ခ်င္းေတာင္တန္းေပၚမွ လ်စ္လ်ဴ႐ႈခံ ဘဝမ်ား
==========================
ထင္း႐ွဴးသားမ်ားျဖင့္ အရွိန္ညီးညီး ေတာက္ေနေသာ မီးဖိုေပၚတြင္ ေရထည့္၍ တည္ထားေသာ အိုးမွာ ဆူပြက္ေနသည္။ မီးဖိုနံေဘး ဝန္းက်င္တြင္ ေျပာင္းဖူးတြဲမ်ားကို စီရရီ တြဲခ်ိတ္ထားသည္။
ခ်င္းအမ်ဳိးသမီး ႏူးကိမ္သည္ မီးဖိုနံေဘးရွိ သစ္သားထိုင္ခုံေပၚတြင္ ထိုင္ရင္း ေျပာင္းဖူးေစ့မ်ားကို ေတာင္းငယ္တစ္ခုအတြင္း ေႁခြယူေနၿပီး သူတို႔ မိသားစုအတြက္ ယေန႔ နံနက္စာအျဖစ္ ေျပာင္းဖူးခ်က္ျပဳတ္ရန္ ျပင္ဆင္ေနသည္။
“ဆန္စားဖို႔ မရွိလို႔ ေျပာင္းဖူးကိုပဲ အားထားၿပီး စားေနရတယ္” ဟု တီးတိန္ၿမဳိ႕နယ္၊ ဘုတ္ဖီရ္ရြာသား ဦးထြန္းေတြာင္က ႏူးကိမ္၏ ေျပာင္းခ်က္ရန္ ျပင္ဆင္ေနပုံကို ေငးၾကည့္ရင္း ရွင္းျပသည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္၏ ေႏြရာသီ ကာလအတြင္း ခ်င္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ တီးတိန္၊ တြန္းဇံ၊ က်ီခါး စေသာ ၿမဳိ႕နယ္မ်ားအတြင္း ကြၽဲမ်ားအစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ေသဆုံးခဲ့ၿပီး လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မ်ား ထိခိုက္ခဲ့ရသည္။
ကြၽဲ၊ ႏြားႏွင့္ ျမင္း အေကာင္ေရ ၅၀၀ မွ ၁၀၀၀ ထက္မနည္း ေသဆုံးခဲ့ၿပီး ကြၽဲအမ်ားဆုံး ေသဆုံးခဲ့ေသာ္လည္း မည္သည့္ေရာဂါေၾကာင့္ ဟူသည္ကို တိတိက်က် အေျဖမထြက္ခဲ့ေပ။
သို႔ေသာ္ ကြၽဲ၊ ႏြား၊ ျမင္းတို႔၏ ေသဆုံးမႈက ခ်င္းျပည္နယ္မွ ေဒသခံမ်ား၏ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ ဘဝကို မ်ားစြာ ထိခိုက္ေနၿပီး ကြၽဲ၊ ႏြားမ်ား မရွိေတာ့သည့္အတြက္ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ရန္ အဆင္မေျပေတာ့။
အက်ဳိးရလဒ္ကား စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးမႈ ျပႆနာကို ဘူးေလးရာ ဖ႐ုံဆင့္ ျဖစ္ေစေခ်ၿပီ။ နဂိုကတည္းက ခ်င္းေတာင္တန္းေဒသ ျဖစ္သည့္အတြက္ စိုက္ပ်ဳိးေရး ခက္ခက္ခဲခဲ လုပ္ေဆာင္ေနၾကရာမွ ကြၽဲ၊ ႏြားမ်ား ေသဆုံးမႈေၾကာင့္ ခက္ခဲေသာ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ရပ္ဆိုင္းသည္အထိ ျဖစ္ေစကာ ေဒသခံမ်ားအတြက္ အငတ္ေဘးဆိုက္ ေရာက္သည္အထိ အရွိန္ျပင္းစြာ ႐ိုက္ခတ္လာသည္။
အေျဖမထြက္ေသာ ကြၽဲႏြားမ်ား ေသဆုံးမႈသည္ ေဒသခံမ်ားကို အငတ္ေဘးသို႔ တြန္းပို႔လိုက္သည္ ဆိုလွ်င္လည္း မမွားႏိုင္ေပ။
တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ကုသေရးဦးစီးဌာနမွ ဦးစီးအရာရွိ ေဒါက္တာဆန္းျမင့္ေအာင္က ရာသီအကူးအေျပာင္းတြင္ အစာရွားပါးမႈ၊ အပူခ်ိန္ျမင့္မားမႈတို႔ေၾကာ
ယင္းကဲ့သို႔ ကြၽဲမ်ား ေသဆုံးမႈမွာ တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္အတြင္းမွ စတင္ခဲ့ၿပီး ငါးေဆးခတ္ထားေသာ ေခ်ာင္းေရကို ကြၽဲမ်ား ေသာက္သုံးရာမွ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆိုၾကသည္။
“က်န္းမာေရးဌာနက လူေတြကလည္း ဘာေရာဂါမွန္း မသိဘူးလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ေသခ်ာတာတစ္ခုက အရင္တုန္းက ဒီေဒသမွာ ဒီလိုမ်ဳိး တိရစာၦန္ ေသဆုံးတာ မျဖစ္ခဲ့ဖူးဘူး။ ဒီလိုျဖစ္တာက ကြၽဲေတြ ဒိုင္းခနဲ ေသကုန္တာ။ မ်ားလည္းမ်ား၊ ျမန္လည္းျမန္တယ္။ ေၾကာက္စရာႀကီး” ဟု တီးတိန္ၿမဳိ႕နယ္ ဘုတ္ဖီရ္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးနန္လမ့္ေတြာင္က ဆုိသည္။
