ျမန္မာ့အလံမ်ားသမိုင္း

 မွတ္စုၾကမ္း added 16 new photos — with Hussin Ahmed.

ျမန္မာ့အလံမ်ားသမိုင္း
--------------------
လူ႔ယဥ္ေက်းမႈမ်ား စတင္ေပၚေပါက္လာစဥ္မွစ၍ ကမာၻအရပ္ရပ္မွာ အလံသေဘာေဆာင္ေသာ အမွတ္အသား အျဖစ္၊ လႊင့္ထူသူတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ေက်းငွက္တိရိစာၦန္တို႔၏ ရုပ္တု စေသာအရာ၀တၱဳ မ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ေနာင္တြင္ အလံကို ပံုပန္းသဏၭာန္ အရြယ္အစား အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေခၚအေ၀ၚ အသံုးအႏႈန္း အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလ်က္ သံုးစြဲလာခဲ့ၾကသည္။
တံခြန္၊ ကုကၠား၊ မုေလးပြား၊ ၾကက္လွ်ာ စသည္တို႔သည္ အလံမ်ား၏ ေရွ႕ေျပးဟု ဆိုရေပမည္။ တံခြန္၊ ကုကၠား၊ မုေလးပြား၊ ၾကက္လွ်ာမ်ားသည္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ကပင္ စတင္အသံုးျပဳ ခဲ့ၾကသည္။ တံခြန္၊ ၾကက္လွ်ာတို႔ကို အေျချပဳ ျမစ္ဖ်ားခံ၍ တစ္စတစ္စျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ အလံ မ်ားကို က်ယ္ျပန္႔စြာ သံုးစြဲလာခဲ့ ၾကသည္။

ခရစ္မေပၚမီ အႏွစ္ (၉၀၀) ခန္႔က အာဆီးရီးယားႏိုင္ငံ၌ တံခြန္မ်ား၊ စစ္အလံမ်ား သံုးစြဲခဲ့ၾကပံုကို ထိုေခတ္က ထုလုပ္ေသာ ေက်ာက္ရုပ္မ်ား အိုးခြက္မ်ားေပၚ၌ ေတြ႔ျမင္ ခဲ့ရသည္။ အလံကိုအ၀တ္စျဖင့္ ခ်ဳပ္လုပ္ အသံုးျပဳျခင္းကို ေရာမတို႔ စတင္တီထြင္ခဲ့ၾကသည္။ ဥေရာပတိုက္ႏုိင္ငံမ်ား၌ အလံ လႊင့္ထူ သည့္ အေလ့အထကို ဆာရာဆင္လူမ်ိဳးမ်ားမွ စတင္ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ အႏွစ္(၃၀၀)ခန္႔က ေရာမဧကရာဇ္မ်ား သံုးေသာ အလံေတာ္သည္ ယခုေခတ္ အလံေတာ္မ်ားႏွင့္ နီးစပ္တူညီသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ အေရွ႕တိုင္းတြင္ အလံကို ေရွးအက်ဆံုး အသံုးျပဳခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံမွာ တရုတ္ႏုိင္ငံႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ တို႔ပင္ျဖစ္သည္။ အိႏၵိယႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံတို႔မွ တံခြန္မ်ား၊ အလံမ်ား ကိုင္ေဆာင္ သံုးစြဲသည့္ အေလ့အထသည္ ျမန္မာ၊ ထုိင္းႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ ေရာက္ရိွသြားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းဦးေခတ္တြင္ အလံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေထာက္အထားမ်ား မေတြ႔ရိွခဲ့ရေသာ္လည္း သမိုင္း အလယ္ေခတ္ သကၠရာဇ္ (၈၄၂) မွ (၈၄၃) ခုနစ္အထိ စိုးစံခဲ့ေသာ ဒုတိယမင္းေခါင္ လက္ထက္ ေတာ္အခါ၌ စတင္ေတြ႔ရိွရသည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္တြင္ ဘုရင္မင္းျမတ္ကို ကိုယ္စားျပဳေသာ (သို႔မဟုတ္) ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကိုယ္စားျပဳေသာ အလံေတာ္အျဖစ္ ေဒါင္းအလံကို သတ္မွတ္ထားရိွေၾကာင္း ေတြ႔ရိွရသည္။ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး လက္ထက္တြင္ ေဒါင္းအလံကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အလံ အျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရိွရသည္။ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ ေနာက္ဆံုး တိုင္ေအာင္ ေဒါင္းအလံကို ျမန္မာအမ်ိဳးသားအလံ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အလံ အျဖစ္ လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေပၚလြင္သည္။ ၁၉၃၀-ျပည့္ႏွစ္၊ ဆရာစံလယ္သမား အေရးေတာ္ပံုအလံတြင္ ၾကက္လွ်ာစြန္း အလံ၊ အျဖဴေရာင္တြင္ နဂါးကို ဂဠဳန္သုတ္ဟန္ ေရးဆြဲ၍ အသံုးျပဳခဲ့သည္။
