ဖံုးကြယ္ထားေသာ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ တန္ဖိုးျမင့္ သဘာ၀ အရင္းအျမစ္
သဘာ၀ရင္းျမစ္မ်ား လြန္စြာေပါႂကြယ္၀သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တန္ဖိုးအႀကီးမားဆံုး သဘာ၀ရင္းျမစ္တစ္ခုကို မည္သူေတြ ထုတ္ယူျမတ္စြန္းေနသည္ကို အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ကာယကံရွင္ကုမၸဏီမ်ားကလဲြ၍ မည္သူကမွ် ေရရာစြာ သိရွိႏိုင္ျခင္း မရွိသလို အစုိးရဘက္ကလည္း မိမိႏုိင္ငံပုိင္ စြမ္းအင္မ်ားကုိ ေကာင္းမြန္စြာ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မႈ အားနည္းလ်က္ ရွိေနသည္။
ကမၻာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ပိုင္ဆိုင္မႈ မ်ားျပားလွသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားထဲမွ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေနေသာ္လည္း ျပည္တြင္းသံုးစြဲမႈအတြက္ လြန္စြာနည္းပါးေနေသးကာ စမ္းသပ္ဆဲ လုပ္ကြက္မ်ားမွ ထပ္မံေတြ႔ရွိမွသာလွ်င္ သံုးစြဲရေတာ့မည္ဆိုေသာ အေနအထားတြင္သာ ရွိေနေသးသည္။
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔တင္ပို႔မႈသည္ ႏိုင္ငံပို႔ကုန္က႑၏ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ရွိေနေသာ္လည္း ရရွိလာသည့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားကို ျမန္မာႏုိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးက႑အပါအ၀င္ အျခားမည့္သည့္က႑မ်ားတြင္ ျပန္လည္ အသံုးခ်ေနသည္ကို ယေန႔ထက္တိုင္ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေတြ႕ျမင္ရျခင္း မရွိေသးေပ။
ယခင္ တပ္မေတာ္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ပို႔ကုန္တန္ဖိုး ၂ ဒသမ ၆ ဘီလီယံခန္႔ ရရွိခဲ့ၿပီး ျပည္ပပို႔ကုန္၏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ အထိရွိခဲ့သည္။ အစိုးသစ္တက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔သည္ ျပည္ပပို႔ကုန္က႑၏ ေရွ႕ဆံုးမွ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေနခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ တင္ပို႔မႈမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃ ဒသမ ၆ ဘီလီယံအထိ တိုးျမင့္ရရွိခဲ့ၿပီး စစ္အစိုးရ လက္ထက္မွ အစိုးရသစ္ကာလ ယခုအခ်ိန္အထိ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕သည္ အစိုးရအတြက္ အႀကီးမားဆံုး ႏိုင္ငံျခားေငြ အရင္းအျမစ္အျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွသည္ အစိုးရသစ္လက္ထက္ကာလအထိ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားက တိုင္းျပည္၏ တန္ဖိုးအႀကီးဆံုး သဘာ၀အရင္းအျမစ္၏ အက်ဳိးအျမတ္ကို မည္သူက ရရွိခံစားေနသည္ကို သိရွိႏိုင္ရန္ အလွမ္းေ၀းေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ယခင္ အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရးက႑တိုးတက္ေရးအတြက
ထုတ္လုပ္မႈ၏ ေျခာက္ပံုတစ္ပံု
ၾသဂုတ္လဆန္းတြင္ ထိုင္းအေျခစိုက္ ပီတီတီအီးပီကုမၸဏီက လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ေဇာတိက ကမ္းလြန္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕စီမံကိန္းမွ ဓာတ္ေငြ႕ေန႔စဥ္ ကုဗေပသန္း ၂၄၀ ကို စတင္ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ ျပည္တြင္း သံုးစြဲမႈအတြက္ ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗေပသန္း ၁၀၀ ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ကုဗေပ သန္း ၁၄၀ ပို႔လႊတ္မႈ စတင္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပထမဦးဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည့္ ရတနာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိန္းကို ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ကတည္းက တိုတယ္ကုမၸဏီက လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ေန႔စဥ္ ထုတ္လုပ္ေနသည့္ ကုပေဗ သန္း ၈၀၀ အနက္မွ ျပည္တြင္းသံုးစြဲမႈအတြက္ ကုဗေပ သန္း ၂၀၀ ႏွင့္ ျပည္ပသို႔ ကုဗေပ သန္း ၆၀၀ ပို႔လႊတ္ေနသည္။
