သိပ္ေနာက္က်သြားမွာစိုးတယ္ -

ပါေမာကၡေန၀င္း (ေဆးပညာ)
လူတခ်ဳိ႕ ေဆးစစ္ခ်င္လို႔ဆုိၿပီး ေဆးခန္းသုိ႔ ေရာက္လာတတ္သည္။ ေဆးစစ္ ခ်င္လို႔ဟုဆုိသည္ထက္ Medical check up လုပ္ခ်င္လို႔ဟု ေခတ္မီမီ၊ ဘိုလုိေျပာသည့္ လူကခပ္မ်ားမ်ား။ ေရာဂါကို ေစာေစာ စီးစီးသိ၊ ေရာဂါႏုစဥ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုသမႈခံယူႏုိင္လွ်င္၊ တစ္ခါတစ္ရံ အျမစ္ျပတ္ကုႏုိင္လွ်င္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္သျဖင့္ က်န္းမာေရးဗဟုသုတရွိလုိ႔ ေဆးလာစစ္သည့္ လူနာကို ၀မ္းပန္းတသာ စစ္ေပးသည္။ က်ား၊ မ၊ အသက္ အရြယ္အလိုက္ လုိအပ္သလို စမ္းသပ္၊ စစ္ေဆးမႈ လုပ္ရသည္။ ဆီး၊ ေသြး၊ ECG၊ ဓာတ္မွန္၊Ultrasound စ သည္ျဖင့္ မ်ဳိးစံု။ လိုအပ္ပါက အဆင့္ျမင့္ စမ္းသပ္နည္းမ်ားကို တုိး၍လုပ္ရသည္။ အေျဖစံုေတာ့ ေတြ႕သမွ်ကို ရွင္းျပ၊ လိုအပ္သမွ်ကို ၫႊန္ၾကားရသည္။ တခ်ဳိ႕ေရာဂါက စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈ အေျဖမ်ားႏွင့္ ဘာသာျပန္ရန္ မလံု ေလာက္။ လူနာ၏ အသက္အရြယ္၊ ေနထုိင္ စားေသာက္မႈပံုစံ၊ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ႏွင့္တြဲၿပီး အေျဖထုတ္ရ တတ္သည္။ အသက္ (၅၀)အရြယ္၊ ခပ္၀၀လူ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါရွိသူ၊ ECG ေကာင္းသည္ဆုိ ေပမယ့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေရာဂါ ရာႏႈန္းျပည့္ကင္းသည္ဟု မဆုိႏုိင္သည့္သေဘာျဖစ္သည္။ တခ်ဳိ႕လူနာ ေဆးစစ္ခ်က္ အားလံုး တစ္ခုမက်န္ေကာင္းသည္ဟု မွတ္ခ်က္ကိုရ၊ အေပ်ာ္ႀကီးေပ်ာ္၊ ေနခ်င္သလိုေနလွ်င္ ေတာ့ မွန္ကန္သည့္ လုပ္ရပ္ဟု ဆုိရခက္သည္။ စစ္သမွ် အေျဖသည္ မည္မွ်ၾကာၾကာ တာ၀န္ခံမည္နည္း။ တစ္ ခါစစ္ အေျဖမ်ားသည္ တစ္သက္တာ အာမခံခ်က္မ်ား မဟုတ္။ စစ္ၿပီးေနာက္ပုိင္း က်န္းမာေရး အေျခအေန သည္ မိမိက်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ ေနထုိင္စားေသာက္မႈ ပံုစံ၊ လူေနမႈပံုစံ မည္မွ်လိုက္နာသနည္းေပၚ မူတည္သည္ကို သိထားသင့္ပါ သည္။

