ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ ျဖစ္ေပၚလာပံု

Asho Chin National Party

 

ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ ျဖစ္ေပၚလာပံု
---------------------------------

ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတစ္ရပ္လံုးက ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကို ၁၉၅၁ခုႏွစ္မွစ၍ႏွစ္စဥ္ က်င္းပ လာခဲ့ၾကသည္မွာ ၂၀၁၆ခုႏွစ္တြင္ (၆၈) ႀကိမ္ေျမာက္ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔သည္ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား၏ သူ႔ကၽြန္မခံလို သည့္စိတ္ဓာတ္၊နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးစိတ္ဓာတ္၊ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ လူထုဆႏၵအရ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ုပ္သည့္ စနစ္ကိုျမတ္ႏိုးသည့္စိတ္ဓာတ္တို႔အေပၚအေျခခံ၍ ေပါက္ဖြားလာခဲ့ျခင္းျဖစ္
သည္။

ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀)ရက္ေန႔ကို ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ရသည့္အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ေသာသမိုင္း၀င္ ျဖစ္ရပ္ႀကီး (၃)ရပ္ရွိခဲ့သည္။

ပထမသမိုင္းျဖစ္ရပ္မွာ - နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တို႔လက္ေအာက္က်ေရာက္ခဲ့ၾကရသည့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတို႔သည္ အေျခ အေနအရ နယ္ခ်ဲ႕စစ္တပ္တြင္ အမႈထမ္းခဲ့ၾကရေသာ္လည္းမိမိလူမ်ိဳးလြတ္လပ္ေရးအတြက္နယ္ခ်ဲ႕ကိုျပန္လည္ တြန္းလွန္ေမာင္း ထုတ္ႏိုင္ရန္ ေခတ္ပညာတတ္ေျမာက္ဖို႔လိုအပ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္သည့္အေလ်ာက္ မင္းတပ္ၿမိဳ႕နယ္ ၀မၼသူးရြာသား ဦး၀မၼသူးေမာင္း ဦးေဆာင္ေသာခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္ပုဂိၢဳလ္မ်ားကဦးေဆာင္၍ ၁၉၁၈ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀)ရက္ေန႔တြင္ ခ်င္းအမ်ိဳးသား မ်ား ပညာျမွင့္တင္ေရးအဖြဲ႔ကို ေမၿမိဳ႕(ျပင္ဦးလြင္)တြင္ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို စတင္ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သည္။

ဒုတိယသမိုင္းျဖစ္ရပ္မွာ - ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ ပထမဦးဆံုးႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ေသာ ခ်င္းေတာင္ညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔၏ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈျဖစ္သည္။ဦး၀မၼသူးေမာင္းသည္ ၁၉၂၄ခုႏွစ္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕စစ္တပ္မွ ႏႈတ္ထြက္ၿပီး ၁၉၂၅ခုႏွစ္တြင္ သူ၏ဇာတိ ၀မၼသူးရြာ၌ မူလတန္းေက်ာင္းဖြင့္ၿပီး အမ်ိဳးသားေရးအတြက္ စတင္လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ ၁၉၃၄ခုႏွစ္ မတ္လတြင္မင္းတပ္ၿမိဳ႕နယ္ မသုန္ႏူးေက်းရြာ၌ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ၁၉၃၉ခုႏွစ္ ဇူလိူင္လ (၂၈)ရက္ေန႔တြင္ခ်င္းေတာင္ညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔ဟု
ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚကာ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားလုပ္ေဆာင္ ခဲ့သည္။ ယင္းအဖြဲ႔သည္ ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုးႏွင့္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တို႔ကို ဆက္သြယ္ကာ ၿဗိတိသွ်ဘုရင္ခံထံ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတို႔၏ အခြင့္အေရးနစ္နာခ်က္(၉)ခ်က္ကိုေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာအဂၤလိပ္ဘုရင္ခံကခ်င္းအမ်ိဳးသားတို႔၏ေတာင္းဆိုခ်က္ မ်ားကိစၥကို ေျဖရွင္းရန္ မေကြးတိုင္းမင္းႀကီး မစၥတာနီလာ၊ကန္ပက္လက္နယ္ျခား၀န္ေထာက္
ေဂ်ဖူးၫိဳတို႔ကိုကန္ပက္လက္္ၿမိဳ႕ သို႔ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။

