Myanmar1 and ကို စိန္သန္း shared The Irrawaddy (Burmese Version)'s photo.
အင္တာဗ်ဴး
ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေျပာၾကရေအာင္
ဧရာ၀တီ
ဧရာ၀တီ သတင္းဌာန အယ္ဒီတာ ဦးေအာင္ေဇာ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး မစၥတာဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္အား ဇန္နဝါ...ရီလေစာေစာပိုင္းက သြားေရာက္ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းခဲ့သည္။ ဦးေအာင္ေဇာ္က သံအမတ္ႀကီးအား ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ အေမရိကန္တပ္မေတာ္ ဆက္ဆံေရး၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ပဋိပကၡ၊ ယင္း ေဒသတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ပါ၀င္ပတ္သက္ ေနသည့္ အခန္းက႑၊ ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားဆက္ဆံေရး စသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အက်ယ္တ၀င့္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ၎ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားထဲမွ တခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
ေမး။ ။ သံအမတ္ႀကီးခင္ဗ်ာ။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ အေမရိကန္တပ္မေတာ္ ဆက္ဆံေရးဟာ ေမွ်ာ္လင့္ထား တာထက္ ေစာၿပီး အလ်င္အျမန္တိုးတက္လာတယ္လို႔ ေ၀ဖန္သူေတြကေျပာၾကပါတယ္။ အဲဒီေ၀ဖန္ခ်က္အေပၚ သံအမတ္ႀကီး ဘယ္ လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဟာ အနာဂတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္း တရပ္ ဆိုတာကို လူတိုင္း သိတယ္ခင္ဗ်။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံလံုၿခံဳေရး အတြက္ အေရးပါတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတခု။ ေနာက္တခု က ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့၊ အဆင့္အတန္းရွိတဲ့ အဖက္ဖက္ကျပည့္စံုတဲ့ တပ္မေတာ္တရပ္ ျဖစ္ေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳး ေထာင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အကူအညီ ေပးရမယ္၊ အဲဒီလို အကူအညီေပးႏိုင္ေအာင္ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ဆက္ဆံေရးေတြ ရွိဖို႔လို ပါတယ္။ အဲဒီလိုရွိမွသာ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕တပ္မေတာ္ အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးဟာ လက္နက္ႀကီး လက္နက္ငယ္ေတြ ေထာက္ပံ့တဲ့ ဆက္ဆံေရး၊ တျခားႏိုင္ငံေတြကို က်ဴးေက်ာ္ရန္စဖို႔ တပ္မေတာ္ အခ်င္းခ်င္း ေလ့က်င့္ ေပးေနတဲ့ ဆက္ဆံေရးလို႔ တျခားႏိုင္ငံ ေတြက မျမင္ၾကဘူး ေပါ႔ဗ်ာ။ အဲဒီလိုျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္ တို႔ တေျဖးေျဖးခ်င္း ေဆာင္႐ြက္ၾကရပါမယ္။
ေမး။ ။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အပါအ၀င္ အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးက ပုဂၢဳိလ္ေတြပါတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ေဆြးေႏြးပြဲ တရပ္ ကို သံအမတ္ႀကီး ဦးစီးၿပီး မၾကာခင္ကလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္း ေျပာျပ ေပးပါလား။
ေျဖ။ ။ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲကို ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔တေတြ လြန္ခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာ လတုန္းက လုပ္ခဲ့တယ္ဗ်။ အဲဒီလို လုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ၀မ္းေျမာက္ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲကို အစိုးရ အဖြဲ႕၀င္ေတြ၊ တပ္မေတာ္သားေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တက္တယ္ခင္ဗ်။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း တက္တယ္ေလ။ ေနာက္တခ်က္က အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔တေတြ သီးျခားစီ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ တာလည္း ရွိတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခု၊ က႑တခု အျဖစ္ထည့္သြင္းၿပီး ေဟာေျပာပြဲတခု က်င္းပေပး တယ္ဗ်။ အဲဒါကေတာ့ ၾကယ္သံုးပြင့္ အဆင့္ရွိ အေမရိကန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတေယာက္ကို ဖိတ္ေခၚၿပီး ေဟာေျပာခိုင္း တယ္။ ေဟာေျပာတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဟာ အီရတ္နဲ႔ အာဖဂန္စစ္ေျမျပင္ အေတြ႕အႀကံဳရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီး။ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ တပ္မေတာ္၊ အဖက္ဖက္က ျပည့္စံုတဲ့ တပ္မေတာ္၊ ေခတ္မီတပ္မေတာ္ တရပ္ကို ဘယ္လိုဖြဲ႕စည္းတယ္ ဘာေတြ ပါ၀င္ရမယ္ စတာေတြကို သူေဟာေျပာတယ္။ ေတာ္ တည့္ မွန္ကန္တဲ့ အမ်ိဳးသား တပ္မေတာ္တရပ္ ျဖစ္လာ ဖို႔၊ အဲဒီလိုျဖစ္လာတဲ့ တပ္မေတာ္ကို အရပ္ဖက္က ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔၊ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရး ကိစၥရပ္အတြက္ တပ္မေတာ္ကို အရပ္ဖက္က ထိန္းခ်ဳပ္တာဟာ ဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးတယ္၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းဖို႔လိုတယ္ စတာ ေတြကို အက်ယ္တ၀င့္ ေဟာေျပာသြားတယ္ဗ်။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဟာေျပာခဲ့ တာေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ တပ္မေတာ္ အခ်င္းခ်င္း ဘာေၾကာင့္ထိေတြ႕ဆက္ ဆံဖို႔ လိုတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းခ်င္းရာ ေတြပါ။ တပ္မေတာ္သားေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ၊ မွတ္သား ဖြယ္ရာေတြ၊ အဆံုးအမေတြ ကို သူတို႔ စစ္သားအခ်င္းခ်င္း ေျပာၾကဆိုၾကတာ အေကာင္းဆံုးပဲ ေလ။ တျခား သူေတြ လုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို ေလာင္းရိပ္က လြတ္ေအာင္၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ႐ိုး႐ိုးသားသား ဆက္ဆံႏိုင္ဖို႔၊ အဆင့္အတန္း ရွိတဲ့တပ္မေတာ္တရပ္၊ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ တပ္မေတာ္ တရပ္ဟာ ဘယ္လို ပံုစံနဲ႔ ရပ္တည္ တယ္၊ အဲဒီတပ္မေတာ္ဟာ ျပည္သူတို႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ဘယ္လို ေဖာ္ေဆာင္တယ္၊ အမ်ား အားက်ဖြယ္ ေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ေနထိုင္ျပဳမူတယ္ ဆိုတာေတြကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အတြက္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေပးခ်င္တာပါ။
ေမး။ ။ ေနျပည္ေတာ္မွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သံအမတ္ႀကီးေတြ႕တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သံအမတ္ ႀကီးတို႔ ဘာေတြေျပာဆို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ သိခြင့္ရ မလား။
ေျဖ။ ။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အဲဒီ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ပိုမိုဆိုးရြားလာတာေတြ၊ အဲဒီမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ အျပစ္မဲ့တဲ့ အရပ္သားနဲ႔ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ ကို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြက လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတဲ့ အကူအညီေတြ ေပးခ်င္ေပမယ့္ အဲဒီအကူအညီေတြ သူတို႔ဆီေရာက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ မေပး ႏိုင္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ေနာက္တခုက အတိတ္ကရွိခဲ့တဲ့ ျမန္မာ ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရး ကိစၥကိုလဲ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြက က်ေနာ္တို႔ အေမရိကန္ အစိုးရဟာ ျမန္မာ-ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရး ကိစၥကို ေတာက္ေလွ်ာက္ေျပာခဲ့တာလို႔ က်ေနာ့္ကို ျပန္ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရ ရဲ႕ ေျမာက္ကိုရီး ယား-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အေပၚ ထားရွိတဲ့ သေဘာထားကို ေျပာျပတယ္ဗ်။ သူတို႔ ယံုၾကည္မႈ ရွိ / မရွိေတာ့ မသိဘူး