7Day News Journal
အဆုံးစီရင္ႏႈန္းျမင့္တက္လာသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ
--------------------
ေရးသားသူ- ေအာင္သစ္လြင္
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၃ အထိ သုံးႏွစ္အတြင္း မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ျခင္းမ်ဳိးျဖင့္ လူေလာကကို ႏႈတ္ဆက္သြားသူမ်ားမွာ တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္ ျမင့္တက္လာေနၿပီး စာရင္းအရ သုံးႏွစ္အတြင္း စုစုေပါင္း ၃၅၀၀ နီးပါးရွိသည္။
ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ နည္းမ်ဳိးစုံအသုံးျပဳ၍ မိမိကိုယ္ကိုယ္အဆုံးစီရင္ကာ မိသားစုႏွင့္ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ကို ႏႈတ္ဆက္ထားရစ္ခဲ့သူမ်ားတြင္ အသက္(၂၅)ႏွစ္မွ (၄၀)ၾကား အမ်ဳိးသားဦးေရမွာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနသည္။
“ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒအရ လူတစ္ေယာက္ဟာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ၿပီး ေအာင္ျမင္သြားရင္ အျပစ္ေပးမခံရႏုိင္တာ ႏွစ္မႈပဲရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္အဆုံးစီရင္မႈပဲ”ဟု ဥပေဒပညာရွင္ ဦးမင္းေတဇၫြန္႔တင္ကေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္သူမွာ ၎၏က်ဴးလြန္မႈေအာင္ျမင္သြားပါက ႏုိင္ငံေတာ္၏အထြတ္အထိပ္ေခါင္းေဆာင္ တစ္နည္းအားျဖင့္ ရွင္ဘုရင္အျဖစ္ကိုရရွိသြား၍ မည္သည့္ျပစ္ဒဏ္မွ် က်ခံရျခင္းမရွိသလို မိမိကိုယ္မိမိ အဆုံးစီရင္မႈသည္လည္း မေအာင္ျမင္ပါက ဥပေဒအရအေရးယူခံရေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္သြားပါက ဇာတ္လမ္းဆုံးခန္းတုိင္သြားသည္ကို ရွင္းျပျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အရပ္သားအစုိးရ စတင္တာ၀န္ယူသည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွသည္ ၂၀၁၃ အထိ မိမိကိုယ့္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ျခင္းမ်ဳိးျဖင့္ လူေလာကကို ႏႈတ္ဆက္သြားသူမ်ားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕၏ မွတ္တမ္းစာရင္းမ်ားထဲတြင္ ကိန္းဂဏန္းမ်ား တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္ ျမင့္တက္လာေနသည္။ ၂၀၁၁ မွ ၂၀၁၃ အတြင္း ေသေၾကာင္းႀကံစည္အဆုံးစီရင္သူ ၃၅၀၀ နီးပါးရွိသည္။
ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ နည္းမ်ဳိးစုံအသုံးျပဳ၍ မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ကာ မိသားစုႏွင့္ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ကို ႏႈတ္ဆက္ထားရစ္ခဲ့သူမ်ားတြင္ အသက္(၂၅)ႏွစ္မွ(၄၀)ၾကား အမ်ဳိးသားဦးေရမွာ အေရအတြက္အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနသည္။ ယင္းအေျခအေနမွာ ျပႆနာေပါင္းစုံအလယ္မွ ႐ုန္းထြက္၍ ကမၻာ့အလယ္တြင္ လမ္းမွန္ေပၚေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနဆဲ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြက္ အေရးပါေသာ လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ကို အားအင္ခ်ည့္နဲ႔ေစသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕မွရရွိေသာ စာရင္းမ်ားအရ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသသည့္ အမႈ ၁၂၃၇ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ၁၃၂၂ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္မူ ၾသဂုတ္လအထိ ၁၁၄၈ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး မႈခင္းျဖစ္စဥ္ကိန္းဂဏန္းမ်ားမွာ တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္ ျမင့္တက္လာေနသည္။ ရရွိေသာကိန္းဂဏန္းမ်ားကို အေျခခံ၍ တစ္လခ်င္းတြက္ခ်က္ေသာ စာရင္းမ်ားအရ ၂၀၁၁ က တစ္လလွ်င္ ၁၀၃ မႈႏွင့္ ၂၀၁၂ တြင္ ၁၁၀ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ တစ္လခ်င္းအတိုင္းအတာျဖင့္ ၁၄၃ မႈႏႈန္း ျဖစ္ပြားေနၿပီး သုံးႏွစ္အတြင္း က်ား၊ မ စုစုေပါင္း ၃၄၅၇ ဦး ေသဆုံးခဲ့သည္။
