မေကာင္းျမင္စိတ္ေတြ၊ အေတြးကို ဖယ္ရွားႏိုင္ဖို႔ အဲဒါေတြက ဘာေတြလည္းဆိုတာ သိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ မေကာင္းျမင္တာနဲ႔ သူမ်ားေတြကို မေကာင္းျမင္တာဆိုၿပီး ျပန္ခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္

 

Htet M Oo

 

မေကာင္းျမင္စိတ္ေတြ၊ အေတြးကို ဖယ္ရွားႏိုင္ဖို႔ အဲဒါေတြက ဘာေတြလည္းဆိုတာ သိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ မေကာင္းျမင္တာနဲ႔ သူမ်ားေတြကို မေကာင္းျမင္တာဆိုၿပီး ျပန္ခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္

(၁) Jumping to Conclusions
တခါတည္း သူမ်ားေတာင္စကားမဆံုးေသးဘူး အတင္းကို သူသိသူတတ္၊ ကိုယ္ဆက္ေျပာမွာ အကုန္လံုးသူသိေနသလိုမ်ိဳး၊ မေကာင္းတာေတြဆိုလည္း ဆက္တိုက္ပဲျဖစ္ေတာ့မလို ေျပာတတ္ဆိုတတ္တာ

(၂) Emotional Reasoning
စိတ္ထဲကထင္တဲ့ ထင္တစ္လံုးနဲ႔ကိုပဲ တကယ္ႀကီးျဖစ္ေနသေယာင္ေယာင္ ေျပာတာ

(၃) Overgeneralisation
တစ္ခုေလာက္မ်ားမျဖစ္လိုက္နဲ႔ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုး ဒီလိုေတြပဲဆိုၿပီး သိမ္းၾကံဳး သံုးသပ္တာ

(၄) Personalisation
တခုခုမွားတာနဲ႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အျပစ္ဆိုလို႔ကို မၿပီးေတာ့တာ

(၅) All-or-nothing thinking
Perfectionist ေတြလိုေပါ့၊ အၿမဲတန္း ကြက္တိ မွန္ေနရမယ္ ေကာင္းေနရမယ္ တစ္ခုေလာက္ေလးပဲလြဲတာနဲ႔ လံုးဝသံုးစားလို႔မရေတာ့ေလာက္ေအာင္ကို ျဖစ္သြားတာ

(၆) "Should" statements
ကိုယ့္ကိုကိုယ္ စိတ္ဓါတ္ျမင့္တင္ဖို႔ သံဓိဌာန္ေတြအသားကုန္ခ် မျဖစ္လာေတာ့ စိတ္ဓါတ္ေတြပ်က္ျပား ပိုဆိုးတာ

(၇) Mental Filter
စိတ္ထဲကေန တစ္ခုမက်န္ အက်အနလိုက္ေကာက္ အေသးစိတ္ေတြကို အဆိုးျမင္စိတ္ေပၚအေျခခံၿပီး ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေနတာ

(၈) Labelling and mislabelling
လူတစ္ေယာက္ကို သူ႔ရဲ႕ အျပဳအမႈတစ္ခုတည္းေပၚမူတည္ၿပီး တခါတည္း ဘယ္လိုလူမ်ိဳးပါဆိုၿပီး ေကာက္ခ်က္ခ်ပလိုက္တာ

(၉) Disqualifying the positive
သူမ်ား ေကာင္းေၾကာင္းေတြ၊ သတင္းေကာင္းေတြဆို ခ်က္ခ်င္း မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္တာ၊ မေကာင္းတဲ့ဘက္ကို ဦးတည္ၿပီးပိုေဆြးေႏြးခ်င္တာ

(၁၀) Maximising and minimising
သတင္းဆိုးေတြၾကားရရင္ ကမ႓ာပ်က္သေလာက္ကို လုပ္ပလိုက္ၿပီး သတင္းေကာင္းဆိုရင္ေတာ့ သာမန္ေလာက္ပဲ ေအးတိေအးစက္လုပ္တာ

အဲဒီ ၁၀ ခ်က္လံုးကို Cognitive Distortions လို႔ေခၚတယ္။ ထိလြယ္ရွလြယ္ေတြေပါ့ဗ်ာ။

လူတိုင္းၾကံဳၾကရမွာပါ။ တခါတေလက်ရင္ ဘာေၾကာင့္မွန္းမသိဘူး ရင္ထဲထိတ္သြားတာ ေလးသြားတာ မတင္မက်ျဖစ္ေနတာ အလိုမက်တာ စသျဖင့္မ်ားျဖစ္ခဲ့ရင္ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္လည္းဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကို ေသခ်ာရွာဖို႔လိုတယ္။ ဒါဟာ မနာလိုစိတ္ျဖစ္တာလား သဝန္တိုစိတ္လား အားက်စိတ္ေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ယံုၾကည္မႈေလ်ာ့နည္းလာလား စသျဖင့္ အသားကုန္ ရွာပါ။ တိက်တဲ့ အေျဖထုတ္ပါ။ ခုန ၁၀ ခ်က္ထဲကနဲ႔ ကိုက္ေနတဲ့ အခ်က္ေတြထဲကမ်ား ရွိေနလား။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ျပန္ေမး အခုျဖစ္ေနတဲ့ မေကာင္းျမင္စိတ္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ယံုၾကည္ေနလဲ။ အဲဒီအခါမွာ ရင္ထဲတစ္စို႔ေနတဲ့ ဘာမွန္းမသိတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြကို ေသခ်ာသိၿပီး နားလည္လာတဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီးကို မေကာင္းျမင္စိတ္ေတြ ေလ်ာ့က်လာလိမ့္မယ္။

အလုပ္ေတြႀကိဳးစားျခင္း၊ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ အတတ္ပညာေတြ တတ္ကၽြမ္းျခင္း၊ ကံေကာင္းျခင္းေတြဟာ ေအာင္ျမင္ဖို႔ အတြက္ အေထာက္အကူေပးသလိုပဲ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ စိတ္ထားေကာင္းရွိျခင္းကသာ မေကာင္းျမင္စိတ္ေတြကို တိုက္ထုတ္ႏိုင္ၿပီး စိတ္က်မ္းမာတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈကို ရရွိႏိုင္မွာပါ။

ဦးထက္ျမက္ဦး
Business Trainer
Founder and MD of KNH Co., Ltd
24/08/17
02:50 am