ဘုတ္ဖီရ္ ေက်းရြာအုပ္စုအတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားတြင္ အဆိုးဝါးဆုံး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အုပ္စုတြင္း ရြာေလးရြာမွာ လယ္ယာေျမ သုံးပုံတစ္ပုံခန္႔သာ စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊
“ကြၽန္ေတာ့္တစ္သက္ ဒါေကာဆို ႏွစ္ႀကိမ္ ရွိၿပီေပါ့။
ပထမ ၁၉၉၃ ေလာက္တုန္းက တစ္ႀကိမ္ ဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေသအေပ်ာက္က နည္းၿပီး ေႏွးတယ္။ သိပ္ၿပီး ထိခိုက္မႈ မရွိခဲ့ဘူး။ ဒီတစ္ေခါက္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ဆိုးဝါးပါတယ္” ဟု ဘုတ္ဖီရ္ေက်းရြာမွ အသက္ ၇၀ ေက်ာ္အရြယ္ ေဒသခံ ဦးရွန္ေပါင္က ေျပာဆိုသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ေဒသ ဖလမ္းခ႐ိုင္အတြင္းရွိ တီးတိန္၊ တြန္းဇံႏွင့္ က်ီခါးၿမဳိ႕နယ္ခြဲတို႔အတြင္
“တခ်ဳိ႕ဆို ရွိသမွ် ခုနစ္ေကာင္၊ ကုိးေကာင္စလုံးကို ေသသြားၾကတယ္။ လယ္မစိုက္ႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။ ေတာင္ယာစပါးကိုပဲ အားကိုးၾကရေတာ့မယ္” ဟု ဖာတလန္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးလန္႔ခန္႔ကပ္က ေျပာဆုိသည္။
တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ယခုကဲ့သို႔ ကြၽဲမ်ား အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ေသဆုံးမႈေၾကာင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရး အခက္အခဲ ျဖစ္ေစႏိုင္သျဖင့္ ေႏြရာသီ ကာလကတည္းကပင္ အစိုးရထံ ကူညီေပးရန္ တင္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္ထိ ကူညီမႈမ်ား မရွိေသးေၾကာင္း တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္၊ ဒါရ္ခိုင္ ရြာသစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးဂင့္တုန္းထန္က ေျပာဆိုသည္။
တီးတိန္ၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ဘုတ္ဖီရ္၊ ဖာတလန္ရြာသစ္၊ ဖာတလန္ရြာေဟာင္း၊ ငင္သဲ၊ တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ဒါရ္ခိုင္း ရြာသစ္၊ ဒါရ္ခိုင္းရြာေဟာင္း၊ တာလ္အဲ၊ တြီးတန္၊ ဇမ္းပီး၊ ဆိုင္ပီးမြာလ္၊ လြိဳင္အဲလ္၊ တြီးမံ၊ ဖိုင္ဘီ၊ ေမာင္ဘြန္ႏွင့္ က်ီခါးၿမဳိ႕ေပၚ စေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ကြၽဲႏွင့္ ႏြားမ်ား ေသဆုံးေနျခင္း ျဖစ္ၿပီး ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ စာရင္းေကာက္ခံေနေၾကာင္း၊ လာမည့္ ပြင့္လင္းရာသီ ကာလတြင္ ယင္းေဒသမ်ားအတြက္ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔၊ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး ဦးနန္ဇမုန္က ေျပာၾကားသည္။
“သူတို႔ တကယ္အခက္အခဲ ျဖစ္မယ့္ အခ်ိန္ကလည္း ပြင့္လင္းရာသီ ေအာက္တိုဘာလေလာက္မွ ျဖစ္မွာေလ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ စာရင္းျပဳစုေနတုန္းပဲ ရွိေသးတယ္” ဟု ဝန္ႀကီးက ဆိုသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ လယ္ယာလုပ္ငန္းသုံး ကြၽဲမ်ား ေသဆုံးခဲ့သည့္အတြက္ စပါး မစိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ခဲ့သည့္ နည္းတူ အခ်ဳိ႕ စိုက္ပ်ဳိးထားေသာ လယ္မ်ားမွာလည္း မိုးေခါင္မႈေၾကာင့္ ပ်က္စီးခဲ့ရသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ေျပာဆိုသည္။