မႈခင္းဌာန ရဲအရာရွိမ်ားႏွင့္ မႈခင္းဆရာ၀န္မ်ား၏ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ားအရ မိမိကုိယ္ကိုယ္ နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ အဆုံးစီရင္သူမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားဦးေရကပိုမ်ားေနၿပီး အသက္အရြယ္အရလည္း
(၂၅)ႏွစ္မွ(၄၀)ၾကား လူဦးေရမွာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနသည္။ ထုိ႔အျပင္ မိမိ၏က်န္းမာေရးအေျခအေနေၾကာင့့္ မိသားစုကို ဒုကၡမေပးလုိေတာ့၍ မိမိကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသသြားသူမွာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕ဌာနခ်ဳပ္ မႈခင္းဌာနမွ ရဲအရာရွိတစ္ဦးကေျပာသည္။
“ရဲလုပ္သက္ ႏွစ္ေလးဆယ္ အေတြ႕အႀကံဳအရ က်န္းမာေရးအေျခအေနေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသတဲ့အမႈက အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနတယ္။ စိတ္မေကာင္းစရာတစ္ခုက သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြပါ အဲဒီအုပ္စုထဲပါေနၿပီး ေနာက္ဆက္တဲြ စစ္ေဆးခ်က္ေတြက မိသားစုကို သူတို႔ဒုကၡေတြ ဆက္မခံစားေစခ်င္လို႔ဆိုတဲ့ အေျဖရတယ္”ဟု မႈခင္းရဲတပ္ဖဲြ႕မွ ရဲအရာရွိႀကီးတစ္ဦးကေျပာသည္။
မိမိကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသသည့္ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးတြင္ ႀကိဳးခ်ေသဆုံးျခင္း၊ အဆိပ္ေသာက္ေသဆုံးျခင္း၊ ေရထဲခုန္ခ်၍ေသဆုံးျခင္း၊ မိမိကိုယ္မိမိေသနတ္ (သို႔မဟုတ္) ဓားအသုံးျပဳ၍ သတ္ေသျခင္း၊ အျမင့္တစ္ေနရာမွ ခုန္ခ်ျခင္း၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မီး႐ႈိ႕ျခင္းတုိ႔မွာ ေသဆုံးသူအေရအတြက္အလုိက္ အစဥ္အလုိက္ရပ္တည္ေနၿပီး နာတာရွည္ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရသည့္ သက္ႀကီးရြယ္အိုတခ်ဳိ႕လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ေလ့ရွိေၾကာင္း မႈခင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။
“လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ျပႆနာေပါင္းစုံကို ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းရမွာပါပဲ။ ဒီျပႆနာကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲဆုိတဲ့ ကာယကံရွင္ရဲ႕ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာႀကံ႕ခုိင္မႈ ရွိ၊ မရွိနဲ႔ပဲ ဆုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္က်ေရာဂါခံစားေနရတဲ့သူကိုေတာ့ တစ္ေယာက္တည္းပစ္မထားမိပါေစနဲ႔”ဟု စိတ္ပညာရွင္ေဒါက္တာျမင့္ေဆြကေျပာသည္။
မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္မႈမ်ားမွာ ေတာေရာ၊ ၿမိဳ႕ပါ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိၿပီး ကာယကံရွင္ကိုယ္တုိင္ စိတ္က်ေရာဂါခံစားေနရေၾကာင္း သိရွိရပါက စိတ္ပညာဆရာ၀န္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္သင့္ေၾကာင္း ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္းတကၠသိုလ္ စိတ္ပညာဌာန ပါေမာကၡေဒါက္တာခင္ျမင့္ကအႀကံျပဳသည္။
“က်န္းမာေရးဗဟုသုတအားနည္းတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ စိတ္ပညာဆရာ၀န္ဆီလာဖို႔ကို ေတာ္ေတာ္ရွက္ရြံ႕တတ္ၾကတယ္။ လူတုိင္းလူတုိင္း က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ဗဟုသုတရွိဖို႔လည္း
လုိအပ္ပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာျမင့္ေဆြကေျပာသည္။
မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ အျခားသူတစ္ဦး၏ပေယာဂေၾကာင့္ ေသဆုံးျခင္းမဟုတ္ဘဲ မိမိကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသသည့္ ကိန္းဂဏန္းစာရင္းမ်ား ျမင့္တက္လာျခင္းကို အစိုးရအပါအ၀င္ လူမႈ၀န္းက်င္အသိုင္းအ၀ိုင္းက မ်က္ကြယ္ျပဳ၍ မေနသင့္ေၾကာင္း နယ္ပယ္အသီးသီးမွ ပညာရွင္အခ်ဳိ႕ အႀကံျပဳသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒအရ ေသဒဏ္ (သို႔မဟုတ္) ႀကိဳးမိန္႔ အသက္၀င္ေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွစတင္ကာ ျမန္မာအစိုးရက အက်ဥ္းသားမ်ားအား ေသဒဏ္ခ်မွတ္ အျပစ္ေပးျခင္းမရွိေတာ့ေပ။ ယင္းအခ်က္ကိုလည္း ကုလသမဂၢအဖဲြ႕ႀကီးက အသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားထားသည္။