က်န္းမာေရးေဆးစစ္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ မ်ဳိးစံုရွိသည္။ ေရာဂါေစာေစာ စီးစီးသိရန္၊ ေရာဂါေတြ႕လွ်င္ ေရာဂါႏုစဥ္ကပင္ အထိေရာက္ဆံုးကုရန္ဟု ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းႏွင့္ လာစစ္ၾကသူမ်ားရွိသကဲ့သုိ႔ ဘာရယ္လို႔ ဟုတ္တိ ပတ္တိမဟုတ္၊ သူမ်ားစစ္လို႔ လိုက္စစ္သည့္ လူမ်ားလည္း ရွိသည္။ ထူးထူး ျခားျခား အႀကံႏွင့္ စစ္သူ မ်ားလည္း ရွိသည္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿပီး အဆုတ္ ေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ ရွိ/မရွိ သိခ်င္လို႔ စစ္သူမ်ား၊ အရက္ ေသာက္ၿပီး အသည္းေကာင္းေသးလားသိခ်င္လို႔ စစ္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အဆုတ္၊ ႏွလံုးေကာင္းသည္ဟု သိရ ေတာ့ ေဆးလိပ္ဆက္ေသာက္သည္။ အသည္းပံုမွန္၊ အသည္းေရာဂါမရွိေသးဟု သိရေတာ့ အရက္ ဆက္ ေသာက္သည္။ ေဆးလိပ္ဆက္ေသာက္ခြင့္ လက္မွတ္လာယူၾကသူမ်ား၊ အရက္ ဆက္ေသာက္ရန္ အားလာ ေမြးၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ေဆးစစ္လာသူမ်ား အပါအ၀င္ လူနာတုိင္းကို ဆရာ၀န္က ေရာဂါ ရာဇ၀င္ ေမးရသည္။ ျဖစ္ဖူးသမွ် ေရာဂါရာဇ၀င္၊ ခံစားရသမွ် ေရာဂါ လကၡဏာ၊ ေနထုိင္စားေသာက္မႈပံုစံ၊ ေဆးလိပ္အရက္ ေသာက္/မေသာက္။ ေဆးလိပ္ေသာက္လား။ မေသာက္ဘူးဆရာ။ လူနာက ခပ္တည္တည္ႏွင့္ေျဖသည္။ ဆက္ေမးရမွာ ခပ္ခက္ ခက္။ သို႔ေပမယ့္ မတတ္ႏုိင္။ ဆက္ေတာ့ ေမးရသည္။ အရင္ကေရာ ေသာက္ဖူးလား။ ေသာက္ဖူးတာေပါ့ ဆရာ။ ဘယ္တုန္းက ေနာက္ဆံုးေသာက္တာလဲ။ အခုေခ်ာင္းဆုိးမွ မေသာက္ေတာ့တာ ႏွစ္ရက္ရွိၿပီ။ ဟုိလိုလို ဒီလုိလုိ ေျဖၿပီးမွ ေဆးလိပ္မျပတ္ေသးမွန္း ေပၚသြားသျဖင့္ မခ်ိၿပံဳးၿပံဳးသည့္ လူနာမ်ား မၾကာခဏ ေတြ႕ရသည္။
အရက္ေသာက္တတ္လားဟု အေမးရွိတုိင္း အရက္ေတာ့ မေသာက္ဘူး ဆရာ၊ ဘီယာပဲ ေသာက္ တယ္ဟု ေျဖသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ရသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေတာ္ေတာ္ၾကာက ႐ုပ္ရွင္မင္းသမီး တစ္ ေယာက္၏ ဘီယာဟာ အရက္မဟုတ္ပါ ဟူေသာ ေၾကာ္ျငာေပါက္သြားၿပီးကတည္းက လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ထုိအေျပာမ်ဳိး ေျပာၾကသည္။ အရက္မေသာက္၊ ဘီယာပဲ ေသာက္သည္။ ဘီယာသည္ အရက္မွန္းသိလ်က္ႏွင့္ မသိဟန္ေဆာင္သူမ်ားရွိသကဲ့သို႔ ဘီယာကို ေဖ်ာ္ရည္၊ အခ်ဳိရည္ ထင္သူမ်ားပင္ရွိသည္။ ေၾကာ္ျငာမ်ား၏ ထိေရာက္မႈ ၾသခ်ေလာက္သည္။
