ပါးရဲ

 

မွတ္စုၾကမ္း

 

ပါးရဲ
----------

ပါးရဲထိုးျခင္းသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသား မ်ားထဲမွ အထူးျခားဆုံးေသာ ခ်င္း တိုင္းရင္းသား မ်ား၏ မိရိုးဖလာ အစဥ္အလာ တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ မ်က္ႏွာ တြင္သာ ေဆးမင္ေၾကာင္ေခၚ၊ ပါးရဲေခၚ ပါးမဲ ထိုးခံ ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရင္မ်ား၊ မိဖုရား တင္ေျမႇာက္ ေတာ္ေကာက္ျခင္းေၾကာင့္ဆိုေသာ အခ်က္ အလက္ မ်ားကလည္း သမိုင္းတြင္ အတိအလင္းမရွိပါ။

မ်က္ႏွာေပၚတြင္ ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးျခင္းက အာရွ တိုက္၊ အာဖရိက၊ လက္တင္အေမရိက ကမာၻ႔နိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ရွိေသာ္လည္း အမ်ိဳးသမီး မ်ား၏ မ်က္ႏွာမ်ားတြင္သာ သီးသန႔္ေ႐ြးခ်ယ္ၿပီး ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးေသာ အေလ့အထသည္ အလြန္ရွားပါးပါသည္။

ပါးရဲထိုးေသာ ေဒသမ်ားကမူ ပါးမည္းထိုးသည္။ ပါးထိုးသည္ဟု ေခၚဆိုၾကသည္။

ျမန္မာမ်ားက ထိုးကြင္းရွိမွ ေယာက္်ားပီသသည္ဟု ယုံၾကည္ ၾကသည့္ နည္းတူ ခ်င္း အမ်ိဳးသမီး မ်ား ကလည္း ပါးရဲရွိမွ မိန္းမပီသသည္ဟု သေဘာ ထား ၾကသည္။

ခ်င္းျပည္နယ္ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ မ်က္ႏွာတျပင္လုံး အျပည့္မဟုတ္ေသာ "ပါးေၾကာင္" ႏွင့္ "ပါးက်ား" မ်ား လည္း ရွိသည္ဟု သိရသည္။

ခ်င္းတိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ဘာသာစကား အလြန္ ကြဲျပားလြန္း၍ အိမ္ေထာင္ျပဳရန္ ဇနီး၊ မယား ေ႐ြးခ်ယ္ ရန္ အတြက္ သတ္မွတ္ျခင္းလား၊ မ်ိဳးႏြယ္စု လိုက္ၿပီး ေဆးမင္ေၾကာင္ပုံစံမ်ား ေျပာင္းလဲေန တတ္သည္။

မ်ိဳးႏြယ္စုတစ္မ်ိဳးတည္းကေတာ့ ပုံစံခ်င္းက တစ္႐ြာ လုံး အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိန္က လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲ၍ လူသူ အေရာက္ အေပါက္ နည္းေသာ ေတာေတာင္မ်ားတြင္ ေတာင္ယာ လုပ္ကိုင္ျခင္း၊ ထင္းခုတ္၊ ေရခပ္ျခင္းမ်ားျဖင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း ျပဳစဥ္ကာလမ်ိဳး၌ ဤကဲ့သို႔ မ်က္ႏွာတြင္ မိမိလူမ်ိဳးစုအမွတ္အသားကို လူမွန္း သိတတ္စ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးမ်ား၏ မ်က္ႏွာေပၚ ေရးထိုးျခင္းလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္နိုင္မည္။

ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း မင္းတပ္၊ မတူပီေဒသ၌ ပါးရဲထိုးပုံမွာ `ငလွို႐ြက္´ကို ေခ်၍ မီးခိုးမႈိင္းႏွင့္ ေဖ်ာ္ ၿပီး လူ၏အေရခြံေပၚတြင္ ႀကိမ္ဆူးျဖစ္ေစ၊ အဖ်ား မက်ိဳးနိုင္ ေသာ ဆူးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အသား ေပါက္ေအာင္ ထိုးျခင္း ျဖစ္သည္။

သို႔ရာတြင္ မေကြးတိုင္း၊ ေစတုတၱရာ(ေျမျပန႔္) ခ်င္းအမ်ိဳးသမီးမ်ား ပါးရဲထိုးပုံမွာမူ စုတ္ျဖင့္ ထိုးျခင္း ျဖစ္သည္။

ေစတုတၱရာၿမိဳ႕နယ္အတြင္း၌ မရင္းခ်င္း၊ လုံးေပါခ်င္း၊ ခ်င္းပုံခ်င္း၊ ေတာင္သူခ်င္း၊ မင္းက်ခ်င္းတို႔ မွီတင္း ေနထိုင္ၾကရာ ယေန႕အခ်ိန္တြင္ အသက္ ၄၅-ႏွစ္ အထက္ အမ်ိဳးသမီးႀကီး တစ္ေထာင္ေက်ာ္မွ်သာ ပါးရဲ ရွိေပ ေတာ့သည္။