လူ႔ဘ၀ကိုရခဲ့ၿပီး ႐ုန္းကန္ရွင္သန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ကာလအပိုင္းအျခားတစ္ခုသို႔ ေရာက္ခဲ့ၿပီးကာမွ လူ႔သဘာ၀အရ ဘ၀တြင္ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ားကို ရင္မဆုိင္၀ံ့ေတာ့ဘဲ မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္သြားမႈမ်ားသည္ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ခပ္စိပ္စိပ္ၾကားေနရသည့္ သတင္းမ်ားျဖစ္ေနသည္။
ရဲတပ္ဖဲြ႕အေနျဖင့္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ေသာ အမႈအခင္းမ်ားမွာ ကာယကံရွင္၏ ပင္ကုိစ႐ိုက္ႏွင့္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာျပႆနာမ်ားျဖင့္သာ တုိက္႐ိုက္သက္ဆုိင္ေသာေၾကာင့္ အျခားမႈခင္းျဖစ္စဥ္မ်ားကဲ့သို႔ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈျပဳလုပ္ရန္မွာ အခက္အခဲတစ္ရပ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕ဌာနခ်ဳပ္ မႈခင္းရဲတပ္ဖဲြ႕မွ ရဲမွဴးျမင့္၀င္းကေျပာသည္။
“သားသမီးေတြ အျပင္ထြက္အလုပ္လုပ္တဲ့အခ်ိန္ သူထိန္းေနတဲ့ေျမးမေလးကို အိမ္နီးခ်င္းေတြဆီ ေသခ်ာအပ္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဆဲြႀကိဳးခ်သတ္ေသလုိက္တဲ့ အဘိုးႀကီးတစ္ေယာက္ရဲ႕အမႈ ႀကံဳခဲ့ရဖူးတယ္။ ကာယကံရွင္စိတ္ထဲမွာ ဖိအားေတြကို မခံစားႏုိင္ေတာ့လို႔ ထြက္ေပါက္ရွာသြားတာပါ။ ရလဒ္ကေတာ့ က်န္ရစ္သူမိသားစုေတြ အံ့ၾသ၀မ္းနည္းခဲ့ရတာနဲ႔အတူ ရဲတပ္ဖဲြ႕မႈခင္းစာရင္းမွာလည္း အမႈတစ္မႈထပ္တိုးသြားတာပဲ အဖတ္တင္တာပါ။ ဒီလိုအမႈကို လုံး၀မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး”ဟု ရဲမွဴးျမင့္၀င္းကေျပာသည္။
အဆုိပါအမႈမွာ မႏၲေလးတုိင္း စဥ့္ကူးၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ႀကိဳးဆဲြခ်ေသဆုံးသူမွာ အသက္(၇၀)ႏွစ္အရြယ္ အဘုိးအိုတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး နာတာရွည္ေရာဂါ ခံစားေနရသူျဖစ္သည္။ ၎ကိုယ္၎ သတ္ေသျခင္းမျပဳမီ ထိန္းေက်ာင္းေနေသာ သုံးႏွစ္အရြယ္ေျမးျဖစ္သူကို အိမ္နီးခ်င္းမ်ားသို႔ ေသခ်ာအပ္ႏွံခဲ့ၿပီးမွ လယ္ကြင္းျပင္ရွိ သစ္ပင္တြင္ ဆြဲႀကိဳးခ်ေသဆုံးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလအတြင္းကလည္း ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ေတာင္ပိုင္းခ႐ုိင္ ေကာ့မွဴးၿမိဳ႕နယ္တြင္ လင္ေယာက်္ားျဖစ္သူ အိမ္ေထာင္ေရးေဖာက္ျပန္ေသာေၾကာင့္ မိန္းမျဖစ္သူမွာ ၂ ႏွစ္အရြယ္ ရင္ေသြးအား အိမ္သုံးေဆးအလြန္အကၽြံတုိက္၍ ၎ကိုယ္တုိင္လည္းေသာက္ကာ သားအမိႏွစ္ဦးစလုံး ေသဆုံးခဲ့သည့္ျဖစ္စဥ္တစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
“ဒီလုိျဖစ္စဥ္ေတြက်ေတာ့ ရဲတပ္ဖဲြ႕တစ္ခုတည္းနဲ႔ ဆုိင္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ၀န္ႀကီးဌာနေပါင္းစုံ၊ အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းေပါင္းစုံက ပညာေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလုိမႈခင္းေတြ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈလုပ္ဖို႔ကို အားလုံးပူးေပါင္းမွ အဆင္ေျပႏုိင္မယ္ဆိုတာ လူတန္းစားေပါင္းစုံ အဖဲြ႕အစည္းေပါင္းစုံက နားလည္လက္ခံဖို႔လိုပါတယ္”ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕မွ အၿငိမ္းစားရဲအရာရွိႀကီးတစ္ဦးကဆုိသည္။
မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ခဲ့ေသာ္လည္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ေသဆုံးျခင္းမရွိသူတို႔မွာ ရဲတပ္ဖဲြ႕က ျပစ္မႈဥပေဒ ၃၀၉ ျဖင့္ ျပန္လည္အမႈဖြင့္အေရးယူခံရၿပီး ၂၀၁၁ ခုမွ ၂၀၁၃ ခုအတြင္း က်ား၊ မ စုစုေပါင္း ၁၉၁ ဦး အေရးယူခံရသည္။
“ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဆဲြႀကိဳးခ်ေသမယ့္ေန႔က ေသခ်င္တာကလဲြလို႔ ဘာမွမသိခဲ့ဘူး။ မိသားစုမွာ ကိုယ္မရွိမွ ေကာင္းမွာပါဆိုတဲ့ မုိက္မဲတဲ့အေတြးနဲ႔ ကာယကံေျမာက္လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ မိသားစုကပဲ အခ်ိန္မီသိလုိက္လို႔ မေသခဲ့တာ။ ေလာကကို အ႐ႈံးေပးခ်င္တဲ့ မလုပ္အပ္တဲ့ သူရဲေဘာေၾကာင္တဲ့လုပ္ရပ္ပါ”ဟု ၂၀၁၁ ခုက စင္ကာပူႏုိင္ငံမွျပန္လာၿပီး အိတ္ခ်္အုိင္ဗီေရာဂါ ပါလာခဲ့ေသာေၾကာင့္ စိတ္က်ၿပီး ေသေၾကာင္းႀကံစည္ခဲ့ရာမွ မေအာင္ျမင္ခဲ့ဘဲ ရဲတပ္ဖဲြ႕၏ ျပစ္မႈဥပေဒ ၃၀၉ ျဖင့္ အေရးယူခံရၿပီး ေထာင္ဒဏ္တစ္ႏွစ္က်ခံရသူ ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ေန ကိုလွစုိးေနာင္ကဆုိသည္။
ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖဲြ႕ WHO ၏ စာရင္းမ်ားအရ ကမၻာေပၚတြင္ ႏွစ္စဥ္လူဦးေရတစ္သန္းခန္႔မွာ မိမိကိုယ္မိမိ ေသေၾကာင္းႀကံစည္မႈေၾကာင့္ ေသဆုံးလ်က္ရွိသည္။ ထိုသို႔ ေသေၾကာင္းႀကံစည္မႈမ်ားသည္ အလုပ္လုပ္ႏုိင္ေသာအရြယ္မ်ားျဖစ္သည့္ (၁၅)ႏွစ္မွ (၅၀)ႏွစ္ၾကား အပိုင္းအျခားအရြယ္မ်ားတြင္ ပိုမိုျဖစ္ပြားေလ့ရွိၿပီး တစ္ကမၻာလုံးတြင္ အသက္(၁၅)ႏွစ္ႏွင့္ (၅၀)ႏွစ္ၾကား ေသဆုံးမႈမ်ား၏ နံပါတ္သုံးတရားခံျဖစ္သည္ဟု WHO က ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မိမိကိုယ္မိမိသတ္ေသျခင္းေၾကာင့္ ေသဆုံးရသည့္ လူအေရအတြက္အရ ကမၻာေပၚတြင္ ၫႊန္းကိန္းအဆင့္ ၉ ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ၀ါရွင္တန္တကၠသိုလ္ရွိ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ က်န္းမာေရးသုေတသနဌာနတစ္ခုျဖစ္သည့္ Institute for Health Metrics and Evaluation က ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ ကပ္ေရာဂါၫႊန္းကိန္း (Global Burden Disease)တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယုံၾကည္ကိုးကြယ္ရာ မည္သည့္ဘာသာ၀င္ျဖစ္ေစ မိမိကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသျခင္းျဖင့္ ဘ၀တစ္ခုကိုအဆုံးသတ္ရန္ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳထားျခင္းမရွိဘဲ အက်ည္းတန္ေသာလုပ္ရပ္၊ သူေတာ္ေကာင္းမဆန္ေသာလုပ္ရပ္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာက်မ္းစာအုပ္မ်ားတြင္ ေရးသားထားသည္။
“လူတစ္ေယာက္ရဲ႕စိတ္ဟာ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေနရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသတဲ့အျပစ္မ်ဳိး ဘယ္ေတာ့မွ က်ဴးလြန္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္တဲ့အလုပ္ဟာ အကုသိုလ္အလုပ္ပါ။ ဘာေၾကာင့္ဆိုေတာ့ အေသခံၿပီးျပဳလုပ္တဲ့ ဒီအလုပ္ကို လုပ္တဲ့သူရဲ႕စိတ္ထဲမွာ ႀကီးမားတဲ့ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားေတြ ဖုံးလႊမ္းေနလို႔ပါ”ဟု ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕ ဓမၼဒူတဆရာေတာ္ကမိန္႔ၾကားသည္။
မိသားစုတြင္း ကာလရွည္ရင္ဆုိင္ေနရေသာ ျပႆနာမ်ားကို ဆက္လက္ရင္ဆုိင္ႏုိင္စြမ္း မရွိေတာ့ေသာေၾကာင့္ မိမိကုိယ္ကုိယ္သတ္ေသရန္ သုံးႀကိမ္တုိင္ႀကဳိးပမ္းခဲ့သူ အသက္(၂၃)ႏွစ္အရြယ္ ဆုမီဆုိသူ ကုမၸဏီ၀န္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးက ၎ရင္ဆုိင္ခဲ့ရေသာအေတြ႕အႀကဳံမ်ားအရ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္သတ္ေသရန္ ဘယ္ေသာအခါမွ ႀကံစည္ေတာ့မည္မဟုတ္ဘဲ အကယ္၍ တစ္စုံတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ စိတ္က်ေ၀ဒနာခံစားေနရသည္ဟု မိမိကိုယ္မိမိ သိလုိက္သည္ႏွင့္တစ္ၿပဳိင္နက္ ေဘးနားတြင္ အေဖာ္တစ္ဦးကို ခ်က္ျခင္းေခၚထားရန္ အႀကံျပဳခ်င္ေၾကာင္းဆုိသည္။
“ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ စိတ္အားငယ္လာၿပီ၊ စိတ္က်လာၿပီဆုိတာ သိလုိက္တာနဲ႔ ေတြ႕ရာလူတစ္ေယာက္ရဲ႕လက္ကို ဆြဲထားလုိက္ၿပီး အေဖာ္အျဖစ္ ထားလိုက္ေတာ့တယ္။ ကၽြန္မအေတြ႕အႀကဳံအရေတာ့ ေကာင္းေသာနည္းလမ္းတစ္ခုလုိ႔ ထင္ပါတယ္”ဟုဆုိသည္။
ဆုမီသည္ ဘာမီတြန္ကဲ့သုိ႔ေသာ အိမ္သုံးေဆးျပားမ်ားကို အလြန္အကၽြံေသာက္၍ သုံးႀကိမ္တုိင္တုိင္ ေသေၾကာင္းႀကံစည္ခဲ့ဖူးသည္။ မိခင္ျဖစ္သူႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းအခ်ဳိ႕က အခ်ိန္မီသိရွိၿပီး ေဆးခန္းသုိ႔ပုိ႔ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့၍သာ အသက္ဆက္လက္ရွင္သန္ခြင့္ရခဲ့သူျဖစ္သည္။
