ခ်ားလ္စ္ဒါဝင္ (၁၈၀၉ - ၁၈၈၂)

By ဦး ဦး on Wednesday, January 2, 2013 at 10:41pm

ရုပ္ျဒပ္ဆင္႔ကဲေျပာင္းလဲျခင္း ( Organic Evolution ) ဟာ သဘာဝေရြးခ်ယ္ျခင္း ( Natural Selection ) ေၾကာင္႔ျဖစ္ရတယ္လို႔ စံတင္ေျပာဆိုတဲ႔ ခ်ားလ္စ္ဒါဝင္ ( Charles Darwin ) ကို အဂၤလန္ ရွရူဗရီမွာ

( ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္းနဲ႔ တစ္ေန႔တည္း တစ္ရက္တည္း ) ၁၂ ေဖေဖၚဝါရီ ၁၈၀၉ ကေမြးဖြားပါတယ္။

အသက္တစ္ဆယ္႔ေျခာက္နွစ္ေရာက္ေတာ႔ အီဒင္ဘာ႔ တကၠသိုလ္ မွာ ေဆးပညာသင္ခဲ႔တယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေဆးပညာေရာ ခႏၶာေဗဒ (Anatomy) ပညာပါ သိပ္ပ်င္္းစရာေကာင္းတယ္လို႔ ထင္တာနဲ႔ ကိန္းဗရစ္ခ်္ ( Cambridge ) ကိုေျပာင္းျပီး၊ က်မ္းစာသင္ၾကားဖို႔ အားထုတ္ၾကည္႔တယ္။

ဒါေပမယ္႔ ျမင္းစီးတယ္ ေသနတ္ပစ္တယ္ဆိုတာကို စာေပက်မ္းဂန္ ထက္ပိုျပီးနွစ္သက္လို႔ ပါေမာကၡတစ္ေယာက္ကို အယံုသြင္းျပီး ဘီဂဲ (H.M.S.Beagle) သေဘၤာနဲ႔ ရွာေဖြေရးလမ္းခရီး ထြက္တာမွာ သူကသဘာဝပညာရွင္ အျဖစ္နဲ႔လိုက္ပါခြင္႔ရေအာင္ ေထာက္ခံခိုင္းပါတယ္။ သူ႔အေဖက ဒါကိုမနွစ္သက္ပါ။ ဘာမွစြဲစြဲျမဲျမဲ မလုပ္ျဖစ္ပဲ ကေလကေခ်ေနတာ အဆံုးသတ္ေတာ႔မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ထင္သတဲ႔။ ဒါေပမယ္႔ ကံအားေလ်ာ္စြာ ဖခင္ရဲ႕ခြင္႔ျပဳခ်က္ရခဲ႔ပါတယ္။ ဒီေရလမ္းခရီးဟာ အေနာက္တိုင္းသိပၸံမွာ သိပ္ျပီး အကိ်ဴးရွိတဲ႔ ခရီးျဖစ္ခဲ႔တယ္။

ဘီဂဲသေဘၤာေပၚမွာလိုက္ပါျပီး ဒါဝင္ဟာ (၁၈၃၁ ) မွာ ခရီးထြက္ခ်ိန္တုန္းက အသက္နွစ္ဆယ္႔နွစ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ အဲ႔ဒီကစျပီး ငါးနွစ္တိုင္တိုင္ ေတာင္အေမရိက ကမ္းေျခေတြကို ဝိုက္ပတ္ျပီး တေအးတေဆးသြားေတာ႔ ပင္လယ္ထဲမွာ ထီးထီးရွိေနတဲ႔ ဂယ္လက္ပဂို ကြ်န္းေတြကိုတက္ေရာက္ရွာေဖြခြင္႔ရခဲ႔သလို အိႏၵိယသမုဒၵရာ နဲ႔ ေတာင္အတၱလန္တစ္ကိုလဲ ဝင္ေရာက္ေလ႔လာခဲ႔ပါတယ္။ ဒီလိုပင္လယ္ခရီးရွည္ၾကီးသြားတုန္းမွာ သဘာဝအံၾသစရာေတြ အမ်ားၾကီးကို ဒါဝင္ ေတြ႔ခဲ႔ရပါတယ္။ ေရွးက်က်န္ရစ္တဲ႔ လူမိ်ဴးစုေတြ ကိုလည္းေတြ႔ခဲ႔ရတယ္။ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ၾကြင္းေတြကိုလည္း ေတြ႔ခဲ႔ရတယ္။ ဒါ႔အျပင္အပင္အမ်ိဴးမ်ိဴး အေကာင္အမ်ိဴးမ်ိဴးကိုလဲ ေလ႔လာခြင္႔ရခဲ႔ပါတယ္။

