၀ါးစက္ဘီး ျမန္မာျပည္တြင္ လုပ္သည္

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င့္ဝတ္ႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္၏ ေတာင္းဆိုမႈ မ်ားကို အေလးထားသည့္ အေနျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ လူငယ္ ဇနီးေမာင္ႏွံ ၂ ဦးက ကခ်င္ ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ျမစ္ႀကီးနားတြင္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေသာ ဝါးစက္ဘီး ကိုယ္ထည္မ်ား ထုတ္လုပ္မည့္ လူထုအေျချပဳ ကုမၸဏီ တခု တည္ေထာင္ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။

ေစတနာ့ ဝန္ထမ္းမ်ား ျဖစ္သည့္ Jeff Parker ႏွင့္ Kristen Parker တို႔သည္ မူလက အဂၤလိပ္စာ သင္ၾကား ေပးရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျမစ္ႀကီးနားသို႔ ေရာက္ရွိလာျခင္း ျဖစ္သည္။ သူတို႔က ေဒသခံမ်ားကို စက္ဘီးကိုယ္ ထည္မ်ား တည္ေဆာက္ ႏိုင္ရန္ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးလိုၿပီး၊ ကုမၸဏီ လည္ပတ္လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ရန္ လိုအပ္ ေသာ ဦးေဆာင္မႈ စြမ္းရည္မ်ား ရရွိႏိုင္ေအာင္လည္း ကူညီေပးခ်င္သည္။ အနာဂတ္ တြင္လည္း တျခားသူ မ်ားကို ျပန္လည္ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပး ႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။

Jeff Parker ႏွင့္ Kristen Parker တို႔က ေနာက္ ၈ လ အၾကာတြင္ အေမရိကန္ႏို္င္ငံသို႔ ျပန္ရန္ စီစဥ္ထား သည္။ သူတို႔ ျပန္သြားၿပီးေနာက္ ေဒသခံမ်ားထံတြင္ ကိုယ္ပိုင္ ပစၥည္း ကိရိယာမ်ား ရွိေနမည္ ျဖစ္ၿပီး ကမၻာတ လႊားရွိ ေစ်းကြက္တြင္ ေရာင္းခ်ႏိုင္ရန္ သူတို႔က ကူညီေပးဦးမည္ ျဖစ္သည္။

ျမစ္ႀကီးနားေန အသက္ ၁၈ ႏွစ္မွ ၃၀ အရြယ္ရွိသူမ်ား၏ ၆၀ မွ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အလုပ္လက္မဲ့မ်ား ျဖစ္ ေနၾကၿပီး အမ်ားစုက အလြယ္တကူ ရရွိေနသည့္ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲေနၾကသည္ဟု Parker ဇနီးေမာင္ႏွံက ေျပာသည္။

“အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာနဲ႔ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲမႈေတြ အေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔ သတိထားမိခဲ့တယ္၊ က်ေနာ္တို႔ တခုခု လုပ္ေပး ႏိုင္မယ္လို႔ ေတြးမိခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ သူတို႔နဲ႔ အတူတူ အလုပ္လုပ္ႏိုင္တယ္။ ေဒသတြင္း လႈပ္ရွားမႈ တရပ္ကို ဖန္တီးၿပီး  ျပင္ပ ကမၻာနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ သူတို႔ေတြ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ရပ္တည္ ႏိုင္လိမ့္မယ္” ဟု Jeff Parker က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

စက္ဘီးစီးျခင္းကို ႏွစ္သက္စြဲလမ္းသူ တေယာက္ျဖစ္ၿပီး စက္ဘီးမ်ား၏ နည္းပညာပိုင္းကိုလည္း စိတ္ဝင္စား သည့္ Jeff Parker က အင္တာနက္တြင္ ဝါးစက္ဘီးမ်ား အေၾကာင္း ဖတ္မိခဲ့ၿပီး ေနာက္ ဝါးစက္ဘီးကိုယ္ ထည္မ်ား တည္ေဆာက္ ရန္ စိတ္ကူး ေပၚလာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ သူတို႔ စိတ္ကူး အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိ သည္မ်ားကို ေလ့လာ သုေတသန ျပဳခဲ့ၿပီး စနစ္တက် ထုတ္လုပ္ထားသည့္ စက္ဘီး ကိုယ္ထည္မ်ားကို တခုလွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀ဝ၀ ျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။

