ယဥ္ေက်းမႈဟူသည့္ စကားလံုးကို အနက္အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုရန္ကား အလြန္နက္နဲလွပါသည္။ ယဥ္ေေက်းမႈဟု ဆိုရာတြင္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၊ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၊ လူမ်ိဳးစုတစ္စုျခင္း အလိုက္ အတူတကြ လက္ခံက်င့္သံုးၾကေသာ၊ အစဥ္အဆက္က ဆင္းသက္လာေသာ၊ တန္ဖိုးမ်ား၊ ဓေလ့ထံုးတမ္း အစဥ္အလာမ်ား၊ ယံုၾကည္မႈမ်ား၊ သမိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ား၊ ပါးစပ္ရာဇဝင္မ်ားႏွင့္ ႐ိုးရာမ်ား၊ ေန႔စဥ္ လူေနမႈဘဝပံုစံမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ထြန္းလာသည့္ စဥ္းစားေတြးေခၚပံုမ်ား၊ အမူအက်င့္မ်ား မွသည္ စာေပ၊ အႏုပညာ၊ ဘာသာစကား၊ ကိုယ္ကြယ္ယံုၾကည္မႈမ်ား အထိ ပါဝင္ပတ္သက္ေနပါသည္။
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၊ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းကို ဆံုးျဖတ္ရာတြင္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဆင့္အတန္းကိုသာမက၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဆင့္အတန္းကိုပါ ထည့္သြင္းဆံုးျဖတ္ၾကပါသည္။ ျမန္မာဟူသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၃ဝဝဝ ခန္႔ကတည္းက ကိုယ္ပိုင္ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား၊ ဓေလ့ထံုးတမ္း စသည္မ်ားျဖင့္ စတင္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္သည္ကို သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားက သက္ေသျပေနပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သမိုင္းမွတ္တမ္း အစကတည္းကပင္ အစဥ္အဆက္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ ကူးလူးဆက္ဆံမႈမ်ားအရ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈပံုစံမ်ား၊ အႏုပညာပံုစံမ်ား၊ စာေပပံုစံမ်ား မွသည္ ယဥ္ေက်းမႈပံုစံမ်ားလည္း ကူးလူး စိမ့္ဝင္မႈမ်ား ရွိေနသည္ကိုကား ျငင္း၍မရႏိုင္ပါ။
ေရွးျမန္မာဘုရင္မ်ား လက္ထက္ကတည္းကပင္ လွပ်ိဳျဖဴမ်ား၏ ဝတ္စားဆင္ယဥ္မႈပံုစံမ်ား မွသည္ နန္းတြင္း ဝန္ႀကီးမ်ား၊ အမတ္မင္းမ်ား၏ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈပံုစံမ်ားအထိ တ႐ုပ္ ႏွင့္ အိႏၵိယ တို႔၏ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ ပံုစံမ်ား တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ပါဝင္ေနသလို ဂီတ၊ အႏုပညာတြင္ “ယိုးဒယား” စသည့္ ဂီတအမ်ိဳးအစား မ်ားသည္ အျခားေသာႏိုင္ငံမ်ားမွ ယဥ္ေက်းမႈပံုစံမ်ား အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ပါဝင္ေနသည္ သလို ျမန္မာစာေပအစ ရာဇကုမာရ္ ေက်ာက္စာကို ေရးသားခဲ့သည့္ ျမန္္မာအကၡရာမ်ားသည္ပင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ျပည္နယ္တစ္ခု ျဖစ္သည့္ ၾသရိသ ျပည္နယ္မွ တဆင့္ ကူးသန္းေရာင္း ေဖာက္ကားရန္ မြန္တို႔ဌာေန ရာမညတိုင္းသို႔ ေရာက္ရွိသူမ်ားထံမွ ရရွိခဲ့သည္ကို သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာလူမ်ိဳး သည္ပင္လွ်င္ မူလမ်ိဳးရင္းကို စစ္ၾကည့္လွ်င္ Neroid ဟုေခၚေသာ အသားမည္းလူမ်ိဳး၊ Europoid ဟုေခၚေသာ အသားျဖဳလူမ်ိဳး၊ Mongoloid ဟုေခၚေသာ အသားဝါလူမ်ိဳး ဟူသည့္ ကမၻာေပၚရွိ မ်ိဳးႏြယ္စုႀကီး (၃) ခုအနက္မွ Mongoloid မ်ိဳးႏြယ္စုတြင္ ပါဝင္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ အျခားေသာ Mongoloid မ်ိဳးႏြယ္စုဝင္မ်ား ျဖစ္သည့္ ယိုးဒယား၊ ကေမၻာဒီယား၊ သီရိလကၤာ အစရွိသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားအျပင္ အေရွ႕ အာရွ တစ္ခုလံုး သာမက အေမရိက တိုက္ရွိ Red Indian မ်ား အားလံုးတို႔သည္ မ်ိဳးရင္းတူသည့္အတြက္ အခ်ိဳ႕ေသာ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား တိုက္႐ိုက္တူညီသည္မ်ား ရွိသလို၊ တစိတ္တစ္ပိုင္း ပါဝင္ ပတ္သက္ေနသည္မ်ားကိုလည္း ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။
ေခတ္အဆက္ဆက္အလိုက္ ယဥ္ေက်းမႈပံုစံမ်ားသည္ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲ လာသည္ကိုလည္း မည္သူမွ မျငင္းႏိုင္ပါ။ ယေန႔ေခတ္တြင္ “ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ” ဟုဆိုလွ်င္ မည္သည့္စံႏႈန္းျဖင့္တိုင္းတာ ၾကမည္နည္း ရြာႀကီးတစ္ရြာကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည့္ ယေန႔ကမၻာႀကီးတြင္ ကမၻာအႏွံအျပား ႏိုင္ငံအသီးသီး၊ လူမ်ိဳးအသီးသီးတို႔သည္ ကူးလူးဆက္ဆံေနသည့္ အတြက္ ယဥ္ေက်းမႈပံုစံမ်ား ကူးလူးဆက္ဆံမည္ကိုကား မည္သူမွ ျငင္းႏိုင္မည္ မထင္ပါ။ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ျခင္းမွသည္ ႏိုင္ငံတစ္ခု အထိ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းကို ၾကည့္လွ်င္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဝတ္စားဆင္ယဥ္မႈ တစ္ခုတည္းကို ၾကည့္႐ုံျဖင့္ လံုေလာက္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈဟူသည္ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျခင္း၏ ရာသီဥတုပံုစံမ်ား အေပၚတြင္လည္း အတိုင္းအတာ တစ္ခု အထိမူတည္ေနပါသည္။
ကမၻာ့ရြာႀကီးတြင္ ႏိုင္ငံအသီသီးသည္ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ ပံုစံမ်ားသည္လည္း တိုက္႐ိုက္ ကူူးေျပာင္းလာသည္မ်ားလည္း ရွွိသလို မိမိႏိုင္ငံႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္မည့္ပံုစံမ်ားျဖစ္ေအာင္ ကူးေျပာင္းသည္မ်ားလည္း ရွိပါသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ေနရာ ဌာနအလိုက္ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြျဖစ္ေအာင္၊ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေအာင္ ဝတ္စားဆင္ယင္ သင့္ပါသည္။ ေသွ်ာင္ထံုးႏွင့္ ထိုးကြင္းမင္ေၾကာင္ ပံုစံ၊ ရင္ဖံုးအက်ႌ ႏွင့္ ထိုင္မသိမ္း ပံုစံ ေနရမည္ဟု မဆိုလိုပါ၊ ဘုရားသြား ေက်ာင္းတက္ခ်ိန္တြင္ ကြာတားေဘာင္းဘီ၊ တီ႐ွပ္၊ စကပ္အတို၊ အက်ႌအၾကပ္ ပံုစံမ်ား