Search Engine တစ္ခု ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္လဲ

TechSpace Journal

Search Engine တစ္ခု ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္လဲ

ေအာင္ခမ္း (TSJ Team)

Internet Marketing /Onlie Marketing လုပ္သူမ်ားအေနနဲ႔ ပထမ ေလ့လာရမွာက Internet Search Engine ပါ။ ဒီေတာ့ တစ္ေလာက Entrepreneur နဲ႔က ပက္သက္ျပီး ေဆာင္းပါးမ်ား ဆက္တိုက္ေရးခဲ့ျပီး အခုေတာ့ Internet Marketing နဲ႔ ပက္သက္လို႔ ဆက္တိုက္ ေရးဖို႔ စိတ္ကူးရလာပါတယ္။ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ Search Engine တစ္လံုး ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္တယ္ဆုိတာ လူတိုင္းနားလည္ႏိုင္မယ့္ အသံုးအႏွုန္း၊ ရွင္းျပပံု ရွင္းျပနည္းမ်ားျဖင့္သာ တင္ဆက္ပါ့မယ္။


Search Engine ဆုိတာ

ျမန္မာလို တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ေတာ့ ရွာေဖြေသာ အင္ဂ်င္ေပါ့။ သုိ႔ေပမယ့္ Search Engine လုိ႔ပဲ သိထားတာ ေကာင္းပါတယ္။ သူက အျပင္ေလာကနဲ႔ ဥပမာေပးရရင္ တယ္လီဖုန္း လမ္းညြန္လိုပါပဲ။ ဘာပဲလိုလို စာအုပ္ေလးလွန္ျပီး လုိခ်င္တဲ့ ဖုန္းနံပါတ္ကို ဆက္သလိုေပါ့။ သူက်ေတာ့ ရွာခ်င္တာ အရာတစ္ခုခုကို စာေလးရိုက္ထည့္ေပးလိုက္ရင္ သူ႔ဘာသူ ရွာေဖြေပးသြားတဲ့ စနစ္ပါ။ အခုဆုိ အသံနဲ႔ ရွာတဲ့ Voice Search ေတာင္ အသံုးျပဳေနၾကပါျပီ။ ၁၉၉၀ ေနာင္းပိုင္းကာလ ကမၻာေပၚမွာ ဝဘ္ဆိုဒ္ ၁၀ ဂဏန္းေလာက္ ရွိတုန္း က ကိစၥမရွိဘူးေလ။ ဝဘ္ဆိုဒ္ အေရအတြက္ ရာဂဏန္းေလးလည္း ရွိလာေတာ့ ဝန္ေဆာင္မွုေပးတဲ့ Search Engine အေသးစားမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ တစ္ႏွစ္ကို ဝဘ္ဆိုဒ္ေပါင္း ေထာင္ခ်ီ၊ေသာင္းခ်ီ ဆထပ္တုိးလာတဲ့ ေခတ္ကာလ အေျခအေနကိုေရာက္ေတာ့ လယ္ရီေပ့နဲ႔ ဆာဂ်ီဘင္းတို႔က စူပါဟီးရိုးမ်ား ျဖစ္သြားပါတယ္။ Google ဆုိတဲ့ Search Engine တစ္ခုကို တီထြင္ေအာင္ျမင္ခဲ့လို႔ေပ့ါ။ ေနာက္ေတာ့ Bing, Yahoo တို႔အျပင္ အျခားေသာ Search Engine ေပါင္းစံု ေပၚေပါက္ လာရ ပါတယ္။


Search Engine ဘယ္လို အလုပ္လုပ္လဲ

ကဲ။ လူတိုင္းစိတ္ဝင္စားတ့ဲ အပိုင္းေလး တစ္ခုကို ေရာက္လာျပီ။ ဒီေတာ့ Systematic က်က်ေလး ျဖစ္ေအာင္ ေခါင္းစဥ္ငယ္ခြဲေလးေတြနဲ႔ တစ္ဆင့္ခ်င္းဆီ ရွင္းျပသြားပါမယ္။


