၂၅ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ အရွိဆံုးဟု ယူဆႏိုင္ဖြယ္ရွိသည့္ သမိုင္း၀င္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ေသာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) က ၁၉၉၀ တြင္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းခံခဲ့ရသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အေၾကာင္းကို ၀ါရင့္စာနယ္ဇင္းသမား တဦးျဖစ္သည့္ ဘာေတးလ္ လင့္တနာ (Bertil Lintner) ႏွင့္ ဧရာ၀တီက ေဆြးေႏြးခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ားကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ေရးသားခဲ့သည့္ ဘာေတးလ္ လင့္တနာက ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ အတြက္ ခက္ခဲေသာ သင္ခန္းစာမ်ားႏွင့္ သူ၏ အျမင္မ်ားကို ေျပာျပခဲ့ပါသည္။
ေမး။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မဲလာေပးတဲ့ မဲ႐ံုမွာ ခင္ဗ်ားကို ဒီမနက္ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ သူေရာက္လာတဲ့အခါ ၀ိုင္းၿပီး ႀကိဳဆို ေထာက္ခံၾကတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးကိုလည္း ေတြ႔ရမွာပါ။ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ခုခ်ိန္အထိေတာ့ အရမ္းေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာက္လာတဲ့ လူအုပ္ႀကီးက အရမ္း ႀကီးမားတယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။ က်ေနာ္ျမင္ခဲ့ရ၊ ၾကားခဲ့ရတာေတြအရ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ NLD တကယ္ ေကာင္းမြန္စြာ လုပ္ႏိုင္ေတာ့မယ္လို႔ ယူဆလို႔ရပါတယ္။ အဲဒါက ရန္ကုန္မွာတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီညေနပိုင္းမွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ တျခားေနရာက လူေတြနဲ႔လည္း က်ေနာ္ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ အေျခအေနက တူတူပါပဲ။
ေမး။ ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၀န္းက်င္က တျခားမဲ႐ံုေတြကိုေရာ သြားဖို႔ အခြင့္အေရး ရခဲ့ပါသလား။
ေျဖ။ ။ မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီက တျခားမဲ႐ံုေတြအျပင္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံက မဲ႐ံုေတြမွာရွိတဲ့ ျပည္သူေတြနဲ႔ က်ေနာ္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ႀကီးကေတာ့ NLD ဘယ္ေလာက္ မဲေတြရမယ္၊ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ ဘယ္ေလာက္ ရမယ္ဆိုတာ တိတိက်က် မသိရေသးပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီကနဦး ေလ့လာမႈေတြအရ တကယ္လို႔ သူတို႔ (NLD) က လႊတ္ေတာ္ အတြင္းမွာ ေနရာအမ်ားစု သို႔မဟုတ္ အမ်ားစုနီးပါး ရမယ္ဆိုရင္လည္း က်ေနာ္ အံ့ၾသမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ အမွတ္ရသင့္တာက သူတို႔အတြက္ လက္ရွိ အစိုးရနဲ႔ အလားတူ အာဏာမ်ိဳးရွိတဲ့ အစိုးရတခု ဖြဲ႔စည္းဖို႔ အရမ္းကို ခက္ခဲလိမ့္မယ္ ဆိုတာပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ အားလံုး သိထားသလိုပဲ အေရးႀကီးတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာန ၃ခု ျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီး ဌာနေတြကို စစ္တပ္က ခန္႔အပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သမၼတ ေရြးခ်ယ္တဲ့ နည္းကလည္း ကြဲျပားျခားနားပါတယ္။ လူမ်ားစုမဲနဲ႔ ေရြးခ်ယ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တပ္က ဒီႏိုင္ငံမွာ အာဏာ အျပင္းဆံုး အဖြဲ႔အစည္းတခုအျဖစ္ ကာလရွည္ၾကာစြာ ရွိေနဦးမွာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တကယ္လို႔ NLD က အစိုးရျဖစ္လာခဲ့ရင္ေတာင္၊ က်ေနာ္ အခုထိ မသိေသးပါဘူး။
