"လူမင္း ေျပာတဲ့ Drugs, Depression, Daddy"

 

Yati Magazine

လူမင္း
Drugs

ကြၽန္ေတာ္နားလည္ထားတာေတာ့ Drugs ဆုိတာက ပံုမွန္စိတ္ျဖစ္တည္မႈကို ေျပာင္းလဲေစတတ္တယ္။ မူးယစ္ေစတတ္တယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ ေစတဲ့ ေဆးဝါးေတြ လို႔နားလည္ထားတယ္။ ေလာကမွာ Drugs ဆိုတာကို မေကာင္းဘူးဆို တာသိၾကပါတယ္။ ဒါကို တရားဥပေဒကေရာ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းကေရာ၊ အက်ဳိးျပဳစိတ္ဓာတ္ရွိတဲ့ ျပည္သူေတြကေရာ ဘယ္လိုပဲ တားဆီးဆီး ဘယ္ေလာက္ပဲပိတ္ပင္ပင္ Drugs ဆိုတာ လံုးဝေပ်ာက္သြားတယ္ဆိုတာမရွိဘူး။ တစ္မ်ဳိးမဟုတ္ တစ္မ်ဳိး အၿမဲအသစ္အဆန္းေတြ ေပၚေနတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ပေပ်ာက္ခဲ့တာမရွိဘူး။ ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဘယ္လိုဘက္က လွည့္ၿပီး တားဆီးႏိုင္မလဲေပါ့။ တကယ္သံုးစြဲေနတဲ့သူေတြကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္သံုးစြဲခ်င္ စိတ္ မရွိေအာင္လက္တည့္မစမ္းမိေအာင္ အသိပညာျပန္႔ပြားမႈအပိုင္းကေနပိုၿပီး ဖိဖိစီးစီးလုပ္ရလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီးတရားသေဘာအရ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ လူ႔ရဲ႕စိတ္ကိုက မေကာင္းမႈမွာ ေမြ႕ေပ်ာ္တယ္။ ဒီေတာ့ လူ႔ရဲ႕စိတ္ဓာတ္ခိုင္မာဖို႔လိုတယ္။ လူငယ္ေတြကို ဒီလို Drugs မွာ လက္တည့္မစမ္းမိေအာင္ ပညာမ်ားမ်ားေပးရမယ္။

ဒီလိုအရာက လက္တည့္စမ္းဖို႔၊ စမ္းသပ္ဖို႔ မလုပ္ သင့္တ့ဲအရာပါ။ အဓိကကေတာ့ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ႏိုင္ဖို႔လိုတယ္။ ဘယ္သူဘာေျပာေျပာကိုယ္ ကလက္တည့္ မစမ္းဖို႔လိုတယ္။ ကိုယ္မစမိရင္ ေနာက္ပိုင္း Drugs သံုးတာေၾကာင့္ျဖစ္လာမယ့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြကို မေတြ႕ရေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္မိသားစု ကိုယ့္ပတ္ဝန္း က်င္လည္း ဒီလို ဒုကၡေတြနဲ႔ မေတြ႕ရေတာ့ဘူး။ ေနာက္တစ္ဆင့္က ကိုယ္တိုင္လည္းမသံုးဘူး။ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္က လူေတြကိုလည္း မသံုးမိေအာင္ကိုယ္က ႀကိဳးစားႏိုင္ရမယ္။ အခုေခတ္ကာလက အဆံုး ဘက္ကို ေရြ႕လ်ားလာေနတာေလ။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြက Drugs ကို မစမိတဲ့သူကို လံုးဝမ စမိေအာင္ႀကိဳး စားေပးရသလို သူ႔ကိုစမိလို႔ စြဲသြားၿပီ။ Drugs ရဲ႕ ႏြံထဲနစ္သြားတဲ့သူ ေတြကိုလည္းျပန္ၿပီး ႐ုန္းထြက္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဘယ္လိုျဖစ္ေနလဲ ဆိုေတာ့ မူးယစ္ေဆးႏြံထဲနစ္ေနတဲ့သူေတြကိုဆိုရင္ ဖယ္ၾကဥ္ထားလိုက္ၾက တယ္။ အမွန္ကအဲဒီလိုမလုပ္ရဘူး။ သူ႔ကိုအဲဒီ ႏြံထဲက ထြက္ လာႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုကူညီေပးရ မလဲဆိုတာကို ႀကိဳးစားရမွာ။ အခုကြၽန္ေတာ္ သံတမန္အျဖစ္လုပ္ေနတဲ့ MANA အဖြဲ႕ဆိုရင္ ဒီလိုကူညီေပးေနတာပါ။ ေဆးစြဲေန၊ ဘိန္းစြဲေနတဲ့ သူေတြကို ဖမ္းဆီးဖို႔သတင္းေပးတဲ့အဖြဲ႕ မဟုတ္ပါဘူး။

