မေမ့အပ္တဲ့ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း.... သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႈိင္း (၁၈၇၆ - ၁၉၆၄)
အမည္ရင္း - ေမာင္လြမ္းေမာင္
သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းကုိယ္ေရ
၁၈၈၃၊ ခုႏွစ္သား အ႐ြယ္တြင္ ဦးေလး ေတာ္စပ္သူ ဦးပဥၥင္း ဦးသီရိႏွင့္ အတူ မႏၱေလးၿမိဳ႕သုိ႕ လိုက္ပါ လာၿပီး ျမေတာင္ ေက်ာင္းတုိက္ ျမေတာင္ ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး၊ က်ီးသဲ ေလးထပ္ ပထမ ဆရာေတာ္ႀကီး (ျပန္ၾကားေရးႏွင့္ ျပည္သူ႕ ဆက္ဆံေရး ဦးစီး ဌာန - ႐ံုးခ်ဳပ္၊ စာတည္း အဖြဲ႕က စုေဆာင္း ျပဳစုတဲ့ ႏွစ္ဆယ္ ရာစု ျမန္မာ စာေရး ဆရာ မ်ားႏွင့္ စာစု စာရင္း၊ ပအႀကိမ္ထုတ္ ၂ဝဝ၃၊ ဧၿပီ) ထံတြင္ ကိုရင္ဝတ္ျဖင့္ ပညာ သင္ယူ ခဲ့သည္။ ရွင္အမည္ ပ႑ိတ။
၁၈၈၅ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ (၁၂၄၇ တန္ေဆာင္မုး လဆုတ္ ၈ ရက္) တြင္ သီေပါ ဘုရင္ႏွင့္ မိဖုရား ပါေတာ္မူသည့္ အန႒ာ႐ံု ျမင္ကြင္းကို 'စာေတာ္ဝန္ ဦးခဲ' ေက်ာင္း လက္ရန္း ေပၚမွ ျမင္ေတြခဲ့၊ ေၾကကြဲ မ်က္ရည္ က်ခဲ့သည္။ ထုိေန႕မွာပင္ စိတ္ပ်က္ၿပီး သပိတ္ တစ္လံုး သကၤန္း တစ္ထည္ႏွင့္ စစ္ကိုင္းဘက္ ေတာထြက္ခဲ့သည္။ စစ္ကုိင္း၊ မုံ႐ြာ၊ အလုံ၊ ေၾကးမုံ၊ ေခ်ာင္းဦး၊ ေမာင္းေထာင္၊ ဘုတလင္၊ ကနီ ေဒသ မ်ားသုိ႕ ေျခာက္ႏွစ္ခန္႕ လွည့္လည္ စာသင္ခဲ့သည္။ အဂၢိရတ္ ဖိုထိုးျခင္း ဝါသနာ ပါသည္။
၁၈၉၄ မွာ ဖခင္ ဦးစံဒြန္း ကြယ္လြန္ ခဲ့ၿပီး၊ အသက္ (၁၉) ႏွစ္ အ႐ြယ္တြင္ ရဟန္း ဘဝမွ လူဝတ္ လဲခဲ့သည္။ ၁၈၉၇ အသက္ ၂၂ အ႐ြယ္မွာ အစိုးရစစ္ ၇ တန္း စာေမးပြဲကို မံု႐ြာၿမိဳ႕ အလြတ္ ပညာ သင္ေက်ာင္းမွ ရဟန္း အမည္ ပ႑ိတျဖင့္ ဝင္ေရာက္ ေျဖဆုိ ေအာင္ျမင္ ခဲ့သည္။
၁၈၉၈ မွာ ေမာ္လၿမိဳင္သို႕ ေရာက္ၿပီး၊ 'ျမန္မာတိုင္း' သတင္းစာတြင္ ပ႑ိေလး ကေလာင္ အမည္ျဖင့္ ကဗ်ာမ်ား၊ စာမ်ား ေရးခဲ့သည္။ ၁၉ဝဝ မွာ ရန္ကုန္သို႕ ေရာက္လာၿပီး ဆူးေလ ဘုရားလမ္းရွိ 'ဇမၺဴ က်က္သေရ စာပံုႏွိပ္တုိက္' တြင္ စာစီ အျဖစ္ ဝင္လုပ္သည္။ ၁၉ဝ၃ ခုမွာ ရန္ကုန္ ၾကည့္ျမင္တုိင္ ငါးေၾကာ္ဖုိရပ္ေန ဆန္ စပါး ပြဲစား ဦးႏု၊ ေဒၚႏွင္း တုိ႕၏ သမီး ေဒၚရွင္ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ ဇမၺဴ က်က္သေရ စာပံုႏွိပ္တုိက္မွ တဆင့္ 'ရန္ကုန္တိုင္း သတင္းစာတုိက္' သို႕ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ လုပ္ကိုင္ကာ ဇတ္စာမ်ား ေရးသား ခဲ့သည္။ ၎ သတင္းစာ တိုက္မွ တဆင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ 'ျမန္မာတိုင္း' သတင္းစာတြင္ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ ျပန္ၿပီး၊ ပ႑ိေလး၊ ေမာင္သမာဓိ ကေလာင္ အမည္မ်ားျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသား ခဲ့သည္။ ေမာ္လၿမိဳင္ ရာဇဝင္ ဝတၴဳကုိ ေ႐ႊေတာင္ ေမာင္လြန္း အမည္ျဖင့္ ၁၉ဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ေရးသား ခဲ့သည္။ ၁၉ဝ၇ တြင္ 'ေမာ္လၿမိဳင္ နတ္လမ္းၫႊန္' ကို မေစာၫြန္႕ ဟူေသာ ကေလာင္ အမည္ျဖင့္ ေရးသား ခဲ့သည္။
၁၉ဝ၇ ခုမွာ ျမန္မာတိုင္း သတင္းစာ ရပ္နား ခဲ့သျဖင့္၊ ဟသၤာတၿမိဳ႕ 'အမရဝတီ ပံုႏွိပ္တိုက္' သို႕ စာျပဳ၊ စာျပင္ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ ေခတၲ ဝင္လုပ္ခဲ့ ေသးသည္။ ၁၉၁၁ ခု သူရိယ သတင္းစာ စတင္ ထုတ္ေဝ သည္ႏွင့္ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ တာဝန္ ယူၿပီး၊ ေခါင္းႀကီးႏွင့္ ဘုန္းႀကီးပ်ံ ဒီပနီကို ေရးသား ခဲ့သည္။
နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႕က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္၊ အမ်ဳိးသား ေရးစိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္ေသာ ဆရာႀကီးသည္ အမည္ ေရွ႕တြင္ မစၥတာ ထည့္ေခၚသည္ကုိ မႏွစ္ၿမိဳ႕ ႐ႈတ္ခ် လုိသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ၁၉၁၂ တြင္ 'သူရိယ သတင္းစာ' တြင္ ရက္ျခား ေရးသားေသာ ၾကာဋီကာ ေဆာင္းပါးမ်ား မွစ၍၊ မစၥတာ အမည္တပ္ ျမန္မာ မ်ားကုိ သိကၡာ ခ်ေသာ အားျဖင့္ ရာဇဝင္လာ အမည္ဆုိး တခု ျဖစ္ေသာ ဦးႀကီး၏ ခ်ဥ္ေပါင္ ႐ြက္သည္ ေမာင္မႈိင္း ဝတၴဳတြင္ လူ႐ႈပ္ လူေပြ လူယုတ္မာ အျဖစ္ ပါဝင္ေသာ ေမာင္မႈိင္း၏ အမည္ ေရွ႕တြင္ မစၥတာ တပ္၍ မိမိ ကေလာင္ အမည္ကုိ မစၥတာ မႈိင္းဟု စတင္ သုံးစဲြ ခဲ့သည္။
၁၉၁၄ မွာ ဇနီး ေဒၚရွင္ ကြယ္လြန္ခဲ့၊ သား သမီး ေလးဦး က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