ႀကိဳတင္မွာၾကားရသည့္  ကိုယ္ထည္တခု အတြက္ တျခားၿပိဳင္ဘက္မ်ားထက္ သက္သာသည့္ ေစ်းႏႈန္း ျဖစ္ပါသည္။ လုပ္ငန္း ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ အတြက္ တႏွစ္လွ်င္ စက္ဘီးကိုယ္ထည္ ၃၅ ခု ေရာင္းခ်ႏိုင္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု သူတို႔က တြက္ခ်က္ ခဲ့သည္။

ေဒၚလာ ၁၀ဝ၀ တန္ စက္ဘီး ကိုယ္ထည္ တခု ေရာင္းရတိုင္း အလုပ္သမား တေယာက္ကို ၃၈ ရက္ အလုပ္ေပးႏိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား တင္ပို႔ရန္ ေနာက္တခု၊ ေဒသခံမ်ားကို သူတို႔ တတ္ႏိုင္သည့္ ေစ်းႏႈန္းျဖင့္ ေရာင္းခ်ရန္ ေနာက္ထပ္ ၃ ခု တည္ေဆာက္ ခြင့္ျပဳ ႏိုင္သည္။ ၎တို႔ကို ေဒသတြင္းတြင္ ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳသာစြာႏွင့္ ရရွိႏိုင္သည့္ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဆိုက္ကား အပိုပစၥည္းမ်ားမွ ရရွိသည္။

အေထာက္အပံ့ျဖင့္ စက္ဘီးမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းက ေဒသတြင္း အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီး ေပးႏိုင္ၿပီး အလုပ္သမား မ်ား၏ စြမ္းရည္ကို ျမင့္တက္ ေစကာ လက္ရွိ ရရွိေနသည္ထက္ အရည္အေသြး ပိုမို ေကာင္းမြန္သည့္ စက္ဘီးမ်ားကို ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳသာစြာ ရရွိႏိုင္မည္ဟု Kristen Parker က ေျပာသည္။

မၾကာေသးမီက တရားမဝင္ လိုင္စင္မဲ့ယာဥ္ မ်ား ဖမ္းဆီး ႏွိမ္နင္းမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာတြင္ ျမစ္ႀကီးနားမွ ျပည္သူအမ်ားစု၏ ယာဥ္မ်ား သိမ္းဆည္းျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စက္ဘီးမ်ားသည္ ခရီးသြားလာေရး အတြက္ ေနာက္ထပ္ နည္းလမ္း တခု ျဖစ္လာႏိုင္ ပါသည္။

`ေနာက္ဆံုးမွာ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ ျမန္မာ ျပည္မွာ စက္ဘီးအသင္း တမ်ိဳး ရွိေစခ်င္ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ စက္ဘီးၿပိဳင္ပြဲေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါက ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဆက္အသြယ္ ေတြ ရရွိေစႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းတခု ျဖစ္သလို၊ သူတို႔ ကိုယ္ပိုင္အသိုင္းအဝိုင္း အျပင္ဘက္က ျပည္သူေတြ အေၾကာင္း သိလာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္´ ဟု Jeff Parker က ေျပာသည္။

Jeff Parker ႏွင့္ Kristen Parker တို႔က စီမံ ကိန္းအတြက္ သူတို႔၏ မဂၤလာလက္ဖြဲ႔ အျဖစ္ ရရွိခဲ့သည့္ ေငြမ်ားထဲမွ အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း စီမံကိန္း အတြက္ အရင္းအႏွီး ပိုမိုရရွိရန္ Kickstarter အမည္ျဖင့္ ရန္ပံုေငြ ရွာေဖြေရး ဝက္ဘ္ဆိုက္ တခုလည္း ျပဳလုပ္ထားသည္။

ဝက္ဘ္ဆိုက္မွ တဆင့္ ပထမဆံုးမွာယူ ခဲ့ေသာ ကိုယ္ထည္ ၂၉ ခုကို မွာၾကားမႈ ေစာျခင္း၊ ေနာက္က် ျခင္း အေပၚတြင္ မူတည္၍ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၀ဝ မွ ၉၀ဝ အတြင္း ေစ်းႏႈန္းမ်ားျဖင့္ ေရာင္းခ်မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကာ္ျငာ ေရာင္းခ်သည္။ ပထမဆံုး ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳခ်ိဳျဖင့္ ေရာင္းခ်ခဲ့သည့္ ကိုယ္ထည္မ်ားကို ရရွိသူမ်ားအား တႏွစ္ အတြင္း တလလွ်င္ တႀကိမ္ခန္႔ စက္ဘီးသံုးစြဲရသည့္ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းသြားမည္ ျဖစ္သည္။ ကုမၸဏီက ဒီဇိုင္းမ်ား အေျပာင္းအလဲ ျပဳလုပ္ရာတြင္ အကူအညီ ျဖစ္ေစရန္ ေမးျမန္းျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ပထမဆံုး ေရာင္းခ်မည့္ ကိုယ္ထည္ ၂၀ မွ ရရွိေငြမ်ားျဖင့္ ကိုယ္ထည္ တည္ေဆာက္သူ ၅ ဦးကို Auto CAD ေဆာ့ဖ္ဝဲ အသံုးျပဳ၍ ႀကိဳတင္မွာ ၾကားသည့္ အတိုင္း ကိုယ္ထည္ ဒီဇိုင္းေရးဆြဲျခင္း ႏွင့္ Jeff Parker ၏ ကိုယ္ ပိုင္ ျပဳလုပ္ထား သည့္ ကိရိယာမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ တပ္ဆင္ထုတ္လုပ္ျခင္းမ်ား အပါအဝင္ အျပည့္အဝ ေလ့က်င့္မႈေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

အလုပ္သမားတဦးခ်င္းကို အျပည့္အဝ ေလ့က်င့္ ေပးႏိုင္ရန္အတြက္ အခ်ိန္ ၁ လ ၾကာျမင့္မည္ျဖစ္ သည္။

Jeff Parker  ႏွင့္ Kristen Parker တို႔က ျမစ္ႀကီးနားတြင္ ေနရာ ရရွိထားၿပီး ျဖစ္ကာ ေဒသခံမ်ားအား ၎တို႔ ၏ အစီအစဥ္ အေၾကာင္းကို ရွင္းျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ားကလည္း သင္တန္းသားမ်ား စတင္ ေရြးခ်ယ္မည့္ အခ်ိန္ကို ေမးျမန္းခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကနဦး ေလ့က်င့္ေရး စရိတ္ကို ကာမိေစမည့္ လံုေလာက္သည့္ မွာၾကားမႈ မရရွိမီ အထိ မည္သူ႔ကိုမွ အလုပ္ခန္႔ထားမည္ မဟုတ္ဟု သူတို႔က ေျပာသည္။

လုပ္ခလစာ မတန္တဆ ေပးျခင္းအားျဖင့္ ေဒသ၏ စီးပြားေရးကို မထိခိုက္ေစရန္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဒသတြင္း လုပ္ခထက္ အနည္းငယ္ပိုသည့္ လစာကိုသာ ေပးမည္ ျဖစ္သည္။ အလုပ္သမား တေယာက္ ခ်င္း၏ ေလ့က်င့္မႈႏွင့္ တိုးတက္မႈ အေပၚတြင္မူတည္၍ ၄၂ ရာခိုင္ႏႈန္း အပို ထပ္ေပးမည္ ျဖစ္သည္။