အရက္ေသာက္တယ္ ဆရာ၊ ၿပီးေတာ့ အသည္းအားေဆးလည္း ေသာက္တယ္ဆုိၿပီး အသည္းအား ေဆး ေသာက္ထားရင္ ေသာက္သမွ် အရက္၏ ဆုိးက်ဳိးမွန္သမွ် မျဖစ္ေတာ့၊ အသည္းအားေဆးက ရာႏႈန္းျပည့္ ကာကြယ္မႈ ေပးသည္ဟု ထင္သူမ်ား ရွိသည္။ တီဗီြ၊ ဂ်ာနယ္၊မဂၢဇင္း၊လမ္းေဘးဆုိင္းဘုတ္တို႔တြင္ ေၾကာ္ျငာအား ေကာင္းေကာင္းႏွင့္ အသည္း အားေဆးေၾကာ္ျငာမ်ားကို ေတြ႕ရ၊ ဖတ္ရသည္။ အခ်ဳိ႕ အသည္းအားေဆး မ်ားက အဓိပၸာယ္ ႏွစ္ခြထြက္ေအာင္ ေၾကာ္ျငာသည္။ အရက္ကို ေသာက္ခ်င္ သလိုေသာက္၊ စိတ္ခ်လက္ခ် ေသာက္၊ အသည္းအားေဆးက အရာရာ ၿပီးျပည့္စံုေစမည္ဆုိသည့္ သေဘာမ်ဳိး။ ေၾကာ္ျငာကို ယံုၿပီးပံုအပ္သူမ်ား ရွိသည္။ အသည္းအားေဆးမ်ားသည္ အတုိင္းအတာ တစ္ခုထိေတာ့ အသည္းကို ကာကြယ္ေကာင္း ကာကြယ္မည္။ အတုိင္းအတာ တစ္ခုထိ အသည္းဒဏ္ရာကို ေကာင္းေအာင္ ပံ့ပုိးမႈ ေပးေကာင္းေပးမည္။ အရက္ေသာက္ သျဖင့္ျဖစ္ေသာ အသည္းပ်က္စီးမႈ အရက္မေသာက္မွ ကာကြယ္ႏုိင္မည္။ အရက္ျဖတ္မွ ျပန္ေကာင္းမည္။ အရက္ကို စည္းကမ္းႏွင့္ေသာက္မွ အပ်က္အစီးနည္းမည္မွာ ေသခ်ာသည္။

Alcohol (အယ္လ္ကိုေဟာ)ပါသမွ် အရက္စာရင္း၀င္မ်ား ျဖစ္သည္။ အရက္တစ္မ်ဳိးႏွင့္ တစ္မ်ိဳး Alcohol ပါ၀င္မႈ ကြာၾကသည္။ Beer ၃.၅ မွ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ၀ုိင္ ၁၀ မွ ၁၂ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ရွယ္ရီ ၁၇.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ရမ္၊ ဂ်င္ ၃၇.၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၀ီစကီ၊ ဘရန္ဒီ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္း အသီးသီးပါသည္။ Alcohol ပါ၀င္မႈ Beer က အျခား အရက္မ်ားထက္ နည္းသည္မွာ မွန္သည္။ သို႔ေပမယ့္ သူ႕အတုိင္းအတာႏွင့္ သူ အႏၱရယ္ေပးသည္။ Beer မွာလည္း အစြယ္ေလးႏွင့္။ Alcohol ပါ၀င္မႈ ရာခုိင္ႏႈန္းနည္း Beerမ်ား ကိုမ်ားမ်ား ေသာက္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ေရာက္သည့္ Alcohol ပမာဏ အရက္ျပင္းမ်ား၏ စံခ်ိန္ကို မီသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ ေအာင္ ေသာက္သင့္သည့္ အရက္ပမာဏမွာ အမ်ဳိးသားမ်ားအတြက္ တစ္ပတ္ Alcohol ယူနစ္ ၂၁၊ အမ်ဳိးသမီး မ်ားအတြက္ ၁၄ ယူနစ္ဟု သတ္မွတ္ရာတြင္ ၀ုိင္၊ ရွယ္ရီ ဖန္ခြက္ငယ္ တစ္၀က္၊ ၀ီစကီ တစ္ပက္၊ ဘီယာေပ်ာ့ ပုိင့္၀က္ (Pint) ၊ ဘီယာျပင္း ပုိင့္တစ္စိတ္ (၁/၄)ကို တစ္ ယူနစ္အျဖစ္ တြက္ၾကသည္။ အျခား အရက္ျပင္းမ်ား နည္းတူ ဘီယာသည္လည္း သူ႕အတုိင္းအတာႏွင့္ သူ အႏ ၱရယ္ရွိသည္ကို ျပသည္။