Web Crawling

Search Engine ေတြမွာ ပင့္ကူေမြးထားပါတယ္။ Google ကေတာ့ သ႔ူပင့္ကို Spider ကို Googlebot လို႔ အမည္ေပး ထားတယ္။ အျခားေတာ့ ဘယ္လိုအမည္ေပးလဲ မသိပါဘူး။ ပင့္ကူလို႔လည္းေခၚသလို၊ စက္ရုပ္လို႔ လည္းေခၚပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ စနစ္တက် စီမံ ေရးဆြဲထားတဲ့ ပရုိဂရမ္တစ္ခုပါ။ တစ္စကၠန္႔ကို ဝဘ္ စာမ်က္ႏွာေပါင္း တစ္ရာကို လိုက္ဖတ္ျပီး ကူးႏိုင္ပါတယ္။ ၂၄ နာရီ၊ တစ္စကၠန္႔ေတာင္ မနားပဲ ပင့္ကူေတြ ဆက္တိုက္လြတ္ထားပါတယ္။ အင္တာနက္ဆက္ေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ ေလွ်ာက္သြားျပီး အကုန္ လိုက္ကူးပါေတာ့တယ္။ အဲ့ အေျခအေနကို Web Crawling လုပ္တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။


Web Indexing

ပင့္ကူေတြက Crawling လုပ္တာေတာ့ ဟုတ္ပါျပီ။ Crawling လုပ္သမ်ွကို ဘာျပန္လုပ္သလဲဆုိ ေမးစရာ ရွိပါိတယ္။ ဟုတ္ကဲ့။ ပင့္ကူတုိပ Crawl လုပ္လို႔ရသမ်ွအခ်က္အလက္မ်ားကို Index အျဖစ္ သိမ္းပါတယ္။ အလြယ္ေျပာရရင္ ေစ်းဆိုင္က ေဘာင္ခ်ာျဖတ္တဲ့အခါ မင္စာရြက္ခံထားတာေၾကာင့္ ေကာ္ပီ က်န္သလိုေပါ့။ ရွာသမွ် အခ်က္အလက္မ်ားကို Index file အေနနဲ႔ ဆြဲယူျပီး Search Engine ထဲမွာ သိမ္းဆည္း ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ Google ရဲ ႔ Server က ကမၻာ့အၾကီးဆံုး Server ျဖစ္ရတာေလ။ Index file တစ္ခုကို ကီလိုဘိုက္ ေလာက္သာ ရွိေပမယ့္ တစ္ကမၻာလံုးက ဖိုင္ေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ လက္ရွိမွာ သန္း ၁၀၀ ေက်ာ္တဲ့ ဂီဂါဘိုက္ကို သိမ္းဆည္းထားပါတယ္။ တစ္ႏွစ္တိုးေလ အခ်က္အလက္က ပုိမ်ားေလပါ။ ဒါေၾကာင့္ Google ကလည္း Server ကို ထပ္ခ်ဲ ႔ရအံုးမွာပါ။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က တစ္စံုတစ္ခုကို ရွာေတြ႔ျပီဆုိရင္ Index file ကုိရွာေတြလိုက္တာပါ။ ျပီးေတာ့ URL နဲ႔ Direct လုပ္ျပီး ကိုယ္ရွာတဲ့ ဆိုဒ္ဆီကုိ အေရာက္ပုိ႔ေပး ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလက် ဆိုဒ္က ေဒါင္းေနရင္ Google ကသိမ္းထားတဲ့ Cache file ကိုပဲ ေခၚၾကည့္လို႔ ရႏိုင္ပါေသးတယ္။


Algorithms

ျမန္မာလို ခပ္ရွင္းရွင္းဘာသာျပန္ေတာ့ စီမံတက် ေရြးဆြဲထားေသာ ပံုေသနည္း တစ္ခုေပါ့။ အမွန္ေတာ့ ဒီအဆင့္မွာ Google က ရွာေဖြသူေတြအတြက္ အလုပ္လုပ္ေပးရတဲ့ အဆင့္ တစ္ခုပါ။ Indexing မွာ ေျပာဖုိက်န္ခဲ့တယ္။ စပိုက္ဒါက စာဖတ္တဲ့အခါ တစ္လံုးမွ မခ်န္ဘူးေနာ။ html ေတြကို လုိက္ဖတ္တာ။ ဖူးစေတာက္၊ အေပၚစေတာ္ပီက အစ တစ္လံုးမွ မခ်န္ဘူး။ ဘယ္စာလံုးလံုး ခပ္ၾကီးၾကီးေရးျပီး၊ ဘယ္စာလံုးကို ခပ္ေသးေသး ေရးတယ္ဆုိတာကအစ ပါတယ္။ နည္းပညာဆန္ဆန္ေျပာရရင္ Meta Data , Keywork, Tagging ေတြကိုလည္း လိုက္စုတယ္။ ဘယ္လိုေျပာရမလဲဆုိေတာ့ ခမ်ားက ဘုရင္ကိုဆက္သဖုိ႔အတြက္ ပ်ားရည္ လိုက္စုတဲ့သူ၊ က်ေနာ္က ပ်ားရည္ထုတ္သူ၊ ဘုရင္က တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ ဘယ္ပ်ားရည္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္မယ္ဆုိတာ ရွာေနတာေလ။ ဒီေတာ့ ပုလင္းေတြတိုင္းမွာ ဘယ္အိမ္နံပါတ္၊ ဘယ္သူက ေဖာ္ဆက္ထားပါတယ္။ အခ်ိဳ ႔ အဓြန္႔တက္တဲ့သူက် ဘယ္လိုနည္းဘယ္လိုဟန္နဲ႔ ေဖာ္ဆက္ထားပါတယ္။ အခ်ိုဳ ႔အဓြန္႔ပုိတက္တဲ့သူက် ဘုရင္ဖတ္ဖို႔အတြက္ ကဗ်ာေလးေတာင္ ပါလိုက္ေသး။ အခ်ိဳ ႔က်ေတာ့လည္း ဘာမွကို တပ္မထားပဲ အလြတ္ၾကီးေပးလိုက္တယ္။ အဲဒါက်ေတာ့ ဆက္သသူက အဆင္ေျပသလို အမည္ေပးျပီး သိမ္းရတာေပ့ါ။