အလုပ္သမား ခန္႔ထားရာတြင္လည္း ျမစ္ႀကီးနားရွိ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု အစံုကို ကိုယ္ စားျပဳႏိုင္ရန္ သူတို႔ႀကိဳးစားေနသည္။

“က်ေနာ္တို႔က ဒီ အသိပညာနဲ႔ ေလ့က်င့္မႈကို ယူလာေပးတာ သက္သက္ပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီက လူမႈ အသိုင္းအဝိုင္းထဲမွာ အေရးပါတဲ့အရာ တခုျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔ ကိုယ္ပိုင္ ျဖစ္လာမွာ ပါ။ ဒါေၾကာင့္ Jeff နဲ႔ Kristen က ႀကီးၾကပ္ေနတယ္ လို႔ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔က  ဒီအသိပညာကို  ေဝမွ်ေပးေန တာ သက္သက္ပါပဲ” ဟု Jaff Parker က ေျပာသည္။

ေဒသခံမ်ား အေနျဖင့္လည္း စီမံကိန္း အတြက္ ၎တို႔၏ ထူးကဲသည့္ စြမ္းရည္မ်ား၊ အသိပညာမ်ားကို ယူေဆာင္ ေပးလာမည္ ျဖစ္သည္။

ဝါးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဒသတြင္း ဗဟုသုတ မရွိခဲ့လွ်င္ အဆင္ေျပမည္ဟု မထင္ေၾကာင္း Jeff Parker က ေျပာ သည္။ “ေဒသတြင္း ဗဟုသုတ မရွိဘဲနဲ႔ ဒီစီမံကိန္းကို ဘယ္ေနရာမွာမွ လုပ္လို႔မရပါဘူး” ဟု သူက ဆိုသည္။

Jaff Parker ႏွင့္ Kristen Parker တို႔၏ အစီအစဥ္မ်ားက ခ်ီးက်ဴးဖြယ္ရာ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဝါးက စက္ဘီး ကိုယ္ထည္မ်ား ျပဳလုပ္ရန္ အတြက္ အရည္အေသြး ေကာင္းမွသာ ျဖစ္မည္။ ထိုအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ Kristen Parker က သံသယ အနည္းငယ္ ရွိေနသည္။

“ဝါးက နဂို အေနအထားကို ျပန္ေရာက္ႏိုင္စြမ္း အရမ္းႀကီးတယ္။ ကာဗြန္ဖိုင္ဘာထက္ ပိုအားေကာင္း ၿပီးေတာ့ တျခား အရာေတြထက္ လမ္းရဲ႕တုန္ခါမႈကို ပိုစုပ္ယူႏိုင္တယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။

ကိုယ္ထည္ျပဳလုပ္ရန္ အတြက္ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ဝါးသည္ သက္တမ္း ၂ ႏွစ္မွ ၃ ႏွစ္ အတြင္း ရွိရမည္ ျဖစ္ သည္။  ေဒသခံမ်ားက  ၾကည့္လိုက္႐ံုမွ်ျဖင့္ သက္တမ္းကို ေျပာႏိုင္ၾကသည္။ ၎တို႔ကို ေျခာက္ေသြ႔သည့္ ရာသီတြင္ အစိမ္းေရာင္ ရွိေနခ်ိန္၌ ခုတ္ယူရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ ၃ ပတ္ခန္႔ ေနလွန္းၿပီး ေျခာက္ေသြ႔ ေစရန္ အပူေပးရ သည္။ မီးအပူေၾကာင့္ ဝါးသည္ အညိဳေရာင္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားၿပီး အမွ်င္မ်ား ပတ္လည္ရွိ အေစးမ်ားသည္ ျဒပ္ေပါင္းတခုလို အစိုင္အခဲျဖစ္သြားကာ ဝါးကို ပိုမိုႀကံ့ခိုင္ ေစသည္။

