အေရးေပၚကိုယ္၀န္တားေဆး
လက္တေလာ က်န္းမာေရးဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေၾကာ္ျငာအားေကာင္းေနတဲ့ ၇၂ နာရီ ေဆးလံုး (သို႔) အေရးေပၚကိုယ္၀န္တားေဆး အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ားကို စုေဆာင္းတင္ျပလိုပါတယ္။
ဒီေဆးဟာ အေရးေပၚကိုယ္၀န္တားေဆး (Emergency Conctraceptive pill) ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးေပၚကိုယ္၀န္တားနည္း ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိေပမယ့္လို႔ ဒီေဆးလံုးအေၾကာင္းပဲ ေဖာ္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။
အကာကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျပီးတဲ့အခါမွာ ကိုယ္၀န္ (အမ်ားစုကို) တားေပးပါတယ္။ ဒီကိုယ္၀န္တားနည္းဟာ အေရးေပၚအတြက္သာ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ မဒိန္းက်င့္ခံရျခင္း (သို႔) မလုိသူႏွင့္ဆက္ဆံရျခင္း၊ မေတာ္တဆ ကြန္ဒုံုးေပါက္ျပဲျခင္းႏွင္ ့ အသံုးျပဳေနဆဲ ကိုယ္၀န္တားနည္းလမ္းမ်ား အမွားအယြင္း႐ွိတဲ့အခါ၊ခၽြတ္ ေခ်ာ္မႈ႐ွိတဲ့အခါတို႔တြင္
အလြန္အသံုး၀င္ပါတယ္။ ဒီေဆးမွာေတာ့ လစဥ္ေသာက္သံုးရတဲ့
ကိုယ္၀န္တားေဆးမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေသာ ပါမာဏထက္မ်ားတဲ့
အမ်ိဳးစားတူညီေသာေဟာ္မုန္း ပါ၀င္ပါတယ္။
WHO ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔အစည္းက ေတာ့levonorgestrel ကိုယ္၀န္တားေဆး အသံုးျပဳျခင္းကို ေထာက္ခံပါတယ္။ Progestogen ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ိဳးထဲပါ၀င္ေသ ာ
အေရးေပၚတားေဆး 1.5mg အားကို အကာကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျပီးခ်ိန္မွ ၁၂၀ နာရီ
အတြင္း ေသာက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္ (အရင္တုန္းကေတာ့ ၇၂ နာရီအတြင္းလို႔
ျပဌာန္းခဲ့ဖူးပါတယ္)။ 0.75 mg အား ဆိုရင္ေတာ့ ႏွစ္လံုးေသာက္ရန္ လိုအပ္ျပီး
ပထမတစ္လံုး ေသာက္ျပီးခ်ိန္မွစတင္၍ ၁၂ နာရီျခားျပီး
ေနာက္တစ္လံုးထက္ေသာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ၁၀၅၀၀ ဦးပါ၀င္တဲ့ WHO ရဲ့
ေလ့လာမႈ ၉ ခုအရ levonorgestrel ဟာ ၅၂% မွ ၉၄% ထိ ကိုယ္၀န္တားရာတြင္
ထိေရာက္မႈ႐ွိပါတယ္။ ျမန္ျမန္ေသာက္ႏိုင္ေလ ရလဒ္ပိုေကာင္းေလျဖစ္ပါတယ္။
ဒီတားေဆးဟာ safe ျဖစ္ျပီး ပံုမွန္အားျဖင့္ ျပင္းထန္ေသာ side-effects မ႐ွိပါ။ ေခါင္းမူး ေအာ့္အံျခင္းမွ်သာ ႐ွိပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ပ်က္က်ျခင္းႏွင့္ ေနာင္အနာဂတ္တြင္ ကိုယ္၀န္ရယူျခင္းတို႔ကိုလည္ း မထိခိုက္ပါ။ သို႔ေသာ္ အသဲေရာဂါ႐ွိသူမ်ား မေသာက္သင့္ပါ။
သတိျပဳရန္
၁။ အေရးေပၚသာအသံုးျပဳရပါမယ္။ ပံုမွန္အသံုးျပဳရန္ မသင့္ေတာ္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လစဥ္သံုးကိုယ္၀န္တားေဆးမ်ား ထက္ မေအာင္ျမင္မႈရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ ပါတယ္။