သူေတြ႔ျမင္သမ်ွကို အက်ယ္တဝင္႔ စာအုပ္တြဲေတြ အမ်ားၾကီးရတဲ႔အထိ ေရးသားမွက္ယူခဲ႔ပါတယ္။ အဲ႔ဒီမွက္စုေတြသံုးျပီး အေၾကာင္းအမ်ိဴးမ်ိဴးကို ေနာင္အခါေရးပါတယ္။ အေျခခံစိတ္ကူးေတြကို ဒီမွက္စုေတြကရပါတယ္။ ဒီဆင္႔ကဲေျပာင္းလဲျခင္းသီအိုရီအတြက္ သက္ေသခံခ်က္ေတြကို ဒီမွက္စုေတြကပဲ ရတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဝင္ဟာ(၁၈၃၆) မွာအိမ္ျပန္ေရာက္တယ္။ ေနာင္အနွစ္နွစ္ဆယ္အတြင္းမွာ က်မ္းစာအုပ္ေတြအမ်ားၾကီးေရးထုတ္နိုင္လို႔ အဂၤလန္ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ဇီဝေဗဒပညာရွင္တစ္ဦး ျဖစ္လာပါတယ္။

အဲ႔ဒီ (၁၈၃၇) လိုခပ္ေစာေစာအခ်ိန္ကတည္းကပဲ ဒါဝင္က သတၱဝါေတြ အပင္ေတြဟာ ဘယ္ေတာ႔မဆို ဒီပံုမ်ိဴး တစ္ပံုတည္းက မေျပာင္းမလဲ တည္ျမဲေနတယ္လို႔ မယူဆနိုင္ေၾကာင္း သိတယ္။ ဘူမိသမိုင္းမွာ ေတာင္ကခ်ိဴင္႔ ေျမကေနေရဆိုသလို ေျပာင္းတယ္။ ဒါကိုလိုက္ျပီး သတၱဝါေတြလဲ ေျပာင္းလဲမွာပဲေပါ႔။ ဒါေပမယ္႔ အဲ႔ဒီအခါက ဘာ႔ေၾကာင္႔ဒီလိုဆင္႔ကဲ လိုက္ျပီးေျပာင္းလဲလာပါတယ္လို႔ မရွင္းျပတတ္ခဲ႔ပါ။ ေနာင္ (၁၈၃၈) ေလာက္မွာ ေသာမတ္စ္ေမးလ္သပ္စ္ ေရးတဲ႔ လူဦးေရအေျခခံသေဘာတရားအေၾကာင္းကို ဖတ္မိတယ္။

အဲ႔ဒီအခါက်မွ မပ်က္မစီး ဆက္လက္ရွင္သန္ဖို႔ သဘာဝကေရြးခ်ယ္ေပးတဲ႔ အေျခခံသေဘာတရားရွိတယ္လို႔ ဒါဝင္သိရွိျပီး စနစ္တစ္ခုကို ေဖၚထုတ္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒီလို သဘာဝကေရြးခ်ယ္ျခင္း အေျခခံသေဘာတရားကို ဒါဝင္ကပံုစံခ်တယ္ဆိုေပမယ္႔ သူအလ်င္စလို ပံုနွိပ္ထုတ္ေဝျခင္း မျပဳခဲ႔ပါ။ လူေတြအမ်ားၾကီးက ဝိုင္းျပီးကန္႔ကြက္မယ္ဆိုတာ သိျပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ႔ စနစ္တက် တင္သြင္းဖို႔ သူ႔အဆိုၾကမ္းကို စီစဥ္ထားပါတယ္။ သူ႔ သီအိုရီအက်ဥ္းခ်ဴပ္ကို (၁၈၄၂) ကပဲ ေရးသားျပီးစီးခဲ႔တယ္။ ေနာက္အက်ယ္ကိုေတာ႔ (၁၈၄၄)မွာေရးတယ္။ ဒါဝင္ကသူ႔က်မ္းကို (၁၈၄၂) ဇြန္လထဲ ျဖည္႔ဆဲ ျပင္ဆင္ဆဲပဲ အယ္ဖရက္ရပ္ဆဲေဝါေလ႔စ္ အမည္ရွိတဲ႔ ျဗိတိသွ်သဘာဝပညာရွင္ ထံက ဆင္႔ကဲျဖစ္စဥ္သီအိုရီ စာမူၾကမ္းတစ္ခုဒါဝင္႔ဆီေရာက္လာပါတယ္။