၁၉၁၉ ခု၊ ဇူလိုင္လ ဝိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းခ်ဳပ္ႀကီးက ႀကီးမွဴး၍ ဦးပု၊ ဦးဘေဘႏွင့္ ဦးထြန္းရွိန္ တို႕ကို ဘိလပ္သို႕ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ လႊတ္၍ ဟုမၼ႐ူး အတြက္ အေရး ဆုိခိုင္းေသာ အခါ 'ၾသဒိႆ မတၴနာ ေလးခ်ဳိးႀကီး' ေရးသားၿပီး ေကာင္းခ်ီး ၾသဘာ ေပးခဲ့သည္။
၁၉၂၁ ခုႏွစ္တြင္ အမ်ဳိးသား ေကာလိပ္ ေပၚေပါက္ လာေသာ အခါ သူရိယ သတင္းစာ အယ္ဒီတာ အျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ၿပီး၊ အမ်ဳိသား ေကာလိပ္၌ ျမန္မာစာႏွင့္ ရာဇဝင္ ပါေမာကၡၡ အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။ ထုိႏွစ္တြင္ ေဂ်ာ့ဘုရင္ သားႀကီး ေဝလ မင္းသားအား ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳ ရတု ေရးေပးရန္ ဦးေမေအာက္က ပန္ၾကားရာ 'ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို ကၽြန္ျပဳသည့္ အဂၤလိပ္ ဘုရင္မ၏ ေျမးကို ခ်ီးက်ဴးေသာ စာ မေရးလို' ဟု ေျပာကာ ျငင္းပယ္ ခဲ့သည္။
၁၉၂၃ 'ျမန္မာ့ရီဗ်ဴး' ဂ်ာနယ္တြင္ ဘိုးဘိုးေအာင္ ကေလာင္ အမည္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးခဲ့သည္။ ဗဟန္း ေနရွင္နယ္ ေကာလိပ္ ပ်က္ေသာအခါ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းတြင္ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၂၇ မွာ 'ၿဗိတိသွ် ဘာမား မဂၢဇင္း' ေနာင္ 'ဓူဝံ မဂၢဇင္း' တြင္ ႀကီးမွဴး အုပ္ခ်ဳပ္သူ အျဖစ္ တာဝန္ယူ ခဲ့သည္။
၁၉၂၈ - ၂၉၊ ေတာပုန္းႀကီး စံဖဲ ႀကိဳးမိန္႕ က်သည့္ အမႈတြင္ အယူခံ ကိစၥ ဦးေဆာင္၍ ေဆာင္႐ြက္ ေပးခဲ့သည္။ ျမင္းၿခံေထာင္တြင္ စံဖဲကို သြားေရာက္ ေတြ႕ဆံု အားေပး ခဲ့သည္။ ၁၉၃ဝ ဆရာစံ ဦးေဆာင္သည့္ ေတာင္သူ လယ္သမား အေရးေတာ္ပံုႀကီးတြင္ သူရိယ သတင္းစာ၌ 'ဂဠဳန္ပ်ံ ဒီပနီ ဋီကာ' ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသား အားေပး ခဲ့သည္။ ၁၉၃၃ မွာ 'ေနရွင္နယ္' မဂၢဇင္းတြင္ ဝင္ေရာက္ ကူညီ ေဆာင္႐ြက္ ေပးခဲ့သည္။
၁၉၃၄၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၃ဝ ရက္၊ ၁၂၉၆ ခု တန္ဆာင္မုန္း လဆုတ္ ၁ဝ ရက္၊ တကၠသိုလ္ အမ်ဳိးသားေန႕ က်င္းပသည့္ အခမ္းအနားတြင္ သဘာပတိ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။ 'ဝၯကုဇိန သာသနနံ' အမည္ပါ သဘာပတိ မိန္႕ခြန္းကို ေျပာၾကား ခဲ့သည္။
၁၉၃၄ ခုႏွစ္၊ တုိ႕ ဗမာ အစည္းအ႐ုံး၏ ပထမ အႀကိမ္ သခင္ ကြန္ဖရင့္ႀကီးကို ေရနံေခ်ာင္းတြင္ က်င္းပေသာ အခါ အစည္းအ႐ံုး၏ နာယက အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္းကို လက္ခံ ခဲ့ၿပီး၊ ထုိမွစ၍ မစၥတာ ေမာင္မႈိင္း အမည္မွ သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႈိင္း အမည္သို႕ ေခၚတြင္ ေစရန္ ေၾကညာ ခဲ့သည္။
၁၉၃၅၊ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ 'ဟံသာ မဂၢဇင္း' တြင္ ပါေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း၏ ဆရာလြန္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ဆရာလြန္း၏ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း လက္မွတ္ ေရးထိုး ခဲ့သည္။
၁၉၃၆၊ ဇြန္လ (၁၂၉၈ နယုန္ - ဝါဆို) ျမင္းၿခံ၊ ကိုးေဆာင္ ေက်ာင္းတိုက္ႀကီး အတြင္း၌ က်င္းပေသာ တုိ႕ ဗမာ အစည္းအ႐ံုး၏ ဒုတိယ အႀကိမ္ ညီလာခံသို႕ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။
၁၉၃၈၊ ဧၿပီလ ၂၂ ရက္တြင္ ပုသိမ္တြင္ တရား ေဟာရာ၌ 'လြတ္လပ္ေရးကို လက္ဝါးျဖင့္ ေတာင္းေန႐ံုႏွင့္ မရႏိုင္၊ သူပုန္ ထရမည္' ဟု ေဟာေျပာ ခဲ့သည္။
၁၉၃၉၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၄ ရက္၌ က်င္းပေသာ လူထု အစည္းအေဝးႀကီးတြင္ အရွင္းရွင္ စနစ္ကို ႐ူံ႕ခ် ခဲ့သည္။ ဧၿပီ ၆ - ၉ ရက္တြင္ သခင္ သိန္းေမာင္ အဖဲြ႕မွ ဦးစီး က်င္းပသည့္ တုိ႕ဗမာ အစည္းအ႐ံုး၏ စတုတၴ အႀကိမ္ ညီလာခံ က်င္းပရာ ေမာ္လၿမိဳင္သို႕ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ ဇြန္လ ၂၂ ရက္၊ ပုသိမ္တြင္ က်င္းပေသာ အစည္းအေဝး တစ္ခုတြင္ 'ၿဗိတိသွ် အစိုးရ ဒဏ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျမန္မာတို႕ ဆင္းရဲႏြမ္းပါး ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါး ျဖစ္ရသည္' ဟု တရား ေဟာခဲ့သည္။ ဇြန္လ ၂၇ ရက္၊ ငါးသိုင္းေခ်ာင္းသို႕ အသြား ပုသိမ္ ဘူတာ၌ ဆရာႀကီးအား ဆိုက္ကား သမား ေမာင္သန္းစိန္ ဆိုသူက တုတ္ျဖင့္ ႐ိုက္ခဲ့သည္။ ဇြန္လ ၂၈ ရက္ ပုသိမ္ ခ႐ိုင္ ရာဇဝတ္ တရားသူႀကီးက ဆရာႀကီးအား ႏွစ္လ တရား ေဟာျခင္း မျပဳရန္ တားျမစ္ ခဲ့သည္။ ဒီဇင္ဘာလ ၄ ရက္၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္၌ က်င္းပေသာ လူထု အစည္းအေဝးႀကီးတြင္ 'ဆုိရွယ္လစ္ ဝါဒသည္ ဗုဒၶ တရားေတာ္ႏွင့္ ညီၫြတ္သည္' ဟု ေဟာေျပာ ခဲ့သည္။
