ထင္မွတ္မထားတဲ့ရလဒ္ေကာင္း (သို႔) စာဖတ္ေလ့မ႐ွိသူ

 

Nine Nine Sanay @ ႏိုင္းႏိုင္းစေန

ထင္မွတ္မထားတဲ့ရလဒ္ေကာင္း (သို႔) စာဖတ္ေလ့မ႐ွိသူ
----------------------------------------
၁၉၄၁ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ “ပုလဲဆိပ္ကမ္း အလစ္တိုက္ခိုက္ခံရမႈ”နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ဟာ စစ္ပဲြမွာပါဝင္ဖို႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုးကိုလႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ပါတယ္။ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္ ဌာနဆိုင္ရာ၊ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာေတြလည္း ဒီစစ္ပဲြမွာပါဝင္ဖို႔ လႈပ္႐ွားလာခဲ့ၾကတယ္။ Doubleday, Penguin, Random House စတဲ့ အေမရိကန္က နာမည္ႀကီးစာအုပ္ထုတ္ေဝေရးေတြကလည္း ပါဝင္လာၾကၿပီး “စစ္အတြင္းစာအုပ္ေကာ္မ႐ွင္”ဆိုတဲ့ အဖဲြ႔ကိုဖဲြ႔စည္းခဲ့တယ္။ အဲဒီအဖဲြ႔အစည္းက လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ပဲ စစ္ပဲြထဲပါဝင္ၾကမယ့္ စစ္သည္ေတြအတြက္ စာအုပ္တစ္မ်ဳိးထုတ္ေဝလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္က အေမရိကန္စစ္သားတို႔ရဲ႕ဝတ္စံုေပၚက အိတ္ကပ္အ႐ြယ္အစားနဲ႔တိုင္းတာၿပီး တည္းျဖတ္ထားတဲ့စာအုပ္ေလးျဖစ္တယ္။ အဲဒီစာအုပ္ေတြကို အမ်ားအျပားပံုႏွိပ္ၿပီး ေ႐ွ႕တန္းသြားေရာက္မယ့္စစ္သားတိုင္းကို အခမဲ့ေဝငွခဲ့ပါတယ္။

၁၉၄၁ခုႏွစ္ကေန ဒုတိယကမာၻစစ္ၿပီးခ်ိန္ ၁၉၄၅ခုႏွစ္ထိ ၄ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ စစ္သားေတြအတြက္ စာအုပ္အမ်ဳိးအစားေပါင္း ၁၃၂၂မ်ဳိးကို အုပ္ေရသန္း ၁၂ဝေက်ာ္ပံုႏွိပ္ခဲ့ရတယ္။ စစ္သားတစ္ဦးတိုင္းကို စာအုပ္ဒါဇင္ေက်ာ္ေဝခဲ့တယ္။ စစ္သားေတြဟာ အဲဒီစာအုပ္ေတြကို တစ္ေနရာကေနတစ္ေနရာ ကူးလူးခ်ိန္မွာ ဖတ္ခဲ့တယ္၊ ကုန္းပတ္ေပၚမွာ ဖတ္ခဲ့တယ္၊ စခန္းခ်ရာေနရာမွာ ဖတ္ခဲ့တယ္၊ ဗံုးခိုက်င္းထဲမွာ ဖတ္ခဲ့တယ္၊ စခန္းက လူနာကုတင္ေပၚမွာဖတ္ခဲ့တယ္။

စစ္သားအမ်ားက စစ္ပဲြကာလအတြင္းမွာပဲ Hemingway ၊ William Faulkner ၊ Joseph Conrad စတဲ့ စာေရးဆရာေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးခဲ့တယ္။ က်ည္ဆံမိုးေတြၾကားမွာ “Jane Eyre, Tobacco Road, A Tree Grows in Brooklyn” စတဲ့ ကမာၻေက်ာ္စာေပေတြကို ႏွစ္သက္ခဲ့မိၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ “The Great Gatsby” ဆိုတဲ့စာအုပ္ကို အေမရိကန္စစ္သားေတြ ပိုႏွစ္သက္ခဲ့ၾကတယ္။ ဥေရာပစစ္ေျမျပင္ဆီ အုပ္ေရ ၁သိန္းခဲြပို႔လိုက္တာေတာင္ မေလာက္ဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။

