“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တုိက္ပြဲဆက္ရွိေနမယ္”

7Day News Journal

“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တုိက္ပြဲဆက္ရွိေနမယ္”
--------------------
ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းသူ- ကိုညိဳ (ေအာ္စလို)

ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ ေနထုိင္ႀကီးျပင္းခဲ့သည့္ အဆိုေတာ္မြန္းေအာင္သည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘ၀ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္က ၈/၈၂ အင္းလ်ား ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ေတးသီခ်င္းစီးရီးႏွင့္ လူသိထင္ရွားၿပီးေနာက္ပုိင္းမဇၩိမလႈိင္းေတးဂီတအဖြဲ႕ႏွင့္ မိုးလံုးမႈိင္း၊ စိၪၨမာဏဉာဏ္၊ လြမ္းရတဲ့ညေတြလြန္ပါေစ စသည့္ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ ေတးအယ္လ္ဘမ္မ်ား ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။


အဆိုေတာ္မြန္းေအာင္ နာမည္ႀကီးေအာင္ျမင္ေနဆဲကာလ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာအတြင္း စစ္တပ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္သို႔ သြားေရာက္ၿပီး လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ABSDF ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတုိက္ပြဲ ေတာ္လွန္ေရးေတးသီခ်င္းမ်ားကို ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိခဲ့သည္။

ျပည္ပတြင္ သီးသန္႔တစ္ကိုယ္ေတာ္ေတးသီခ်င္းေခြႏွစ္ေခြ ထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီး ေတာ္လွန္ေရးေတးသီခ်င္းအမ်ားအျပား ေရးသားသီဆိုခဲ့သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ဒီဇင္ဘာ ခရစၥမတ္ရာသီတြင္ အဆုိေတာ္မြန္းေအာင္ႏွင့္မိသားစုသည္ တ႐ုတ္ျပည္ကိုျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္၊ လုိင္ဇာႏွင့္ မုိင္ဂ်ာယန္သို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည္။ ခရီးစဥ္အတြင္း ကခ်င္ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားႏွင့္ ABSDF ေျမာက္ပိုင္းတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား၊ ေကအိုင္ေအရဲေဘာ္မ်ားအပါအ၀င္ ေကအုိင္ေအအႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္ႏွင့္လည္း ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ မၾကာေသးမီ သီတင္းပတ္က ေနာ္ေ၀းႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသည္။ ကိုမြန္းေအာင္ကိုေတြ႕ဆံုၿပီး ၎၏ ကခ်င္ျပည္နယ္ နယ္စပ္ေဒသခရီးစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းခဲ့သည္မ်ားကို တင္ျပလိုက္ပါသည္။

ေမး- ပထမဆံုး အစ္ကုိ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္ေလး ျဖစ္ေပၚလာတာကို ေျပာျပပါဦး။

ေျဖ- ဒီခရီးဟာ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ ပထမဆံုးျမန္မာျပည္ခရီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကေန ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္ကစလို႔ နယ္စပ္ရြာေလးေတြျဖတ္ၿပီး မုိင္ဂ်ာယန္နယ္စပ္လမ္းကေန ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲ ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅၊ ၁၆ ႏွစ္ေလာက္က မိုင္ဂ်ာယန္ဟာ အိမ္ေျခစုနည္းနည္းနဲ႔ ရြာသာသာေလးပါပဲ။ အခုေတာ့ ၿမိဳ႕ေလးအသြင္ျဖစ္ေနၿပီ။ ေက်ာင္းေတြ၊ ဘုရားေက်ာင္းေတြ၊ အေဆာက္အအံုေတြ၊ ဆုိင္ကယ္ေတြ၊ ကားေတြနဲ႔။ ဒီခရီးကို မႏွစ္တုန္းက စစ္ေတြျဖစ္ၿပီး ေလယာဥ္နဲ႔ ဗံုးႀကဲခံရကတည္းက သြားခ်င္ေနတာပါ။ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၃ မွာေတာ့ အခ်ိန္ယူျပင္ဆင္ပိုက္ဆံစုၿပီး ခရစၥမတ္အခ်ိန္မွာ မိသားစုေတြလို ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ဆံုစည္းႏုိင္ဖို႔ မိသားစု (ဇနီး၊ သမီး)နဲ႔အတူ သြားခ့ဲတာပါ။ နယ္စပ္က ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ခ်င္လို႔ ကိုယ့္မိသားစုဆီေတာင္မသြားဘဲ မုိင္ဂ်ာယန္နဲ႔ လုိင္ဇာၿမိဳ႕ကိုေရာက္ေအာင္ သြားခဲ့တာပါ။ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ေကအိုင္ေအရဲေဘာ္ေတြ၊ ေျမာက္ပိုင္းေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ရဲေဘာ္ေတြကလည္း ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ သူတုိ႔နဲ႔အတူတူရွိေနတယ္ဆုိတာကို သြားေရာက္ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။