၁၉၄ဝ၊ ဇန္နဝါရီ ၁၃ - ၁၄ တြင္ က်င္းပေသာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေတာင္သူ လယ္သမား အစည္းအ႐ံုး ဒုတိယ ႏွစ္လည္ ညီလာခံတြင္ 'ၿဗိတိသွ် နယ္ခ်ဲ႕ စနစ္ကို တြန္းလွန္၍ ဆုိရွယ္လစ္ စနစ္' တည္ေဆာက္ရန္ တိုက္တြန္း ခဲ့သည္။
၁၉၄၁၊ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႕မွာ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈ၊ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႕က်င္ေရး လုပ္ေဆာင္မႈ က်ယ္ျပန္႕ လာေသာေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ် အစုိးရ၏ ရန္သူေတာ္ နံပါတ္ (၁) အျဖစ္ ေၾကညာျခင္း ခံခဲ့ ရသည္။ မႏၱေလးႏွင့္ ပဲခူး ညီလာခံသို႕ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။
၁၉၄၁ - ၄၂၊ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ် အစုိးရကုိ ေတာ္လွန္သည့္ ေျမေအာက္ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၃၊ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ေ႐ႊေတာင္ၾကား လမ္း၌ တပည့္မ်ားႏွင့္ အတူေနၿပီး၊ ဂိုဏ္းေပါင္းစံု သံဃာေတာ္မ်ား ညီၫြတ္ေရး အတြက္ သာသနာ့ အစည္းအ႐ံုးႀကီး ဖြဲ႕စည္းၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ၾကာမွ် ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။
၁၉၄၄ - ၄၅၊ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ ဆန္႕က်င္ေရး သမား အျဖစ္ ဂ်ပန္တုိ႕ လုိက္လံ ဖမ္းဆီး သျဖင့္ ထိန္ကုန္း႐ြာသို႕ တိမ္းေရွာင္ ခဲ့ရသည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ ႀကီးျပီးေသာ အခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႕ ျပန္လာၿပီး၊ တုိ႕ ဗမာ အစည္းအ႐ံုး ဌာနခ်ဳပ္ ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္သည့္ အခါ ဥကၠဌ အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း ခံရသည္။
၁၉၄၈ ခု၊ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္၊ ေ႐ႊတိဂံု ေစတီေတာ္ ေတာင္ဘက္ေစာင္းတန္း၌ ျပဳလုပ္ေသာ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ ဦးဝိစာရေန႕တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာယာေရး အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းၿပီး၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ စတင္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။
၁၉၅ဝ ဇန္နဝါရီ၊ လြတ္လပ္ေရးေန႕ ႏွစ္ပတ္လည္တြင္ 'အလကၤာ ေက်ာ္စြာဘြဲ႕' ကို အစိုးရမွ ခ်ီးျမႇင့္ ခဲ့သည္။
၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ကမႝာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ စတင္ ေဆာင္႐ြက္သည္။ ပီကင္း၌ က်င္းပေသာ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ ေဒသ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဖရင့္သို႕ တက္ေရာက္သည္။ ေမလ ၁ဝ - ၁၄ ရက္ေန႕ထိ ဂ်ဴဗလီေဟာတြင္ က်င္းပေသာ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ (ဗမာႏုိင္ငံ) က ဆရာႀကီးအား ဥကၠ႒ အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ ခဲ့သည္။
၁၉၅၃ တြင္ တ႐ုတ္ျပည္ မြန္ဂိုလီးယား၊ ဟန္ေဂရီ၊ ဆိုဗီယက္ ယူနီယံသို႕ ခရီး လွည့္သည္။
၁၉၅၄၊ ဒီဇင္ဘာ ၂ဝ ရက္ ေမာ္စကိုတြင္ က်င္းပသည့္ ကမာၻ႕ စတာလင္ဆု ေ႐ြးခ်ယ္ ေပးအပ္ေရး အဖြဲ႕ႀကီးက ဆရာႀကီးအား ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ အတြက္ 'ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စတာလင္ဆု' အပ္ႏွင္းရန္ ဆံုးျဖတ္ ခဲ့ဲသည္။ ၁၉၅၅ မတ္လ ၂၂ ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႕ ညေန ၅ နာရီခြဲ အခ်ိန္တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမ ေရွ႕၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စတာလင္ဆု ေပးအပ္ပြဲ က်င္းပၿပီး၊ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ စတာလင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုေပးေရး ေကာ္မတီ ဥကၠဌ မစၥတာ နီကိုေလ တီခိုေနာ့ (ဗ္) က ဆရာႀကီးအား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုလက္မွတ္ႏွင့္ ဆုေ႐ႊတံဆိပ္ အပ္ႏွင္း ခဲ့သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုတံဆိပ္ႏွင့္ အတူ ေငြသား ႐ူဘဲလ္ေငြ တသိန္း (အဲဒီအခ်ိန္က ေပါက္ေစ်း အရ ျမန္မာေငြ တသိန္း ႏွစ္ေသာင္း ငါးေထာင္ခန္႕) ရရွိသည္။ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႕မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးက တီခိုေနာ့ (ဗ္)ႏွင့္ ဆရာႀကီး တုိ႕ကို ဂုဏ္ျပဳ ဧည့္ခံပြဲ တရပ္ က်င္းပ ေပးခဲ့သည္။