--------------------
ေရးသားသူ- ေအာင္သစ္လြင္
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၃ အထိ သုံးႏွစ္အတြင္း မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ျခင္းမ်ဳိးျဖင့္ လူေလာကကို ႏႈတ္ဆက္သြားသူမ်ားမွာ တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္ ျမင့္တက္လာေနၿပီး စာရင္းအရ သုံးႏွစ္အတြင္း စုစုေပါင္း ၃၅၀၀ နီးပါးရွိသည္။
ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ နည္းမ်ဳိးစုံအသုံးျပဳ၍ မိမိကိုယ္ကိုယ္အဆုံးစီရင္ကာ မိသားစုႏွင့္ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ကို ႏႈတ္ဆက္ထားရစ္ခဲ့သူမ်ားတြင္ အသက္(၂၅)ႏွစ္မွ (၄၀)ၾကား အမ်ဳိးသားဦးေရမွာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနသည္။
“ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒအရ လူတစ္ေယာက္ဟာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ၿပီး ေအာင္ျမင္သြားရင္ အျပစ္ေပးမခံရႏုိင္တာ ႏွစ္မႈပဲရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္အဆုံးစီရင္မႈပဲ”ဟု ဥပေဒပညာရွင္ ဦးမင္းေတဇၫြန္႔တင္ကေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္သူမွာ ၎၏က်ဴးလြန္မႈေအာင္ျမင္သြားပါက ႏုိင္ငံေတာ္၏အထြတ္အထိပ္ေခါင္းေဆာင္ တစ္နည္းအားျဖင့္ ရွင္ဘုရင္အျဖစ္ကိုရရွိသြား၍ မည္သည့္ျပစ္ဒဏ္မွ် က်ခံရျခင္းမရွိသလို မိမိကိုယ္မိမိ အဆုံးစီရင္မႈသည္လည္း မေအာင္ျမင္ပါက ဥပေဒအရအေရးယူခံရေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္သြားပါက ဇာတ္လမ္းဆုံးခန္းတုိင္သြားသည္ကို ရွင္းျပျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အရပ္သားအစုိးရ စတင္တာ၀န္ယူသည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွသည္ ၂၀၁၃ အထိ မိမိကိုယ့္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ျခင္းမ်ဳိးျဖင့္ လူေလာကကို ႏႈတ္ဆက္သြားသူမ်ားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕၏ မွတ္တမ္းစာရင္းမ်ားထဲတြင္ ကိန္းဂဏန္းမ်ား တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္ ျမင့္တက္လာေနသည္။ ၂၀၁၁ မွ ၂၀၁၃ အတြင္း ေသေၾကာင္းႀကံစည္အဆုံးစီရင္သူ ၃၅၀၀ နီးပါးရွိသည္။
ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ နည္းမ်ဳိးစုံအသုံးျပဳ၍ မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ကာ မိသားစုႏွင့္ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ကို ႏႈတ္ဆက္ထားရစ္ခဲ့သူမ်ားတြင္ အသက္(၂၅)ႏွစ္မွ(၄၀)ၾကား အမ်ဳိးသားဦးေရမွာ အေရအတြက္အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနသည္။ ယင္းအေျခအေနမွာ ျပႆနာေပါင္းစုံအလယ္မွ ႐ုန္းထြက္၍ ကမၻာ့အလယ္တြင္ လမ္းမွန္ေပၚေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနဆဲ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြက္ အေရးပါေသာ လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ကို အားအင္ခ်ည့္နဲ႔ေစသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕မွရရွိေသာ စာရင္းမ်ားအရ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသသည့္ အမႈ ၁၂၃၇ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ၁၃၂၂ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္မူ ၾသဂုတ္လအထိ ၁၁၄၈ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး မႈခင္းျဖစ္စဥ္ကိန္းဂဏန္းမ်ားမွာ တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္ ျမင့္တက္လာေနသည္။ ရရွိေသာကိန္းဂဏန္းမ်ားကို အေျခခံ၍ တစ္လခ်င္းတြက္ခ်က္ေသာ စာရင္းမ်ားအရ ၂၀၁၁ က တစ္လလွ်င္ ၁၀၃ မႈႏွင့္ ၂၀၁၂ တြင္ ၁၁၀ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ တစ္လခ်င္းအတိုင္းအတာျဖင့္ ၁၄၃ မႈႏႈန္း ျဖစ္ပြားေနၿပီး သုံးႏွစ္အတြင္း က်ား၊ မ စုစုေပါင္း ၃၄၅၇ ဦး ေသဆုံးခဲ့သည္။