ဆုိလုိတာက ဒီလိုပါ။ Search Engine က စာေတြ၊ Page ေတြကို Scan ဖတ္ျပီး သိမ္းတဲ့အခါ ဖန္တီးသူေတြကို အခြင့္အေရးေပးပါတယ္။ ဘယ္ စာလံုးကို ရွာတဲ့အခါ မင္း ဝဘ္ဆိုဒ္ကို ျမင္ေစခ်င္လဲ။ ဘယ္ အေၾကာင္းအရာကို ရွာတဲ့အခါ မင္းဝဘ္ဆိုဒ္ကို ျမင္ေစခ်င္လဲ။ ဘယ္စာေရးဆရာကို သိေစခ်င္လဲ။ အစရွိသျဖင္ေပါ့။ နည္းပညာ ဆန္ဆန္ ထပ္ေျပာရရင္ Title ကို အရင္သိမ္းတယ္။ ျပီးရင္ စာပိုဒ္မွာပါတဲ့ အေၾကာင္းအရာထဲမွာ ခပ္မ်ားမ်ား အသံုးျပဳတဲ့ စကားလံုးကို သိမ္းတယ္။ အဲဒါက ပအပုိဒ္ကစလို႔ေပ့ါ။ေနာက္ဆံုးပိတ္ျပီးေတာ့ အဲ့ဆုိဒ္ရဲ ႔ URL ကုိ သိမ္းတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ဆိုဒ္ဖန္တီးသူက Search Engine အတြက္ (Search Engine Optimized) ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ဘယ္စကားလံုေလးကို ရွာရင္ ဒီ Title ကုိဆြဲေပးပါ။ အသံုးမ်ားတဲ့ ေဟာ္ဒီ Keyword ေလးကို ယူေပးပါ။ လူရွာမ်ားတဲ့ ေဟာဒီ Meta Data ေလးကို သံုးေပးပါ။ အစရွိသျဖင့္ေပါ့။ အခ်ိဳ ႔က အဓြန္႔တက္ျပီး ကဗ်ာေရးတယ္ဆိုတာ Search Engine က အဲ့လုိ အခြင့္ေပးထားတာေတာင္ စာပိုဒ္နဲ႔ မဆီမဆိုင္ စာသားေတြကို Meta Data ေပးထားတာေတြဆုိရင္ အလိုအေလ်ာက္ remove လုပ္တဲ့ စနစ္ပါရွိပါတယ္။ဒီေတာ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြလိုပဲ Auto နဲ႔ Manual ႏွစ္မ်ိဳး အသံုးျပဳဖို႔အတြက္ Search Engine က သင့္ ဝဘ္ဆိုဒ္ကို Chance ေပးထားတယ္။