၁၉၅၅ ဒီဇင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႕တြင္ ရန္ကုန္ ေထာင္ႀကီး အတြင္း က်င္းပသည့္ စာဆုိေတာ္ေန႕ အခမ္းအနားသို႕ တက္ေရာက္ အကန္ေတာ့ ခံသည္။ ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္ေန႕တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ အိမ္ေတာ္တြင္ က်င္းပသည့္ ထမင္းစားပြဲတြင္ ဗမာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ ဥကၠဌ အေနျဖင့္ ဆိုဗီယက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘူဂနင္ႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ ပထမ အတြင္းေရးမွဴး က႐ုရွက္ တုိ႕ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လက္ေဆာင္မ်ား ေပးအပ္ ခဲ့သည္။
၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အရပ္ရပ္သုိ႕ လွည့္လည္ၿပီး ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မ်ားကုိ ေဟာေျပာ ခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၈ ရက္ေန႕မွ စ၍ ၃ ရက္တိုင္ က်င္းပသည့္ မိုးညႇင္းၿမိဳ႕တြင္ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ (ဗမာႏိုင္ငံ) ၏ ကခ်င္ျပည္နယ္ ညီလာခံ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ မတ္ ၃ဝ ရက္ အိမ္ေတာ္ရာ (၁၄) စခန္း စရပ္ႀကီး၌ မႏၩေလး ေလးျပင္ေလးရပ္ ဆရာေတာ္ ၁၄၃ ပါးကို ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပန္ႀကားလႊာ တေစာင္ တင္ဆက္ ေလွ်ာက္ထားၿပီး ၾသဝါဒ ခံယူ ခဲ့သည္။
၁၉၅၇ တြင္ သီဟိုဠ္ႏွင့္ အိႏၵိယသို႕ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဖရင့္ အတြက္ သြားေရာက္ ခဲ့သည္။
၁၉၆ဝ ၾသဂုတ္လ ၁ဝ ရက္တြင္ အေရွ႕ဂ်ာမနီ ဟမ္းဘတ္ တကၠသုိလ္က ဆရာႀကီးအား ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပညာ ပါရဂူ (ေဒါက္တာဘြဲ႕) အပ္ႏွင္း ဂုဏ္ျပဳ ခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီသို႕ ေဆးကု သြားခဲ့သည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ စ၍ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ စာေရးဆရာ သမဂၢ၏ နာယကႀကီး အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။
၁၉၆၃ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္၊ ညေန ၄ နာရီမွာ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမတြင္ က်င္းခသည့္ ဟီ႐ိုရွီးမားေန႕ အခမ္းအနားသို႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ ဥကၠဌ အေနျဖင့္ သဝဏ္လႊာ ေပးပို႕ ခဲ့သည္။
ျပည္သူ႕ သမုိင္း အလ်ဥ္တြင္ ပါဝင္ ခဲ့ေသာ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႕က်င္ေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီး၊ စာေပ ဖခင္ႀကီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႈိင္းသည္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္႐ြက္ ရင္းျဖင့္ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ၂၃ ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႕ နံနက္ ၁ နာရီခြဲတြင္ လူႀကီး ေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီး၏ စ်ာပနအတြက္ အာဏာသိမ္း ေနဝင္း စစ္အုပ္စုက ပထမ က်ပ္ေငြ တစ္ေသာင္း၊ ေနာက္ထပ္ က်ပ္ေငြ ၅ ေထာင္၊ စုစုေပါင္း က်ပ္ေငြ တေသာင္းခြဲ ကူညီခဲ့သည္။ သတင္းစာ တိုက္မ်ားက ေန၍ ဆရာႀကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း စ်ာပန ရံပံုေငြ ဖြင့္ခဲ့သည္။ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္၊ ညေန ၅ နာရီတြင္ ဆရာႀကီး၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကို စမ္းေခ်ာင္း ခ်မ္းသာလမ္း ေနအိမ္မွ ေန၍ စမ္းေခ်ာင္း ပဒုမၼာ ကြင္းရွိ အာဏာသိမ္း စစ္အုပ္စု ေဆာက္ေပးသည့္ မ႑ပ္သို႕ ေ႐ႊ႕ေျပာင္း ခဲ့သည္။ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္၊ ေန႕႔လည္ ၂ နာရီ အခ်ိန္မွာ ဆရာႀကီး ႐ုပ္ကလာပ္ကို စမ္းေခ်ာင္း မ႑ပ္မွ ေ႐ႊတိဂံု ဘုရားလမ္းရွိ ကန္ေတာ္မင္ ပန္းၿခံသို႕ ပို႕ေဆာင္ ဂူသြင္း ခဲ့သည္။
ဆရာႀကီး ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ သားသမီး ႏွစ္ေယာက္၊ ေျမး ၁၅ ေယာက္၊ ျမစ္ ၆၁ ေယာက္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