ပက္ထ႐ိုနတ္စ္ကုမၸဏီက ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ရဲတံခြန္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိန္းမွ ေန႔စဥ္ထုတ္လုပ္သည့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗေပသန္း ၃၅၀ ကို ျပည္ပသို႔ အားလံုး ပို႔လႊတ္ေနသည္။ ေဒ၀ူးကုမၸဏီမွ ဦးစီးလုပ္ကိုင္ေနသည့္ ေရႊသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ စီမံကိန္းကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ဓာတ္ေငြ႔ပို႔လႊတ္မႈ စတင္ခဲ့ၿပီး ေနစဥ္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗေပသန္း ၄၀၀ ထုတ္လုပ္ေနၿပီး ျပည္တြင္းသံုးစြဲမႈအတြက္ ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗေပသန္း ၆၀ အသံုးျပဳ၍ ျပည္ပသို႔ ကုဗေပ သန္း ၃၄၀ ကို ပို႔လႊတ္ေရာင္းခ်လ်က္ရွိသည္
ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကမ္းလြန္သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိ
ကမ္းလြန္သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိ
ဓာတ္ေငြ႕အသံုးျပဳမႈ မရွိ၍ ေရာင္းခ်ခဲ့ရသည့္ စမ္းသပ္ရွာေဖြသည့္ ကမ္းလြန္လုပ္ကြက္မ်ားအနက္ ဓာတ္ေငြ႔ ေတြ႕ရွိရန္ အလားအလာအေကာင္းဆံုး လုပ္ကြက္ျဖစ္ေသာ ပီတီတီအီးပီးကုမၸဏီမွ တူးေဖာ္ေနသည့္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚအနီးရွိ အမ္-၃ လုပ္ကြက္မွ ထြက္ရွိသည့္ ဓာတ္ေငြ႕ကိုမူ ျပည္တြင္းအတြက္သာ သံုးစြဲမည္ဟု စီစဥ္ထားသည္။
“ေနာက္ပိုင္းေတြ႔ရိွသမွ် ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေတြကို ျပည္တြင္းမွာ ဦးစားေပး သံုးစဲြသြားမွာျဖစ္လို႔ ျပည္ပကို ေရာင္းခ်ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး”ဟု စြမ္းအင္၀န္ႀကီးဌာနက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ကတိေပးထားသည္။
ျပည္တြင္း၌ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ဖူဖူလံုလံုသံုးစြဲရန္အတြက္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ဆက္လက္တူးေဖာ္မည့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အဆင့္ (Develop) သတ္မွတ္ခံထားရသည့္ အမ္ -၃ လုပ္ကြက္အေပၚတြင္သာ တည္မွီေနသည့္ အေနအထား ရွိသည္။ ယင္းလုပ္ကြက္မွ ဓာတ္ေငြ႔မည္မွ်ထြက္ရွိမည္ကိ
"အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားကိ
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဓာတ္ေငြ႔ပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ အလားအလာေကာင္းမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ပိုင္ဆိုင္မႈမွ
လက္ရွိတြင္ ကုန္းတြင္းလုပ္ကြက္ ၁၇ ကြက္တြင္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ၁၆ ခု ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ေနၿပီး ကမ္းလြန္လုပ္ကြက္ ၂၀ တြင္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ၁၅ ခုမွ စမ္းသပ္ရွာေဖြမႈႏွင့္ ထုတ္လုပ္မႈမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနၿပီး ျဖစ္သည္။၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ စမ္းသပ္ရွာေဖြမႈမ်ားအတြက္ ေရတိမ္လုပ္ကြက္ ၁၀ ကြက္ႏွင့္ ေရနက္လုပ္ကြက္ ၁၀ ကြက္ အိတ္ဖြင့္တင္ဒါ ထပ္မံေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
ယင္းလုပ္ကြက္မ်ားမွ စမ္းသပ္တိုင္းတာခ်က္မ်ားအရ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ၂၀ ဒသမ ၁၁ ထရီလီယံ ကုေဗေပခန္႔ရွိၿပီး ရွာေဖြမႈမ်ားအရ မ်ားျပားစြာေတြ႕ရွိႏိုင္သည္
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ စတင္ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္မွာ ၁၆ ႏွစ္ ၾကာျမင့္ခဲ့သည့္ အခ်ိန္ကာလအထိ ဓာတ္ေငြ႔မွာ တိုင္းျပည္၏ ထိပ္တန္း၀င္ေငြအျဖစ္ ရပ္တည္ေနခဲ့ၿပီး ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ေသးသည့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ၂၀ ဒသမ ၁၁ ထရီလီယံမွာ တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက
ျပည္တြင္းမွ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ လိုအပ္ခ်က္ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလံုး လွ်ပ္စစ္လိုအပ္ခ်က္၏ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိလ်က္ရွိေနေသးၿပီး တိုင္းျပည္စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈတြင္လည္း လွ်ပ္စစ္မီး မရရွိျခင္းသည္ ေႏွာင့္ေႏွးေစသည့္ အေၾကာင္းတရားအျဖစ္ ရွိေနသည္။ တစ္ဖက္တြင္ အာေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ျမင့္မားေသာ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ စြမ္းအင္က႑ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေရာင္းခ်ထားသည့္ တန္ဖိုးျမင့္ ထုတ္ကုန္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ထံမွ ရရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္းအသားတင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ တန္ဖိုး
ဂ်ီဒီပီ တိုးတက္ေရးအတြက္ အေရးပါသည့္ ရန္ကုန္တိုင္းမွ စက္မႈလက္မႈ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားကို ပိုမိုဖြံ႔ၿဖိဳးစြာ လည္ပတ္ေရးအတြက္ အစိုးရမွ ပုဂၢလိက႑သို႔ လွ်ပ္စစ္မီးေပးရန္ လႊဲေျပာင္းေပးရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈမွာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာလာသည့္ အခ်ိန္အထိ လွ်ပ္စစ္မီးေပးမည့္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ကုမၸဏီမ်ားအားလံုးက တညီတၫႊတ္တည္း အစိုးရဘက္မွ မေပးႏုိင္သည့္ ဓာတ္ေငြ႔ျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ေပးေရးအစီအစဥ္ကို အားသန္ခဲ့သည့္အတြက္ အေကာင္အထည္မေပၚလာသည္ကိုလည္း
ေဇာတိက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕စီမံကန္းမွ ထိုင္းႏုိင္ငံသို႔ စတင္ပို႔လႊတ္မႈကို ဇူလိုင္လမွ စတင္ခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္တြင္းသံုးစြဲမႈ လုိအပ္ခ်က္ ျမင့္မားခဲ့သည့္အတြက္လည္း ထိုင္းပီတီတီအီးပီကုမ္ၸဏီမွ
ရတနာ၊ ရဲတံခြန္၊ ေရႊသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ပိုက္လိုင္းမ်ား၏ ကုန္းတြင္းအေျခစိုက္စခန္း တည္ရွိရာ တနသၤာရီေဒသတြင္ ေဒသခံမ်ားက ပုဂၢလိကလွ်ပ္စစ္မီး ရရွိေရးအတြက္ တစ္ယူနစ္လွ်င္ ၆၀၀ က်ပ္ခန္႔ျဖင့္ ၀ယ္ယူ သံုးစြဲေနသည္။ ယင္းေဒသတြင္ ပုဂၢလိကမွ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕သံုး မဂၢါ၀ပ္ ၅၀၀ လွ်ပ္ စစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ံု တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္ရာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ကို ထိုင္းႏုိင္ငံမွ ျပန္၀ယ္ယူရမည္ျဖစ္သည့္အတြက္
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ေနာက္ဆုတ္သြားခဲ့ေသာ အေျခခံအေဆာက္အအံု လိုအပ္ခ်က္မ်ားထဲတြင္ လွ်ပ္စစ္လိုအပ္မႈသည္ အဓိက အခ်က္အျဖစ္ ရွိေနသည္။ အထက္တြင္ ဆိုခဲ့သလို ဓာတ္ေငြ႕ေရာင္းခ်ရျခင္းသည္ တိုင္းျပည္၏ အေျခခံအေဆာက္အအံုလို အပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းရန္ဟု ဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ၁၆ ႏွစ္အၾကာတြင္ အေျခခံအေဆာက္အအံု လိုအပ္ခ်က္မ်ားက မ်ားျပားေနဆဲပင္ ျဖစ္ သည္။
အစိုးရအက သဘာ၀ရင္းျမစ္ေကာင္းကို ေကာင္းမြန္စြာ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မႈမရွိျခင္
ႀကီးမားသည့္ ၀င္ေငြရင္းျမစ္
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕သည္ အစိုးရအတြက္ အႀကီးမားဆံုး ႏိုင္ငံျခားေငြရင္းျမစ္၊ အေရး အႀကီးဆံုး၀င္ေငြ ရင္းျမစ္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၄- ၁၅ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံဂ်ီဒီပီ၏ ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိရန္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္။
ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕အပါအ၀င္ အျခားေက်ာက္မ်က္ရတနာႏွင့္ သစ္စသည့္ သဘာ၀သယံဇာတမ်ားမွ ရရွိသည့္ ၀င္ေငြအေပၚတြင္ အစိုးရအေနျဖင့္ လြန္စြာမွီခိုေနရၿပီး လက္ရွိတူးေဖာ္ထုတ္ယူမႈမ်ားမ