“လယ္ထြန္စက္ကို ဝယ္ႏိုင္တဲ့ သူက ဝယ္တယ္၊ မဝယ္ႏိုင္တဲ့သူက တစ္ နာရီကို အိႏၵိယ႐ူပီး ၁၀၀၀ (က်ပ္တစ္ေသာင္းခြဲခန္႔) ေပးၿပီး အိႏၵိယဘက္က ငွားၾကရတယ္။ ဒါကလည္း အနည္းစုပဲ တတ္ႏိုင္ၾကတယ္။
အခုေတာ့ စိုက္ထားၿပီးသား စပါးေတြေတာင္ မိုးမရြာတဲ့အတြက္ ရွင္ဖို႔ မေသခ်ာေတာ့ဘူး” ဟု ဘုတ္ဖီရ္ ေက်းရြာေဒသခံ ဦးထြန္းေသြာင္က ေျပာၾကားသည္။
လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးခ်ိန္အထိ အစိုးရထံမွလည္း အကူအညီမရ၊ ကိုယ္တိုင္လည္း ထြန္စက္ မဝယ္ႏိုင္သျဖင့္ လယ္ယာလုပ္ငန္း ဝင္မည့္ ေက်းရြာေဒသခံတို႔မွာ ဒုကၡေရာက္ၾကရေၾကာင္း ၎တို႔က ဆိုသည္။
“ကြၽဲကို ေရာင္းတဲ့သူ ရွိရင္ေတာင္ ဘယ္သူမွ မဝယ္ရဲေတာ့ဘူး။
ဆက္ၿပီး ေသမွာစိုးလို႔၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုလိုေနတာက လယ္စိုက္ပ်ဳိးဖို႔ ထြန္စက္တစ္လုံးပဲ” ဟု ဒါရ္ခိုင္းေက်းရြာခံ တစ္ဦးက ဆုိသည္။
ကြၽဲႏြား ေသဆုံးျခင္း၊ ရာသီဥတု မမွန္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ ေနရာတခ်ဳိ႕တြင္ စိုက္ပ်ဳိး၍ မရႏိုင္သျဖင့္ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ အခက္အခဲ ေသခ်ာေပါက္ ျဖစ္ေပၚလာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံတို႔က ေျပာဆိုၾကသည္။
“ခါတိုင္းႏွစ္ေတြမွာလည္း ဒီလိုပဲ၊ လယ္ကရတာ၊ ေတာင္ယာက ရတာေလးနဲ႔ လွည့္ပတ္ စားေသာက္ေနရတာ။ ဒီၾကားထဲ (အိႏၵိယႏိုင္ငံဘက္က) က်န္ဖိုင္း မွာသြားၿပီး အလုပ္လုပ္လို႔ရတဲ့ လုပ္အားခကို ဆန္ဝယ္ရတာေတြ ရွိေသးတယ္။
ဒီႏွစ္ေတာ့ ပိုခက္သြားၿပီေပါ့ဗ်ာ” ဟု ကြၽဲ ငါးေကာင္ႏွင့္ ျမင္းႏွစ္ေကာင္ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသူ ဘုတ္ဖီရ္ရြာသား ဦးခြာလ္ရွန္းလာလ္က ရင္ဖြင့္သည္။
ဇိုမီးအမ်ဳိးသား ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေဖာင္ေဒးရွင္း (ZDF) ဥကၠ႒ ဦးေပါေပါင္က ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရ အေနႏွင့္ ေဒသခံမ်ား၏ အခက္အခဲကို ကူညီေပးမႈသည္ အားနည္းၿပီး ခ်င္းျပည္သူမ်ား ဘဝကို အစိုးရက ေသေသခ်ာခ်ာ ဂ႐ုတစိုက္ ကူညီေပးသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆိုေဝဖန္သည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ ရြာေတြထိ ဆင္းၿပီး ေလ့လာၾကည့္ပါတယ္။ တကယ္ခက္ခဲေနတာ ျဖစ္ေတာ့ အကူအညီေတြ ရဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္” ဟု ၎ကဆိုသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းရွိ စားနပ္ရိကၡာ ခက္ခဲေသာ ေဒသမ်ားသို႔ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ နီပြန္ေဖာင္ေဒးရွင္း (Nippon Foundation) အကူအညီျဖင့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး (CNF) က ဟားခါးၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀၊ ဖလမ္းၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀၊ ထန္တလန္ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၃၀၀၊ တီးတိန္ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀၊ တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္ ၇၅ သိန္း၊ ကန္ပက္လက္ ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္ ၇၅ သိန္း၊ မင္းတပ္ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀၊ ပလက္ဝ ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၃၀၀၊ မတူပီ ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၅၀ တန္ဖိုးရွိ ဆန္အိတ္မ်ားကို စက္တင္ဘာလအတြင္း လွဴဒါန္းႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း ထန္တလန္ၿမဳိ႕၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး ဆက္ဆံေရး႐ုံးမွ ဆလိုင္းဗ်က္ပုမ္က ေျပာၾကားသည္။
နီပြန္ေဖာင္ေဒးရွင္းသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းရွိ တီးတိန္၊ မတူပီ၊ ပလက္ဝ၊ ထန္တလန္စေသာ ၿမဳိ႕နယ္မ်ားအတြက္ ဆန္အိတ္မ်ား လွဴဒါန္း ခဲ့ၿပီး ယခုႏွစ္ ဆန္အိတ္ လွဴဒါန္းရန္အတြက္ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ ထန္တလန္ အေျခစိုက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး ဆက္ဆံေရး႐ုံးတို႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
သို႔ရာတြင္ လွဴဒါန္းမႈမ်ား အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ေသးသည့္ လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ ေဒသခံမ်ားမွာ စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးမႈ ျပႆနာမ်ား ရင္ဆိုင္ေနၾကရေနၿပီး ရိကၡာေထာက္ပံ့မႈမ်ား အေရးေပၚ ေပးပို႔လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ဆိုၾကသည္။
“မႏွစ္ကရတဲ့ လက္က်န္စပါးကိုပဲ မနည္းေခြၽတာၿပီး စားေနၾကရတယ္” ဟု ဦးထြန္းေတြာင္က ေျပာၾကားသည္။
ေဒသခံမ်ားမွာ စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးေနသည္ဟု ေျပာဆိုၾကေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာ ၿမဳိ႕နယ္မ်ားရွိ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာနမ်ားကမူ တြန္းဇံႏွင့္ က်ီခါးေဒသမ်ားတြင္ စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးဆိုေသာ သတင္းမ်ားကို မသိရွိဟု တုံ႔ျပန္ေျပာဆိုသည္။
ကြၽဲ၊ ႏြား၊ ျမင္းစေသာ ခ်င္းေတာင္တြင္ မရွိမျဖစ္သုံး တိရစာၦန္မ်ား ေသဆုံးမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မည္သည့္ဌာနကမွ် လာေရာက္ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းျခင္း မရွိဘဲ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ႐ုန္းကန္ေနၾကရသည္ဟု ေဒသခံတို႔က ေျပာဆိုၾကသည္။
“အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ဘယ္အကူအညီမွ ေရာက္မလာၾကေသးပါဘူး” ဟု ဘုတ္ဖီရ္အုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးနန္လန္႔ေတြာင္က စိုက္ပ်ဳိး၍ မျဖစ္ေတာ့ေသာ လယ္ကြက္မ်ားကို ေငးၾကည့္ရင္း ေျပာဆိုသည္။
ခ်င္းအမ်ဳိးသမီး ႏူးကိမ္က ေႁခြၿပီးေသာ ေျပာင္းဆန္မ်ားကို ဆူပြက္ေနေသာ မီးဖိုေပၚမွ အိုးထဲသို႔ ထည့္လိုက္သည္။
ထို႔ေနာက္ အိုးအဖုံးကို ဖုံးအုပ္လိုက္ၿပီး ယင္းေျပာင္းဆန္ျပဳတ္ျဖင့္ တြဲဖက္စားသုံးမည့္ င႐ုတ္သီးေထာင္းအတြက္ ျပင္ဆင္ေနေတာ့သည္။
ျမတ္ (ကေလး)
.