အမည္ရင္း - ေမာင္လြမ္းေမာင္
သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းကုိယ္ေရ
၁၈၈၃၊ ခုႏွစ္သား အ႐ြယ္တြင္ ဦးေလး ေတာ္စပ္သူ ဦးပဥၥင္း ဦးသီရိႏွင့္ အတူ မႏၱေလးၿမိဳ႕သုိ႕ လိုက္ပါ လာၿပီး ျမေတာင္ ေက်ာင္းတုိက္ ျမေတာင္ ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး၊ က်ီးသဲ ေလးထပ္ ပထမ ဆရာေတာ္ႀကီး (ျပန္ၾကားေရးႏွင့္ ျပည္သူ႕ ဆက္ဆံေရး ဦးစီး ဌာန - ႐ံုးခ်ဳပ္၊ စာတည္း အဖြဲ႕က စုေဆာင္း ျပဳစုတဲ့ ႏွစ္ဆယ္ ရာစု ျမန္မာ စာေရး ဆရာ မ်ားႏွင့္ စာစု စာရင္း၊ ပအႀကိမ္ထုတ္ ၂ဝဝ၃၊ ဧၿပီ) ထံတြင္ ကိုရင္ဝတ္ျဖင့္ ပညာ သင္ယူ ခဲ့သည္။ ရွင္အမည္ ပ႑ိတ။
၁၈၈၅ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ (၁၂၄၇ တန္ေဆာင္မုး လဆုတ္ ၈ ရက္) တြင္ သီေပါ ဘုရင္ႏွင့္ မိဖုရား ပါေတာ္မူသည့္ အန႒ာ႐ံု ျမင္ကြင္းကို 'စာေတာ္ဝန္ ဦးခဲ' ေက်ာင္း လက္ရန္း ေပၚမွ ျမင္ေတြခဲ့၊ ေၾကကြဲ မ်က္ရည္ က်ခဲ့သည္။ ထုိေန႕မွာပင္ စိတ္ပ်က္ၿပီး သပိတ္ တစ္လံုး သကၤန္း တစ္ထည္ႏွင့္ စစ္ကိုင္းဘက္ ေတာထြက္ခဲ့သည္။ စစ္ကုိင္း၊ မုံ႐ြာ၊ အလုံ၊ ေၾကးမုံ၊ ေခ်ာင္းဦး၊ ေမာင္းေထာင္၊ ဘုတလင္၊ ကနီ ေဒသ မ်ားသုိ႕ ေျခာက္ႏွစ္ခန္႕ လွည့္လည္ စာသင္ခဲ့သည္။ အဂၢိရတ္ ဖိုထိုးျခင္း ဝါသနာ ပါသည္။
၁၈၉၄ မွာ ဖခင္ ဦးစံဒြန္း ကြယ္လြန္ ခဲ့ၿပီး၊ အသက္ (၁၉) ႏွစ္ အ႐ြယ္တြင္ ရဟန္း ဘဝမွ လူဝတ္ လဲခဲ့သည္။ ၁၈၉၇ အသက္ ၂၂ အ႐ြယ္မွာ အစိုးရစစ္ ၇ တန္း စာေမးပြဲကို မံု႐ြာၿမိဳ႕ အလြတ္ ပညာ သင္ေက်ာင္းမွ ရဟန္း အမည္ ပ႑ိတျဖင့္ ဝင္ေရာက္ ေျဖဆုိ ေအာင္ျမင္ ခဲ့သည္။
၁၈၉၈ မွာ ေမာ္လၿမိဳင္သို႕ ေရာက္ၿပီး၊ 'ျမန္မာတိုင္း' သတင္းစာတြင္ ပ႑ိေလး ကေလာင္ အမည္ျဖင့္ ကဗ်ာမ်ား၊ စာမ်ား ေရးခဲ့သည္။ ၁၉ဝဝ မွာ ရန္ကုန္သို႕ ေရာက္လာၿပီး ဆူးေလ ဘုရားလမ္းရွိ 'ဇမၺဴ က်က္သေရ စာပံုႏွိပ္တုိက္' တြင္ စာစီ အျဖစ္ ဝင္လုပ္သည္။ ၁၉ဝ၃ ခုမွာ ရန္ကုန္ ၾကည့္ျမင္တုိင္ ငါးေၾကာ္ဖုိရပ္ေန ဆန္ စပါး ပြဲစား ဦးႏု၊ ေဒၚႏွင္း တုိ႕၏ သမီး ေဒၚရွင္ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ ဇမၺဴ က်က္သေရ စာပံုႏွိပ္တုိက္မွ တဆင့္ 'ရန္ကုန္တိုင္း သတင္းစာတုိက္' သို႕ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ လုပ္ကိုင္ကာ ဇတ္စာမ်ား ေရးသား ခဲ့သည္။ ၎ သတင္းစာ တိုက္မွ တဆင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ 'ျမန္မာတိုင္း' သတင္းစာတြင္ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ ျပန္ၿပီး၊ ပ႑ိေလး၊ ေမာင္သမာဓိ ကေလာင္ အမည္မ်ားျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသား ခဲ့သည္။ ေမာ္လၿမိဳင္ ရာဇဝင္ ဝတၴဳကုိ ေ႐ႊေတာင္ ေမာင္လြန္း အမည္ျဖင့္ ၁၉ဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ေရးသား ခဲ့သည္။ ၁၉ဝ၇ တြင္ 'ေမာ္လၿမိဳင္ နတ္လမ္းၫႊန္' ကို မေစာၫြန္႕ ဟူေသာ ကေလာင္ အမည္ျဖင့္ ေရးသား ခဲ့သည္။
၁၉ဝ၇ ခုမွာ ျမန္မာတိုင္း သတင္းစာ ရပ္နား ခဲ့သျဖင့္၊ ဟသၤာတၿမိဳ႕ 'အမရဝတီ ပံုႏွိပ္တိုက္' သို႕ စာျပဳ၊ စာျပင္ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ ေခတၲ ဝင္လုပ္ခဲ့ ေသးသည္။ ၁၉၁၁ ခု သူရိယ သတင္းစာ စတင္ ထုတ္ေဝ သည္ႏွင့္ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ တာဝန္ ယူၿပီး၊ ေခါင္းႀကီးႏွင့္ ဘုန္းႀကီးပ်ံ ဒီပနီကို ေရးသား ခဲ့သည္။
နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႕က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္၊ အမ်ဳိးသား ေရးစိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္ေသာ ဆရာႀကီးသည္ အမည္ ေရွ႕တြင္ မစၥတာ ထည့္ေခၚသည္ကုိ မႏွစ္ၿမိဳ႕ ႐ႈတ္ခ် လုိသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ၁၉၁၂ တြင္ 'သူရိယ သတင္းစာ' တြင္ ရက္ျခား ေရးသားေသာ ၾကာဋီကာ ေဆာင္းပါးမ်ား မွစ၍၊ မစၥတာ အမည္တပ္ ျမန္မာ မ်ားကုိ သိကၡာ ခ်ေသာ အားျဖင့္ ရာဇဝင္လာ အမည္ဆုိး တခု ျဖစ္ေသာ ဦးႀကီး၏ ခ်ဥ္ေပါင္ ႐ြက္သည္ ေမာင္မႈိင္း ဝတၴဳတြင္ လူ႐ႈပ္ လူေပြ လူယုတ္မာ အျဖစ္ ပါဝင္ေသာ ေမာင္မႈိင္း၏ အမည္ ေရွ႕တြင္ မစၥတာ တပ္၍ မိမိ ကေလာင္ အမည္ကုိ မစၥတာ မႈိင္းဟု စတင္ သုံးစဲြ ခဲ့သည္။
၁၉၁၄ မွာ ဇနီး ေဒၚရွင္ ကြယ္လြန္ခဲ့၊ သား သမီး ေလးဦး က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