ေမး။ ။ ဒီေန႔ အေျခအေနအရဆိုရင္ NLD အႏိုင္ရမယ္လို႔ ထင္ပါသလား။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္က ေဗဒင္ဆရာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ ဒါက ေအာင္ျမင္မႈကို ခင္ဗ်ား ဘယ္လုိ အဓိပၸါယ္ဖြင့္သလဲ ဆိုတာေပၚမွာ မူတာ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ NLD က ႀကံ့ခိုင္ေရးထက္ အမတ္ေနရာပိုရရင္၊ မဲပိုရရင္ က်ေနာ္ အံ့ၾသမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူေတြနဲ႔ စကားေျပာျခင္း သူတို႔ေျပာတာေတြ နားေထာင္ျခင္း အားျဖင့္ ဘယ္ကို သြားေနတယ္ဆိုတာကို သိရပါတယ္။ ႏိုင္ငံ ေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားက သတင္းေတြ က်ေနာ္တို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္လို႔ NLD က ေနရာအမ်ားစု အႏိုင္မရခဲ့ဘူးဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ စစ္တပ္အတြက္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေနရာ ရွိေနတယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ အမွတ္ရသင့္ပါတယ္။ ဥပမာ တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္ေတြမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနတယ္ ဆို တာကို က်ေနာ္တို႔ မသိေသးပါဘူး။ ေတာင္ႀကီးကေတာ့ ခၽြင္းခ်က္ေပါ့။ ေတာင္ႀကီးက ရွမ္းျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ပါ။ ေနရာ အနည္းစုကို ကိုယ္စားျပဳတာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေမး။ ။ ကခ်င္ သို႔မဟုတ္ ရခိုင္ျပည္နယ္က ျပည္သူေတြနဲ႔ေရာ ဒီေန႔ စကားေျပာဖို႔ အခြင့္အေရး ရခဲ့ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ကခ်င္နဲ႔ ရခိုင္ ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ စကားမေျပာခဲ့ရပါဘူး။ ရွမ္းျပည္နယ္ တခုပါပဲ။
ေမး။ ။ မဲ႐ံုေတြ မပိတ္ခင္ ဘာေတြကို အဓိက စိတ္ပူမိပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒီမနက္ မဲ႐ံုအျပင္ဘက္မွာ က်ေနာ္စကားေျပာခဲ့ရတဲ့ ျပည္သူ အမ်ားအျပားက သူတို႔ အလိမ္ခံရေတာ့မယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနၾကပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြကေပါ့။ အဓိက ျပႆနာကေတာ့ အစိုးရကို ဘယ္သူမွ မယံုဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တ ကယ္လို႔ အစိုးရက မွန္ကန္တာ တစံုတခုလုပ္ရင္ေတာင္ ျပည္သူေတြက မယံုၾကဘူး။ အဲဒီေနာက္ကြယ္မွာ မ႐ိုးသားတဲ့ အစီအစဥ္ တခုခုရွိရမယ္လို႔ ထင္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ (အစိုးရ) က လိမ္ေတာ့မယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္ တကယ္မယံု ၾကည္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ စြန္႔စားမႈႀကီးလို႔ပါ။ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမႈနဲ႔ တရား၀င္မႈလိုပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အလယ္မွာ ရပ္တည္ေနရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ သက္ေသမျပႏိုင္ေပမယ့္ အစိုးရက ဒီေန႔ကို တတ္ႏိုင္သမွ် လြတ္လပ္ၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေစခ်င္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အႏၲရယ္ မ်ားလို႔ပါ။ သူတို႔ အေနနဲ႔ မဲေပးတဲ့ေနရာမွာ လိမ္ညာျခင္း သို႔မဟုတ္ မ႐ိုးသားမႈေတြနဲ႔ စြန္႔စားလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာက ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ေတြကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ ဆိုတာပါပဲ။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီဇင္ဘာလကုန္ ဒါမွမဟုတ္ ဇန္န၀ါရီ လေလာက္အထိ က်ေနာ္တို႔ သိႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီ အခ်ိန္ေလာက္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခား စာနယ္ဇင္း သမားေတြလည္း ျပန္သြားၾကပါၿပီ။ တျခားသတင္းေတြ ေျပာင္းေရးေနၾကပါၿပီ။ အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာတဲ့သူတိုင္းက လြတ္လပ္တယ္၊ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ၿပီးသြားပါၿပီ။ ဘာေတြျဖစ္လာမယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ဂ႐ုတစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ ၁၉၉၀ ကို မွတ္မိမယ္ဆိုရင္ အဲဒါက အခုအတိုင္းပါပဲ။ ေမလ ၂၇ ရက္မွာ အရမ္းေပ်ာ္ခဲ့ၾကတယ္။ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲေတြ က်င္းပခဲ့ၾကတယ္။ တကယ္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီ။ အားလံုး အမွန္တကယ္ ေျပာင္းလဲေတာ့မယ္လို႔ ျပည္သူေတြ တကယ္ထင္ခဲ့ၾကတယ္။ ၂ လၾကာတဲ့အခါ၊ ၂ လ တိတိၾကာတဲ့အခါ၊ န၀တ အစိုးရက ပါတီတခုကို အာဏာလႊဲေျပာင္း မေပးႏိုင္ဘူး၊ တျခားပါတီေတြလည္း အေျမာက္အမ်ားရွိေသးတယ္။ သူတို႔ အတြက္လည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ္လို႔ သေဘာရတဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္တခုကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီအခ်ိန္က ၄၈၅ ဦးရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ခံ လႊတ္ေတာ္အစား ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္ ၁၀၀ နဲ႔ သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ထားသူ ၆၀၀ ပါ၀င္တဲ့ အမ်ိဳးသား ညီလာခံကို က်င္းပခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြ စိတ္ပ်က္ ေဒါသ ျဖစ္ခဲ့ရတာကို က်ေနာ္ မွတ္မိေနပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကို ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ အခု အခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီလိုျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္ မထင္ပါဘူး။ ဒီေန႔ ေခတ္အခါမွာ အဲဒါက အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ၊ Facebook နဲ႔ လူမႈကြန္ရက္ေတြနဲ႔ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ကထက္စာရင္ အမ်ားႀကီး ပြင့္လင္းလာပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာက တကယ္လို႔ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD အမွန္တကယ္ အႏိုင္ရရွိခဲ့မယ္ဆိုရင္ သူတို႔က NLD ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ က်န္ေနပါေသးတယ္။
ေမး။ ။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနခဲ့ပါသလား။
ေျဖ။ ။ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္က ႏိုင္ငံျခားသား စာနယ္ဇင္းသမား တေယာက္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲကို သတင္းယူခြင့္ မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါက ျပႆနာတခု မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီ အခ်ိန္က က်ေနာ္တို႔မွာ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ မရွိဘူး။ အင္တာနက္ မရွိဘူး။ က်ေနာ္တို႔မွာ ႐ိုး႐ိုးဖုန္းေတြပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ရန္ကုန္က သတင္းေတြကို တေန႔တည္းမွာ အႀကိမ္ႀကိမ္ ရႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ဘန္ေကာက္မွာ ဆိုရင္ ဒါက ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ ဘန္ေကာက္မွာေနခဲ့ရပါတယ္။
(ဧရာဝတီ အဂၤလိပ္ပိုုင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ Bertil Lintner on Burma’s Poll: ‘They Can’t Really Risk It by Cheating’ ကိုု ႏိုုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္သည္။)
http://burma.irrawaddy.org/
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။