ျဖင့္ေတာ့ မတင့္တယ္ပါ။ မိမိကိုယ္ကို လံုၿခံဳေအာင္ ေနတတ္ထိုင္တတ္လွ်င္ စကတ္အတို ဝတ္လိုက ဝတ္ႏိုင္ပါသည္၊ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္ပါ၊ သို႔ေသာ္ မိမိကိုယ္တိုင္က ထိုအဝတ္အစားႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္အာင္၊ လံုၿခံဳေအာင္ မေနတတ္မထိုင္တတ္လွ်င္ မဝတ္သင့္ဟု ယူဆပါသည္။ ကမၻာႏွင့္အညီ ရင္ေဘာင္တန္းလိုလွ်င္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲ႐ုံျဖင့္ မလံုေလာက္ပါ။ ယေန႔လူငယ္မ်ား သည္ က႑အသီးသီးတြင္ စာေပ၊ ဂီတ၊ ႐ုပ္ရွင္ သတင္း၊ ဂ်ာနယ္မ်ားမွတဆင့္၊ အင္တာနက္မွတဆင့္ ကမၻာႀကီးကို ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ထိေတြ႕ခြင့္ ရေနပါသည္။ ထိုသို႔ ထိေတြ႕ခြင့္ရသည္ႏွင့္ အမွ် လူေနမႈပံုစံမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈပံုစံမ်ား အတုယူကာ ေျပာင္းလဲလာၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ယူသင့္သည္ကို ယူၿပီး ခ်န္သင့္သည္ကို ခ်န္ထားခဲ့သင့္ပါသည္။
ဥပမာ ကိုရီးယား ဇာတ္လမ္းတြဲတစ္ခု ကို ၾကည့္လွ်င္ ခံစားသူ၏ အျမင္အေပၚတြင္ မူတည္က ႐ႈေထာင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲသြားႏိုင္ပါသည္။ ေကာင္မေလးက စၿပီး ရည္းစား စကားစေျပာသည္၊ ဆိုဂ်ဴး ေသာက္သည္ကို အတုယူ၍ရသလို ကိုရီးယားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အလုပ္ႀကိဳးစားပံုမ်ားကိုလည္း အတုယူႏိုင္ ပါသည္။ ကိုရီးယားသူေလး စကတ္တိုတို ဝတ္သည္ကို ယူႏိုင္သလို မိမိအသက္အရြယ္ ကိုရီးယားသူ တစ္ေယာက္၏ အသိပညာ၊ ဗဟုသုတ၊ ပညာအရည္အခ်င္း စသည္မ်ားကိုလည္း ႏိႈင္းယွဥ္ကာ အတုယူႏိုင္ပါသည္။ မိမိတို႔ ျဖတ္သန္းလာရသည့္ ဘဝပံုစံမတူညီသည့္ အတြက္ ပညာအရည္အခ်င္း၊ ဘြဲ႕ဒဂရီမ်ားကို မႏိႈင္းယွဥ္ႏိုင္သည္မွာ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း ကိုယ္တိုင္ လုပ္ႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ႏိႈင္းယွဥ္ အတုယူသင့္ပါသည္။ ဥပမာေျပာရလွ်င္ အနည္းဆံုး အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားမွ လူငယ္မ်ား တစ္ေန႔အလုပ္ခ်ိန္၊ ကိုယ္တိုင္စာေပေလ့လာခ်ိန္ စသည့္ အက်ိဳးရွိသည့္ အလုပ္မ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ပါ၊ ဆိုပါစို႔ သူတို႔ တစ္ေန႔တြင္ ၁၆ နာရီမွ ၁၈ နာရီအထိ အလုပ္လုပ္ႏိုင္လွ်င္ မိမိဘယ္ႏွစ္ရီ အလုပ္လုပ္ႏိုင္လဲ … သူတို႔ အသက္ ၂၅ ႏွစ္မွာ စာအုပ္စာေပေပါင္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ခန္႔ ဖတ္႐ႈေလ့လာၿပီးၿပီဆိုပါလွ်င္ မိမိ ဘယ္ေလာက္ ဖတ္႐ႈမွတ္သားထားၿပီလဲ … စသည္စသည္ျဖင့္ မိမိကိုယ္တိုင္ လုပ္ႏိုင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို တစ္ဦးတစ္ေယာက္ျခင္း အတိုင္းအတာမွသည္ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံလံုး၏ ရာခိုင္ႏႈန္း အတိုင္းအတာအထိ ေလ့လာႏိႈင္းယွဥ္ကာ အတုယူႏိုင္ပါသည္။
လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းတြင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အထူးသျဖင့္ အက်င့္စာရိတၱ၊ ကိုယ္က်င့္တရားသည္၊ အထူးအေရးႀကီးပါသည္။ ျမန္မာလူမႈအဖြဲ႔အစည္းတြင္ ကိုယ္က်င့္တရား အတြက္ ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာၾကားထားသည့္ “သဒၵါ - ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈရွိျခင္း၊ သီလ - ကုိယ္၊ ႏႈတ္၊ စိတ္ႏွလုံး ေစာင့္ထိန္းျခင္း၊ စာဂ - ေပးကန္းစြန္႔ၾကဲျခင္း၊ သုတ - အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတမ်ားျခင္း၊ ပညာ - အမွန္ကိုသိျခင္း၊ ဟီရိ - မေကာင္းမႈျပဳရမွာကို ရွက္ျခင္း၊ ၾသတၱပ - မေကာင္းမႈျပဳရမွာကုိ ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္း” ဆိုတဲ့ သူေတာ္ေကာင္းဥစၥာ ခုႏွစ္ပါးတရားက လမ္းျပေပး ထားပါသည္။ ကိုယ္စိတ္ႏွလံုး ေစာင့္ထိန္းရာတြင္ အဝတ္အစားသည္ ပါဝင္သည္မွာ အမွန္ပါ။ သို႔ေသာ္ ဒီမိုကေရစီစနစ္အရ လူတစ္ေယာက္၏ လြတ္လပ္ခြင့္တြင္ တရားဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာမႈ၊ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ တာဝန္ယူမႈ ရွိရပါမည္။ မိမိ၏ေဆာင္ရြက္မႈ အေျပာအဆို၊ အျပဳအမူ၊ အေနအထိုင္၊ အဝတ္အစား အားလံုးသည္ လူတစ္ဘက္သားကို အေႏွာက္အယွက္မျဖစ္ေစရန္၊ မထိခိုက္ေစရန္ လူတိုင္းေလးစားလိုက္နာရမည့္ က်င့္ဝတ္၊ တာဝန္၊ ဝတၱရားပင္ျဖစ္ပါသည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုရပါလွ်င္ ကမၻာႏွင့္ အညီရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ရန္ သက္ဆိုင္ရာ က႑အလိုက္ ႀကိဳးစားေနၾကခ်ိန္တြင္ လူအဖြဲ႕အစည္းေပါင္းစံုက လက္ခံႏိုင္ေသာ၊ လက္ခံထားေသာ ယဥ္ေက်းသူ ဟုဆိုႏိုင္ေသာ ဘုရားေဟာတစ္ရာေတာ္ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီေသာ မေကာင္းမႈျပဳရမည္ကို ရွက္ေၾကာက္ျခင္း၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအလိုက္ သတ္မွတ္ထားေသာ တရားဥပေဒ၊ က်င့္ဝတ္၊ စည္းကမ္းမ်ားကို ေလးစား လိုက္နာျခင္း၊ အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတမ်ားျခင္း၊ အက်ိဳးအၾကာင္း စဥ္းစားဆင္ျခင္ ဉာဏ္ပညာႀကီးျခင္းကာ အမွန္ျမင္ျခင္း၊ လူ႔က်င့္ဝတ္ကို နားလည္ေသာ အျပဳအမႈ အေနအထိုင္ ဓေလ့စ႐ိုက္မ်ား ထြန္းကားျခင္း စေသာ စိတ္သေဘာထား ႐ိုးသား ေျဖာင့္မတ္ မွန္ကန္ေသာ စာရိတၱမ႑ိဳင္ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ျခင္း စသည္မ်ားကို တစ္ဦးခ်င္း၊ တစ္ေယာက္ခ်င္း က်င့္ႀကံႏိုင္မွသာလွ်င္ ယဥ္ေက်းမႈကို တန္ဖိုးထား ထိန္းသိမ္းတတ္ေသာ၊ မတူညီေသာ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစံုကိုလည္း ေလးစားလက္ခံႏိုင္ေသာ အနာဂတ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ဟူေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ျဖင့္ လူငယ္မ်ားကို လက္ဆင့္ကမ္း မွ်ေဝလိုက္ပါသည္။
ေအာင္ကိုကို (အမ္း)
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။