၁၉၁၉ ခု၊ ဇူလိုင္လ ဝိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းခ်ဳပ္ႀကီးက ႀကီးမွဴး၍ ဦးပု၊ ဦးဘေဘႏွင့္ ဦးထြန္းရွိန္ တို႕ကို ဘိလပ္သို႕ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ လႊတ္၍ ဟုမၼ႐ူး အတြက္ အေရး ဆုိခိုင္းေသာ အခါ 'ၾသဒိႆ မတၴနာ ေလးခ်ဳိးႀကီး' ေရးသားၿပီး ေကာင္းခ်ီး ၾသဘာ ေပးခဲ့သည္။
၁၉၂၁ ခုႏွစ္တြင္ အမ်ဳိးသား ေကာလိပ္ ေပၚေပါက္ လာေသာ အခါ သူရိယ သတင္းစာ အယ္ဒီတာ အျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ၿပီး၊ အမ်ဳိသား ေကာလိပ္၌ ျမန္မာစာႏွင့္ ရာဇဝင္ ပါေမာကၡၡ အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။ ထုိႏွစ္တြင္ ေဂ်ာ့ဘုရင္ သားႀကီး ေဝလ မင္းသားအား ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳ ရတု ေရးေပးရန္ ဦးေမေအာက္က ပန္ၾကားရာ 'ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို ကၽြန္ျပဳသည့္ အဂၤလိပ္ ဘုရင္မ၏ ေျမးကို ခ်ီးက်ဴးေသာ စာ မေရးလို' ဟု ေျပာကာ ျငင္းပယ္ ခဲ့သည္။
၁၉၂၃ 'ျမန္မာ့ရီဗ်ဴး' ဂ်ာနယ္တြင္ ဘိုးဘိုးေအာင္ ကေလာင္ အမည္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးခဲ့သည္။ ဗဟန္း ေနရွင္နယ္ ေကာလိပ္ ပ်က္ေသာအခါ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းတြင္ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၂၇ မွာ 'ၿဗိတိသွ် ဘာမား မဂၢဇင္း' ေနာင္ 'ဓူဝံ မဂၢဇင္း' တြင္ ႀကီးမွဴး အုပ္ခ်ဳပ္သူ အျဖစ္ တာဝန္ယူ ခဲ့သည္။
၁၉၂၈ - ၂၉၊ ေတာပုန္းႀကီး စံဖဲ ႀကိဳးမိန္႕ က်သည့္ အမႈတြင္ အယူခံ ကိစၥ ဦးေဆာင္၍ ေဆာင္႐ြက္ ေပးခဲ့သည္။ ျမင္းၿခံေထာင္တြင္ စံဖဲကို သြားေရာက္ ေတြ႕ဆံု အားေပး ခဲ့သည္။ ၁၉၃ဝ ဆရာစံ ဦးေဆာင္သည့္ ေတာင္သူ လယ္သမား အေရးေတာ္ပံုႀကီးတြင္ သူရိယ သတင္းစာ၌ 'ဂဠဳန္ပ်ံ ဒီပနီ ဋီကာ' ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသား အားေပး ခဲ့သည္။ ၁၉၃၃ မွာ 'ေနရွင္နယ္' မဂၢဇင္းတြင္ ဝင္ေရာက္ ကူညီ ေဆာင္႐ြက္ ေပးခဲ့သည္။
၁၉၃၄၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၃ဝ ရက္၊ ၁၂၉၆ ခု တန္ဆာင္မုန္း လဆုတ္ ၁ဝ ရက္၊ တကၠသိုလ္ အမ်ဳိးသားေန႕ က်င္းပသည့္ အခမ္းအနားတြင္ သဘာပတိ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။ 'ဝၯကုဇိန သာသနနံ' အမည္ပါ သဘာပတိ မိန္႕ခြန္းကို ေျပာၾကား ခဲ့သည္။
၁၉၃၄ ခုႏွစ္၊ တုိ႕ ဗမာ အစည္းအ႐ုံး၏ ပထမ အႀကိမ္ သခင္ ကြန္ဖရင့္ႀကီးကို ေရနံေခ်ာင္းတြင္ က်င္းပေသာ အခါ အစည္းအ႐ံုး၏ နာယက အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္းကို လက္ခံ ခဲ့ၿပီး၊ ထုိမွစ၍ မစၥတာ ေမာင္မႈိင္း အမည္မွ သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႈိင္း အမည္သို႕ ေခၚတြင္ ေစရန္ ေၾကညာ ခဲ့သည္။
၁၉၃၅၊ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ 'ဟံသာ မဂၢဇင္း' တြင္ ပါေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း၏ ဆရာလြန္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ဆရာလြန္း၏ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း လက္မွတ္ ေရးထိုး ခဲ့သည္။
၁၉၃၆၊ ဇြန္လ (၁၂၉၈ နယုန္ - ဝါဆို) ျမင္းၿခံ၊ ကိုးေဆာင္ ေက်ာင္းတိုက္ႀကီး အတြင္း၌ က်င္းပေသာ တုိ႕ ဗမာ အစည္းအ႐ံုး၏ ဒုတိယ အႀကိမ္ ညီလာခံသို႕ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။
၁၉၃၈၊ ဧၿပီလ ၂၂ ရက္တြင္ ပုသိမ္တြင္ တရား ေဟာရာ၌ 'လြတ္လပ္ေရးကို လက္ဝါးျဖင့္ ေတာင္းေန႐ံုႏွင့္ မရႏိုင္၊ သူပုန္ ထရမည္' ဟု ေဟာေျပာ ခဲ့သည္။
၁၉၃၉၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၄ ရက္၌ က်င္းပေသာ လူထု အစည္းအေဝးႀကီးတြင္ အရွင္းရွင္ စနစ္ကို ႐ူံ႕ခ် ခဲ့သည္။ ဧၿပီ ၆ - ၉ ရက္တြင္ သခင္ သိန္းေမာင္ အဖဲြ႕မွ ဦးစီး က်င္းပသည့္ တုိ႕ဗမာ အစည္းအ႐ံုး၏ စတုတၴ အႀကိမ္ ညီလာခံ က်င္းပရာ ေမာ္လၿမိဳင္သို႕ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ ဇြန္လ ၂၂ ရက္၊ ပုသိမ္တြင္ က်င္းပေသာ အစည္းအေဝး တစ္ခုတြင္ 'ၿဗိတိသွ် အစိုးရ ဒဏ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျမန္မာတို႕ ဆင္းရဲႏြမ္းပါး ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါး ျဖစ္ရသည္' ဟု တရား ေဟာခဲ့သည္။ ဇြန္လ ၂၇ ရက္၊ ငါးသိုင္းေခ်ာင္းသို႕ အသြား ပုသိမ္ ဘူတာ၌ ဆရာႀကီးအား ဆိုက္ကား သမား ေမာင္သန္းစိန္ ဆိုသူက တုတ္ျဖင့္ ႐ိုက္ခဲ့သည္။ ဇြန္လ ၂၈ ရက္ ပုသိမ္ ခ႐ိုင္ ရာဇဝတ္ တရားသူႀကီးက ဆရာႀကီးအား ႏွစ္လ တရား ေဟာျခင္း မျပဳရန္ တားျမစ္ ခဲ့သည္။ ဒီဇင္ဘာလ ၄ ရက္၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္၌ က်င္းပေသာ လူထု အစည္းအေဝးႀကီးတြင္ 'ဆုိရွယ္လစ္ ဝါဒသည္ ဗုဒၶ တရားေတာ္ႏွင့္ ညီၫြတ္သည္' ဟု ေဟာေျပာ ခဲ့သည္။