အရက္သည္ ခႏၶာကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ပ်က္စီးေစသည္။ စိတ္ပုိင္း ဆုိင္ရာ စြဲလမ္းမႈကို ျဖစ္ေစသည္။ အရက္သည္ အသည္းတြင္ အရက္ကို ဓာတ္ျပဳေခ်ဖ်က္အားကို တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ တုိးၿပီး ေကာင္းေစျခင္းျဖင့္ အရက္ကို ယဥ္ေစသည္။ အရက္ကို ပို၍ပို၍ ေတာင့္တေစသည္။ အရက္လိုအပ္ ခ်က္ကို တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ တုိးေစသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အရက္ ေပ်ာ့မွ အရက္ျပင္း၊ Beer မွတစ္ဆင့္ အရက္ျပင္း ဆီသို႔ တျဖည္းျဖည္း ရာထူးတုိးေစသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း Beer ကလည္း အစြယ္ေလးႏွင့္ဟု ဆုိရျခင္း ျဖစ္သည္။

အရက္ေၾကာင႔္ ခႏၶာကိုယ္အဂၤါအမ်ားအျပား ထိခုိက္ပ်က္စီးရာ အသည္းပ်က္စီးျခင္းမွာ အထင္ ကရ ျဖစ္သည္။ အရက္ေၾကာင့္ အသည္းပ်က္စီးျခင္း တြင္ က်ား/မ၊ မ်ဳိး႐ုိးဗီဇ၊ အာဟာရဓာတ္တို႔၏ ပါ၀င္ပတ္ သက္ မႈရွိေသာ္လည္း ေသာက္သည့္ အရက္ပမာဏႏွင့္ ေသာက္သည့္ကာလက အခရာ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း Beer သည္ အရက္မဟုတ္ဟုဆုိၿပီး ခပ္မ်ားမ်ား၊ ေန႔စဥ္ ရက္ဆက္ေသာက္ပါကလည္း အသည္းပ်က္စီးမႈ အႏၱရယ္ရွိသည္ဟု ဆုိရျခင္းျဖစ္သည္။ အရက္က အသည္းကို အဆင့္လိုက္ ဖ်က္ဆီးသည္။ ပထမ အဆင့္ အရက္ေၾကာင့္ အသည္းအဆီဖံုးျခင္း (Fatty Liver Disease) တြင္ ေသြးတြင္းအသည္းအင္ဇုိင္းပမာဏ ျမင့္ တက္ေနတတ္သည္။ အရက္ျဖတ္လွ်င္ ျပန္ေကာင္းႏုိင္ေသာ အဆင့္။ အရက္ျဖတ္ၿပီး သံုးလအၾကာ ပံုမွန္ ျပန္ျဖစ္ၾကသည္က မ်ားသည္။ ဒုတိယအဆင့္ အရက္ေၾကာင့္ အသည္းေရာင္ျခင္း (Alcoholic Hepatitis )၊ အသည္းႀကီး၊ အသည္းေရာင္၊ မ်က္စိ၀ါ၊ အသည္းက မာခ်င္ခ်င္ ျဖစ္ေနၿပီ။ ဤအဆင့္တြင္ အရက္ျဖတ္လွ်င္ပင္ ေျခာက္လခန္႔ၾကာမွ အ၀ါေပ်ာက္သည္။ ျပန္္ေကာင္းဖို႔ရွိေသာ္လည္း သိပ္မေသခ်ာခ်င္ေတာ့။ အရက္ျဖတ္ၿပီး ၃ ႏွစ္မွ ၅ ႏွစ္သက္တမ္း၊ အသက္ရွည္သူ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိသည္။ အရက္ဆက္ေသာက္သူကေတာ့ ၅ ႏွစ္ သက္တမ္း၊ အသက္ရွည္သူ ၃၄ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိေတာ့သည္။ တတိယအဆင့္၊ အသည္းကၽြမ္းေနၿပီ (Cirrhosis)။ အသည္းက မာ၊ ေျခာက္၊ ေရဖ်င္းစြဲအဆင့္ ျဖစ္သည္။ အသည္းက လံုး၀ပ်က္စီးသြားၿပီ၊ ျပန္မ ေကာင္းႏုိင္ေတာ့။ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေနလွ်င္ေတာ့ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေသာ လူနာ ၅ ႏွစ္ထိ အသက္ရွည္သည္။ အရက္ျပတ္လွ်င္ေတာ့ ၅ ႏွစ္ထက္ နည္းနည္း ပိုရွည္္သည္။

အရက္ေသာက္သည့္လူ ေဆးစစ္လို႔ အသည္းပံုမွန္၊ အသည္းထိခုိက္မႈ မရွိဟု အေျဖထြက္လွ်င္ ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္။ ခံယူခ်က္ေတာ့ မွန္ဖို႔လိုသည္။ အသည္းေကာင္းေသးတယ္။ အရက္ဆက္ေသာက္လို႔ ရေသးတယ္ဟု မေတြးသင့္။ အသည္းမထိေသးတာ ကံေကာင္းသည္။ အခုအခ်ိန္ အရက္ ျဖတ္မွဟူေသာ အေတြးသာ ျဖစ္သင့္သည္။ အရက္ေၾကာင့္ အသည္းအဆီဖံုးသည့္ အဆင့္တြင္လည္း အလားတူ၊ အရက္ ျပတ္လွ်င္ အသည္းပံုမွန္ ျပန္ ေကာင္းႏုိင္သည္ဟု အသိျဖင့္ အရက္ျပတ္ရန္ ႀကိဳးစားသင့္သည္။ အသည္း ေရာင္သည့္အဆင့္ (Hepatitis)ထိ မဆုိးေသး။ အရက္ျဖတ္လွ်င္ ျပန္ေကာင္းဖို႔ မ်ားသည့္ အဆင့္။ အႏုိင္ႏွင့္ ပိုင္းႏုိင္သည့္ အဆင့္။ ဤအဆင့္မွ မျဖတ္လွ်င္ အ႐ႈံးႏွင့္ ဇာတ္သိမ္းရမည္ကို သိထားသင့္သည္။
အသည္းကၽြမ္း၊ ေရဖ်ဥ္းစြဲမွ အရက္ျဖတ္လွ်င္ေတာ့ ေနာက္က်ေနၿပီဟု ဆုိႏုိင္သည္။ အရက္က ကိုယ့္ကို ႏုိင္သြားၿပီျဖစ္သည္။
အရက္သည္ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာေရာ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာပါ စြဲလမ္းမႈကို ျဖစ္ေစသည္။ ျဖတ္ရခက္သည္။ တစ္သက္လံုး စြဲခဲ့သမွ် အရက္ကို ပစ္ရမွာ ခပ္ခက္ခက္ျဖစ္မည္မွာ ေသခ်ာသည္။ သို႔ေပမယ့္ အရက္ဆက္ ေသာက္လွ်င္ ေတာ့ အ႐ႈံးႏွင့္ အဆံုးသတ္ရလိမ့္မည္။ ယခုအခ်ိန္ျဖတ္လွ်င္ အႏုိင္ႏွင့္ ပုိင္းသလို အျမတ္ထြက္ ဦးမည္ဟူေသာ အေတြးက အရက္ျဖတ္ေစမည့္ တြန္းအားတစ္ခုျဖစ္မည္မွာ ေသခ်ာသည္။

ပါေမာကၡေန၀င္း (ေဆးပညာ)

Credit - Health Magazine (က်န္းမာေရးမဂၢဇင္း)