တန္ေဆး လြန္ေဘး ပါေလရာ စားေသာက္ကုန္ တစ္မ်ဳိး

 

New Myanmar Foundation

“ တန္ေဆး လြန္ေဘး ပါေလရာ စားေသာက္ကုန္ တစ္မ်ဳိး ”

စားသံုးဆီ (Ediable Oil) ေန႔စဥ္ ေၾကာ္ေလွာ္ ခ်က္ျပဳတ္ေသာ မီးဖိုေခ်ာင္တို႔၌ ဆီသည္ မ်ားေသာ အားျဖင့္ ပါေလရာ စားေသာက္ကုန္ တစ္မ်ဳိး ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
အမ်ဳိး အမည္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ အပင္တို႔၏ ဆီထြက္ႏိုင္ေသာ အစိတ္အပိုင္း မွန္သမွ် အဆီ ဓာတ္ကို ထုတ္ယူ ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕တြင္ ဆီကို အေစ့၊ အဆံမွ ထုတ္ယူစား သံုး ေလ့ရွိသည္။ အသီးအရြက္ အဆီႏွင့္ ဆီမ်ား (...Vegetable fats and Oils) တုိင္းကို စားသံုး၍ ရခ်င္မွ ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ျငား လည္း အဆိုပါ ဆီအခ်ဳိ႕ကို စက္ဆီ၊ သေဘၤာေဆး၊ အလွ ကုန္၊ ေဆး၀ါးႏွင့္ အျခားေသာ စက္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ သံုးႏိုင္ ၾကသည္။ လူတိုင္းအပင္မွ အဆီ ထုတ္တတ္ခဲ့ေၾကာင္း သက္ေသ သာဓက အျဖစ္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၀၀ မွ ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမ်ား တူးေဖာ္ ေတြ႕ရွိျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ စားသံုး ေသာဆီမ်ား အျဖစ္ ဖြဲႏုဆီ၊ ပဲပုပ္ဆီ၊ အုန္းဆီ၊ မုန္ညႇင္းဆီ၊ သံလြင္ဆီ၊ ေျပာင္းဆီ၊ ေနၾကာဆီ၊ ၀ါေစ့ဆီ၊ စားအုန္း ဆီ၊ ႏွမ္းဆီႏွင့္ ေျမပဲဆီစသည္ တို႔ကို အမ်ဳိးအမည္ ခြဲျခားႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အမ်ဳိးမ်ဳိး အဖံုဖံု အသုံး တည့္လွေသာ ဆီမ်ားကို အုပ္စု ခြဲျခားၾကည့္လွ်င္မူ အဆီမ်ားတြင္

(က) အသီးအႏွံမွ ရေသာ စားသံုးဆီ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ (ႏွမ္းဆီ၊ ေျမပဲဆီ၊ စားအုန္းဆီ၊ ဖြဲႏုဆီ၊ ေနၾကာဆီ၊ ပန္းႏွမ္းဆီ၊ မုန္ညႇင္း ဆီစသည္မ်ား.....)