အေရးၾကီးတဲ႔ အခ်က္အလက္တိုင္းမွာ ေဝါေလ႔စ္နဲ႔ဒါဝင္တူညီေနတယ္။ ေဝါေလ႔စ္လဲ သူ႔ဘာသာတစ္သီးတစ္ျခား ရွာေဖြေတြ႔ရွိထားတာျဖစ္တယ္။ သူ႔စာမူပံုမနွိပ္ခင္ ဒါဝင္႔ဆီပို႔တဲ႔သေဘာက သိပၸံပညာရွင္ရယ္လို႔ အမ်ားေလးစားတဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ဆီက ေဝဖန္ထင္ျမင္ခ်က္ရယူလိုလို႔ျဖစ္တယ္။ အဲ႔ဒီမွာ ဒီသီအိုရီကို ဘယ္သူကစေတြ႔သလဲဆိုတဲ႔ ျငင္းခံုပြဲၾကီးျဖစ္ရေတာ႔မယ္႔ စိတ္ရွူပ္စရာအေျခအေနကို ေရာက္ေနပါျပီ။ သူကဒီလိုအျဖစ္မခံနိုင္ပါ။ ဒါဝင္ရဲ႕အက်ဥ္းခ်ဴပ္နဲ႔ ေဝါေလ႔စ္ရဲ႕စာမူ နွစ္ခုစလံုးကိုပူးတြဲျပီး (၁၈၅၈) ဇူလိုင္မွာ သိပၸံအဖြဲ႔ၾကီးတစ္ခုဆီ ပို႔လိုက္ပါတယ္။

ခ်ားလ္စ္ဒါဝင္

ထူးဆန္းတာက ဒီလိုသိပၸံအဖြဲ႔ၾကီးကို တင္ျပလိုက္ေပမယ္႔ ဘယ္သူကမွ အေရးတယူ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးျခင္း မရွိခဲ႔ပါ။ ဒါေပမယ္႔ ဒါဝင္ရဲ႕ မ်ိဴးရိုးဗီဇ( The Origin of Species ) ကို (၁၈၅၉) မွာ ပံုနွိပ္တယ္ဆိုတာနဲ႔ တစ္ခါတည္း ပြက္ေလာရိုက္လာပါတယ္။ အျဖစ္မွန္ကေတာ႔ အရင္က ေပၚထြက္သမ်ွ ဘယ္သိပၸံ စာအုပ္ကိုမွ ဒီစာအုပ္လို သိပၸံသမားေရာ အျပင္လူေတြကပါ အေရးတယူဖတ္ျပီး အျပင္းအထန္ျငင္းခံုတယ္ရယ္လို႔ မရွိခဲ႔ပါ။

ဒါဝင္ရဲ႕ (၁၈၇၁)မွာ လူဆင္းသက္လာပံုနွင္႔ အဖိုအမဆက္ဆံေရးမွာေရြးေကာက္ပံု စာအုပ္ထြက္လာေတာ႔လည္း ေစာေစာကျငင္းခံုခဲ႔တဲ႔အရွိန္ဟာ က်န္ေနပါေသးတယ္။ အဲ႔ဒီေနာက္စာအုပ္မွာ လူဟာ လူဝံ (Ape) လိုသတၱဝါမ်ိဴးက ဆင္းသက္ခဲ႔တယ္ဆိုတာကို ဖတ္ၾကရတဲ႔အခါ ေစာေစာကေလာင္တဲ႔မီးမွာ ဆီထပ္ထည္႔လိုက္သလို ပြက္ေလာရုိက္သလို ျငင္းၾကျပန္တယ္။