သဘာ၀သယံဇာတမ်ားသည္ တစ္ခ်ိန္တြင္ ကုန္ခမ္းသြားႏိုင္ကာ တူးေဖာ္ထုတ္ယူၿပီး သယံဇာတ၀င္ေငြမ်ားကို ေကာက္ခံႏိုင္ျခင္းႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္ျခင္
ႏုိင္ငံျခားေငြလိုအပ္၍ ေရာင္းခ်ခဲ့ရပါသည္ဆိုေသာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ကို ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ စစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ရတနာသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိန္းမ
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕မွ ရေငြမ်ားကို ယင္းအခ်ိန္မ်ားက ေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်း မဟုတ္ဘဲ တရား၀င္ေငြလဲႏႈန္း အေမရိကန္ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ေျခာက္က်ပ္ႏႈန္းျဖင့္သာ စာရင္းသြင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ႏိုင္ငံဘတ္ဂ်က္တြင္ စာရင္းသြင္းခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္းကို Arakan Oil Watch က ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးသည္။
ယခုႏွစ္တြင္ ေဇာတိက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕စီမံကိန္းမွ ထြက္ရွိသည့္ ဓာတ္ေငြ႕ကို ထိုင္းႏုိင္ငံသို႔ စတင္ပို႔လႊတ္သည့္အတြက္ ယခုဘ႑ာႏွစ္တြင္ ယခင္ႏွစ္တင္ပို႔ခဲ့သည္ ကန္ေဒၚလာ သုံးဘီလီယံေက်ာ္ထက္ တင္ပို႔မႈ ၀င္ေငြ ပိုမိုျမင့္တက္ရရွိလာဖြယ္ ရွိေနသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အခြန္ရေငြမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွ ရရွိေနေသာ္လည္း ျမန္မာ့ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းႏွင့္ သယံဇာတတူးေဖာ္ ထုတ္ယူသည့္ လုပ္ငန္းကုမၸဏီမ်ားထံမွ အခြန္ မည္မွ်ရရွိသည္ကို ရွင္းလင္းစြာ သိရွိရျခင္းမရွိဟု အာရွေဖာင္းေဒးရွင္းႏွင့္ ျမန္မာ့ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး
ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လုပ္မႈအားလံုးသည္ ႏိုင္ငံပိုင္ျမန္မာ့ေရနံႏွင
ဖံုးကြယ္ထားသည့္ အရာမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကုမၸဏီအမ်ားစုသည္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္
လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ စြပ္စြဲမႈမ်ားအတြက္ အႀကိမ္အမ်ားဆံုး ေျဖရွင္းရန္ ေတာင္းဆိုခံရသည့္ က႑မ်ားတြင္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ ေက်ာက္မီးေသြးသည္ ၄၇ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ထိပ္ဆံုးမွ ဦးေဆာင္ေနသည္။
ထုိ႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရနံႏွင့္သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္က
ဆက္လက္၍ ျမန္မာဘက္မွ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္မ်ားကို စစ္တမ္းေကာင္းယူရာတြင္လည္း ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က႑၌ လွ်ဳိ႕၀ွက္မႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရခဲ့ရျပန္သည္။
ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕သည္ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္
ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္သည့္ ျမန္မာကုမၸဏီ ၁၆ ခုအနက္ ႏွစ္ခုသာလွ်င္ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး က်န္ကုမၸဏီမ်ားက ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားျခင္း မရွိခဲ့ေပ။
Global Witness မွ အကဲျဖတ္သူက “ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ကြက္ေတြကုိ
တိုင္းျပည္၀င္ေငြ၏ ကန္ေဒၚလာ သုံးဘီလီယံေက်ာ္ကို ရွာေဖြေပးေနၿပီး ကုဗေပ ၂၀ ထရီလီယံခန္႔ ရွိေနႏိုင္ေသးသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မ်ားျပားလွသည့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈသည္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က႑တြင္ အက်ဳိးအျမတ္ရသူမ်ားကို လွ်ဳိ႕၀ွက္ဖံုးကြယ္မႈမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္သလုိ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က တိုင္းသူျပည္သားမ်ားႏွင့္လည