The Voice Weekly
============
==========================
ထင္း႐ွဴးသားမ်ားျဖင့္ အရွိန္ညီးညီး ေတာက္ေနေသာ မီးဖိုေပၚတြင္ ေရထည့္၍ တည္ထားေသာ အိုးမွာ ဆူပြက္ေနသည္။ မီးဖိုနံေဘး ဝန္းက်င္တြင္ ေျပာင္းဖူးတြဲမ်ားကို စီရရီ တြဲခ်ိတ္ထားသည္။
ခ်င္းအမ်ဳိးသမီး ႏူးကိမ္သည္ မီးဖိုနံေဘးရွိ သစ္သားထိုင္ခုံေပၚတြင္ ထိုင္ရင္း ေျပာင္းဖူးေစ့မ်ားကို ေတာင္းငယ္တစ္ခုအတြင္း ေႁခြယူေနၿပီး သူတို႔ မိသားစုအတြက္ ယေန႔ နံနက္စာအျဖစ္ ေျပာင္းဖူးခ်က္ျပဳတ္ရန္ ျပင္ဆင္ေနသည္။
“ဆန္စားဖို႔ မရွိလို႔ ေျပာင္းဖူးကိုပဲ အားထားၿပီး စားေနရတယ္” ဟု တီးတိန္ၿမဳိ႕နယ္၊ ဘုတ္ဖီရ္ရြာသား ဦးထြန္းေတြာင္က ႏူးကိမ္၏ ေျပာင္းခ်က္ရန္ ျပင္ဆင္ေနပုံကို ေငးၾကည့္ရင္း ရွင္းျပသည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္၏ ေႏြရာသီ ကာလအတြင္း ခ်င္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ တီးတိန္၊ တြန္းဇံ၊ က်ီခါး စေသာ ၿမဳိ႕နယ္မ်ားအတြင္း ကြၽဲမ်ားအစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ေသဆုံးခဲ့ၿပီး လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မ်ား ထိခိုက္ခဲ့ရသည္။
ကြၽဲ၊ ႏြားႏွင့္ ျမင္း အေကာင္ေရ ၅၀၀ မွ ၁၀၀၀ ထက္မနည္း ေသဆုံးခဲ့ၿပီး ကြၽဲအမ်ားဆုံး ေသဆုံးခဲ့ေသာ္လည္း မည္သည့္ေရာဂါေၾကာင့္ ဟူသည္ကို တိတိက်က် အေျဖမထြက္ခဲ့ေပ။
သို႔ေသာ္ ကြၽဲ၊ ႏြား၊ ျမင္းတို႔၏ ေသဆုံးမႈက ခ်င္းျပည္နယ္မွ ေဒသခံမ်ား၏ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ ဘဝကို မ်ားစြာ ထိခိုက္ေနၿပီး ကြၽဲ၊ ႏြားမ်ား မရွိေတာ့သည့္အတြက္ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ရန္ အဆင္မေျပေတာ့။
အက်ဳိးရလဒ္ကား စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးမႈ ျပႆနာကို ဘူးေလးရာ ဖ႐ုံဆင့္ ျဖစ္ေစေခ်ၿပီ။ နဂိုကတည္းက ခ်င္းေတာင္တန္းေဒသ ျဖစ္သည့္အတြက္ စိုက္ပ်ဳိးေရး ခက္ခက္ခဲခဲ လုပ္ေဆာင္ေနၾကရာမွ ကြၽဲ၊ ႏြားမ်ား ေသဆုံးမႈေၾကာင့္ ခက္ခဲေသာ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ရပ္ဆိုင္းသည္အထိ ျဖစ္ေစကာ ေဒသခံမ်ားအတြက္ အငတ္ေဘးဆိုက္ ေရာက္သည္အထိ အရွိန္ျပင္းစြာ ႐ိုက္ခတ္လာသည္။
အေျဖမထြက္ေသာ ကြၽဲႏြားမ်ား ေသဆုံးမႈသည္ ေဒသခံမ်ားကို အငတ္ေဘးသို႔ တြန္းပို႔လိုက္သည္ ဆိုလွ်င္လည္း မမွားႏိုင္ေပ။
တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ကုသေရးဦးစီးဌာနမွ ဦးစီးအရာရွိ ေဒါက္တာဆန္းျမင့္ေအာင္က ရာသီအကူးအေျပာင္းတြင္ အစာရွားပါးမႈ၊ အပူခ်ိန္ျမင့္မားမႈတို႔ေၾကာ
ယင္းကဲ့သို႔ ကြၽဲမ်ား ေသဆုံးမႈမွာ တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္အတြင္းမွ စတင္ခဲ့ၿပီး ငါးေဆးခတ္ထားေသာ ေခ်ာင္းေရကို ကြၽဲမ်ား ေသာက္သုံးရာမွ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆိုၾကသည္။
“က်န္းမာေရးဌာနက လူေတြကလည္း ဘာေရာဂါမွန္း မသိဘူးလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ေသခ်ာတာတစ္ခုက အရင္တုန္းက ဒီေဒသမွာ ဒီလိုမ်ဳိး တိရစာၦန္ ေသဆုံးတာ မျဖစ္ခဲ့ဖူးဘူး။ ဒီလိုျဖစ္တာက ကြၽဲေတြ ဒိုင္းခနဲ ေသကုန္တာ။ မ်ားလည္းမ်ား၊ ျမန္လည္းျမန္တယ္။ ေၾကာက္စရာႀကီး” ဟု တီးတိန္ၿမဳိ႕နယ္ ဘုတ္ဖီရ္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးနန္လမ့္ေတြာင္က ဆုိသည္။