၁၉၄ဝ၊ ဇန္နဝါရီ ၁၃ - ၁၄ တြင္ က်င္းပေသာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေတာင္သူ လယ္သမား အစည္းအ႐ံုး ဒုတိယ ႏွစ္လည္ ညီလာခံတြင္ 'ၿဗိတိသွ် နယ္ခ်ဲ႕ စနစ္ကို တြန္းလွန္၍ ဆုိရွယ္လစ္ စနစ္' တည္ေဆာက္ရန္ တိုက္တြန္း ခဲ့သည္။
၁၉၄၁၊ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႕မွာ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈ၊ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႕က်င္ေရး လုပ္ေဆာင္မႈ က်ယ္ျပန္႕ လာေသာေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ် အစုိးရ၏ ရန္သူေတာ္ နံပါတ္ (၁) အျဖစ္ ေၾကညာျခင္း ခံခဲ့ ရသည္။ မႏၱေလးႏွင့္ ပဲခူး ညီလာခံသို႕ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။
၁၉၄၁ - ၄၂၊ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ် အစုိးရကုိ ေတာ္လွန္သည့္ ေျမေအာက္ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၃၊ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ေ႐ႊေတာင္ၾကား လမ္း၌ တပည့္မ်ားႏွင့္ အတူေနၿပီး၊ ဂိုဏ္းေပါင္းစံု သံဃာေတာ္မ်ား ညီၫြတ္ေရး အတြက္ သာသနာ့ အစည္းအ႐ံုးႀကီး ဖြဲ႕စည္းၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ၾကာမွ် ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။
၁၉၄၄ - ၄၅၊ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ ဆန္႕က်င္ေရး သမား အျဖစ္ ဂ်ပန္တုိ႕ လုိက္လံ ဖမ္းဆီး သျဖင့္ ထိန္ကုန္း႐ြာသို႕ တိမ္းေရွာင္ ခဲ့ရသည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ ႀကီးျပီးေသာ အခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႕ ျပန္လာၿပီး၊ တုိ႕ ဗမာ အစည္းအ႐ံုး ဌာနခ်ဳပ္ ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္သည့္ အခါ ဥကၠဌ အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း ခံရသည္။
၁၉၄၈ ခု၊ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္၊ ေ႐ႊတိဂံု ေစတီေတာ္ ေတာင္ဘက္ေစာင္းတန္း၌ ျပဳလုပ္ေသာ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ ဦးဝိစာရေန႕တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာယာေရး အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းၿပီး၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ စတင္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။
၁၉၅ဝ ဇန္နဝါရီ၊ လြတ္လပ္ေရးေန႕ ႏွစ္ပတ္လည္တြင္ 'အလကၤာ ေက်ာ္စြာဘြဲ႕' ကို အစိုးရမွ ခ်ီးျမႇင့္ ခဲ့သည္။
၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ကမႝာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ စတင္ ေဆာင္႐ြက္သည္။ ပီကင္း၌ က်င္းပေသာ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ ေဒသ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဖရင့္သို႕ တက္ေရာက္သည္။ ေမလ ၁ဝ - ၁၄ ရက္ေန႕ထိ ဂ်ဴဗလီေဟာတြင္ က်င္းပေသာ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ (ဗမာႏုိင္ငံ) က ဆရာႀကီးအား ဥကၠ႒ အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ ခဲ့သည္။
၁၉၅၃ တြင္ တ႐ုတ္ျပည္ မြန္ဂိုလီးယား၊ ဟန္ေဂရီ၊ ဆိုဗီယက္ ယူနီယံသို႕ ခရီး လွည့္သည္။
၁၉၅၄၊ ဒီဇင္ဘာ ၂ဝ ရက္ ေမာ္စကိုတြင္ က်င္းပသည့္ ကမာၻ႕ စတာလင္ဆု ေ႐ြးခ်ယ္ ေပးအပ္ေရး အဖြဲ႕ႀကီးက ဆရာႀကီးအား ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ အတြက္ 'ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စတာလင္ဆု' အပ္ႏွင္းရန္ ဆံုးျဖတ္ ခဲ့ဲသည္။ ၁၉၅၅ မတ္လ ၂၂ ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႕ ညေန ၅ နာရီခြဲ အခ်ိန္တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမ ေရွ႕၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စတာလင္ဆု ေပးအပ္ပြဲ က်င္းပၿပီး၊ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ စတာလင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုေပးေရး ေကာ္မတီ ဥကၠဌ မစၥတာ နီကိုေလ တီခိုေနာ့ (ဗ္) က ဆရာႀကီးအား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုလက္မွတ္ႏွင့္ ဆုေ႐ႊတံဆိပ္ အပ္ႏွင္း ခဲ့သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုတံဆိပ္ႏွင့္ အတူ ေငြသား ႐ူဘဲလ္ေငြ တသိန္း (အဲဒီအခ်ိန္က ေပါက္ေစ်း အရ ျမန္မာေငြ တသိန္း ႏွစ္ေသာင္း ငါးေထာင္ခန္႕) ရရွိသည္။ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႕မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးက တီခိုေနာ့ (ဗ္)ႏွင့္ ဆရာႀကီး တုိ႕ကို ဂုဏ္ျပဳ ဧည့္ခံပြဲ တရပ္ က်င္းပ ေပးခဲ့သည္။
