ေသခ်ာစြန္႕ပစ္ ပလက္စတစ္

 

Kyaw H Aung with Hlaing Bwa and 31 others

ေသခ်ာစြန္႕ပစ္ ပလက္စတစ္
-------
ဒီတစ္ေခါက္ ျမန္မာျပည္ျပန္ေတာ့ အလယ္အလတ္စား ဟိုတယ္တစ္ခုေပၚတည္းမယ္ဆုိျပီး ဘုတ္ကင္းလုပ္လုိက္ပါတယ္။ ဟုိတယ္၀န္ထမ္းက အခန္းကို လုိက္ျပျပီး ေဘးတံခါးဖြင့္ႀကည့္လုိက္ေတာ့ ေနာက္ဘက္မွာ ေဘးနားတုိက္တာအေဆာက္အဦးေတြက ပစ္ခ်ထားတဲ့ အမွိဳက္ပံုကို သြားေတြ႕ပါတယ္။ အမ်ားစုက ပလက္စတစ္ေတြျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။

ေမြးရပ္ဇာတိစစ္ေတြကို ျပန္ပါတယ္။ အင္မတန္သာယာလွတဲ့ ပြိဳင့္ကမ္းေျခကို ေရာက္ပါတယ္။ စစ္ေတြဟိုတယ္နားက စားေသာက္ဆုိင္ေတြမွာ စားျပီး ေသာင္ျပင္ေပၚလမ္းေလွ်ာက္ေတာ့ ေသာင္ျပင္တစ္ေလွ်ာက္ ပလက္စတစ္အိတ္ေတြက ပ်ံ႕ႀကဲေနတယ္။ က်ေနာ္တို႕ေတြအတြက္ သဘာ၀က ဖန္ဆင္းေပးထားတဲ့အလွကို စြန္႕ပစ္ထားတဲ့ ပလက္စတစ္အိတ္ေတြက ဖ်က္ဆီးပစ္လုိက္တယ္။ အက်ည္းတန္လွတယ္။
...

ရခုိင့္ေနာက္ဆံုးထီးနန္းစိုက္ရာ ျမိဳ႕ေရႊေျမာက္ဦးကို ေရာက္ပါတယ္။ ျမိဳ႕ေဟာင္းရဲ႕ အထင္ရွားဆံုးတစ္ခုလို႕ ေျပာလို႕ရတဲ့ ရွစ္ေသာင္းနဲ႕ ထုကၠံသိမ္ပုထိုးေတာ္ႀကီးကို ဖူးဖို႕ သြားပါတယ္။ မေရာက္ခင္ ကိုက္တစ္ေထာင္ေက်ာ္ေက်ာ္က ဓာတ္ပံုရိုက္မယ္ဆိုျပီး လုပ္ပါတယ္။ ေဘးနားက ေခ်ာင္းနားေလးမွာ ပလက္စတစ္ပံုႀကီးကို သြားေတြ႕ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕ရဲ႕ ဂုဏ္ယူစရာေကာင္းလွတဲ့ သမုိင္းအေမြကို ပလက္တစ္ပံုႀကီးက က်က္သေရတံုးေစတယ္။ အက်ည္းတန္လွတယ္။

အကိုႀကီး ကိုစိုးသန္႕ေအာင္ရဲ႕ ေက်ာက္ေတာ္ဆိပ္ကမ္းပ်က္စီးေနပံု ေဖ့ဘုတ္ေပၚတက္လာတယ္။ သြားႀကည့္ေတာ့ ေဘးနားတ၀ုိက္မွာ ပလက္စတစ္ပံုေတြကို သြားေတြ႕တယ္။ ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕မွ လွိဳက္လွဲစြာ ႀကိဳဆိုပါ၏ (ပလက္စတစ္အမွိဳက္ပံုႀကီးနဲ႕) ဆိုသလုိ ျဖစ္ကုန္တယ္။ ျမိဳ႕က်က္သေရကို အ၀င္၀ကတည္းက ညစ္ပတ္ေစတယ္။ အက်ည္းတန္လွတယ္။