ေမး- ဒုကၡသည္စခန္း ဘယ္ႏွခုေရာက္ခဲ့လဲ။

ေျဖ- မိုင္ဂ်ာယန္အနားကပ္ေနတဲ့ စခန္းႏွစ္ခုကို ေရာက္တယ္။ အဲဒီမွာ ကုလသမဂၢနဲ႔ ျပည္မက အေထာက္အပံ့ေတြမေရာက္တဲ့ေနရာပါ။ ႏွစ္ႏုိင္ငံနယ္စပ္အၾကား ေတာင္ကုန္းေတာင္ျပန္႔ေလးက ေနရာခပ္က်ဥ္းက်ဥ္းမွာ စခန္းခ်ထားတာပါ။ တခ်ဳိ႕စခန္းေတြက အမိုးအကာေတာင္မရွိေသးဘူး။ ထပ္ေျပးလာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြေပါ့။ မိုင္ဂ်ာယန္ဒုကၡသည္ေတြကို ကခ်င္ဘုရားေက်ာင္းေတြ၊ အေပ်ာ္တမ္းလူမႈ၀န္ထမ္းအဖြဲ႕ေတြျဖစ္တဲ့ ကခ်င္လူငယ္အစုေတြနဲ႔ ေကအိုင္အိုအဖြဲ႕က ကူညီထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ယာယီစခန္းမွာေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ဘ၀ဆုိတာ ဘယ္ေလာက္ပဲ အကူအညီရေနပါေစ ေနဖို႔ေကာင္းတဲ့အရပ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြနဲ႔ ကေလးေတြဘ၀ဟာ စိုးရိမ္စရာေကာင္းပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးကာလေတြမွာ ဒုကၡသည္စခန္းထဲထုိင္ၿပီး ေနၾကတာကို ျမင္ရတာစိတ္မေကာင္းစရာပါ။ ၿပီးေတာ့ ကေလးေတြအေျခအေနၾကည့္လိုက္ရင္ ပညာေရးအေထာက္အပံ့ ဘာမွမရွိဘူး။ ကေလးသဘာ၀အတုိင္း စခန္းမွာေတြ႕တဲ့ အုတ္ခဲေတြ၊ ဖိနပ္ေတြ၊ ကားတာယာေတြနဲ႔ ေဆာ့ကစားေနၾကတယ္။ ဖိနပ္မပါ၊ အ၀တ္အထည္၊ အေႏြးထည္ မလံုေလာက္ဘူး။ ႏွပ္တြဲေလာင္းေတြနဲ႔ ေဆာ့ကစားေနၾကတာ ျမင္ခဲ့ရတယ္။ ကေလးေမြးကင္းစကေန အသက္အရြယ္အစံုပဲရွိၾကတယ္။ က်န္းမာေရးကိုေတာ့ ေကအိုင္ေအစခန္းက ေဆးမွဴးတခ်ဳိ႕ရွိေတာ့ ေတာ္တန္႐ံုဖ်ားေနရင္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာေတာ့ ဘာမွမရွိဘူး။ အမိုးအကာေပါက္ၿပဲၿပီး ေလမလံု၊ မိုးမလံု ၀ါးတဲတန္းလ်ားမွာ အခန္းကန္႔ထားၾကတာ။ စခန္းတစ္ခုမွာ လူဦးေရ ၈၀၀၊ ၁၀၀၀ ေက်ာ္၀န္းက်င္ရွိတယ္။ ကေလးေတြက ၂၀၀ ေလာက္ရွိတယ္။ မိဘမဲ့ကေလးေတြေရာ၊ ေကအိုင္ေအတပ္သားေတြရဲ႕ ကေလးေတြေရာ စုေပါင္းၿပီးအတူေနၾကတယ္။ ကေလးေတြက ေပါင္းအုိးႀကီးေတြနဲ႔ ကိုယ့္ဘာသာထမင္းခ်က္တယ္။ လူႀကီးေတြက ဟင္းခ်က္ေပးတယ္။ သူတုိ႔ဟာ မိဘအုပ္ထိန္းမႈနဲ႔ အတူေနတာမဟုတ္ဘူး။ လုိင္ဇာမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြက အေျခခုိင္ေနၿပီ။ ဘုရားေက်ာင္း၊ စာသင္ေက်ာင္းနဲ႔ ရြာႀကီးတစ္ရြာလုိျဖစ္ေနၿပီ။ မုိင္ဂ်ာယန္မွာက ဒုကၡသည္အသစ္ေတြအတြက္ ေနဖို႔အိမ္အမိုးအကာေတာင္ မရွိေသးဘူး။ ရာသီဥတုကလည္း အေတာ္ေလးေအးတယ္။ သြားေရးလာေရးလည္းခက္တယ္။ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြ ကားေမာင္းမရလို႔ ဆုိင္ကယ္နဲ႔သြားရတယ္။