ဒါဝင္ဟာ သူ႔သီအိုရီနဲ႔ ပါတ္သက္ျပီး ပရိတ္သတ္အစံုေရွ႕မွာ အေျခအတင္ေဟာေျပာပြဲလုပ္ရင္ ဘယ္ေတာ႔မွမပါဘူး။ ဘီဂဲနဲ႔ ပင္လယ္သမုဒၵရာ အေဝးအလံသြားခဲ႔စဥ္က မၾကာခဏဖ်ားနာခဲ႔ရတယ္။ အဆိပ္ရွိတဲ႔ပိုးကိုက္လို႔ ရတဲ႔ေရာဂါျဖစ္တဲ႔ ရွာဂါေရာဂါျဖစ္ခဲ႔ရတယ္။ အဲ႔ဒါေတြစုျပီး က်န္းမာေရးမေကာင္း သိပ္ျပီးအျပင္ထြက္ေလ႔မရွိဘူး။ အဲ႔ဒါအျပင္ သူ႔ဘက္က ဆင္႔ကဲေျပာင္းလဲပံုကို ေကာင္းေကာင္းေရွ႕ေနလိုက္နိုင္တဲ႔ ေသာမတ္စ္အိပ္ခ်္ဟပ္စေလ တစ္ေယာက္ရထားလို႔ လည္းျဖစ္တယ္။ သိပၸံပညာရွင္ အမ်ားစုက ဒါဝင္သီအိုရီေတြ အေျခခံအရ မွန္ကန္တယ္လို႔ သူကြယ္လြန္တဲ႔ (၁၈၈၂) မွာ လက္ခံထားျပီးျဖစ္တယ္။

ဒါဝင္ဟာ မ်ိဴးဗီဇနဲ႔ ဆင္႔ကဲေျပာင္းလဲပံုကို သူကစတင္ေဖၚထုတ္သူမဟုတ္ပါ။ သူ႔ေရွ႕က လူတစ္ခ်ိဴ႕မွာ ဒီလိုစိတ္ကူး ရွိေနပါျပီ။ ျပင္သစ္သဘာဝပညာရွင္ ဇန္လာမတ္နဲ႔ သူ႔အဘိုး အီရာစ္မာ႔စ္ဒါဝင္ တို႔လည္း ဒီသီအိုရီကို ၾကံဆခဲ႔ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ သူတို႔ရဲ႕အဆိုၾကမ္းေတြကို သိပၸံကမာၻက လက္မခံဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ႔ စတင္ေဖၚထုတ္သူေတြက စိတ္ခ်လက္ခ် လက္ခံယံုၾကည္ သံုးစြဲေလာက္တဲ႔ ရွင္းလင္းခ်က္ မေပးနိုင္ၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဒါဝင္ရဲ႕အစြမ္းက ျဖစ္ပြားပံုဆိုတဲ႔ သဘာဝေရြးခ်ယ္ျခင္းကို ေျပာျပလိုက္တဲ႔အခါက်မွ ဆင္႔ကဲျဖစ္စဥ္ဆိုတာ ဒီလိုအဆင္႔ဆင္႔ျဖစ္ပြားပါေပတယ္လို႔ သက္ေသနဲ႔တကြသိလာျပီး သူ႔မူၾကမ္းကို လက္ခံခဲ႔ၾကတာျဖစ္တယ္။

ဒါဝင္သီအိုရီ နဲ႔ပါတ္သက္ျပီး အထူးသတိျပဳသင္႔တဲ႔အခ်က္ကေတာ႔ သူ႔သီအိုရီ ပံုစံခ်ေတာ႔ မ်ိဴးရိုးပညာသီအိုရီကို သူမသိပါ။ ဒါဝင္တို႔ေခာတ္က မ်ိဴးဆက္တစ္ခုရဲ႕ အရည္အေသြးတစ္မ်ိဴးကို ေနာက္တစ္ဆက္မွာ ဘယ္လိုအေမြေပးသလဲလို႔ ဘယ္သူမွမသိပါ။ ဂေရဂိုမန္ဒဲလ္ဟာ အေမြဆက္ဥပေဒ (Laws of heredity) ေတြကို ဒါဝင္ရဲ႕စာအုပ္ေတြ ထုတ္ေဝေနစဥ္အခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ ေရးသားခဲ႔တယ္။ မန္ဒဲလ္ေျပာသမွ်ဟာ ဒါဝင္ေျပာတာေတြကို ျဖည္႔စြက္ေထာက္ပံေနတာျဖစ္ေပမယ္႔ ဒါဝင္ရဲ႕သီအိုရီေတြကို လက္ခံအတည္ျပဳေနျပီျဖစ္တဲ႔ (၁၉၀၀) အခ်ိန္အထိ မန္ဒဲလ္ကို ဘယ္သူမွဂရုမစိုက္ဘူး။ ခုေတာ႔ေခာတ္လူငယ္ေတြ ကံေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုရမွာက ဆင္႔ကဲျဖစ္စဥ္လို႔ေျပာရင္ မ်ိဴးရိုးအေမြဆက္ဥပေဒနဲ႔တြဲလိုက္တဲ႔အခါ ဒါဝင္ေျပာခဲ႔တာထက္ အမ်ားၾကီးျပည္႔စံုသြားတယ္။