မေန႕က စစ္ေတြျမိဳ႕ ဘီလူးမေခ်ာင္း (ျမိဳ႕လည္ေခ်ာင္း)ကို ျပဳျပင္မယ္လို႕ ဖတ္လုိက္ရတယ္။ ေသခ်ာတယ္ဆိုရင္ အရမ္းေပ်ာ္စရာပါ။ ဒီေခ်ာင္းေလးဟာ ငယ္ငယ္တုန္းက က်ေနာ္တို႕ ငါးရွာခဲ့တဲ့ေနရာ။ အဲဒီတုန္းက sanitation လည္း ဂရုမစိုက္အားပဲ ေခ်ာင္းထဲဆင္းျပီး ငါးရွာခဲ့တဲ့ ေနရာ။ ဦးဥတၱမလမ္းေပၚက တံတားေလးနားမွာ ငယ္ငယ္တုန္းက ငါးရွာရင္ ၆ လက္မေလာက္ အရွည္ရွိတဲ့ “ငါးခေလး” (ဗမာလို ငါးက်ည္း လို႕ ေခၚမယ္ထင္တယ္။) ေတြကိုေတာင္ ေတြ႕ပါတယ္။ ပုဇြန္ေလးေတြကိုလည္း ေတြ႕တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ထိန္းသိမ္းမွဳမရွိေတာ့ ေခ်ာင္းက တိမ္ျပီး ေဘးနားက အိမ္ေတြမွာ အျမဲတမ္း ေရတက္ခံရတယ္။ ဒီတစ္ေခါက္ျပန္လို႕ ဦးဥတၱမလမ္းတံတားေလးကေန ျဖတ္ေတာ့ ေရမေတြ႕ပဲ ပလက္စတစ္ပံုႀကီးကိုသာ ေတြ႕ပါေတာ့တယ္။

မေလးရွားႏုိင္ငံ မလကၠာ ျမိဳ႕ (Malacca, ယခင္ ရခုိင္မင္းသား ေဒါင္းမာတင္ ေပၚတူဂီေရတပ္နဲ႕အတူ သြားလာေနခဲ့သည့္ ျမိဳ႕) ကို ေရာက္ျဖစ္တယ္။ ျမိဳ႕လည္ေခ်ာင္းကို ေသခ်ာထိန္းသိမ္းထားျပီး ခရီးသြားဧည့္သည္ေတြအတြက္ ဘုတ္ေလးစီးျပီး လည္လို႕ရေအာင္ လုပ္ထားတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တခ်ိဳ႕ျမိဳ႕ေတြ ဥပမာ - အင္ဒီယားနားပို႕လစ္ မွာ ဆိုရင္ တူးေျမာင္းေတာင္ တူးျပီး အပန္းေျဖေနရာအျဖစ္ သြားလာေနလို႕ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေပးထားတယ္။
သဘာ၀အလွအပေတြကို က်ေနာ္တို႕ႏုိင္ငံမွာလည္း ေသခ်ာထိန္းသိမ္းႏုိင္ရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းႏုိင္မလဲ။ အထူးသျဖင့္ ပလက္စတစ္အေျခအေနက အရမ္းဆိုးရြားေနတယ္။

သမုဒၵရာထဲမွာ Gyre လို႕ ေခၚတဲ့ ပတ္လည္စီးဆင္းေနတဲ့ ေရစီးေႀကာင္းေတြရွိတယ္။ လူေတြက စြန္႕ပစ္လိုက္တဲ့ Biodegradable မျဖစ္တဲ့ အရာေတြဟာ decompose မျဖစ္ပဲ ပင္လယ္သမုဒၵရာထဲမွာ ေ၀့လည္ေမွ်ာ္ေနႀကတယ္။ တခိ်ဳ႕က Plastic Ocean ပလက္စတစ္ သမုဒၵရာလို႕ေတာင္ ေခၚလာေနႀကတယ္။ ဟာ၀ုိင္ယီကြ်န္းဟာ အရမ္းလွပတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဟာ၀ုိင္ယီ ကြ်န္းရဲ႕ ေျမာက္ဘက္ သမုဒၵရာတစ္ေနရာမွာ ရွိတဲ့ Gyre ေလးတစ္ခုမွာ ပလက္စတစ္ အမွိဳက္ပံုႀကီးကိုက်ေတာ့ လူေတြက မျမင္ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနႀကတယ္လို႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးသမားေတြက ေ၀ဖန္ႀကတယ္။