ေပါ့ေလ။ အေမရိကန္-တ႐ုတ္ ဆက္ဆံေရးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားခံရတဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖို႔ အက်ိဳးမရွိပါဘူး။ က်ေနာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တာ၀န္က်တဲ့အတြက္ ျမန္မာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အေတြ႕အၾကံဳ ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဒသတခုလံုးရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳ၊ ပင္တဂြန္စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳ၊ ပညာရွင္တေယာက္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းခဲ့ေတာ့ ပညာရွင္တေယာက္ရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳလဲရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလုပ္ေတြအမ်ားႀကီး က်ေနာ္လုပ္ခဲ့ဘူးတယ္ဗ်။ တ႐ုတ္ေတြကေတာ့ အာရွတိုက္မွာ အေမရိကန္က တခုခုလုပ္တာနဲ႔ အေမရိကန္ေတြ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္တယ္လို႔ ျမင္ေတာ့တာပဲ။ အရာအားလံုးကို သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အေျခခံၿပီးေတာ့ဘဲ စဥ္းစားၾကတာေလ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အက်ိဳးရွိမယ့္ ကိစၥရပ္ေတြကို အတူတကြ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္မယ္။ တႏိုင္ငံနဲ႔ တႏိုင္ငံ နားလည္မႈ လြဲေနတာေတြကို ေလ်ာ႔နည္းေအာင္လုပ္ရမယ္။ နည္းလမ္းရွာရမယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံ ေတြမွာ ေျပာေလ့ ရွိတဲ့ စကားတခြန္းရွိတယ္၊ အဲဒါကေတာ့ လူမ်ိဳးႏွစ္မ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္ အဖြဲ႕ ၂ ဖြဲ႕ ရွိတဲ့ ၀န္းက်င္မွာ မေကာင္းတာ တခုခုျဖစ္ လာရင္ အဲဒီ လူမ်ဳိး ၂ မ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္၊ အဲဒီ အဖြဲ႕ ၂ ဖြဲ႕စလံုး တာ၀န္ရွိတယ္တဲ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ လူမ်ိဳး ၂ မ်ိဳး၊ သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႕ ၂ ဖြဲ႕ ရွိေနလို႔ပါ တဲ့။ (ဘက္ ႏွစ္ဖက္ ျဖစ္ေနလို႔ ျပႆနာ ရွိလာတာ၊ တစုတစည္းတည္း/ တဖက္တည္းဆိုရင္ ျပႆနာ ဆိုတာ မရွိ လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ ဘာသာျပန္သူ)
ေမး။ ။ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရးကိစၥအေၾကာင္း ေမးပါရေစ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေျမာက္ကိုရီးယားက နယူးကလီးယား နည္းပညာ၊ ဒံုးပ်ံနည္းပညာေတြ တင္ပို႔ေနတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္။ အဲဒီ အေပၚ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုက ဘယ္လို ႐ႈျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲဒီကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ အတည္ မျပဳေသးပါဘူး။ ေလ့လာတုန္းပဲ ရွိေသးတယ္ လို႔ေျပာရင္ ရပါတယ္။ ေနာက္ ၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တခုတည္းနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ တကမၻာလံုးနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ကိစၥပါ။ လူအေျမာက္အမ်ား ကို ေသေက်ပ်က္စီးေစတဲ့ လက္နက္ႀကီးေတြကို အေျမာက္အမ်ားထုတ္လုပ္တယ္။ တင္ပို႔ေရာင္း ခ်တယ္ ဆိုတဲ့ ကိစၥဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ သိပ္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္ ႀကီးပါ။ လူသားေတြ ရင္ဆိုင္ေနရ တဲ့ ကိစၥရပ္လို႔လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရးေကာင္စီက ဆံုးျဖတ္ထားတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ဆက္လုပ္ေနတယ္။ ဒံုးပ်ံ စမ္းသပ္မႈကို မၾကာခင္က လုပ္ခဲ့ေသးတယ္။ အရင္တုန္းကလည္း နယူးကလီးယား လက္နက္ စမ္းသပ္မႈေတြ လုပ္တယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယား တပ္မေတာ္နဲ႔ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက တပ္မေတာ္ေတြ ထိေတြ႕ဆက္ဆံတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥ ရပ္ဟာ အေမရိကန္ အစိုးရ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အထူးဂ႐ုျပဳ အာ႐ံုစိုက္ရတဲ့ ကိစၥပါ။ ဒီေတာ့ ျမန္မာနဲ႕ ေျမာက္ကိုရီးယားဆက္ဆံေရး သမိုင္းေၾကာင္းအေျခအေန၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘယ္လိုအေနအထားမွာ ရပ္တည္ေနတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေမးခြန္းထုတ္ရမွာဘဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး အတြက္ အဓိကက် ေနလို႔ပါပဲ။