ပါးရဲထိုးေသာရာသီမွာ ေအးျမေသာ ေဆာင္းရာသီ ေလးလ ျဖစ္၏။ ေသြးထြက္နည္း၍ ေသြးတိတ္ ျမန္ေသာ ရာသီဥတု ျဖစ္သည္။

ပါးရဲထိုးခံမည့္ သူသည္ မိန္းကေလးမ်ား ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ အ႐ွက္လုံေစရန္ ေစာင္ျခဳံထားရသည္။

ေဘးတြင္ ကိုင္ေပး ထိန္းေပးမည့္သူမ်ား၊အားေပး မည့္သူမ်ားအျဖစ္ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းမ်ား ႐ွိၾကသည္။

ပါးရဲ ထိုးေပးမည့္သူတြင္ စုတ္သုံးေခ်ာင္း၊မင္ခြက္ႏွင့္ လက္ေထာက္တပည့္တစ္ေယာက္ပါ၏။

၁၅ ခြစုတ္ႏွင့္ ႐ွစ္ခြစုတ္မွာ မ်က္ႏွာထိုးရန္ျဖစ္၍ သုံးခြစုတ္မွာ ေမးေစ့ထိုးရန္ျဖစ္သည္။

မင္ခြက္မွာ ပိေတာက္ႏွစ္ကို ပြတ္ခံထားေသာ လက္မ သာသာ အရြယ္႐ွိသည့္ ခြက္ျဖစ္သည္။

လက္ေထာက္တပည့္မွာ အေရခြံတင္းေစရန္ ကူညီ ေပးရေသာ ပါးျဖဲသူျဖစ္သည္။

ပါးရဲ စတင္ထိုးသည့္ေနရာမွာ ႏွဖူးျဖစ္သည္။ ႏွဖူး တြင္ စတင္ထိုးသည္ကို လက္စြပ္ ကြင္းသည္ ဟု ေခၚၾကသည္။ ပါးျပင္ကို ထိုးရာတြင္ ရာဇမတ္ကြက္ ထိုးေပသည္။

ပါးရဲထိုးေသာဆရာအတြက္ အခက္ခဲဆုံးေနရာမွာ အေပၚႏႈတ္ခမ္း၊ေအာက္ႏႈတ္ခမ္း မ်က္ခြံႏွင့္ မ်က္ခမ္းတို႔ျဖစ္သည္။ ပါးရဲတစ္မ်က္ႏွာ ၿပီးေစရန္ ၅နာရီမ်ွၾကာျမင့့္သည္။

ပါးရဲထိုးၿပီးခ်ိန္တြင္ မ်က္ႏွာတစ္ခုလုံးေသြးျဖင့္ ရႊဲေန သည္။ ေသြးကို အဝတ္ျဖင့္ သုတ္ေပးၿပီးေနာက္ မ်က္ႏွာ တစ္ခုလုံး မင္ျဖင့္ပ်ံ့ႏွံ႔ေအာင္လူးေပးရသည္။

ေရာင္ကိုင္းေနေသာမ်က္ႏွာ ကိုလည္း မယ္ဇလီ ရြက္ျပဳတ္ရည္ စြတ္ထားေသာအဝတ္ျဖင့္ ဖိ၍ဖိ၍ ေပးရ၏။ မို႔ပိတ္ေနေသာ မ်က္လုံးကိုပါ ေရေအးေအး ကေလးႏွင့္ ပက္ကာ ပြင့္ေအာင္ဖြင့္ေပးရသည္။

ခုနစ္ရက္ခန္႔ ျခင္ေထာင္ေအာင္းကာ ေညႇာ္ေ႐ွာင္ကာ မယ္ဇလီရြက္ျပဳတ္ေရျဖင့္၊မ်က္ႏွာသစ္ျခင္း၊ေရေအးေအး ျဖင့္ မ်က္ႏွာကို ပက္ျခင္းျဖင့္ ကုသ ၾက ေလသည္။

ပါးရဲမထိုးေသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ပြဲလည္ မတင့္၊ မ်က္ႏွာျဖဴႀကီးႏွင့္ "ဗႏၶတ္"ဟုသေဘာထားၾကသည္။

လွသည္ဟုမျမင္ ႐ိုင္းသည္ဟု ထင္ခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ နတ္ "ပြယ္"သည့္အခမ္းနားမ်ားသို႔ ဝင္ခြင့္ မျပဳၾကေခ်။

Ref: ကြၽန္ေတာ္ခရီးသြားေနေသာအခါ (လြင္မိုး) ႏွင့္ ျမန္မာ့ ထိုးကြင္း မင္ေၾကာင္ဓေလ့ (ဆင္ျဖဴကြၽန္း ေအာင္သိန္း) စသည့္ စာအုပ္တို႔မွ ေကာက္ႏႈတ္ ေဖာ္ျပပါသည္။

- မွတ္စုၾကမ္း #ဖြတ္ၾကား

photo (c) photographer