ကုန္းတြင္းေနနဲ႕ သေဘၤာေတြေပၚက စြန္႕ပစ္လုိက္တဲ့ ပလက္စတစ္ေတြဟာ ေရေနသတၱ၀ါေတြကို လက္ရွိအေျခအေနမွာ ထိခုိက္ေနတယ္။ ပလက္စတစ္အစေလးေတြဟာ ေနအထိုးမွာ အေရာင္လက္ေတာ့ ငါးေတြက စားမိရာကေန ဆို႕ျပီး ေသတဲ့ ငါးေတြအမ်ားအျပားရွိတယ္။ တခါ ငါးေတြကို ငွက္ေတြက စားျပန္ေတာ့ ငွက္ေတြမွာလည္း ပလက္စတစ္ကို အစာမေႀကႏုိင္ပဲ ေသျပန္တယ္။

ဒီဘက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ပလက္စတစ္ကို အစားထိုးဖုိ႕ နည္းလမး္အခ်ိဳ႕ ရွိေနျပီ။ ဥပမာ - ေျပာင္း၊ ဂ်ံဳေတြမွာ ပါတဲ့ ကစီဓာတ္ေတြကို ဖယ္ယူျပီး အမွ်င္ရွည္ေလးေတြ လုပ္၊ ျပီးေတာ့ pellet အရြယ္ အေစ့ေလးေတြျဖစ္ေအာင္လုပ္ျပီး၊ ဇြန္းခရင္းေတြ စတဲ့ ပလက္စတစ္အစားထုိးပစၥည္းေတြကို ဖန္တီးေနႀကျပီ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက အဲဒီလိုအစားထိုးနည္းေတြ မရွိေလေသးေတာ့ သံုးတဲ့ပလက္စတစ္ေတြကို တတ္ႏုိင္သေလာက္ recycle လုပ္ဖို႕ လိုမယ္။ ျမိဳ႕ႏုိင္ငံေတြမွာ အက်ည္းတန္ေနတာေတြကို အစိုးရအပါအ၀င္ အားလံုး တက္ညီလက္ညီ ပူးေပါင္းေျဖရွင္းမွ ေတာ္ကာက်မယ္။ အျမဲတမ္းအစိုးရကို အျပစ္တင္ေနရံုနဲ႕လည္း မျပီးဘူး။ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ကလည္း စည္းကမ္းတက် စြန္႕ပစ္ဖို႕ လုိမယ္။ အစိုးရကလည္း အမွိဳက္သိမ္းစနစ္ကို ေကာင္းေကာင္းစီမံေပးဖို႕လုိမယ္။ လမ္းေပၚမပစ္ေအာင္ ျပည္သူပိုင္ေနရာေတြမွာ အမွိဳက္ပံုေတြ စီစဥ္ေပးထားဖို႕ လုိမယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြဟာ ဂရုဏာတရား ျပည့္တဲ့လူေတြပါ။ လူထုအေျချပဳအဖဲြ႕အစည္းေတြ မ်ားမ်ားဖဲြ႕ျပီး ပူးေပါင္းပါ၀င္ဖို႕ လုိလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေလးေတြရဲ႕ role က အေရးႀကီးတယ္။ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာတဲ့ လူေတြကလည္း ဘုရားေဆာက္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းပဲ လွဴရံုမဟုတ္ပဲ ကိုယ့္ျမိဳ႕ရြာအတြက္၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အတြက္လည္း လုပ္ခ်င္စိတ္ရွိတဲ့ လူေတြကို ကူညီေထာက္ပံ့ေပးရလိမ့္မယ္။ အက်ည္းတန္မွဳေတြကို ၀ုိင္း၀န္းရွင္းလင္းေပးႀကရင္ ကမာၻလွည့္ခရီးသြားဦးေရ တိုးပြားလာမွဳ စတဲ့ လူမွဳ၊ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အက်ိဳးခံစားခြင့္ေတြ ကို ျပန္လည္ခံစားလာႀကရမွာပါပဲ။

သန္႕ရွင္းတဲ့ လူ႕ေဘာင္ကို ၀ုိင္း၀န္းတည္ေဆာက္ႀကပါစို႕။ ။
ေက်ာ္ထူးေအာင္