မစရေသးတဲ့ သူေတြကို မစျဖစ္ေအာင္ ဒီႏြံထဲနစ္ေနတဲ့သူေတြကို ႐ုန္းထြက္ခ်င္လာေအာင္ ကူညီေနတဲ့အဖြဲ႕အစည္းပါ။ အဓိကကေတာ့ မူးယစ္ေဆးစြဲေနတဲ့သူေတြက ဒီႏြံထဲက ႐ုန္းထြက္ခ်င္စိတ္ ေဆးျဖတ္ခ်င္စိတ္ရွိလာဖို႔ပဲ လိုပါတယ္။ ဒီလိုလူေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္က ကူညီေပးရမယ္။ မူးယစ္ေဆး ဘယ္လိုေဆးကိုပဲ သံုးသံုး အမွန္ေတာ့ ဥပေဒအရ ၿငိစြန္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္တိုင္က ျဖတ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အခုဆိုရင္ ေဆးျဖတ္စခန္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဝက္ထီးကန္တို႔ ရြာသာႀကီးတို႔မွာ ျဖတ္လို႔ရပါတယ္။ ဒီေနရာေတြက ေကာင္းတဲ့ ဘက္ကို ေရာက္လာဖို႔ ကူညီေပးေနတဲ့ ေနရာေတြပါ။ တခ်ဳိ႕ကက်ေတာ့ ဒါေတြကို နားမလည္ေတာ့ နစ္သထက္နစ္ သြားၾကတဲ့သူေတြ ရွိပါတယ္။ ျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနမွန္ကို မိသားစု ကလည္း နားလည္ေပးရမယ္။ ေနာက္ၿပီး လူငယ္ေတြကို ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ေဆးလိပ္ မေသာက္ၾက ဖုိ႔ပါ။ ကြၽန္ေတာ္က လူငယ္အရြယ္ ေက်ာင္းသားဘဝကတည္းက ေဆးလိပ္ေသာက္ခဲ့တာပါ။ ကြၽန္ေတာ့္ဘဝနဲ႔ယွဥ္ၿပီး ေျပာတာပါ။ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ သူတိုင္းကေတာ့ မူးယစ္ေဆး သံုးၾက စြဲၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ မူးယစ္ေဆး ေတြရဲ႕အစကေတာ့ ေဆးလိပ္ကလို႔ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ လူငယ္တစ္ေယာက္က ဆက္စပ္ၿပီး ေဆးေျခာက္တို႔၊ ဘိန္းမည္းတို႔အစံုပဲ ရပ္ကြက္ေတြ ကူးသြားႏိုင္တယ္။ အစကတည္းက ေဆးလိပ္မေသာက္ရင္ ဒီလိုရပ္ကြက္ေတြကို ကူးသြားမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ မဆက္စပ္မိေတာ့ ဘူးေပါ့။