၁၉၄၀ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၂၀)ရက္ေန႔တြင္ဦး၀မၼသူးေမာင္းေခါင္းေဆာင္ေသာ ခ်င္းေတာင္ညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ လူထု (၁၀၀၀) တစ္ေထာင္ခန္႔တို႔သည္ ကန္ပက္လက္ၿမဳိ႕၌ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ႏွင့္ေတြ႔ဆံုပြဲ (ဒါဘာပြဲ) ျပဳလုပ္ခဲ့ၾက သည္။ ဒါဘာပြဲတြင္မစၥတာမကၠရီကင္းက ခ်င္းေတာင္ညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႔၏ အေရးႀကီးေသာေတာင္းဆိုခ်က္အခ်ိဳ႕ကို မလိုက္ေလ်ာ ေပးႏိုင္ ေၾကာင္းေျဖၾကားရာ ျဗဳန္းကနဲခ်င္းလူထုႀကီးကထလာက လက္သီးလက္ေမာင္းတန္း၍ ေအာ္ဟစ္ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည္။ လံုး၀ေမ်ွာ္ လင့္မထားေသာ ခ်ိဳးခ်င္းလူမ်ိဳးတို႔၏ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမႈကို ထိတ္လန႔္တုန္လႈပ္ကာ နယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ်ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ သည္ ေဆာၿမိဳ႕သို႔ခ်က္ခ်င္းထြက္ေျပးခဲ့ၾကသည္။ မၾကာမီ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ခ်င္းေတာင္ညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕ကို မတရား အသင္းဟု ေၾကညာကာ ခ်င္းေတာင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စည္းမ်ဥ္းဥပေဒအရ ဦး၀မၼသူးေမာင္းႏွင့္ ခ်ိဳးခ်င္းေခါင္းေဆာင္(၉)ဦးတို႔ကို ၂၄ - ၃ - ၁၉၄၀ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ခ်ိဳးခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္ (၁၃၀)ေက်ာ္ဖမ္းဆီးခံရၿပီး ဖလမ္း၊ တီးတိန္၊ ဟားခါး၊ ျမင္းၿခံ ၊ ကသာႏွင့္ မႏၱေလးေထာင္မ်ား တြင္ အက်ဥ္းခ်ထားျခင္းခံခဲ့ၾကရသည္။

တတိယသမိုင္းျဖစ္ရပ္မွာ - လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ခ်င္း၀ိေသသတိုင္း၌ နယ္ခ်ဲ႕အေမြ ျဗဴရိုကရက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ဖ်က္သိမ္းၿပီး ေခတ္မီဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္အစားထိုးက်င့္သံုးရန္အဆိုကို အတည္ျပဳဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္ လူထုလႈပ္ရွားမႈျဖစ္ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒအရ ေပၚေပါက္လာေသာ ခ်င္း၀ိေသသ တိုင္းတြင္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားအမ်ားစုက နယ္ခ်ဲ႕စနစ္၏ အေမြေဟာင္းျဗဴရိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို မလိုလားမႈမ်ားပိုမိုျပင္းထန္ လာရာ ခ်င္းေရးရာဌာနက ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔သို႔ခ်င္းေတာင္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ ဖြဲ႔ေပးရန္တင္ျပခဲ့ရာ ၅-၂-၁၉၄၈ တြင္ဖြဲ႔စည္းေပး ခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႔က စံုစမ္းေလ့လာၿပီး ၂၂-၉-၁၉၄၈ တြင္ျဗဴရိုကေရစီအုပ္ခ်ုပ္ေရးကိုဖ်က္သိမ္း၍ ဒီမိုကေရစီစနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ စနစ္ကိုက်င့္သံုးရန္ႏွင့္တိုက္သူႀကီးမ်ားျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္စနစ္ကို အဆံုးသတ္သင့္ေၾကာင္း ေထာက္ခံတင္ျပခဲ့သည္။