Gregor Mendel

လူ႔အေတြးအေခၚ ပံုစံမ်ိဴးစံုမွာ ဒါဝင္ရဲ႕ၾသဇာဟာ သိပ္ျပီးစူးေရာက္တယ္။ သိပၸံသေဘာထားသက္သက္ ေျပာရရင္ သူ႔ေၾကာင္႔ ဇီဝေဗဒဟာ အမ်ားၾကီး ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ခဲ႔ပါတယ္။ သဘာဝေရြးခ်ယ္ျခင္းကို အမ်ားၾကီးခ်ဲ႕႔ကားသံုးနိုင္တယ္လို႔ သိလာၾကျပီ။ ဥပမာ မနုႆေဗဒ၊ လူမူေရးပညာ၊ နိုင္ငံေရးသိပၸံ နဲ႔ ေဘာဂေဗဒေတြမွာသံုးပါတယ္။

သိပၸံ လူမူေရးဆိုတာေတြမွာ အသံုးဝင္တာထက္ ဒါဝင္ရဲ႕ပညာဟာ ပိုျပီးထိေရာက္တယ္လို႔ ေျပာရမယ္႔ ဘာသာရပ္ကေတာ႔ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မူ႕ မွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဝင္တို႔ေခာတ္နဲ႔ ေနာက္နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာမွာ ခရစ္ဝါဒကို သက္ဝင္ယံုၾကည္သူေတြက ဒါဝင္ရဲ႕သီအိုရီေတြေၾကာင္႔ ငါတို႔သာသနာၾကီး ဆုတ္ယုတ္ပ်က္ျပားရေတာ႔မယ္လို႔ ယူဆတယ္။ သူတို႔ ဒီလိုေတြးတာလည္း အျပစ္မဆိုသင္႔ပါ။ ေတြးသင္႔ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ဘာသာတရားယံုၾကည္စိတ္ဟာ တျခားအေၾကာင္းမ်ားစြာေၾကာင္႔လည္း က်ဆင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဝင္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဘာသာတရား ယံုၾကည္မူ႕မရွိသူ ျဖစ္ပါတယ္။

ေလာကီအေၾကာင္းသက္သက္ ေျပာရရင္လည္း ဒါဝင္သီအိုရီက လူေတြရဲ႕ ကမာၻေပၚမွာထားတဲ႔ သေဘာထားကို အမ်ားၾကီးေျပာင္းေစတယ္။ အရင္က သဘာဝစီမံကိန္းမွာ လူက ထိပ္တန္းကပါဝင္ လွူပ္ရွားေနၾကရတယ္ဆိုတဲဲ႔ အစြဲေပ်ာက္ခဲ႔ျပီ။ သတၱဝါမ်ိဴးေပါင္းမ်ားစြာမွာ ငါတို႔လည္း တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းပါပဲလား လို႔သိလာၾကျပီ။ တစ္ေန႔ေန႔မွာ တို႔ထက္သာတဲ႔သတၱဝါ ေပၚနိုင္တယ္လို႔ သိလာၾကျပီ။ ဒါဝင္ရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္ရလဒ္ကေတာ႔ ဟီရာကလိတပ္စ္ ေျပာခဲ႔သလို ေျပာင္းလဲျခင္းကလြဲလို႔ ဘယ္အရာမွမတည္ျမဲဘူး (There is nothing permanent except change)

ဆင္႔ကဲျဖစ္စဥ္သီအိုရီက လူတို႔ဗီဇကို ေယဘုယ်ရွင္းျပနိုင္သလို သိပၸံပညာဟာလည္း ရုပ္ဝတၳဳဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို ရွင္းနိုင္မယ္လို႔ ခိုင္ခိုင္ျမဲျမဲ ေတြးထင္လာၾကတယ္။ (မရွင္းနိုင္ေသးတဲ႔ လူ႔ျပႆနာေတြ ရွိေနပါေသးတယ္) ဒါဝင္ေျပာေနၾက ဘဝရပ္တည္ဖို႔ ရုန္းကန္ဆဲနဲ႕ အေတာ္ဆံုးသာ က်န္ရစ္မယ္ဆိုတာေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေန႔စဥ္ေျပာျမဲေဝါဟာရေတြ ျဖစ္လာပါေတာ႔တယ္။ ကမာၻမွာ လူသာမဓာနဆိုတဲ႔ အျမင္လည္း ေျပာင္းလဲသြားပါေတာ႔တယ္။

(* ေဒါက္တာသန္းထြန္း- ေက်ာ္စြာ၁၀၀ စာအုပ္မွ)