ေမး- မိုင္ဂ်ာယန္ကေန လုိင္ဇာကိုသြားခဲ့တဲ့အေျခအေနနဲ႔ အေတြ႕အႀကံဳေတြလည္း ေျပာပါဦး။

ေျဖ- မိုင္ဂ်ာယန္မွာ ေလးရက္ေနၿပီး လုိင္ဇာကိုသြားတယ္။ ABSDF ေျမာက္ပိုင္းတပ္နဲ႔ သြားေတြ႕တယ္။ လက္ရွိရဲေဘာ္ေတြဟာ ငယ္ေသးတယ္။ အသက္ (၂၀)နဲ႔ (၂၅)ႏွစ္ ၾကားေတြမ်ားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၈၈ ေတာခိုတုန္းက မေမြးၾကေသးတဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြေပါ့။ သူတို႔နဲ႔အတူ သီခ်င္းေလး ဘာေလးဆုိတယ္။ အားေပးတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူတို႔ဟာ စိတ္ပ်က္အားေလ်ာ့ေနတာမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အားလံုးကိုၾကည့္ရတာ တက္တက္ႂကြႂကြပဲ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈအျပည့္ရွိေနၾကတယ္။

ေမး- ေကအုိင္အိုေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ေတြ႕ျဖစ္လား။

ေျဖ- ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္နဲ႔ေတြ႕တယ္။ အရင္ကတည္းက ခင္မင္ၾကတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြပါ။ ေကအိုင္အိုဟာ သူတုိ႔ဘာျဖစ္ခ်င္တယ္၊ ဘာလိုခ်င္တယ္ဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း အေျဖရွိၿပီးသားပါ။ လိုခ်င္တာမရရင္ ဘာလုပ္မလဲဆိုတာလည္း စဥ္းစားထားတာရွိၿပီးသားပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ အဆင့္တုိင္းကို ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ တုိင္းရင္းသားမ်ားနဲ႔ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအေရးကို တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္လုပ္ေနတယ္။ ေကအိုင္အိုအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မလိုလားပါဘူးဆုိတာမ်ဳိး အျဖစ္ခံမွာမဟုတ္ဘူး။

ေမး- ကခ်င္ျပည္နယ္က စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး ျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈေတြကို ျမင္ခဲ့လား။

ေျဖ- တကယ္ေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ႕ အေရးအရာတစ္ခုလံုးကို ကခ်င္ျပည္နယ္သားေတြမဟုတ္တဲ့၊ ကခ်င္ျပည္ေတာင္မေရာက္ဖူးတဲ့စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ထိန္းခ်ဳပ္ဆံုးျဖတ္ေနတာျဖစ္တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၇)ႏွစ္ကတည္းက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခဲ့တာ။ ဘာေတြမ်ား တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာလို႔လဲ။ ကခ်င္ရဲ႕ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြ၊ တ႐ုတ္ျပည္ထုတ္သြားၾကတယ္။ ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းစလုပ္ေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ထဲ လမ္းတစ္ခုေဖာက္ၿပီး ေျမႀကီးေတြပါ တူးေဖာ္သယ္သြားတယ္။ အဲဒီေျမမွာ ေရႊေတြပါတယ္လို႔ သတင္းရတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္အစုိးရဆိုတာလည္း ႐ုပ္ေသးအစိုးရပဲ။ ကခ်င္ျပည္သူေတြက သူတုိ႔ျပည္နယ္ရဲ႕ အရင္းအျမစ္ေတြကို မပိုင္ၾကဘူး။ မခံစားရဘူး။ ေကအိုင္အိုက ႏုိင္ငံေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို လိုလားတာျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ေနတာျဖစ္တယ္။ တုိင္းျပည္ရဲ႕စီးပြားေရးဟာ စစ္တပ္ကခ်ဳပ္ထားတဲ့ စီးပြားေရးပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆုိတာက အေျဖမဟုတ္ဘူး။ ထိုးစစ္ေတြရပ္ထားတာလည္းျဖစ္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ စစ္ထိုးေနၾကလဲ၊ ပစ္ခတ္ေနသလဲဆိုတာကို အေျဖရွာရမွာျဖစ္တယ္။ ကခ်င္လူထုက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အရမ္းလိုခ်င္တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္ေျပာျပတာ.. သူတုိ႔၀ိုင္းေမာ္ကိုသြားတုန္းက လူထုက ဆင့္မေခၚဘဲ အုိးစည္ဗံုေမာင္းေတြနဲ႔ အလံေတြေ၀ွ႔ယမ္းႀကိဳဆိုၾကတယ္။ KIA ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ကားပါမစ္နဲ႔မလဲပါနဲ႔လို႔ ေအာ္ၾကတယ္။