က်န္းမာေရးအရေျပာရရင္လည္း ေဆးလိပ္ကဆိုးပါတယ္။ လူအမ်ားက အရက္ ေသာက္ရင္ က်န္းမာေရးထိခိုက္မယ္လို႔ ေျပာၾက တယ္။ အမွန္က ေဆးလိပ္ကအရက္ ထက္ပိုၿပီး က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစတာပါ။ ေဆးလိပ္စြဲတာ က အရက္ထက္ပိုဆိုးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ကိုယ္ေတြရဲ႕ လက္တစ္ ကမ္းမွာရွိ တယ္။ ေဆးလိပ္တို႔ မီးျခစ္တို႔ ဆိုတာ လက္တစ္ကမ္းမွာပဲေလ။ ေသြးသားဆႏၵ အရလည္း နီကိုတင္းကစြဲလမ္းေစတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူရဲ႕ အက်င့္က လည္း စြဲတတ္တယ္။ ဥပမာ – လက္ဖက္ရည္ေသာက္ၿပီးတာနဲ႔ ေဆးလိပ္ေသာက္ ရမယ္ဆိုတာမ်ဳိးေပါ့။ အဲဒီလိုအက်င့္က စြဲတတ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ေဆးလိပ္ ကေသာက္မိရင္ ျဖတ္ ဖို႔ခက္တတ္ၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ေက်ာင္းသားဘဝကတည္းက ေဆးလိပ္ ခဏခဏ ျဖတ္ဖူးတယ္။ ႏွစ္လသံုးလေလာက္ ျပတ္လုိက္ ျပန္ေသာက္လိုက္နဲ႔ပဲ။ မွတ္မွတ္ရရ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ ၆၄ ႏွစ္ေျမာက္ေမြးေန႔မွာ အမွတ္ တရျဖတ္ဖူးတယ္။ အဲဒီတုန္းက အေမစု မလြတ္ ေသးဘူး။ အဲဒါက သံုးႏွစ္ေလာက္ ျပတ္သြားတယ္။ သမီးေလး မေမြးခင္အထိေပါ့။

အိမ္ေထာင္က်ၿပီး ကေလးမရတဲ့ အိမ္ေထာင္ရွင္ေတြကို ကြၽန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာက ေဆးလိပ္ျဖတ္တာက ကေလးရဖို႔ အခြင့္အလမ္းရွိပါတယ္လုိ႔။ ကြၽန္ေတာ္ဆိုရင္ အဲဒီလို ေဆးလိပ္ကို သံုးႏွစ္ျဖတ္လိုက္ေတာ့ သားေလးကို သဘာဝအတိုင္းရခဲ့တယ္။ ေနာက္ ေတာ့ ျပန္ေသာက္ျဖစ္ၿပီး ဒီႏွစ္ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ ေန႔မွာ ျပန္ျဖတ္တယ္။ ဒီတစ္ခါေတာ့ တစ္သက္လံုး ျပန္မေသာက္ေတာ့ဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ျဖတ္တာ။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ခ်င္တဲ့သူကို ကြၽန္ေတာ္ အႀကံေပး ခ်င္တာက ေဆးလိပ္ျဖတ္ဖို႔ဆိုရင္ တျခားဘာမွ အစားမထုိးပါနဲ႔။ ဥပမာ-ကြမ္းစားတာတို႔ ပီေက ဝါးတာတို႔၊ ေဆးလိပ္အတုေသာက္တာတို႔ေတြ မလုပ္ပါနဲ႔။ အဲဒီလိုအစားထိုးေလ ဒီေဆးလိပ္ကို မေမ့ဘဲပိုၿပီး သတိရေလေလပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ေဆးလိပ္ ျဖတ္ကတည္းက ေဆးလိပ္ဘူးနဲ႔မီးျခစ္ကို ကြၽန္ေတာ့္ေဘးမွာထားတယ္။ ရွိေနရဲ႕နဲ႔ မေသာက္ မိေအာင္ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ထိန္းတယ္။ ဘာနဲ႔ မွလည္း အစားမထိုးဘူး။ ၿပီးေတာ့ အခ်ိန္စုတယ္။ ကိုယ္က မနက္ကစၿပီး မေသာက္ဘူး။ ေန႔လယ္ ေရာက္ၿပီဆိုရင္ ‘ေၾသာ္ ငါေန႔တစ္ပိုင္း’ ရသြားၿပီ။ ညေနေရာက္ေတာ့ ငါဒီေန႔ ေဆးလိပ္မေသာက္ ဘူး။ တစ္ရက္၊ ႏွစ္ရက္၊ အဲဒီလိုနဲ႔ အခ်ိန္စုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ဒီေန႔ ေဆးလိပ္ျဖတ္ ခ်င္ရင္ အခုပဲစၿပီးျဖတ္ ေနာက္ၿပီး ဘာမွ အစားမထိုးပါနဲ႔။ စိတ္ကိုထိန္းႏိုင္ရင္ ျပတ္ပါတယ္လို႔။