၁၉၅၅ ဒီဇင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႕တြင္ ရန္ကုန္ ေထာင္ႀကီး အတြင္း က်င္းပသည့္ စာဆုိေတာ္ေန႕ အခမ္းအနားသို႕ တက္ေရာက္ အကန္ေတာ့ ခံသည္။ ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္ေန႕တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ အိမ္ေတာ္တြင္ က်င္းပသည့္ ထမင္းစားပြဲတြင္ ဗမာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ ဥကၠဌ အေနျဖင့္ ဆိုဗီယက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘူဂနင္ႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ ပထမ အတြင္းေရးမွဴး က႐ုရွက္ တုိ႕ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လက္ေဆာင္မ်ား ေပးအပ္ ခဲ့သည္။
၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အရပ္ရပ္သုိ႕ လွည့္လည္ၿပီး ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မ်ားကုိ ေဟာေျပာ ခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၈ ရက္ေန႕မွ စ၍ ၃ ရက္တိုင္ က်င္းပသည့္ မိုးညႇင္းၿမိဳ႕တြင္ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ (ဗမာႏိုင္ငံ) ၏ ကခ်င္ျပည္နယ္ ညီလာခံ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ မတ္ ၃ဝ ရက္ အိမ္ေတာ္ရာ (၁၄) စခန္း စရပ္ႀကီး၌ မႏၩေလး ေလးျပင္ေလးရပ္ ဆရာေတာ္ ၁၄၃ ပါးကို ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပန္ႀကားလႊာ တေစာင္ တင္ဆက္ ေလွ်ာက္ထားၿပီး ၾသဝါဒ ခံယူ ခဲ့သည္။
၁၉၅၇ တြင္ သီဟိုဠ္ႏွင့္ အိႏၵိယသို႕ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဖရင့္ အတြက္ သြားေရာက္ ခဲ့သည္။
၁၉၆ဝ ၾသဂုတ္လ ၁ဝ ရက္တြင္ အေရွ႕ဂ်ာမနီ ဟမ္းဘတ္ တကၠသုိလ္က ဆရာႀကီးအား ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပညာ ပါရဂူ (ေဒါက္တာဘြဲ႕) အပ္ႏွင္း ဂုဏ္ျပဳ ခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီသို႕ ေဆးကု သြားခဲ့သည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ စ၍ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ စာေရးဆရာ သမဂၢ၏ နာယကႀကီး အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။
၁၉၆၃ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္၊ ညေန ၄ နာရီမွာ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမတြင္ က်င္းခသည့္ ဟီ႐ိုရွီးမားေန႕ အခမ္းအနားသို႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ ဥကၠဌ အေနျဖင့္ သဝဏ္လႊာ ေပးပို႕ ခဲ့သည္။
ျပည္သူ႕ သမုိင္း အလ်ဥ္တြင္ ပါဝင္ ခဲ့ေသာ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႕က်င္ေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီး၊ စာေပ ဖခင္ႀကီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႈိင္းသည္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္႐ြက္ ရင္းျဖင့္ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ၂၃ ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႕ နံနက္ ၁ နာရီခြဲတြင္ လူႀကီး ေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီး၏ စ်ာပနအတြက္ အာဏာသိမ္း ေနဝင္း စစ္အုပ္စုက ပထမ က်ပ္ေငြ တစ္ေသာင္း၊ ေနာက္ထပ္ က်ပ္ေငြ ၅ ေထာင္၊ စုစုေပါင္း က်ပ္ေငြ တေသာင္းခြဲ ကူညီခဲ့သည္။ သတင္းစာ တိုက္မ်ားက ေန၍ ဆရာႀကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း စ်ာပန ရံပံုေငြ ဖြင့္ခဲ့သည္။ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္၊ ညေန ၅ နာရီတြင္ ဆရာႀကီး၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကို စမ္းေခ်ာင္း ခ်မ္းသာလမ္း ေနအိမ္မွ ေန၍ စမ္းေခ်ာင္း ပဒုမၼာ ကြင္းရွိ အာဏာသိမ္း စစ္အုပ္စု ေဆာက္ေပးသည့္ မ႑ပ္သို႕ ေ႐ႊ႕ေျပာင္း ခဲ့သည္။ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္၊ ေန႕႔လည္ ၂ နာရီ အခ်ိန္မွာ ဆရာႀကီး ႐ုပ္ကလာပ္ကို စမ္းေခ်ာင္း မ႑ပ္မွ ေ႐ႊတိဂံု ဘုရားလမ္းရွိ ကန္ေတာ္မင္ ပန္းၿခံသို႕ ပို႕ေဆာင္ ဂူသြင္း ခဲ့သည္။
ဆရာႀကီး ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ သားသမီး ႏွစ္ေယာက္၊ ေျမး ၁၅ ေယာက္၊ ျမစ္ ၆၁ ေယာက္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။