မဇၥ်ိမ
သဘာ၀ရင္းျမစ္မ်ား လြန္စြာေပါႂကြယ္၀သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တန္ဖိုးအႀကီးမားဆံုး သဘာ၀ရင္းျမစ္တစ္ခုကို မည္သူေတြ ထုတ္ယူျမတ္စြန္းေနသည္ကို အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ကာယကံရွင္ကုမၸဏီမ်ားကလဲြ၍ မည္သူကမွ် ေရရာစြာ သိရွိႏိုင္ျခင္း မရွိသလို အစုိးရဘက္ကလည္း မိမိႏုိင္ငံပုိင္ စြမ္းအင္မ်ားကုိ ေကာင္းမြန္စြာ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မႈ အားနည္းလ်က္ ရွိေနသည္။
ကမၻာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ပိုင္ဆိုင္မႈ မ်ားျပားလွသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားထဲမွ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေနေသာ္လည္း ျပည္တြင္းသံုးစြဲမႈအတြက္ လြန္စြာနည္းပါးေနေသးကာ စမ္းသပ္ဆဲ လုပ္ကြက္မ်ားမွ ထပ္မံေတြ႔ရွိမွသာလွ်င္ သံုးစြဲရေတာ့မည္ဆိုေသာ အေနအထားတြင္သာ ရွိေနေသးသည္။
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔တင္ပို႔မႈသည္ ႏိုင္ငံပို႔ကုန္က႑၏ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ရွိေနေသာ္လည္း ရရွိလာသည့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားကို ျမန္မာႏုိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးက႑အပါအ၀င္ အျခားမည့္သည့္က႑မ်ားတြင္ ျပန္လည္ အသံုးခ်ေနသည္ကို ယေန႔ထက္တိုင္ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေတြ႕ျမင္ရျခင္း မရွိေသးေပ။
ယခင္ တပ္မေတာ္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ပို႔ကုန္တန္ဖိုး ၂ ဒသမ ၆ ဘီလီယံခန္႔ ရရွိခဲ့ၿပီး ျပည္ပပို႔ကုန္၏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ အထိရွိခဲ့သည္။ အစိုးသစ္တက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔သည္ ျပည္ပပို႔ကုန္က႑၏ ေရွ႕ဆံုးမွ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေနခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ တင္ပို႔မႈမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃ ဒသမ ၆ ဘီလီယံအထိ တိုးျမင့္ရရွိခဲ့ၿပီး စစ္အစိုးရ လက္ထက္မွ အစိုးရသစ္ကာလ ယခုအခ်ိန္အထိ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕သည္ အစိုးရအတြက္ အႀကီးမားဆံုး ႏိုင္ငံျခားေငြ အရင္းအျမစ္အျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွသည္ အစိုးရသစ္လက္ထက္ကာလအထိ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားက တိုင္းျပည္၏ တန္ဖိုးအႀကီးဆံုး သဘာ၀အရင္းအျမစ္၏ အက်ဳိးအျမတ္ကို မည္သူက ရရွိခံစားေနသည္ကို သိရွိႏိုင္ရန္ အလွမ္းေ၀းေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ယခင္ အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရးက႑တိုးတက္ေရးအတြက
ထုတ္လုပ္မႈ၏ ေျခာက္ပံုတစ္ပံု
ၾသဂုတ္လဆန္းတြင္ ထိုင္းအေျခစိုက္ ပီတီတီအီးပီကုမၸဏီက လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ေဇာတိက ကမ္းလြန္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕စီမံကိန္းမွ ဓာတ္ေငြ႕ေန႔စဥ္ ကုဗေပသန္း ၂၄၀ ကို စတင္ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ ျပည္တြင္း သံုးစြဲမႈအတြက္ ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗေပသန္း ၁၀၀ ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ကုဗေပ သန္း ၁၄၀ ပို႔လႊတ္မႈ စတင္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပထမဦးဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည့္ ရတနာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိန္းကို ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ကတည္းက တိုတယ္ကုမၸဏီက လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ေန႔စဥ္ ထုတ္လုပ္ေနသည့္ ကုပေဗ သန္း ၈၀၀ အနက္မွ ျပည္တြင္းသံုးစြဲမႈအတြက္ ကုဗေပ သန္း ၂၀၀ ႏွင့္ ျပည္ပသို႔ ကုဗေပ သန္း ၆၀၀ ပို႔လႊတ္ေနသည္။