Depression

Depression ဆိုတာ စိတ္က်ေဝဒနာလို႔ ေျပာမွာေပါ့။ ဒီေရာဂါရဲ႕လကၡဏာေတြကို လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက မသိၾကဘူး။ ဒီေရာဂါျဖစ္ရင္ ပံုမွန္ထက္ပိုၿပီး အစားအေသာက္စားတာ။ မစားေတာ့တာ ပံုမွန္ထက္ပိုၿပီး အိပ္တာ။ မအိပ္တာ ဒါမ်ဳိးေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ ဒါက “D” ဝင္တာရဲ႕ အစပဲ။ ပတ္ဝန္းက်င္ကေနေရွာင္ၿပီး တစ္ေယာက္ တည္းေနတာ။ ဒါေတြက Depression ပဲ။ စိတ္က်ေဝဒနာရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို လူေတြက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိထားဖို႔လိုမယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။ Depression ဝင္တာက ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္အလိုမက်မႈက စတာပါပဲ။ ဥပမာ-ေအာင္ျမင္တဲ့ အႏုပညာရွင္ေတြက ပိုၿပီး Depression ျဖစ္တတ္တယ္။ Care လုပ္တဲ့သူမ်ားတယ္။ “C” မ်ားခဲ့ရင္ “D” ပိုဝင္တာေပါ့။ တစ္ခ်ိန္က်ေတာ့ ကိုယ့္ေအာင္ျမင္မႈေတြ ေလ်ာ့သြားေတာ့ ငါ့ကို ပရိသတ္က အားမေပးေတာ့ဘူးဆိုၿပီး “D” ဝင္ သြားတယ္။ Stress ေတြမ်ားရင္လည္း Depression ဝင္တယ္ၿပီးေတာ့ ေခတ္က ဆုတ္ေခတ္ေလ။ အရာရာက ဆုတ္ယုတ္ေနတာ။ သာသနာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ရာသီဥတုပဲျဖစ္ျဖစ္။ စားစရာေသာက္စရာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္ တုန္းက ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနဲ႔ ေနထိုင္လို႔ရတယ္။ အခု ေခတ္က ေနရာတိုင္းသတိထားေနရတယ္။ ပံုမွန္ ေသာက္ေနတဲ့ေရ၊ ပံုမွန္စားေနတဲ့ အစားအေသာက္ ဒါေတြအားလံုးကို သတိထားေနရတယ္။ အႏၲရာယ္ေပးေနတာေလ။ ေရ၊ ေျမ၊ ေလအားလုံးကို သတိထားေနရတယ္။ ဒီေတာ့ဒီေခတ္မွာက Depression ေတြက ပိုမ်ားလာတယ္။ စီးပြားေရးတို႔၊ လူမႈေရးတို႔၊ ပညာေရးတို႔ကလည္း ဒီေခတ္မွာ အရမ္းကိုယွဥ္ၿပိဳင္ လာတာကိုး။ ေနာက္ၿပီး အေရးႀကီးတာက Depression ဆိုတာ လူႀကီးမွာပဲျဖစ္တတ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။

ကေလးေလးေတြမွာလည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ ႏွလံုးသားႏုနယ္တဲ့ ကေလးေတြမွာ ဒီေရာဂါျဖစ္ရင္ပိုဆိုးတာေပါ့။ ဥပမာ – ကေလးႏွစ္ေယာက္ရွိတာမွာ မိဘက တစ္ေယာက္ ကိုေတာ့ လြန္လြန္ကဲကဲေတြ ဂ႐ုစိုက္ၿပီး က်န္တဲ့တစ္ ေယာက္ကို ဂ႐ုစိုက္မခံရတဲ့ ကေလးက “D” ဝင္သြားတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မိဘေတြက ကေလးေတြရဲ႕စိတ္ ကို နားလည္ေပးႏိုင္ရမယ္။ Depression မျဖစ္ေအာင္က တရားသေဘာရွိရမယ္။ တရားသေဘာကို နားလည္ထား ရင္ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းဆိုတာကို နားလည္ထားရင္ အရာရာကိုခံႏိုင္ၿပီး Depressionမျဖစ္ေတာ့ဘူး။ အလုပ္နဲ႔ပတ္သက္လာရင္လည္း Worry ေတြကို ေသခ်ာသံုးသပ္ၿပီး လုပ္ရမယ္။