“စစ္အတြင္းစာအုပ္ေကာ္မ႐ွင္”က စာဖတ္က်င့္႐ွိလာေစတဲ့ အေမရိကန္စာဖတ္သူေခတ္တစ္ေခတ္ကို ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ထင္မွတ္မထားတဲ့ရလဒ္ေကာင္းလို႔ ေႏွာင္းလူေတြကဆိုၾကတယ္။ ဒီမတိုင္ခင္ အေမရိကန္စစ္သားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေအာက္ေျခလူတန္းစားကေန လာၾကသူေတြျဖစ္တယ္။ သူတို႔ စာဖတ္ျဖစ္ဖို႔ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်နည္းပါတယ္။

ဒုတိယကမာၻစစ္ၿပီးဆံုးၿပီးေနာက္ အဲဒီစာဖတ္ေလ့မ႐ွိသူေတြဟာ စာဖတ္ျခင္းရဲ႕အရသာကို ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ခဲ့ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ဘဝတစ္သက္တာကို စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ အက်ဳိးသက္ေရာက္ေစခဲ့ၾကတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္လက္ထဲမွာ “The Uncommon Reader (စာဖတ္ေလ့မ႐ွိသူ)” ဆိုတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္႐ွိပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ကို အဂၤလန္စာေရးဆရာ Alan Bennett ကေရးသားခဲ့တယ္။ စာအုပ္ထဲမွာပါတဲ့ အဓိကဇာတ္ေကာင္က တကယ္ပဲ “စာဖတ္ေလ့မ႐ွိသူ” တစ္ဦးျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီဇာတ္ေကာင္က အေမရိကန္စစ္သားတစ္ဦးမဟုတ္ဘူး။ သူဟာ အဂၤလန္ဘုရင္မ Elizabeth II ပဲျဖစ္တယ္။

စာေရးဆရာရဲ႕ကေလာင္တံေအာက္ကေန အဂၤလန္ဘုရင္မ Elizabeth II ဟာ ႐ုတ္တရက္အေၾကာင္းရင္းတစ္ခုနဲ႔ စာအုပ္ကို အသက္သမွ်ခ်စ္တဲ့သူျဖစ္လာခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္တုန္းက ဘုရင္မဟာ ဧည့္သည္ေတာ္ေတြကို လက္ခံေတြ႔ဆံုတဲ့အခါ သူအၿမဲေမးတတ္တဲ့ ေမးခြန္းက “အသင္ ဘယ္မွာေနသလဲ၊ အဲဒီေနရာမွာ ကားၾကပ္သလား” ဆိုတာျဖစ္တယ္။ အခုအခါ ဘုရင္မရဲ႕ေမးခြန္းက “အခုတေလာ သင္ဘာစာအုပ္ေတြဖတ္ေနလဲ” ဆိုၿပီး ေျပာင္းသြားၿပီလို႔ဆိုပါတယ္။ ဘုရင္မက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို စာအုပ္ေတြလက္ေဆာင္ေပးတတ္ၿပီး “အိမ္စာ” ေတြေမးတတ္ေလ့႐ွိတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို စာအုပ္ဖတ္အၿပီး ခံစားရတဲ့ခံစားခ်က္ေတြကို ေမးျမန္းတာပဲျဖစ္တယ္။ ဘုရင္မဟာ ျပည္ပအႀကီးအကဲ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္မွာလည္း စာအုပ္ေတြအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတတ္ပါေသးတယ္။

စာေရးဆရာ Alan ရဲ႕စာအုပ္ထဲမွာ သူ႔အေၾကာင္းအေရးခံရလို႔ဆိုၿပီး ဘုရင္မစိတ္မဆိုးခဲ့တဲ့အျပင္ စာေရးဆရာကို ဘဲြ႔ဂုဏ္ပုဒ္ခ်ီးျမႇင့္ဖို႔ ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို စာေရးဆရာက ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔စာအုပ္ထဲ ဘုရင္မအေၾကာင္းထည့္ေရးတာဟာ ဘုရင္မကိုေက်နပ္ေစေအာင္၊ ႀကိဳက္ေအာင္ေရးတာမဟုတ္ဘူးလို႔ စာေရးဆရာကဆိုပါတယ္။