အိုေက ေျပာခ်င္တာက Algorithms။ အေစာက Indexing မွာလည္ေနဆဲ။ အခု ျပန္စမယ္။ Algorithm က Google က ပရိုဂမ္မာေတြရဲ ႔ အပိုင္းျဖစ္သြားျပီ။ လက္ရွိ အသံုးျပဳတဲ့ စနစ္ကေတာ့ ကိုယ္က တစ္ခုခုကုိ ရိုက္ျပီး ရွာလိုက္ရင္ ပထမဆံုး ေခါင္းစဥ္ကို ျပတယ္။ ျပီးရင္ URL ကိုျပတယ္။ ျပီးရင္ ကိုယ္ရွာတဲ့ စကားလံုး အသံုးမ်ားတဲ့ စာပိုဒ္ကို စုျပီးေဖာ္ျပေပးတယ္။ အနည္းကေနအမ်ားလိုက္ အဆင္လိုက္ကို ျပသတာေပ့ါ။ စာ၊ ဓာတ္ပံု၊ ဗီဒီယို အျပင္ အျခား သူတို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ Calculation format တစ္ခုနဲ႔ ျပသတယ္။ ဒီမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားထင္မွားေနတာ တစ္ခုရွိပါတယ္။ ငါသာ Google ကိုပိုက္ဆံ သြင္းထားရင္ င့ါဆိုဒ္ကို ထပ္ဆံုးကေန ျပမွာပဲလို႔ေလ။ က်ေနာ္လည္း ထင္ခဲ့တာေပါ့ေနာ္။ အဲ့လိုသာ လုပ္ေၾကးဆုိရင္ ခမ်ားတို႔ေရာ၊ က်ေနာ္တို႔ပါ ကိုယ္လုိခ်င္၊ျမင္ခ်င္တဲ့ ဆိုဒ္ကို ရွာေတြဖို႔ မေသခ်ာေတာ့ဘူး။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာျပည္လို ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာကြာဟတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာဆုိရင္ေပါ့။ ခ်မ္းသာသူေတြက ေငြသြင္းထားတာမိ႔ု၊ စာေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ကိုယ့္ဆုိဒ္ကို ဘယ္ေလာက္ပဲ ေရးေရး သူတို႔ဆိုဒ္ၾကီးပဲ ထိပ္ဆံုး တက္ေနမွာေပါ့။

ဒါေၾကာင့္ Google က သူတို႔ရဲ ႔ Ads Policy မွာ Customer ရွာသမွ်မထိရ ေဆာင္ပုဒ္သံုးတယ္။ အုိေက။ ဒါဆုိရင္ Google Search Engine က ဘယ္ကေန ေငြရသလဲလို႔ ေမးၾကေတာ့မယ္။ လြယ္လြယ္ေလးပါ။ ေဘး ဘာဘက္မွာ အလြတ္ၾကီးေလ။ Search Bar ရဲ ႔ ေအာက္မွာလည္း ေၾကာ္ျငာထိုးတယ္။ ရံဖံရံခါေပါ့။ ရွာေဖြသူရဲ ႔ keywords ေပၚမူတည္လို႔ ေၾကာ္ျငာထိုးတဲ့ စနစ္ကို အသံုးျပဳေစတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေၾကာ္ျငာက Search Engine ၁၀ ခါ သံုးမွ တစ္ခါေတြ႔ရခဲျခင္းပါ။ သူကဒီလိုေလ။ IT Engineering လို တစ္ေယာာက္ေယာက္က ရွာလိုက္ရင္ သင့္ရဲ ႔ အိုင္တီသင္တန္းေက်ာင္းကို လူသိေစခ်င္တာလား။ ဒါဆုိရင္ အဲ့ ကီးေဝါ့နဲ႔ ေၾကာ္ျငာတြဲထားေပးမယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံကို ရည္ရြယ္လဲ၊ ဘယ္ ႏွစ္ၾကိမ္လဲ။ ဘယ္ႏွစ္ရက္လဲ အစရွိသျဖင့္ေပါ့။ Google Ads ကို ျမန္မာျပည္မွာလည္း ေအးဂ်င့္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္လုပ္ေနျပီ။ မေၾကာ္ျငာသည္ ျဖစ္ေသ သြားေမးလို႔ ကိုယ့္ကို မေျဖသူမရွိပါဘူး။ သူတို႔ေတြဆီ စာပုိ႔ျပီး Google ေၾကာ္ျငာအေၾကာင္း ေမးႏိုင္ ပါတယ္။


Fighting Spam

တစ္ခုခုကုိ ရွာလိုက္တာေတာ့ မွန္တယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ရလာတဲ့ Result က ဗိုင္းရက္စ္ၾကီးဆုိ ဘယ္လို လုပ္မလဲ။ ဟုတ္က့ဲ။ ဒါကိုလည္း Search Engine တိုင္းက ေျဖရွင္းေပးတယ္။ ေလ့လာမိသေလာက္ကေတာ့ ဘီပိုး ကာကြယ္ေဆး ထိုးသလိုပါပဲ။ Search Engine ဖန္တီးသူမ်ားက Spam ျပန္ေမြးပါ တယ္။ Spy ေပါ့ေလ။ ဘယ္စာမ်က္ႏွာေတြ၊ ဝဘ္ဆိုဒ္ေတြ၊ URL ေတြက အတုအေယာင္ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္ဆိုဒ္ကေတာ့ အဟက္ခံထားရတယ္။ ဘယ္ဆိုဒ္ကေတာ့ ဗိုင္းရက္စ္ေတြ အပီလြတ္ေနတယ္။ ဒါကိုအျမဲ စံုစမ္းေထာက္ လွမ္းဖု႔ိ အတြက္ Pure Spam ေတြေတာက္ေလွ်ာက္ လြတ္ထားတယ္။


Policies

ေပၚလစီဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ကို ေရာက္လာျပီ။ Global Policy နဲ႔ Local Policy ဆုိျပီးေတာ့ ထပ္ခြဲတယ္။ ျပီးေတာ့ Company Policy , Country Policy ဆုိျပီးထပ္ကြဲေသးတယ္။ ကုမၼဏီကေတာ့ ရွင္းတယ္ေလ။ သူတို႔ထုတ္ တဲ့ Search Engine ကို အသံုးျပဳႏိုင္မွုနဲ႔ ပက္သက္လို႔ အျမင့္ဆံုးေသာ ဝန္ေဆာင္မွု ေပးႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနတာ။ လြတ္ႏိုင္သေလာက္ လြတ္မွာပဲ။ သုိ႔ေပမယ့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ႏိုင္ငံမွမတူတာ။ ၁၈ ႏွစ္ေအာ္က မၾကည့္ရ ဆိုဒ္ေတြကို ရွာမေတြ႔ဖို႔အတြက္ အခ်ိဳ ႔ႏိုင္ငံမွာ ပိတ္ပင္ထားတာမ်ိဳး၊ ဘယ္ အေၾကာင္းအရာ နဲ႔ ပက္သက္ျပီးေတာ့ ရွာမေတြ႔ေအာင္ လုပ္ထားတာမ်ိဳး၊ အဆုိးဆံုးအေနနဲ႔ Search Engine တစ္ခုလံုးကို အသံုးျပဳလို႔မရေအာင္ ပိတ္ဆုိ႔လိုက္တာမ်ိဳး အစရွိသျဖင့္ေပါ့ ေပၚလစီကလည္း သတ္မွတ္ရေသးတယ္။


အႏွစ္ခ်ဳပ္

ဒီေတာ့ေလ။ Search Engine တစ္ခုလုပ္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ေၾကာင္း သိ သြားရတာေပ့ါ။ အခု ရွင္းျပခ်က္က သာမန္ လူေတာင္ သိဖို႔ေကာင္းတဲ့ အေျခခံ အခ်က္ေတြပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ အြန္လိုင္းမာကဲတင္း၊ အြန္လိုင္း ေစ်းကြက္ ခ်ဲ ႔ထြင္ေရးလုပ္လိုသူေတြ အေျခခံအားျဖင့္ သိရမယ့္ အရာေတြေပါ့။ ကိုယ္ေတြက ဝဘ္ဆုိဒ္ေထာင္ျပီ။ သုိ႔ေပမယ့္ ဒီဝဘ္ဆိုဒ္ လူသိေအာင္က Search Engine မွာ အလြယ္တကူ ရွာေတြဖို႔ လိုျပီေလ။ ဆိုဒ္ကို လူအေရာက္အေပါက္မ်ားဖို႔ လိုလာျပီေလ။ အဲ့ဒီက်ရင္ ေခါင္းစား ရေတာ့မွာေပ့ါ။ SEO content ေတြ ဖန္တီးရမယ္။ backlink ေတြတည္ေဆာက္ရမယ္။ ေျပာမကုန္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္ Step ေတြက အမ်ားၾကီး။ အၾကမ္းပဲ ရွိေသးတာ အေသးစိတ္ေရးေနရင္ ရွည္ေနမွာစုိးလို႔ပါ။ ေဟာဒါက Search Engine တစ္လံုး အလုပ္လုပ္ပံုပဲ ရွိေသးတယ္။ က်ေနာ္ေမာင္ေအာင္ခမ္းရဲ ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေစာင့္ဆိုင္း ဖတ္ရွုႏိုင္ပါတယ္။

Ref: hotstuffwork, Google official

http://blog.techspace.com.mm/2013/09/search-engine.html