ဘုတ္ဖီရ္ ေက်းရြာအုပ္စုအတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားတြင္ အဆိုးဝါးဆုံး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အုပ္စုတြင္း ရြာေလးရြာမွာ လယ္ယာေျမ သုံးပုံတစ္ပုံခန္႔သာ စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊
“ကြၽန္ေတာ့္တစ္သက္ ဒါေကာဆို ႏွစ္ႀကိမ္ ရွိၿပီေပါ့။
ပထမ ၁၉၉၃ ေလာက္တုန္းက တစ္ႀကိမ္ ဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေသအေပ်ာက္က နည္းၿပီး ေႏွးတယ္။ သိပ္ၿပီး ထိခိုက္မႈ မရွိခဲ့ဘူး။ ဒီတစ္ေခါက္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ဆိုးဝါးပါတယ္” ဟု ဘုတ္ဖီရ္ေက်းရြာမွ အသက္ ၇၀ ေက်ာ္အရြယ္ ေဒသခံ ဦးရွန္ေပါင္က ေျပာဆိုသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ေဒသ ဖလမ္းခ႐ိုင္အတြင္းရွိ တီးတိန္၊ တြန္းဇံႏွင့္ က်ီခါးၿမဳိ႕နယ္ခြဲတို႔အတြင္
“တခ်ဳိ႕ဆို ရွိသမွ် ခုနစ္ေကာင္၊ ကုိးေကာင္စလုံးကို ေသသြားၾကတယ္။ လယ္မစိုက္ႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။ ေတာင္ယာစပါးကိုပဲ အားကိုးၾကရေတာ့မယ္” ဟု ဖာတလန္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးလန္႔ခန္႔ကပ္က ေျပာဆုိသည္။
တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ယခုကဲ့သို႔ ကြၽဲမ်ား အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ေသဆုံးမႈေၾကာင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရး အခက္အခဲ ျဖစ္ေစႏိုင္သျဖင့္ ေႏြရာသီ ကာလကတည္းကပင္ အစိုးရထံ ကူညီေပးရန္ တင္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္ထိ ကူညီမႈမ်ား မရွိေသးေၾကာင္း တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္၊ ဒါရ္ခိုင္ ရြာသစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးဂင့္တုန္းထန္က ေျပာဆိုသည္။
တီးတိန္ၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ဘုတ္ဖီရ္၊ ဖာတလန္ရြာသစ္၊ ဖာတလန္ရြာေဟာင္း၊ ငင္သဲ၊ တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ဒါရ္ခိုင္း ရြာသစ္၊ ဒါရ္ခိုင္းရြာေဟာင္း၊ တာလ္အဲ၊ တြီးတန္၊ ဇမ္းပီး၊ ဆိုင္ပီးမြာလ္၊ လြိဳင္အဲလ္၊ တြီးမံ၊ ဖိုင္ဘီ၊ ေမာင္ဘြန္ႏွင့္ က်ီခါးၿမဳိ႕ေပၚ စေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ကြၽဲႏွင့္ ႏြားမ်ား ေသဆုံးေနျခင္း ျဖစ္ၿပီး ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ စာရင္းေကာက္ခံေနေၾကာင္း၊ လာမည့္ ပြင့္လင္းရာသီ ကာလတြင္ ယင္းေဒသမ်ားအတြက္ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔၊ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး ဦးနန္ဇမုန္က ေျပာၾကားသည္။
“သူတို႔ တကယ္အခက္အခဲ ျဖစ္မယ့္ အခ်ိန္ကလည္း ပြင့္လင္းရာသီ ေအာက္တိုဘာလေလာက္မွ ျဖစ္မွာေလ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ စာရင္းျပဳစုေနတုန္းပဲ ရွိေသးတယ္” ဟု ဝန္ႀကီးက ဆိုသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ လယ္ယာလုပ္ငန္းသုံး ကြၽဲမ်ား ေသဆုံးခဲ့သည့္အတြက္ စပါး မစိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ခဲ့သည့္ နည္းတူ အခ်ဳိ႕ စိုက္ပ်ဳိးထားေသာ လယ္မ်ားမွာလည္း မိုးေခါင္မႈေၾကာင့္ ပ်က္စီးခဲ့ရသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ေျပာဆိုသည္။