ဤအေတာအတြင္း ၁၉၄၈ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀)ရက္ေန႔တြင္ ဖလမ္းၿမိဳ႕၌ လူထုအစည္းအေ၀းပြဲတစ္ရပ္က်င္းပခဲ့ သည္။ထိုအစည္းအေ၀းတြင္ ခ်င္း၀ိေသသတိုင္း၌ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ က်င့္သံုးေရးအတြက္ နယ္ခ်ဲ႕အေမြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ေဟာင္းကိုဖ်က္သိမ္းရန္အဆိုကို တင္သြင္းရာ အားလံုးကေထာက္ခံအတည္ျပဳခဲ့သည္။

ထိုသို႔လွ်င္ခ်င္း၀ိေသသတိုင္း၌ နယ္ခ်ဲ႕အေမြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေဟာင္းကိုဖ်က္သိမ္းၿပီး ဒီမိုကေရစီစနစ္ျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စနစ္တည္ေထာင္ရန္ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀)ရက္ေန႔၊ ကန္ပက္လက္ဒါဘာပြဲ၌ နယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ်အစိုးရကို ရဲ၀ံ့စြာဆန္႔က်င္ဆႏၵျပခဲ့သည့္၁၉၄၀ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၂၀)၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားပညာျမွင့္တင္ေရးအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္း၍ အမ်ိဳးသား ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးအတြက္ စတင္လႈပ္ရွားခဲ့သည့္ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၂၀)ရက္တို႔သည္ခ်င္းအမ်ိဳးသားတစ္ရပ္လံုးအတြက္ အလြန္ထူးျခားဂုဏ္ယူဖြယ္ရာေန႔ရက္မ်ားျဖစ္သည္ဟု ခ်င္းေရးရာေကာင္စီက သံုးသပ္ခံယူလ်က္ ဤေန႔ထူးေန႔ျမတ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀)ရက္ေန႔ကို ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္သတ္မွတ္ကာ ႏွစ္စဥ္ဂုဏ္ျပဳက်င္းပရန္ ၁၉၅၀ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ (၉)ရက္ေန႔တြင္ ဆံုးျဖတ္ခ့ဲပါသည္။ ထိုသို႔သတ္မွတ္ၿပီး ပထမဆံုးအႀကိမ္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကို မင္းတပ္ၿမိဳ႕၌ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀)ရက္ ေန႔တြင္စတင္က်င္းပခဲ့ေပသည္။

ခ်င္းလူမ်ိဳးအေပါင္းတို႔၏ ခ်င္းအမ်ိုးသားေန႔သည္ကား သူ႕ကၽြန္မခံလိုေသာစိတ္ဓာတ္၊ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုခ်စ္ျမတ္နိုးေသာစိတ္
ဓာတ္ႏွင့္အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္တို႔မွ ေမြးဖြားလာခဲ့ေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ျဖစ္သည္။ဤေန႔ထူးေန႔ျမတ္ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကိုကၽြႏု္ပ္တို႔ခ်င္းတစ္မ်ိဳးသားလံုးက ႏွစ္စဥ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၂၀)ရက္ေန႔ေရာက္တိုင္း ဂုဏ္ယူက်င္းပကာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားညီၫြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္လ်က္ ေရွ႕သို႔ခ်ီတက္ၾကပါစို႔ ။ ။

(မွတ္ခ်က္ ။ ။ဤေဆာင္းပါးကိုခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ အခမ္းအနားက်င္းပရာ၌ ခ်င္းအမ်ိဳးေန႔ျဖစ္ေပၚလာပံုအေၾကာင္း ထည့္သြင္းေဟာေျပာရာ၌ အသံုးျပဳႏိုင္လိမ့္မည္ဟုေမွ်ာ္မွန္းပါသည္။)

အားလံုးကိုေလးစားလ်က္ -
ဆလိုင္းေအာင္မင္းလႈိင္ (၀၉ ၅၀၄ ၃၇၀၉)