Daddy

Daddy ဆိုတာအေဖေပါ့။ တျခားသူေတြ အတြက္ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္က ေတာ့ သားတစ္ေယာက္ဘဝျဖစ္တုန္းကလည္း ကိုယ့္ Daddy ရဲ႕ဦးေဆာင္မႈ လမ္းၫႊန္မႈေတြနဲ႔ ဒီလိုျဖစ္လာခဲ့ရတယ္။ ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ကအေဖရဲ႕ေမတၱာကို ဟိုးအနက္႐ႈိင္းဆံုးအထိ နားလည္ခဲ့ပါတယ္။ အခုကိုယ္ကိုယ္တိုင္ Daddy ဘဝေရာက္ေတာ့မွ အေဖရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို ထပ္တူ ခံစားႏိုင္တာပါ။ သားေနရာကေန အေဖ့ကို နားလည္တာထက္ အေဖ့ေနရာကေန အေဖ့ကို နားလည္ေတာ့မွ ပိုၿပီး တန္ဖိုးထားတတ္သြားတာ ပါ။ အေမ့ေမတၱာနဲ႔ အေဖ့ေမတၱာက သက္ေရာက္ပံုခ်င္းေတာ့ကြဲၾကတယ္။ အေဖပီသတဲ့ အေဖကိုပဲ ေျပာခ်င္တာပါ။ အေဖဆိုတဲ့သူတစ္ေယာက္ က တာဝန္ယူမႈဆိုတာလည္းရွိရမယ္ဗ်။ အေဖ ပီသတဲ့အေဖတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေမတၱာအင္အားက အေမ့ထက္ေတာ့ မနည္းႏိုင္ပါဘူး။ ေလာကႀကီးမွာ အေမကို ေဇာင္းပိုေပးၾကတာက။ မေကာင္းတဲ့ အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကေလးေမြးၿပီး ခ်က္ခ်င္းအမႈိက္ပံုမွာ စြန္႔ပစ္ခဲ့တဲ့သူပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အနည္းဆံုးေတာ့ သူကသူ႔ရဲ႕ဗိုက္ထဲမွာ ကိုးလလြယ္ဆယ္လဖြားဆိုတဲ့ ပဋိသေႏၶဒုကၡႀကီးကို ခံစားခဲ့ရတာေလ။ ဒီေတာ့ သားသမီးတိုင္းမွာ ဘယ္လိုအေမမ်ဳိးပဲျဖစ္ျဖစ္ အေမ့ေက်းဇူးက ရွိကို ရွိပါတယ္။ အေဖဆိုတာက်ေတာ့ တခ်ဳိ႕ကေသြးသားဆႏၵတစ္ခုေၾကာင့္ သေႏၶျဖစ္သြားခဲ့ေပမယ့္ သား၊ သမီးရလိုမႈဆႏၵလည္း မရွိဘူး။ ရေတာ့လည္း ေမတၱာ မေပးဘူး။ တာဝန္လည္း မယူခ်င္ၾကဘူးဆုိတဲ့ သူေတြရွိတယ္။ ဒါမ်ဳိးဆိုရင္ အေဖ ပီသတဲ့ အေဖမ်ဳိးမဟုတ္ဘူးေလ။

ကြၽန္ေတာ့္သားသမီးေတြအတြက္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က အသိတရားနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အေဖတစ္ေယာက္ပဲ ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ငယ္ငယ္ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ေခတ္တုန္းက ကြၽန္ေတာ္ ၁ဝ တန္းမွာ အေဖ က တုတ္နဲ႔႐ိုက္ၿပီးဆံုးမေနတုန္းပဲ။ ဒါက အဲဒီ ေခတ္က ပံုေပါ့။ အေၾကာက္တရားနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ တယ္။ အခုေခတ္မွာအဲဒီလိုမရေတာ့ဘူး။ သူတို႔ ကို အသိတရားနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မွ ရမယ့္ေခတ္ေလ။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ကို ဒါက ေကာင္းတယ္ ဒါက မေကာင္းဘူးဆိုတာကိုသိၿပီး ဆံုးျဖတ္ႏိုင္စြမ္းရွိ ေအာင္သြန္သင္ဖို႔ပါပဲ။

ၿဖိဳးစုပိုပို