ကိုယ္ထည္ ဝါးလံုးမ်ားကို တြဲဆက္ၿပီး ေလွ်ာ္မွ်င္မ်ားျဖင့္ ရစ္ပတ္ကာ ခဲသြားႏိုင္သည့္ ေကာ္ျဖင့္ အေပၚမွ ထပ္အုပ္ရ သည္။ ထို႔ေနာက္ ကိုယ္ထည္ တခုလံုးကို အေရာင္တင္ဆီ သုတ္လိမ္းၿပီးေနာက္ အေရာင္ေတာက္ ပလာသည္ အထိ ပြတ္တိုက္ေပး ရသည္။

Jaff Parker ၏ အဆိုအရ သတၱဳကိုယ္ထည္ မ်ားသည္ ပ်က္စီးႏိုင္ၿပီး အခ်ိန္ၾကာသည္ႏွင့္အမွ် အားနည္း ခ်က္မ်ား ရွိလာႏိုင္ ေသာ္လည္း ဝါးကို အသံုးျပဳပါက ထိုသို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

သုေတသန ျပဳလုပ္ခ်က္မ်ား အရ သဘာဝ အတိုင္း ဆက္ထားေသာ ဝါးကိုယ္ထည္မ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ခံၿပီး တျခားေသာ မည္သည့္ သတၱဳ ကိုယ္ထည္မ်ားထက္ မဆို သက္တမ္းပိုရွည္သည္ ဟု သူက ေျပာသည္။

Jaff Parker ႏွင့္ Kristen Parker တို႔သည္ ပထမဆံုး ဝါးစက္ဘီး ကိုယ္ထည္ကို ျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ သူတို႔၏ နည္းပညာ ကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ လာေစရန္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွ ထိုင္းလူမ်ိဳး ဝါးစက္ဘီး ျပဳလုပ္သူ တဦးျဖစ္ေသာ Oat ထံတြင္ ေလ့လာ သင္ယူခဲ့သည္။ Oat သည္ Brown Bike အမည္ျဖင့္ ဝါးစက္ဘီး ကိုယ္ထည္မ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ ေရာင္းခ်ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

Jeff Parker ႏွင့္ Kristen Parker တို႔တြင္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕၌ ဝါးစက္ဘီး ကိုယ္ထည္မ်ား ထုတ္လုပ္ရန္ အတြက္ လိုအပ္ေသာ နည္းပညာမ်ား၊ ကိရိယာမ်ား  အားလံုး ရွိေနၿပီ  ျဖစ္သည္။  သူတို႔အတြက္ လိုအပ္ေနသည့္ အရာမွာ ပထမဆံုး မွာယူမႈ မ်ားသာ ျဖစ္သည္။

ေလွ်ာ့ေစ်းျဖင့္ ရရွိႏိုင္မည့္ ပထမဆံုး ကိုယ္ထည္မ်ားထဲမွ တခုကို မွာယူႏိုင္ရန္၊ သို႔မဟုတ္ လႉဒါန္းႏိုင္ရန္၊ သို႔မဟုတ္ သူတို႔ ျပဳလုပ္ေနသည့္ စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ တျခားအခ်က္အလက္မ်ားကို သိရွိ ႏိုင္ရန္အတြက္ Burmar Bike Partnership အေၾကာင္းကို Jeff Parker ႏွင့္ Kristen Parker တို႔၏ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာ Kickstarter တြင္ ဝင္ေရာက္ ၾကည့္႐ႈႏိုင္ ပါသည္။     ။

(The Irrawaddy အဂၤလိပ္ပိုင္း ၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ Mark Inkey ေရးေသာ Building Bamboo Bikes in Burma ေဆာင္းပါးကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။)

burma.irrawaddy