ေမး- ကခ်င္နဲ႔ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲေတြဟာ ဒီမ်ဳိးဆက္အဆင့္မွာ ၿပီးေျမာက္ႏိုင္ပါ့မလား။

ေျဖ- ဒီကိစၥက လက္ခုပ္တီးသလိုပါပဲ။ တစ္ဖက္တည္းတီးလို႔ အသံျမည္မွာမဟုတ္ဘူး။ ႏွစ္ဖက္စလံုးလုပ္မွရမယ့္ကိစၥပါ။ အမွန္ေတာ့ ကခ်င္ေတြက စစ္မတုိက္ခ်င္ဘူး။
ေကအိုင္ေအတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ နဂိုကစစ္သားေတြလည္းမဟုတ္ဘူး။ ဥပမာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္ဆုိတာကလည္း တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား၊ ဂီတအႏုပညာကို စိတ္၀င္စားတဲ့လူ၊ အေျခအေနတစ္ခုေၾကာင့္ စစ္ထဲ၀င္ပါေနရတာ။ နဂိုကတည္းက စစ္ထဲ၀င္ဖို႔ စစ္တကၠသိုလ္တက္ခဲ့သူေတြ မဟုတ္ဘူး။ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ စစ္ထဲေရာက္လာတာ။ ၿပီးေတာ့ ေကအိုင္အိုဟာ စစ္အုပ္စုေရးဆြဲတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ လက္ခံမွာမဟုတ္ဘူး။ ကခ်င္မွမဟုတ္ဘူး။ ဘယ္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမွ လက္ခံမွာမဟုတ္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အဲဒီဖြဲ႕စည္းပံုထဲမွာ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးေတြမရွိဘူး။ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေတြကိုလည္း ခ်ဳပ္ထားတယ္။ စစ္တပ္ကသာ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒျဖစ္တယ္။ အခုဟာက အေျခခံဥပေဒျပင္မယ္ဆုိရင္ေတာင္ တပ္မေတာ္ကို အရင္ဆံုးတုိက္ရမလိုျဖစ္ေနတယ္။

ကခ်င္ျပည္မွာ တုိက္ပြဲျဖစ္သြားလုိ႔ အျမတ္ထြက္သြားတာတစ္ခုကေတာ့ တစ္ခါမွမႀကံဳဖူးတဲ့ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရးေသြးစည္းညီၫြတ္မႈကိုရခဲ့တယ္။ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၆ ႏိုင္ငံက ကခ်င္အမ်ဳိးသားေတြရဲ႕ စည္းလံုးညီၫြတ္မႈကိုရခဲ့တယ္။

ေမး- ကိုမြန္းေအာင္အတြက္ ဒီခရီးစဥ္ကေန ရလုိက္တဲ့အသိကဘာလဲ။

ေျဖ- ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆက္တုိက္ရဦးမယ္ဆုိတဲ့အသိေပါ့ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တစ္ေယာက္တည္းေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒီေန႔အထိ စိတ္ဓာတ္နဲ႔၊ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ဆက္တုိက္ေနတဲ့သူေတြ ရွိေနၾကတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အသက္ (၂၀)ေက်ာ္ (၂၅)ႏွစ္အရြယ္ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြကို ေတာ္လွန္ေရးတပ္ေတြထဲမွာ ျမင္ခဲ့ရတယ္။ ဒါဟာ ေကာင္းတဲ့အခ်က္လို႔ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္မေျပာခ်င္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ခြန္အားအသစ္ေတြ ေတြ႕ရတာေပါ့။ ဒီပြဲကမၿပီးေသးဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တစ္ေတြ အသက္ႀကီးသြားေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေနာက္မွာ လုိက္ပါလာတဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြရွိေနေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးဟာမၿပီးေသးဘူးဆိုတာ ျပေနတာပဲ။ ေသခ်ာတာက မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဟာ နည္းမသြားတဲ့အျပင္ ပိုေတာင္မ်ားလာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုိခ်င္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တရားမွ်တစြာနဲ႔ ကိုယ္ေတာင္းတာေတြမရရင္ေတာ့လည္း ရတဲ့အထိဆက္လုပ္ရမွာေပါ့..။ ။