၁၉၃၈-ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ျပည္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး တတိယညီလာခံ အစည္းအေ၀းတြင္ သံုးေရာင္ျခယ္ အလံ၏ အလယ္၌ ေဒါင္းရုပ္အလံ အလုပ္သမားႏွင့္ ေတာင္သူ လယ္သမား လူတန္းစားကို အေျခခံေသာ တံစဥ္အမွတ္အသားကို ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ အသံုးျပဳ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ၁၉၃၆-ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ က်င္းပေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုလိုနီဥပေဒ ျပဳ လႊတ္ေတာ္တြင္ အဂၤလိပ္ဘုရင္မင္းျမတ္၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ျမန္မာဘုရင္ခံ က သတ္မွတ္ေပးခဲ့သည့္ အလံ၏အေရာင္မွာ အျပာေရာင္ျဖစ္ၿပီး၊ အျပာေရာင္၏အဖ်ား၌ စက္၀ိုင္း အတြင္း ေဆးေရာင္ျခယ္ထားေသာ ေဒါင္းရုပ္ကို ထည့္ေပးထားသည္။ တိုင္ရင္းဘက္ အထက္ေထာင့္ တြင္ ၿဗိတိသွ် ယူနီယံဂ်က္အလံ အမွတ္အသား ပါရိွေသာအလံကို သတ္မွတ္ေပးခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ေခတ္ ဘီအိုင္ေအအလံ၌ အလယ္စက္ပိုင္း အျဖဴတြင္းက ေဒါင္းသဏၭာန္ပါ အ၀ါ၊ အစိမ္း၊ အနီ သံုးေရာင္ျခယ္ အလံကို အမ်ိဳးသားအလံအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၂-ခုႏွစ္၊ ဘီဒီေအ အလံ ကိုလည္း အဆိုပါ အလံကိုပင္ အနည္းငယ္ ေျပာင္းလဲ၍ ဆက္အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ၁၉၄၅-ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၇)ရက္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ အလံေတာ္ကို အနီေရာင္ ေအာက္ခံထား၍ တိုင္ရင္းဘက္တြင္ ၾကယ္ျဖဴတစ္ပြင့္ပါရိွေသာ အလံေတာ္ကို အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအၿပီး အသစ္ျပန္လည္ ဖြဲ႔စည္းေသာ (ဖဆပလ) အဖြဲ႔၏ အလံကိုလည္း ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ေအာင္ပြဲရခဲ့ေသာ အလံေတာ္ကိုပင္ ဆက္လက္၍ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္မွ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ၿပီး တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလြတ္ေတာ္မွ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အလံ၊ အထိမ္းအမွတ္သီခ်င္းႏွင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၂၄)ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္အေျခခံ ဥပေဒ၌ ထည့္သြင္းေရးဆြဲ အတည္ျပဳ ေပးခဲ့သည္။
၁၉၄၇-ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လံုး၀အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာပိုင္လြတ္လပ္ေရး ရရွိေတာ့မည္ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္တကြ တမ်ဳိးသားလံုးကို၎၊ ႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာကို၎ ကိုယ္စားျပဳသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္အလံ၊ ႏိုင္ငံေတာ္တံဆိပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းကို မရွိမျဖစ္ လိုအပ္လာေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္အလံ၊ ႏိုင္ငံေတာ္တံဆိပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းအတြက္ ေကာ္မီတီတစ္ရပ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ထိုေကာ္မီတီတြင္ မူလက သဘာပတိအျဖစ္ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ ႀကီးမွဴး၍ အဖြဲ႔၀င္မ်ားအျဖစ္ ဦးေအာင္ဇံေ၀ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ မြန္ထြန္းရင္ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး ေဒၚခင္လွ ဆရာလွမင္း မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြား စ၀္စံထြန္း ဦးေဇာ္လြန္း ဦး၀မ္ကိုေဟာ တို႔ပါ၀င္ခဲ့သည္။ (ေနာင္တြင္ ဦး၀မ္ကိုေဟာ ႏႈတ္ထြက္၍ ဦးငြန္းတိုးအား အစားခန္႔ထား၏) ထို႔ေနာက္ ျမန္မာမႈႏွင့္ အႏုပညာဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ျဖစ္ေသာ ပန္းခ်ီဆရာႀကီး ဦးေငြကိုင္ ႏွင့္ ဦးအုန္းလြင္၊ ဂီတဆိုင္ရာ ဦးဘသန္းႏွင့္ ဒဂုန္ ဆရာတင္၊ အသံလႊင့္ဌာနမွ ဦးခင္ေဇာ္ႏွင့္ ဦးထင္ဖတ္တို႔ကို ျဖည့္စြက္ခန္႔ထားၿပီးေနာက္ အတိုင္ပင္ခံအျဖစ္ ဦးသိန္းဟန္ (ဆရာေဇာ္ဂ်ီ)ကိုလည္း ထည့္သြင္းခဲ့ေပသည္။
ျပည္ေထာင္စု ဆိုရွယ္လစ္ သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အလံကို ၁၉၇၄ ခုနွစ္တြင္ ျပဌာန္းခဲ့သည့္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၉၀ အရ နိုင္ငံေတာ္အလံ၏ အေရာင္အေသြး၊ အမွတ္အသား၊ ပံုသဏၭာန္နွင့္ အရြယ္အစားကို ျပဌာန္းထားသည္။ ထို႔ျပင္ ၁၉၇၄ ခုနွစ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္ ၁ နွင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ နည္းဥပေဒ အမွတ္ ၁ တို႔အရလည္း ထပ္မံ၍ အေသးစိတ္ ျပဌာန္းထားသည္။
ထိုဥပေဒမ်ားအရ နိုင္ငံေတာ္အလံမွာ ေထာင့္မွန္စတုဂံပံုျဖစ္၍ ေအာက္ခံအေရာင္မွာ အနီေရာင္ျဖစ္သည္။ လက္၀ဲဘက္ အထက္ေထာင့္ရွိ အျပာေရာင္ ေအာက္ခံေလးေထာင့္ကြက္ေပၚတြင္ အရြယ္တူၾကယ္ျဖဴ ၁၄ လံုး ၀န္းရံထားေသာ ပင္နယံႏွင့္ စပါးႏွံ ႏွစ္ခက္ရွိသည္။။ ပင္နယံတြင္ တူညီေသာ စက္သြားစိတ္ေပါင္း ၁၄ ခုရွိသည္။ ပင္နယံအတြင္းရွိ စပါးႏွံမ်ားတြင္ စပါးေစ့ေပါင္း ၃၄ ေစ့ရွိသည္။ စပါးႏွံမ်ား၏ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္စီတြင္ စပါးရြက္ႏွစ္ရြက္စီရွိသည္။
စပါးႏွံႏွင့္ စက္သြားသည္ အေျခခံ လူတန္းစားနွစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားနွင့္ အလုပ္သမားမ်ားကို ရည္ညႊန္းသည္။ အရြယ္တူၾကယ္ျဖဴ ၁၄ လံုးသည္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္းစသည့္ ျပည္နယ္ခုနစ္ခုႏွင့္ စစ္ကိုင္း၊ တနသၤာရီ၊ ပဲခူး၊ မႏၱေလး၊ မေကြး၊ ရန္ကုန္ႏွင့္ ဧရာ၀တီတိုင္း ခုနစ္တိုင္းတို႔၏ တန္းတူညီတူရွိမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္ရွိ အျဖဴေရာင္သည္ သန္႔ရွင္းျခင္းႏွင့္ စင္ၾကယ္ျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ အနီေရာင္သည္ ရဲရင့္ျခင္းႏွင့္ ျပတ္သားျခင္းကိုလည္းေကာင္း ေဖာ္ေဆာင္သည္။ အျပာေရာင္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းႏွင့္ တည္ၾကည္ျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္အလံကို လႊင့္ထူရမည့္အေဆာက္အဦး၊ ေနရာဌာနမ်ားႏွင့္ လႊင့္ထူရမည့္ ေန႔ႀကီးရက္ႀကီးမ်ား၊ လိုက္နာရမည့္အခ်က္မ်ား၊ တားျမစ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပစ္ဒဏ္မ်ားကိုလည္း ဥပေဒအရတိက်စြာ ျပဌာန္းထားသည္။ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ အေျခခံဥပေဒတြင္ အတည္ျပဳထားခဲ့ေသာ ေတာ္လွန္ေရးႀကယ္ႀကီး တစ္လံုးကုိ ျခံရံထားသည့္ ၾကယ္ငါးလံုးပါအလံကို ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒျဖင့္ ရုတ္သိမ္းခဲ့သည္။
ကိုးကား - ေမာင္အုန္းေဖေရးသည့္ “ဒီဟာအစ ဒီလိုက” စာအုပ္
- မွတ္စုၾကမ္း ‪#‎SwamHtet‬ ‪#‎Kyawnge‬