မႈခင္းဌာန ရဲအရာရွိမ်ားႏွင့္ မႈခင္းဆရာ၀န္မ်ား၏ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ားအရ မိမိကုိယ္ကိုယ္ နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ အဆုံးစီရင္သူမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားဦးေရကပိုမ်ားေနၿပီး အသက္အရြယ္အရလည္း
(၂၅)ႏွစ္မွ(၄၀)ၾကား လူဦးေရမွာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနသည္။ ထုိ႔အျပင္ မိမိ၏က်န္းမာေရးအေျခအေနေၾကာင့့္ မိသားစုကို ဒုကၡမေပးလုိေတာ့၍ မိမိကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသသြားသူမွာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕ဌာနခ်ဳပ္ မႈခင္းဌာနမွ ရဲအရာရွိတစ္ဦးကေျပာသည္။
“ရဲလုပ္သက္ ႏွစ္ေလးဆယ္ အေတြ႕အႀကံဳအရ က်န္းမာေရးအေျခအေနေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသတဲ့အမႈက အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနတယ္။ စိတ္မေကာင္းစရာတစ္ခုက သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြပါ အဲဒီအုပ္စုထဲပါေနၿပီး ေနာက္ဆက္တဲြ စစ္ေဆးခ်က္ေတြက မိသားစုကို သူတို႔ဒုကၡေတြ ဆက္မခံစားေစခ်င္လို႔ဆိုတဲ့ အေျဖရတယ္”ဟု မႈခင္းရဲတပ္ဖဲြ႕မွ ရဲအရာရွိႀကီးတစ္ဦးကေျပာသည္။
မိမိကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသသည့္ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးတြင္ ႀကိဳးခ်ေသဆုံးျခင္း၊ အဆိပ္ေသာက္ေသဆုံးျခင္း၊ ေရထဲခုန္ခ်၍ေသဆုံးျခင္း၊ မိမိကိုယ္မိမိေသနတ္ (သို႔မဟုတ္) ဓားအသုံးျပဳ၍ သတ္ေသျခင္း၊ အျမင့္တစ္ေနရာမွ ခုန္ခ်ျခင္း၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မီး႐ႈိ႕ျခင္းတုိ႔မွာ ေသဆုံးသူအေရအတြက္အလုိက္ အစဥ္အလုိက္ရပ္တည္ေနၿပီး နာတာရွည္ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရသည့္ သက္ႀကီးရြယ္အိုတခ်ဳိ႕လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ေလ့ရွိေၾကာင္း မႈခင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။
“လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ျပႆနာေပါင္းစုံကို ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းရမွာပါပဲ။ ဒီျပႆနာကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲဆုိတဲ့ ကာယကံရွင္ရဲ႕ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာႀကံ႕ခုိင္မႈ ရွိ၊ မရွိနဲ႔ပဲ ဆုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္က်ေရာဂါခံစားေနရတဲ့သူကိုေတာ့ တစ္ေယာက္တည္းပစ္မထားမိပါေစနဲ႔”ဟု စိတ္ပညာရွင္ေဒါက္တာျမင့္ေဆြကေျပာသည္။
မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္မႈမ်ားမွာ ေတာေရာ၊ ၿမိဳ႕ပါ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိၿပီး ကာယကံရွင္ကိုယ္တုိင္ စိတ္က်ေရာဂါခံစားေနရေၾကာင္း သိရွိရပါက စိတ္ပညာဆရာ၀န္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္သင့္ေၾကာင္း ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္းတကၠသိုလ္ စိတ္ပညာဌာန ပါေမာကၡေဒါက္တာခင္ျမင့္ကအႀကံျပဳသည္။
“က်န္းမာေရးဗဟုသုတအားနည္းတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ စိတ္ပညာဆရာ၀န္ဆီလာဖို႔ကို ေတာ္ေတာ္ရွက္ရြံ႕တတ္ၾကတယ္။ လူတုိင္းလူတုိင္း က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ဗဟုသုတရွိဖို႔လည္း
လုိအပ္ပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာျမင့္ေဆြကေျပာသည္။
မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ အျခားသူတစ္ဦး၏ပေယာဂေၾကာင့္ ေသဆုံးျခင္းမဟုတ္ဘဲ မိမိကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသသည့္ ကိန္းဂဏန္းစာရင္းမ်ား ျမင့္တက္လာျခင္းကို အစိုးရအပါအ၀င္ လူမႈ၀န္းက်င္အသိုင္းအ၀ိုင္းက မ်က္ကြယ္ျပဳ၍ မေနသင့္ေၾကာင္း နယ္ပယ္အသီးသီးမွ ပညာရွင္အခ်ဳိ႕ အႀကံျပဳသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒအရ ေသဒဏ္ (သို႔မဟုတ္) ႀကိဳးမိန္႔ အသက္၀င္ေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွစတင္ကာ ျမန္မာအစိုးရက အက်ဥ္းသားမ်ားအား ေသဒဏ္ခ်မွတ္ အျပစ္ေပးျခင္းမရွိေတာ့ေပ။ ယင္းအခ်က္ကိုလည္း ကုလသမဂၢအဖဲြ႕ႀကီးက အသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားထားသည္။