၂။ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွ ရ႐ွိေသာ HIV စေသာ ေရာဂါမ်ားကို အကာအကြယ္မေပးပါ။ မိမိခ်စ္သူထံမွလည္း HIV သို႔ အျခားကာလသားေရာဂါမ်ား ကူးဆက္ႏိုင္သည္။
၃။ ကိုယ္၀န္တားေဆးသာျဖစ္ျပီး ကိုယ္၀န္ျဖတ္ခ်ေဆး မဟုတ္ပါ။
၄။ ကိုယ္၀န္႐ွိျပီးသားျဖစ္ေနပါ က ေသာက္သံုးရန္ မသင့္ေတာ္ပါ။
၅။ မိမိသည္ လိင္ဆက္ဆံမႈတြင္ ေပ်ာ္တတ္ပါက (၀ါသနာအုိး) ျဖစ္ပါက ကြန္ဒံုးသံုးပါ။
၆။ ေဆးေသာက္ျပီးတဲ့အခါ ရာသီလာျခင္း ေစာတတ္သလို ေနာက္လည္း က်တတ္ပါတယ္။ ပံုမွန္ထက္ အလြန္ေနာက္က်ပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ေတြ႔ပါ။
ဒီေလာက္နဲ႔သာ အဆံုးသတ္ပါရေစ။ ဒီထက္သိခ်င္တာ႐ွိပါက ေမးျမန္းႏိုင္ပါတယ္။
Credit to Original Writer
လက္တေလာ က်န္းမာေရးဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေၾကာ္ျငာအားေကာင္းေနတဲ့ ၇၂ နာရီ ေဆးလံုး (သို႔) အေရးေပၚကိုယ္၀န္တားေဆး အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ားကို စုေဆာင္းတင္ျပလိုပါတယ္။
ဒီေဆးဟာ အေရးေပၚကိုယ္၀န္တားေဆး (Emergency Conctraceptive pill) ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးေပၚကိုယ္၀န္တားနည္း ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိေပမယ့္လို႔ ဒီေဆးလံုးအေၾကာင္းပဲ ေဖာ္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။
အကာကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျပီးတဲ့အခါမွာ ကိုယ္၀န္ (အမ်ားစုကို) တားေပးပါတယ္။ ဒီကိုယ္၀န္တားနည္းဟာ အေရးေပၚအတြက္သာ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ မဒိန္းက်င့္ခံရျခင္း (သို႔) မလုိသူႏွင့္ဆက္ဆံရျခင္း၊ မေတာ္တဆ ကြန္ဒုံုးေပါက္ျပဲျခင္းႏွင္
WHO ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔အစည္းက
ဒီတားေဆးဟာ safe ျဖစ္ျပီး ပံုမွန္အားျဖင့္ ျပင္းထန္ေသာ side-effects မ႐ွိပါ။ ေခါင္းမူး ေအာ့္အံျခင္းမွ်သာ ႐ွိပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ပ်က္က်ျခင္းႏွင့္ ေနာင္အနာဂတ္တြင္ ကိုယ္၀န္ရယူျခင္းတို႔ကိုလည္
သတိျပဳရန္
၁။ အေရးေပၚသာအသံုးျပဳရပါမယ္။ ပံုမွန္အသံုးျပဳရန္ မသင့္ေတာ္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လစဥ္သံုးကိုယ္၀န္တားေဆးမ်ား
၂။ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွ ရ႐ွိေသာ HIV စေသာ ေရာဂါမ်ားကို အကာအကြယ္မေပးပါ။ မိမိခ်စ္သူထံမွလည္း HIV သို႔ အျခားကာလသားေရာဂါမ်ား ကူးဆက္ႏိုင္သည္။
၃။ ကိုယ္၀န္တားေဆးသာျဖစ္ျပီး ကိုယ္၀န္ျဖတ္ခ်ေဆး မဟုတ္ပါ။
၄။ ကိုယ္၀န္႐ွိျပီးသားျဖစ္ေနပါ
၅။ မိမိသည္ လိင္ဆက္ဆံမႈတြင္ ေပ်ာ္တတ္ပါက (၀ါသနာအုိး) ျဖစ္ပါက ကြန္ဒံုးသံုးပါ။
၆။ ေဆးေသာက္ျပီးတဲ့အခါ ရာသီလာျခင္း ေစာတတ္သလို ေနာက္လည္း က်တတ္ပါတယ္။ ပံုမွန္ထက္ အလြန္ေနာက္က်ပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ေတြ႔ပါ။
ဒီေလာက္နဲ႔သာ အဆံုးသတ္ပါရေစ။ ဒီထက္သိခ်င္တာ႐ွိပါက ေမးျမန္းႏိုင္ပါတယ္။
Credit to Original Writer
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။