ႔၊ အ ၿပံဳးမပ်က္ ႐ႈံးရဲဖုိ႔ အေရးႀကီးတယ္။

ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဘ၀ဆုိ တာ အၿမဲတမ္း ကုိယ္ပဲအႏုိင္ရမယ့္ ကစားပြဲတစ္ခု မဟုတ္တာ ေသခ်ာ လုိ႔ပါပဲ။

ဇင္ျမင့္

http://www.zaygwet.com/ မွရယူေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။