(ခ) တိရစၦာန္မွရေသာ အဆီမ်ား (ေထာပတ္ဆီ၊ အမဲဆီ၊ ၀က္ဆီ၊ ငါးဆီ၊ စသည္မ်ား....) ဟူ၍ ရွိေၾကာင္း သိႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အဆီႏွင့္ဆီ (fats & oils) ကို အသံုးခ်ရန္ အတြက္ အမ်ဳိးမ်ဳိး အဖံုဖံု သုေတသန ျပဳလာၾကရာ ဆပ္ျပာ၊ အသားအေရ ထိန္းေဆး၊ ဖေယာင္းတိုင္၊ ေရေမႊး၊ အျခား တစ္ကိုယ္ေရ သံုးပစၥည္းမ်ား ကဲ့သို႔ အလွကုန္ ေဆး၀ါး၊ လူသံုးကုန္ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေလာင္ စာ(fuel) တြင္ပါ မက်န္ ပါ၀င္ပစၥည္း ျဖစ္လာခဲ့သည္။ လူခႏၶာကိုယ္ အတြက္ အင္အားကို အဆီ ဓာတ္ (fats)၊ ကစီဓာတ္ (Carbohydrates)ႏွင့္ ပ႐ိုတိန္းဓာတ္ (Proteins)တို႔မွ ရရွိပါသည္။ ယင္း တြင္ အဆီ ဓာတ္ကို တိရစၦာန္ထြက္ အစားအစာမ်ားႏွင့္ ဆီထြက္ သီးႏွံမ်ားမွ ရရွိသည္။ အဆီဓာတ္သည္ ကစီဓာတ္ႏွင့္ ပ႐ိုတိန္း ဓာတ္မ်ားထက္ ကယ္လိုရီကို ပိုမိုေပးပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ အဆီဓာတ္ တစ္ဂရမ္ စားသံုးပါက (၉) ကယ္လိုရီ ရေသာ္လည္း ကစီဓာတ္ႏွင့္ ပ႐ိုတိန္း ဓာတ္ကို တစ္ဂရမ္စီ စားသံုးလွ်င္ (၄) ကယ္လိုရီသာ ရႏိုင္ပါသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ အဆီမ်ား တြင္ ေပ်ာ္၀င္ေနေသာ ဗီတာမင္မ်ားကို အူမွ စုပ္ယူႏိုင္ေရး အတြက္ ဆီကို စားသံုးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း ဆိုၾက၏။ စားသံုးဆီမ်ားကို ျပည့္၀အဆီ (Saturated Oil) ႏွင့္ ျပည့္၀ မဟုတ္ေသာ အဆီ (Unstaurated Oil) ဟူ၍ ခြဲျခားႏုိင္သည္။ တစ္ဖန္ ျပည့္၀ မဟုတ္ေသာ အဆီကို ေပါင္းစုအဆီ (Poly Unsaturated Oil) ႏွင့္ တစ္မယ္တည္း အဆီ (Mono Unsaturated Oil) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိး ထပ္မံခြဲျခား ထားျပန္သည္။ ျပည့္၀အဆီတြင္ တိရစၦာန္မွ ရေသာ အဆီ၊ ေထာပတ္၊ အုန္းဆီႏွင့္ စားအုန္းဆီတို႔ ပါ၀င္ၿပီး စားသံုး၍ လြန္ကဲလွ်င္ က်န္းမာ ေရးကို ထိခိုက္ႏိုင္သည္။ စားသံုးရန္ သင့္ေတာ္ေသာ အဆီျဖစ္သည့္ ျပည့္၀ မဟုတ္ေသာ အဆီ (Unsaturated Oil) အမ်ဳိးအစား ေပါင္းစံုအဆီ (Poly Unsaturated Oil) ဆိုသည္မွာ လည္း ေျပာင္းဖူး ဆီ၊ ပဲပိစပ္ဆီ၊ ေနၾကာဆီ၊ ႏွမ္းဆီစသည္ တုိ႔ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စားသံုးေန ၾကၿမဲပင္ ျဖစ္သည္။ဤတြင္ ျပည့္၀ မဟုတ္ေသာ အဆီ အမ်ဳိးအစား၀င္ တစ္မယ္တည္း အဆီ (Mono Unsaturated Oil) ျဖစ္ေသာ သံလြင္ဆီႏွင့္ ေျမပဲဆီတို႔မွာ လူတို႔စားသံုးရန္ အသင့္ ေတာ္ဆံုးဆီမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးပညာရွင္ မ်ားက ၫႊန္ျပၾကသည္။ သုိ႔ျဖစ္လွ်င္ စားအုန္းဆီသည္ ပဲဆီထက္ ျပည့္၀ အဆီ ပါ၀င္ႏႈန္းႏွစ္ဆ ေက်ာ္ျမင့္မား ေသာေၾကာင့္ သာမန္ အိမ္ေထာင္စု မ်ားႏွင့္ ေရာင္းတန္း၀င္ စားေသာက္ကုန္ ဆိုင္မ်ားတြင္ ခ်င့္ခ်ိန္သံုးစြဲၾကရန္ လုိသည္။ သို႔ေသာ္ စားအုန္းဆီသည္ စားေသာက္ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္မွ ထည့္သြင္း ပစၥည္း အမယ္ စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းျခင္း၊ စားအုန္းဆီ စားသံုးမႈ ျမင့္တက္ မ်ားျပားလာျခင္း၊ လူဦးေရ မ်ားမ်ားႏွင့္ စားေသာက္ကုန္ အခ်ဳိ႕တြင္ စားအုန္းဆီ၏ ၾသဇာ သက္ေရာက္ ေနမႈေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကို စိုးရိမ္ေသာ လူမ်ားက ယင္းဆီကို ဖိအားေပး လာၾကသည္။ တစ္ဖန္ ျပည့္၀အဆီ (Saturated Oil) အားလံုးလိုလိုသည္ ကိုလက္စထေရာ ဆိုးက်ဳိးကို မေပး ေၾကာင္းလည္း စမ္းသပ္ ေတြ႕ရွိၾကသည္။ ယင္းတြင္ လူကို ေကာင္းက်ဳိးေပးေသာ ကိုလက္ စထေရာ (H.D.L) ႏွင့္ ဆိုးက်ဳိးေပးေသာ ကိုလက္စထေရာ (L.D.L) ဟူ၍ရွိရာ စားအုန္းဆီ စားသံုးမႈသည္ အျခားျပည့္၀ အဆီမ်ား ျဖစ္သည့္ အုန္းဆီ၊ ႏို႔၊ တိရစၦာန္အဆီမ်ား ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ ေသြးထဲမွ ကိုလက္စထေရာ နည္းပါးပါသည္ဟု စမ္းသပ္မႈ အစီရင္ခံစာ အခ်ဳိ႕က ေဖာ္ျပၾကျပန္သည္။ ထုိ႔ျပင္ စားအုန္းဆီတြင္ ပါ၀င္သည့္ ပါမစ္တစ္အက္ဆစ္ (Palmitic Acid) က အျခား ျပည့္၀အဆီမ်ားႏွင့္ မတူဘဲ ကိုလက္စထေရာအဆင့္ ကိုမွ်ေစသည္ ဟူ၍လည္း ဆိုၾက၏။ ဆီစားသံုးမႈတြင္ ျပည့္၀အဆီ (Saturated fat)သည္ က်န္းမာေရး အတြက္ မသင့္ေလ်ာ္ေၾကာင္း၊ ပံုေျပာင္းအဆီ (Trans fat) သည္ လူကိုအႏၲရာယ္ေပး တတ္ေၾကာင္း၊ ျပည့္၀ မဟုတ္ေသာအဆီ (Unsaturated fat) ကို စားသံုး သင့္၍ တစ္မယ္တည္းအဆီ (Mono Unsaturated Oil) ကိုသာ ဦးစားေပး၍စားသံုးသင့္ေၾကာင္း ဓာတ္ခြဲ ပညာရွင္မ်ား က ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကေသာ္လည္း သေဘာထား ကြဲလြဲမႈ အနည္းငယ္ရွိခဲ့သည္။ အခ်ဳိ႕က ခ်က္ျပဳတ္ ေၾကာ္ေလွာ္ရာတြင္ ဆီသည္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သည္ဟု ဆိုၾကေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕က ဆီကို ေရွာင္ၾကဥ္ သင့္သည္ဟု သေဘာထားခဲ့ၾကသည္။ F.D.A အဖြဲ႕အစည္းကမူ အဆီစားသံုးလွ်င္ ကယ္လိုရီ နည္းနည္း (သုိ႔) ပါ၀င္မႈ ၃၀% သာ စားသံုးသင့္ သည္ဟု ေထာက္ခံခ်က္ ေပးၾက သည္။ အျခား အာဟာရဓာတ္ ပညာရွင္မ်ားက ၫႊန္းရာတြင္ လူ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ အဆီ ကရသည့္ ကယ္လိုရီကို ၁၀% ထက္မပိုသင့္ဟု ဆိုၾကျပန္သည္။ သို႔ျဖင့္ ဆီ စားသံုးမႈ လြန္ကဲလွ်င္ အသည္းအဆီဖံုးျခင္း၊ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း၊ ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာ ေရာဂါကို အားေပးျခင္းဟူေသာ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို ရႏိုင္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးအသိ မ်ားရွိခဲ့ၾက သည္။ လူတုိ႔အ တြက္ ေန႔စဥ္အာဟာရဓာတ္ လုိအပ္ခ်က္တြင္ ဆီသည္လည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဆီစားသုံးမႈမ်ားျပားပါက က်န္းမာေရးကုိထိခုိက္ႏုိင္ၿပီး အသည္းအဆီ ဖံုးျခင္း၊ ႏွ လံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းျခင္း၊ ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါကို အားေပးျခင္း စသည့္ ဆုိးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္သျဖင့္ “တန္ေဆး၊ လြန္ေဘး”ဆုိသည့္ ျမန္မာ စကားပုံအတိုင္း ခ်င့္ခ်ိန္ စားသုံးၾကရန္ လုိအပ္ ပါေၾကာင္း တင္ျပ အပ္ပါသည္။

ျမဝတီ(က်န္းမာေရး)