ဒီစာအုပ္ေရးျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းက ၁၉၉၇ခုႏွစ္မွာ စာေရးဆရာဟာ ကင္ဆာေရာဂါခံစားေနရေၾကာင္းကို ေဆးစစ္ခ်က္အရသိခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေနာက္ ေ႐ွ႕ဆက္မယ့္ေန႔ရက္တိုင္းမွာ ဒီေရာဂါေဝဒနာကိုခုခံအန္တုဖို႔ စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ပဲ သူအင္အားယူခဲ့ပါတယ္။ စာဖတ္ျခင္းထဲကေန ခြန္အားနဲ႔စိတ္ဓာတ္အသစ္ေတြကို သူရခဲ့ပါတယ္။ က်န္းမာေရးတည္ၿငိမ္လာခ်ိန္မွာ “စာဖတ္ေလ့မ႐ွိသူ” ဆိုတဲ့စာအုပ္ကို သူေရးသားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး စာဖတ္ျခင္းဟာ လူကိုဘယ္လိုေကာင္းက်ဳိးျပဳေၾကာင္း၊ စာဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ စာအုပ္ထဲကေနရတဲ့ ခြန္အား၊ ကူညီမႈေတြကို ဒီ့ထက္ပိုမ်ားတဲ့လူေတြကို ရ႐ွိေစခ်င္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။

တိုက္ဆိုင္တဲ့အျဖစ္အပ်က္ပါပဲ… ကေနဒါ စာေရးဆရာမ Alice Monroe ကလည္း ကင္ဆာေရာဂါခံစားေနရေၾကာင္းကို ၂ဝဝ၉ခုႏွစ္မွာ ေဆးစစ္ခ်က္အရသိခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ သူ႐ိုး႐ိုး႐ွင္း႐ွင္းေနထိုင္ခဲ့ၿပီး စာေရးခ်ိန္ကိုေလ်ာ့ခ်ခဲ့တယ္။ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ပဲ ကုန္လြန္ခဲ့တယ္။ ၂ဝ၁၃ခုႏွစ္ သူစာေပႏိုဘယ္လ္ဆုရခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္းမာေရးအေျခအေနေၾကာင့္ ဆီြဒင္ရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ Stockholm ကိုသြားၿပီး သူဆုမသြားယူခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း သူရဲ႕ေျပာဆိုေဆြးေႏြးတဲ့စကားေတြထဲမွာ စာဖတ္ျခင္းက ခႏၶာကိုယ္အတြက္ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း၊ အျခားအစားအစာ၊ ေဆးဝါးေတြထက္ေကာင္းေၾကာင္းကိုေတာ့ သူေျပာခဲ့ပါတယ္။

သိပၸံပညာ႐ွင္ေတြရဲ႕ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္မွာ ၆မိနစ္ေလာက္ဆိတ္ဆိတ္ၿငိမ္ၿငိမ္စာဖတ္ျခင္းက လူရဲ႕ဖိအားအဆင့္ကို ၂/၃ ေလ်ာ့က်ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ သီခ်င္းနားေထာင္၊ အျပင္လမ္းထြက္ေလွ်ာက္တာထက္ ေကာင္းတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ သတင္းေတြေပါက္ကဲြတဲ့ေခတ္မွာ စာဖတ္ျခင္းအတြက္လိုအပ္တဲ့ အာ႐ံုစူးစိုက္မႈက ဦးေႏွာက္ကိုျဖည္ေလ်ာ့ေစႏိုင္ပါတယ္။ အာ႐ံုေၾကာၾကြက္သားေတြကို ျဖည္ေလ်ာ့ေစႏိုင္ၿပီး ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို ေလ်ာ့ခ်ေစပါတယ္။

ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းမွာ အေမရိကန္စစ္သားေတြဟာ ေက်ာင္းတံခါးဝကေနထြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဒါဟာ သူတို႔ရဲ႕ပထမဆံုးအႀကိမ္စာဖတ္ျခင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ စစခ်င္းမွာ စစ္သားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ပ်င္းလို႔၊ တျခားလုပ္စရာမ႐ွိလို႔ အဲဒီစာအုပ္ေတြကို ေကာက္ဖတ္လိုက္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ပဲြက ကမာၻႀကီးရဲ႕ပံုစံကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့ပါတယ္။ စာဖတ္ျခင္းက ဒီလူေတြရဲ႕ ဘဝတစ္သက္တာကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့ပါတယ္။

------------

မူရင္းလင့္ -- http://www.85nian.net/shiye/38289.html

ႏိုင္းႏိုင္းစေန (Nov. 19. 2015)