လူ႔ဘ၀ကိုရခဲ့ၿပီး ႐ုန္းကန္ရွင္သန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ကာလအပိုင္းအျခားတစ္ခုသို႔ ေရာက္ခဲ့ၿပီးကာမွ လူ႔သဘာ၀အရ ဘ၀တြင္ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ားကို ရင္မဆုိင္၀ံ့ေတာ့ဘဲ မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္သြားမႈမ်ားသည္ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ခပ္စိပ္စိပ္ၾကားေနရသည့္ သတင္းမ်ားျဖစ္ေနသည္။
ရဲတပ္ဖဲြ႕အေနျဖင့္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ေသာ အမႈအခင္းမ်ားမွာ ကာယကံရွင္၏ ပင္ကုိစ႐ိုက္ႏွင့္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာျပႆနာမ်ားျဖင့္သာ တုိက္႐ိုက္သက္ဆုိင္ေသာေၾကာင့္ အျခားမႈခင္းျဖစ္စဥ္မ်ားကဲ့သို႔ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈျပဳလုပ္ရန္မွာ အခက္အခဲတစ္ရပ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕ဌာနခ်ဳပ္ မႈခင္းရဲတပ္ဖဲြ႕မွ ရဲမွဴးျမင့္၀င္းကေျပာသည္။
“သားသမီးေတြ အျပင္ထြက္အလုပ္လုပ္တဲ့အခ်ိန္ သူထိန္းေနတဲ့ေျမးမေလးကို အိမ္နီးခ်င္းေတြဆီ ေသခ်ာအပ္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဆဲြႀကိဳးခ်သတ္ေသလုိက္တဲ့ အဘိုးႀကီးတစ္ေယာက္ရဲ႕အမႈ ႀကံဳခဲ့ရဖူးတယ္။ ကာယကံရွင္စိတ္ထဲမွာ ဖိအားေတြကို မခံစားႏုိင္ေတာ့လို႔ ထြက္ေပါက္ရွာသြားတာပါ။ ရလဒ္ကေတာ့ က်န္ရစ္သူမိသားစုေတြ အံ့ၾသ၀မ္းနည္းခဲ့ရတာနဲ႔အတူ ရဲတပ္ဖဲြ႕မႈခင္းစာရင္းမွာလည္း အမႈတစ္မႈထပ္တိုးသြားတာပဲ အဖတ္တင္တာပါ။ ဒီလိုအမႈကို လုံး၀မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး”ဟု ရဲမွဴးျမင့္၀င္းကေျပာသည္။
အဆုိပါအမႈမွာ မႏၲေလးတုိင္း စဥ့္ကူးၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ႀကိဳးဆဲြခ်ေသဆုံးသူမွာ အသက္(၇၀)ႏွစ္အရြယ္ အဘုိးအိုတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး နာတာရွည္ေရာဂါ ခံစားေနရသူျဖစ္သည္။ ၎ကိုယ္၎ သတ္ေသျခင္းမျပဳမီ ထိန္းေက်ာင္းေနေသာ သုံးႏွစ္အရြယ္ေျမးျဖစ္သူကို အိမ္နီးခ်င္းမ်ားသို႔ ေသခ်ာအပ္ႏွံခဲ့ၿပီးမွ လယ္ကြင္းျပင္ရွိ သစ္ပင္တြင္ ဆြဲႀကိဳးခ်ေသဆုံးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလအတြင္းကလည္း ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ေတာင္ပိုင္းခ႐ုိင္ ေကာ့မွဴးၿမိဳ႕နယ္တြင္ လင္ေယာက်္ားျဖစ္သူ အိမ္ေထာင္ေရးေဖာက္ျပန္ေသာေၾကာင့္ မိန္းမျဖစ္သူမွာ ၂ ႏွစ္အရြယ္ ရင္ေသြးအား အိမ္သုံးေဆးအလြန္အကၽြံတုိက္၍ ၎ကိုယ္တုိင္လည္းေသာက္ကာ သားအမိႏွစ္ဦးစလုံး ေသဆုံးခဲ့သည့္ျဖစ္စဥ္တစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
“ဒီလုိျဖစ္စဥ္ေတြက်ေတာ့ ရဲတပ္ဖဲြ႕တစ္ခုတည္းနဲ႔ ဆုိင္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ၀န္ႀကီးဌာနေပါင္းစုံ၊ အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းေပါင္းစုံက ပညာေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလုိမႈခင္းေတြ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈလုပ္ဖို႔ကို အားလုံးပူးေပါင္းမွ အဆင္ေျပႏုိင္မယ္ဆိုတာ လူတန္းစားေပါင္းစုံ အဖဲြ႕အစည္းေပါင္းစုံက နားလည္လက္ခံဖို႔လိုပါတယ္”ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕မွ အၿငိမ္းစားရဲအရာရွိႀကီးတစ္ဦးကဆုိသည္။
မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္ခဲ့ေသာ္လည္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ေသဆုံးျခင္းမရွိသူတို႔မွာ ရဲတပ္ဖဲြ႕က ျပစ္မႈဥပေဒ ၃၀၉ ျဖင့္ ျပန္လည္အမႈဖြင့္အေရးယူခံရၿပီး ၂၀၁၁ ခုမွ ၂၀၁၃ ခုအတြင္း က်ား၊ မ စုစုေပါင္း ၁၉၁ ဦး အေရးယူခံရသည္။
“ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဆဲြႀကိဳးခ်ေသမယ့္ေန႔က ေသခ်င္တာကလဲြလို႔ ဘာမွမသိခဲ့ဘူး။ မိသားစုမွာ ကိုယ္မရွိမွ ေကာင္းမွာပါဆိုတဲ့ မုိက္မဲတဲ့အေတြးနဲ႔ ကာယကံေျမာက္လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ မိသားစုကပဲ အခ်ိန္မီသိလုိက္လို႔ မေသခဲ့တာ။ ေလာကကို အ႐ႈံးေပးခ်င္တဲ့ မလုပ္အပ္တဲ့ သူရဲေဘာေၾကာင္တဲ့လုပ္ရပ္ပါ”ဟု ၂၀၁၁ ခုက စင္ကာပူႏုိင္ငံမွျပန္လာၿပီး အိတ္ခ်္အုိင္ဗီေရာဂါ ပါလာခဲ့ေသာေၾကာင့္ စိတ္က်ၿပီး ေသေၾကာင္းႀကံစည္ခဲ့ရာမွ မေအာင္ျမင္ခဲ့ဘဲ ရဲတပ္ဖဲြ႕၏ ျပစ္မႈဥပေဒ ၃၀၉ ျဖင့္ အေရးယူခံရၿပီး ေထာင္ဒဏ္တစ္ႏွစ္က်ခံရသူ ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ေန ကိုလွစုိးေနာင္ကဆုိသည္။
ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖဲြ႕ WHO ၏ စာရင္းမ်ားအရ ကမၻာေပၚတြင္ ႏွစ္စဥ္လူဦးေရတစ္သန္းခန္႔မွာ မိမိကိုယ္မိမိ ေသေၾကာင္းႀကံစည္မႈေၾကာင့္ ေသဆုံးလ်က္ရွိသည္။ ထိုသို႔ ေသေၾကာင္းႀကံစည္မႈမ်ားသည္ အလုပ္လုပ္ႏုိင္ေသာအရြယ္မ်ားျဖစ္သည့္ (၁၅)ႏွစ္မွ (၅၀)ႏွစ္ၾကား အပိုင္းအျခားအရြယ္မ်ားတြင္ ပိုမိုျဖစ္ပြားေလ့ရွိၿပီး တစ္ကမၻာလုံးတြင္ အသက္(၁၅)ႏွစ္ႏွင့္ (၅၀)ႏွစ္ၾကား ေသဆုံးမႈမ်ား၏ နံပါတ္သုံးတရားခံျဖစ္သည္ဟု WHO က ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မိမိကိုယ္မိမိသတ္ေသျခင္းေၾကာင့္ ေသဆုံးရသည့္ လူအေရအတြက္အရ ကမၻာေပၚတြင္ ၫႊန္းကိန္းအဆင့္ ၉ ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ၀ါရွင္တန္တကၠသိုလ္ရွိ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ က်န္းမာေရးသုေတသနဌာနတစ္ခုျဖစ္သည့္ Institute for Health Metrics and Evaluation က ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ ကပ္ေရာဂါၫႊန္းကိန္း (Global Burden Disease)တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယုံၾကည္ကိုးကြယ္ရာ မည္သည့္ဘာသာ၀င္ျဖစ္ေစ မိမိကိုယ္ကိုယ္သတ္ေသျခင္းျဖင့္ ဘ၀တစ္ခုကိုအဆုံးသတ္ရန္ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳထားျခင္းမရွိဘဲ အက်ည္းတန္ေသာလုပ္ရပ္၊ သူေတာ္ေကာင္းမဆန္ေသာလုပ္ရပ္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာက်မ္းစာအုပ္မ်ားတြင္ ေရးသားထားသည္။
“လူတစ္ေယာက္ရဲ႕စိတ္ဟာ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေနရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသတဲ့အျပစ္မ်ဳိး ဘယ္ေတာ့မွ က်ဴးလြန္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ မိမိကိုယ္ကိုယ္ အဆုံးစီရင္တဲ့အလုပ္ဟာ အကုသိုလ္အလုပ္ပါ။ ဘာေၾကာင့္ဆိုေတာ့ အေသခံၿပီးျပဳလုပ္တဲ့ ဒီအလုပ္ကို လုပ္တဲ့သူရဲ႕စိတ္ထဲမွာ ႀကီးမားတဲ့ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားေတြ ဖုံးလႊမ္းေနလို႔ပါ”ဟု ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕ ဓမၼဒူတဆရာေတာ္ကမိန္႔ၾကားသည္။
မိသားစုတြင္း ကာလရွည္ရင္ဆုိင္ေနရေသာ ျပႆနာမ်ားကို ဆက္လက္ရင္ဆုိင္ႏုိင္စြမ္း မရွိေတာ့ေသာေၾကာင့္ မိမိကုိယ္ကုိယ္သတ္ေသရန္ သုံးႀကိမ္တုိင္ႀကဳိးပမ္းခဲ့သူ အသက္(၂၃)ႏွစ္အရြယ္ ဆုမီဆုိသူ ကုမၸဏီ၀န္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးက ၎ရင္ဆုိင္ခဲ့ရေသာအေတြ႕အႀကဳံမ်ားအရ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္သတ္ေသရန္ ဘယ္ေသာအခါမွ ႀကံစည္ေတာ့မည္မဟုတ္ဘဲ အကယ္၍ တစ္စုံတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ စိတ္က်ေ၀ဒနာခံစားေနရသည္ဟု မိမိကိုယ္မိမိ သိလုိက္သည္ႏွင့္တစ္ၿပဳိင္နက္ ေဘးနားတြင္ အေဖာ္တစ္ဦးကို ခ်က္ျခင္းေခၚထားရန္ အႀကံျပဳခ်င္ေၾကာင္းဆုိသည္။
“ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ စိတ္အားငယ္လာၿပီ၊ စိတ္က်လာၿပီဆုိတာ သိလုိက္တာနဲ႔ ေတြ႕ရာလူတစ္ေယာက္ရဲ႕လက္ကို ဆြဲထားလုိက္ၿပီး အေဖာ္အျဖစ္ ထားလိုက္ေတာ့တယ္။ ကၽြန္မအေတြ႕အႀကဳံအရေတာ့ ေကာင္းေသာနည္းလမ္းတစ္ခုလုိ႔ ထင္ပါတယ္”ဟုဆုိသည္။
ဆုမီသည္ ဘာမီတြန္ကဲ့သုိ႔ေသာ အိမ္သုံးေဆးျပားမ်ားကို အလြန္အကၽြံေသာက္၍ သုံးႀကိမ္တုိင္တုိင္ ေသေၾကာင္းႀကံစည္ခဲ့ဖူးသည္။ မိခင္ျဖစ္သူႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းအခ်ဳိ႕က အခ်ိန္မီသိရွိၿပီး ေဆးခန္းသုိ႔ပုိ႔ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့၍သာ အသက္ဆက္လက္ရွင္သန္ခြင့္ရခဲ့သူျဖစ္သည္။
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။