“လယ္ထြန္စက္ကို ဝယ္ႏိုင္တဲ့ သူက ဝယ္တယ္၊ မဝယ္ႏိုင္တဲ့သူက တစ္ နာရီကို အိႏၵိယ႐ူပီး ၁၀၀၀ (က်ပ္တစ္ေသာင္းခြဲခန္႔) ေပးၿပီး အိႏၵိယဘက္က ငွားၾကရတယ္။ ဒါကလည္း အနည္းစုပဲ တတ္ႏိုင္ၾကတယ္။
အခုေတာ့ စိုက္ထားၿပီးသား စပါးေတြေတာင္ မိုးမရြာတဲ့အတြက္ ရွင္ဖို႔ မေသခ်ာေတာ့ဘူး” ဟု ဘုတ္ဖီရ္ ေက်းရြာေဒသခံ ဦးထြန္းေသြာင္က ေျပာၾကားသည္။
လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးခ်ိန္အထိ အစိုးရထံမွလည္း အကူအညီမရ၊ ကိုယ္တိုင္လည္း ထြန္စက္ မဝယ္ႏိုင္သျဖင့္ လယ္ယာလုပ္ငန္း ဝင္မည့္ ေက်းရြာေဒသခံတို႔မွာ ဒုကၡေရာက္ၾကရေၾကာင္း ၎တို႔က ဆိုသည္။
“ကြၽဲကို ေရာင္းတဲ့သူ ရွိရင္ေတာင္ ဘယ္သူမွ မဝယ္ရဲေတာ့ဘူး။
ဆက္ၿပီး ေသမွာစိုးလို႔၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုလိုေနတာက လယ္စိုက္ပ်ဳိးဖို႔ ထြန္စက္တစ္လုံးပဲ” ဟု ဒါရ္ခိုင္းေက်းရြာခံ တစ္ဦးက ဆုိသည္။
ကြၽဲႏြား ေသဆုံးျခင္း၊ ရာသီဥတု မမွန္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ ေနရာတခ်ဳိ႕တြင္ စိုက္ပ်ဳိး၍ မရႏိုင္သျဖင့္ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ အခက္အခဲ ေသခ်ာေပါက္ ျဖစ္ေပၚလာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံတို႔က ေျပာဆိုၾကသည္။
“ခါတိုင္းႏွစ္ေတြမွာလည္း ဒီလိုပဲ၊ လယ္ကရတာ၊ ေတာင္ယာက ရတာေလးနဲ႔ လွည့္ပတ္ စားေသာက္ေနရတာ။ ဒီၾကားထဲ (အိႏၵိယႏိုင္ငံဘက္က) က်န္ဖိုင္း မွာသြားၿပီး အလုပ္လုပ္လို႔ရတဲ့ လုပ္အားခကို ဆန္ဝယ္ရတာေတြ ရွိေသးတယ္။
ဒီႏွစ္ေတာ့ ပိုခက္သြားၿပီေပါ့ဗ်ာ” ဟု ကြၽဲ ငါးေကာင္ႏွင့္ ျမင္းႏွစ္ေကာင္ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသူ ဘုတ္ဖီရ္ရြာသား ဦးခြာလ္ရွန္းလာလ္က ရင္ဖြင့္သည္။
ဇိုမီးအမ်ဳိးသား ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေဖာင္ေဒးရွင္း (ZDF) ဥကၠ႒ ဦးေပါေပါင္က ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရ အေနႏွင့္ ေဒသခံမ်ား၏ အခက္အခဲကို ကူညီေပးမႈသည္ အားနည္းၿပီး ခ်င္းျပည္သူမ်ား ဘဝကို အစိုးရက ေသေသခ်ာခ်ာ ဂ႐ုတစိုက္ ကူညီေပးသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆိုေဝဖန္သည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ ရြာေတြထိ ဆင္းၿပီး ေလ့လာၾကည့္ပါတယ္။ တကယ္ခက္ခဲေနတာ ျဖစ္ေတာ့ အကူအညီေတြ ရဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္” ဟု ၎ကဆိုသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းရွိ စားနပ္ရိကၡာ ခက္ခဲေသာ ေဒသမ်ားသို႔ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ နီပြန္ေဖာင္ေဒးရွင္း (Nippon Foundation) အကူအညီျဖင့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး (CNF) က ဟားခါးၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀၊ ဖလမ္းၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀၊ ထန္တလန္ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၃၀၀၊ တီးတိန္ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀၊ တြန္းဇံၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္ ၇၅ သိန္း၊ ကန္ပက္လက္ ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္ ၇၅ သိန္း၊ မင္းတပ္ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀၊ ပလက္ဝ ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၃၀၀၊ မတူပီ ၿမဳိ႕နယ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၂၅၀ တန္ဖိုးရွိ ဆန္အိတ္မ်ားကို စက္တင္ဘာလအတြင္း လွဴဒါန္းႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း ထန္တလန္ၿမဳိ႕၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး ဆက္ဆံေရး႐ုံးမွ ဆလိုင္းဗ်က္ပုမ္က ေျပာၾကားသည္။
နီပြန္ေဖာင္ေဒးရွင္းသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းရွိ တီးတိန္၊ မတူပီ၊ ပလက္ဝ၊ ထန္တလန္စေသာ ၿမဳိ႕နယ္မ်ားအတြက္ ဆန္အိတ္မ်ား လွဴဒါန္း ခဲ့ၿပီး ယခုႏွစ္ ဆန္အိတ္ လွဴဒါန္းရန္အတြက္ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ ထန္တလန္ အေျခစိုက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး ဆက္ဆံေရး႐ုံးတို႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
သို႔ရာတြင္ လွဴဒါန္းမႈမ်ား အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ေသးသည့္ လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ ေဒသခံမ်ားမွာ စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးမႈ ျပႆနာမ်ား ရင္ဆိုင္ေနၾကရေနၿပီး ရိကၡာေထာက္ပံ့မႈမ်ား အေရးေပၚ ေပးပို႔လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ဆိုၾကသည္။
“မႏွစ္ကရတဲ့ လက္က်န္စပါးကိုပဲ မနည္းေခြၽတာၿပီး စားေနၾကရတယ္” ဟု ဦးထြန္းေတြာင္က ေျပာၾကားသည္။
ေဒသခံမ်ားမွာ စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးေနသည္ဟု ေျပာဆိုၾကေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာ ၿမဳိ႕နယ္မ်ားရွိ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာနမ်ားကမူ တြန္းဇံႏွင့္ က်ီခါးေဒသမ်ားတြင္ စားနပ္ရိကၡာ ရွားပါးဆိုေသာ သတင္းမ်ားကို မသိရွိဟု တုံ႔ျပန္ေျပာဆိုသည္။
ကြၽဲ၊ ႏြား၊ ျမင္းစေသာ ခ်င္းေတာင္တြင္ မရွိမျဖစ္သုံး တိရစာၦန္မ်ား ေသဆုံးမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မည္သည့္ဌာနကမွ် လာေရာက္ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းျခင္း မရွိဘဲ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ႐ုန္းကန္ေနၾကရသည္ဟု ေဒသခံတို႔က ေျပာဆိုၾကသည္။
“အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ဘယ္အကူအညီမွ ေရာက္မလာၾကေသးပါဘူး” ဟု ဘုတ္ဖီရ္အုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးနန္လန္႔ေတြာင္က စိုက္ပ်ဳိး၍ မျဖစ္ေတာ့ေသာ လယ္ကြက္မ်ားကို ေငးၾကည့္ရင္း ေျပာဆိုသည္။
ခ်င္းအမ်ဳိးသမီး ႏူးကိမ္က ေႁခြၿပီးေသာ ေျပာင္းဆန္မ်ားကို ဆူပြက္ေနေသာ မီးဖိုေပၚမွ အိုးထဲသို႔ ထည့္လိုက္သည္။
ထို႔ေနာက္ အိုးအဖုံးကို ဖုံးအုပ္လိုက္ၿပီး ယင္းေျပာင္းဆန္ျပဳတ္ျဖင့္ တြဲဖက္စားသုံးမည့္ င႐ုတ္သီးေထာင္းအတြက္ ျပင္ဆင္ေနေတာ့သည္။
ျမတ္ (ကေလး)
.
The Voice Weekly
============
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။