ပက္ထ႐ိုနတ္စ္ကုမၸဏီက ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ရဲတံခြန္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိန္းမွ ေန႔စဥ္ထုတ္လုပ္သည့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗေပသန္း ၃၅၀ ကို ျပည္ပသို႔ အားလံုး ပို႔လႊတ္ေနသည္။ ေဒ၀ူးကုမၸဏီမွ ဦးစီးလုပ္ကိုင္ေနသည့္ ေရႊသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ စီမံကိန္းကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ဓာတ္ေငြ႔ပို႔လႊတ္မႈ စတင္ခဲ့ၿပီး ေနစဥ္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗေပသန္း ၄၀၀ ထုတ္လုပ္ေနၿပီး ျပည္တြင္းသံုးစြဲမႈအတြက္ ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗေပသန္း ၆၀ အသံုးျပဳ၍ ျပည္ပသို႔ ကုဗေပ သန္း ၃၄၀ ကို ပို႔လႊတ္ေရာင္းခ်လ်က္ရွိသည္
ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကမ္းလြန္သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိ
ကမ္းလြန္သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိ
ဓာတ္ေငြ႕အသံုးျပဳမႈ မရွိ၍ ေရာင္းခ်ခဲ့ရသည့္ စမ္းသပ္ရွာေဖြသည့္ ကမ္းလြန္လုပ္ကြက္မ်ားအနက္ ဓာတ္ေငြ႔ ေတြ႕ရွိရန္ အလားအလာအေကာင္းဆံုး လုပ္ကြက္ျဖစ္ေသာ ပီတီတီအီးပီးကုမၸဏီမွ တူးေဖာ္ေနသည့္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚအနီးရွိ အမ္-၃ လုပ္ကြက္မွ ထြက္ရွိသည့္ ဓာတ္ေငြ႕ကိုမူ ျပည္တြင္းအတြက္သာ သံုးစြဲမည္ဟု စီစဥ္ထားသည္။
“ေနာက္ပိုင္းေတြ႔ရိွသမွ် ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေတြကို ျပည္တြင္းမွာ ဦးစားေပး သံုးစဲြသြားမွာျဖစ္လို႔ ျပည္ပကို ေရာင္းခ်ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး”ဟု စြမ္းအင္၀န္ႀကီးဌာနက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ကတိေပးထားသည္။
ျပည္တြင္း၌ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ဖူဖူလံုလံုသံုးစြဲရန္အတြက္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ဆက္လက္တူးေဖာ္မည့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အဆင့္ (Develop) သတ္မွတ္ခံထားရသည့္ အမ္ -၃ လုပ္ကြက္အေပၚတြင္သာ တည္မွီေနသည့္ အေနအထား ရွိသည္။ ယင္းလုပ္ကြက္မွ ဓာတ္ေငြ႔မည္မွ်ထြက္ရွိမည္ကိ
"အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားကိ
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဓာတ္ေငြ႔ပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ အလားအလာေကာင္းမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ပိုင္ဆိုင္မႈမွ
လက္ရွိတြင္ ကုန္းတြင္းလုပ္ကြက္ ၁၇ ကြက္တြင္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ၁၆ ခု ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ေနၿပီး ကမ္းလြန္လုပ္ကြက္ ၂၀ တြင္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ၁၅ ခုမွ စမ္းသပ္ရွာေဖြမႈႏွင့္ ထုတ္လုပ္မႈမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနၿပီး ျဖစ္သည္။၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ စမ္းသပ္ရွာေဖြမႈမ်ားအတြက္ ေရတိမ္လုပ္ကြက္ ၁၀ ကြက္ႏွင့္ ေရနက္လုပ္ကြက္ ၁၀ ကြက္ အိတ္ဖြင့္တင္ဒါ ထပ္မံေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
ယင္းလုပ္ကြက္မ်ားမွ စမ္းသပ္တိုင္းတာခ်က္မ်ားအရ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ၂၀ ဒသမ ၁၁ ထရီလီယံ ကုေဗေပခန္႔ရွိၿပီး ရွာေဖြမႈမ်ားအရ မ်ားျပားစြာေတြ႕ရွိႏိုင္သည္
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ စတင္ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္မွာ ၁၆ ႏွစ္ ၾကာျမင့္ခဲ့သည့္ အခ်ိန္ကာလအထိ ဓာတ္ေငြ႔မွာ တိုင္းျပည္၏ ထိပ္တန္း၀င္ေငြအျဖစ္ ရပ္တည္ေနခဲ့ၿပီး ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ေသးသည့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ၂၀ ဒသမ ၁၁ ထရီလီယံမွာ တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက
ျပည္တြင္းမွ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ လိုအပ္ခ်က္ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလံုး လွ်ပ္စစ္လိုအပ္ခ်က္၏ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိလ်က္ရွိေနေသးၿပီး တိုင္းျပည္စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈတြင္လည္း လွ်ပ္စစ္မီး မရရွိျခင္းသည္ ေႏွာင့္ေႏွးေစသည့္ အေၾကာင္းတရားအျဖစ္ ရွိေနသည္။ တစ္ဖက္တြင္ အာေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ျမင့္မားေသာ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ စြမ္းအင္က႑ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေရာင္းခ်ထားသည့္ တန္ဖိုးျမင့္ ထုတ္ကုန္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ထံမွ ရရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္းအသားတင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ တန္ဖိုး
ဂ်ီဒီပီ တိုးတက္ေရးအတြက္ အေရးပါသည့္ ရန္ကုန္တိုင္းမွ စက္မႈလက္မႈ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားကို ပိုမိုဖြံ႔ၿဖိဳးစြာ လည္ပတ္ေရးအတြက္ အစိုးရမွ ပုဂၢလိက႑သို႔ လွ်ပ္စစ္မီးေပးရန္ လႊဲေျပာင္းေပးရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈမွာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာလာသည့္ အခ်ိန္အထိ လွ်ပ္စစ္မီးေပးမည့္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ကုမၸဏီမ်ားအားလံုးက တညီတၫႊတ္တည္း အစိုးရဘက္မွ မေပးႏုိင္သည့္ ဓာတ္ေငြ႔ျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ေပးေရးအစီအစဥ္ကို အားသန္ခဲ့သည့္အတြက္ အေကာင္အထည္မေပၚလာသည္ကိုလည္း
ေဇာတိက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕စီမံကန္းမွ ထိုင္းႏုိင္ငံသို႔ စတင္ပို႔လႊတ္မႈကို ဇူလိုင္လမွ စတင္ခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္တြင္းသံုးစြဲမႈ လုိအပ္ခ်က္ ျမင့္မားခဲ့သည့္အတြက္လည္း ထိုင္းပီတီတီအီးပီကုမ္ၸဏီမွ
ရတနာ၊ ရဲတံခြန္၊ ေရႊသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ပိုက္လိုင္းမ်ား၏ ကုန္းတြင္းအေျခစိုက္စခန္း တည္ရွိရာ တနသၤာရီေဒသတြင္ ေဒသခံမ်ားက ပုဂၢလိကလွ်ပ္စစ္မီး ရရွိေရးအတြက္ တစ္ယူနစ္လွ်င္ ၆၀၀ က်ပ္ခန္႔ျဖင့္ ၀ယ္ယူ သံုးစြဲေနသည္။ ယင္းေဒသတြင္ ပုဂၢလိကမွ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕သံုး မဂၢါ၀ပ္ ၅၀၀ လွ်ပ္ စစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ံု တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္ရာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ကို ထိုင္းႏုိင္ငံမွ ျပန္၀ယ္ယူရမည္ျဖစ္သည့္အတြက္
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ေနာက္ဆုတ္သြားခဲ့ေသာ အေျခခံအေဆာက္အအံု လိုအပ္ခ်က္မ်ားထဲတြင္ လွ်ပ္စစ္လိုအပ္မႈသည္ အဓိက အခ်က္အျဖစ္ ရွိေနသည္။ အထက္တြင္ ဆိုခဲ့သလို ဓာတ္ေငြ႕ေရာင္းခ်ရျခင္းသည္ တိုင္းျပည္၏ အေျခခံအေဆာက္အအံုလို အပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းရန္ဟု ဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ၁၆ ႏွစ္အၾကာတြင္ အေျခခံအေဆာက္အအံု လိုအပ္ခ်က္မ်ားက မ်ားျပားေနဆဲပင္ ျဖစ္ သည္။
အစိုးရအက သဘာ၀ရင္းျမစ္ေကာင္းကို ေကာင္းမြန္စြာ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မႈမရွိျခင္
ႀကီးမားသည့္ ၀င္ေငြရင္းျမစ္
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕သည္ အစိုးရအတြက္ အႀကီးမားဆံုး ႏိုင္ငံျခားေငြရင္းျမစ္၊ အေရး အႀကီးဆံုး၀င္ေငြ ရင္းျမစ္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၄- ၁၅ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံဂ်ီဒီပီ၏ ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိရန္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္။
ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕အပါအ၀င္ အျခားေက်ာက္မ်က္ရတနာႏွင့္ သစ္စသည့္ သဘာ၀သယံဇာတမ်ားမွ ရရွိသည့္ ၀င္ေငြအေပၚတြင္ အစိုးရအေနျဖင့္ လြန္စြာမွီခိုေနရၿပီး လက္ရွိတူးေဖာ္ထုတ္ယူမႈမ်ားမ
သဘာ၀သယံဇာတမ်ားသည္ တစ္ခ်ိန္တြင္ ကုန္ခမ္းသြားႏိုင္ကာ တူးေဖာ္ထုတ္ယူၿပီး သယံဇာတ၀င္ေငြမ်ားကို ေကာက္ခံႏိုင္ျခင္းႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္ျခင္
ႏုိင္ငံျခားေငြလိုအပ္၍ ေရာင္းခ်ခဲ့ရပါသည္ဆိုေသာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ကို ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ စစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ရတနာသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔စီမံကိန္းမ
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕မွ ရေငြမ်ားကို ယင္းအခ်ိန္မ်ားက ေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်း မဟုတ္ဘဲ တရား၀င္ေငြလဲႏႈန္း အေမရိကန္ တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ေျခာက္က်ပ္ႏႈန္းျဖင့္သာ စာရင္းသြင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ႏိုင္ငံဘတ္ဂ်က္တြင္ စာရင္းသြင္းခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္းကို Arakan Oil Watch က ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးသည္။
ယခုႏွစ္တြင္ ေဇာတိက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕စီမံကိန္းမွ ထြက္ရွိသည့္ ဓာတ္ေငြ႕ကို ထိုင္းႏုိင္ငံသို႔ စတင္ပို႔လႊတ္သည့္အတြက္ ယခုဘ႑ာႏွစ္တြင္ ယခင္ႏွစ္တင္ပို႔ခဲ့သည္ ကန္ေဒၚလာ သုံးဘီလီယံေက်ာ္ထက္ တင္ပို႔မႈ ၀င္ေငြ ပိုမိုျမင့္တက္ရရွိလာဖြယ္ ရွိေနသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အခြန္ရေငြမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွ ရရွိေနေသာ္လည္း ျမန္မာ့ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းႏွင့္ သယံဇာတတူးေဖာ္ ထုတ္ယူသည့္ လုပ္ငန္းကုမၸဏီမ်ားထံမွ အခြန္ မည္မွ်ရရွိသည္ကို ရွင္းလင္းစြာ သိရွိရျခင္းမရွိဟု အာရွေဖာင္းေဒးရွင္းႏွင့္ ျမန္မာ့ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး
ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လုပ္မႈအားလံုးသည္ ႏိုင္ငံပိုင္ျမန္မာ့ေရနံႏွင
ဖံုးကြယ္ထားသည့္ အရာမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကုမၸဏီအမ်ားစုသည္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္
လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ စြပ္စြဲမႈမ်ားအတြက္ အႀကိမ္အမ်ားဆံုး ေျဖရွင္းရန္ ေတာင္းဆိုခံရသည့္ က႑မ်ားတြင္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ ေက်ာက္မီးေသြးသည္ ၄၇ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ထိပ္ဆံုးမွ ဦးေဆာင္ေနသည္။
ထုိ႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရနံႏွင့္သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္က
ဆက္လက္၍ ျမန္မာဘက္မွ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္မ်ားကို စစ္တမ္းေကာင္းယူရာတြင္လည္း ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က႑၌ လွ်ဳိ႕၀ွက္မႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရခဲ့ရျပန္သည္။
ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕သည္ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္
ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္သည့္ ျမန္မာကုမၸဏီ ၁၆ ခုအနက္ ႏွစ္ခုသာလွ်င္ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး က်န္ကုမၸဏီမ်ားက ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားျခင္း မရွိခဲ့ေပ။
Global Witness မွ အကဲျဖတ္သူက “ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ကြက္ေတြကုိ
တိုင္းျပည္၀င္ေငြ၏ ကန္ေဒၚလာ သုံးဘီလီယံေက်ာ္ကို ရွာေဖြေပးေနၿပီး ကုဗေပ ၂၀ ထရီလီယံခန္႔ ရွိေနႏိုင္ေသးသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မ်ားျပားလွသည့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀မႈသည္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က႑တြင္ အက်ဳိးအျမတ္ရသူမ်ားကို လွ်ဳိ႕၀ွက္ဖံုးကြယ္မႈမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္သလုိ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က တိုင္းသူျပည္သားမ်ားႏွင့္လည
မဇၥ်ိမ
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။