ေမး။ ။ျမန္မာနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လက္ရွိ ဆက္ဆံေရး အေျခအေနကို သံအမတ္ႀကီး ဘယ္လို ယူဆပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရး အေျခေန သိတ္ေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္ဗ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တ၀ွမ္းလံုးမွာရွိတဲ့ လူ႔မႈအဖြဲ႕အစည္း အားလံုးနဲ႔ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
ျမန္မာႏို္င္ငံကို လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့တဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သမၼတႀကီး မစၥတာအိုဘားမားနဲ႔ သူ႔ အရင္ လာလည္ခဲ့တဲ့ ၀န္ႀကီး ကလင္တန္တို႔ ၂ ဦး စလံုးက အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚမွာထားရွိတဲ့ ေပၚလစီရဲ႕ အဓိက အခ်က္ ေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာသြားၾကတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပြင့္လင္း႐ိုးသားတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔ေဘာင္ျဖစ္ ေအာင္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ မိတ္ဖက္ျဖစ္ေအာင္၊ တိုးတက္ေအာင္ႀကိဳးစားေနတဲ့ ျမန္မာ လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တ္ို႔ ႀကိဳးစား ေဆာင္႐ြက္ေန ပါတယ္။ ဒါမွလဲ ခင္ဗ်ားတို႔ ျမန္မာႏို္င္ငံဟာ ပိုၿပီး တည္ၿငိမ္လာမယ္၊ ပိုၿပီးလံုျခံဳလာမွာပါပဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းညင္သာၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့နည္းနဲ႔ ကူးေျပာင္းဖို႔ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းပါ တယ္။ ဒီနည္းကို ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာၾကာ ကတည္းက က်ေနာ္တို႔ ေတြ႕ရွိခဲ့တာပါ။ ေတြ႕ႀကံဳခဲ့တဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို လည္း က်ေနာ္တို႔ လက္ေတြ႕က်က် ေျဖရွင္းခဲ့ၾကတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းသြားေစဖို႔ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ထပ္လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ မတူကြဲျပားမႈေတြကို ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးျခင္းနဲ႔ပဲ ေျဖရွင္းေစခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အျမင္ကို ေျပာရရင္ မတူကြဲျပားမႈေတြကို ျမန္မာေတြ ဘယ္လိုေျဖရွင္းေနတာလဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာစရာေတြ အမ်ား ႀကီးရွိပါတယ္။ ေနာင္လာမယ့္ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ကို ျမန္မာေတြ ဘယ္လို ႐ႈျမင္သံုးသပ္သလဲ ဆိုတာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
အတိုင္းအတာ တခုအထိ ေအာင္ျမင္ဖို႔ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ဖို႔လည္း တိုက္တြန္းပါတယ္။ ျမန္မာေတြခ်မွတ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းအတြက္ အျပဳသေဘာ ေဆာင္တဲ့ အခန္းက႑မွာ က်ေနာ္တို႔ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးခ်င္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ေနာင္မွာ ျမန္မာ - အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ဘယ္လို ျဖစ္လာႏိုင္မယ္ဆိုတာကို သံအမတ္ႀကီး သုံးသပ္ ခန္႔မွန္းမိသလို ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ ျမန္မာ - အေမရိကန္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးကို ၁၉၈၀ျပည့္ လြန္ႏွစ္မ်ားမွာ ရွိခဲ့တဲ့ အေျခအေနေရာက္ ေအာင္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ၾကဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ျမန္မာ့စစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စစ္တကၠသိုလ္ေတြ၊ စစ္ေက်ာင္းေတြကို လာၿပီးေလ့လာပါတယ္၊ လာၿပီးသင္ယူပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က လည္း သူတို႔ဆီက ျပန္ၿပီး သင္ယူတာေတြ ရွိပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဟိုတုန္းက အေျခအေနျပန္ေရာက္ေအာင္ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္။ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။
ေမး။ ။ ဘယ္လို လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖစ္မလဲ၊ ဘာေတြလဲ ခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာျပဳလုပ္မယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အဆင္ေျပေျပ ေခ်ာေခ်ာေမာေမာျဖစ္ဖို႔၊ အဆင္ေျပေျပ ေခ်ာေခ်ာ ေမြ႕ေမြ႕ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးႏိုင္ေရး၊ အရပ္သား အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရတရပ္ ျဖစ္ေပၚလာေရး စတဲ့ မွန္ကန္တဲ့ ကတိ က၀တ္ေတြ (ျဖစ္ဖို႔) လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကခ်င္ျပည္နယ္ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡ။ အဲဒီကိစၥ အတြက္ ႏွစ္ဖက္စလံုးက စစ္ေရးအရ ေျဖရွင္းဖို႔ မလိုဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ “တုတ္ တုတ္ခ်င္း ဓါး ဓါးခ်င္း” လုပ္ေနရင္ ဘယ္သူမွ အက်ိဳး မရွိပါဘူး။ အက်ိဳးယုတ္ဖို႔ပဲ ရွိမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ခ်က္ခ်င္းျပန္လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ေတြ၊ မမွန္မကန္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ အတြက္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က တာ၀န္ယူရ ပါမယ္။ ရွင္းျပႏိုင္ရ ပါမယ္။ တရားဥပေဒေၾကာင္းနဲ႔ ပက္သက္တဲ့ ေျဖရွင္းခ်က္ေတြ၊ တာ၀န္ယူမႈ ေတြလည္း ရွိရပါမယ္။ ျပည္သူေတြ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ဆင္းရဲဒုကၡေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးခြင့္၊ ရင္ဖြင့္ခြင့္ ေပးရပါမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်က္ေတြဟာ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရး အတြက္ ေျခလွမ္း တလွမ္း ျဖစ္ေနလို႔ပဲ။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ထိေတြ႕ဆက္ဆံေနတာဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေၾကာင့္ မ်ားလား ခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေနတာ ျမန္မာႏို္င္ငံ အတြက္ပါ။ ျမန္မာနဲ႔ ဆက္ဆံတယ္ ဆိုမွေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ပဲ ျဖစ္ရမွာေပါ႔။ ႏိုင္ငံေရး ေ၀ဖန္သူအခ်ိဳ႕နဲ႔ တ႐ုတ္ေတြက က်ေနာ္တု႔ိကို အျမင္ေစာင္းေနတဲ့ အခ်က္တခု ရွိပါတယ္။ အဲဒါ ဘာလဲဆိုေတာ့ အာရွတိုက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ဘာလုပ္လုပ္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ၀ိုင္း ပတ္ ပိတ္ဆို႔ဖို႔ လုပ္ေနတာလို႔ အထင္ရွိေန တာပဲ။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ ထင္သလို မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံဖို႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒကို လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၊ ၂၅ ႏွစ္ ေလာက္္ ကတည္းက ခ်မွတ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ အင္အား ေတာင့္တင္းတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ႀကီး ျဖစ္မလာ ေသးပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေပၚလစီေတြက တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ေန ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုယ္ႏႈိက္က ေျပာင္းလဲတိုး တက္ေနလို႔ပါပဲ။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းရွိဖို႔ အင္အားႀကီး ၂ ႏိုင္ငံစလံုးက စိတ္မ၀င္စား ဘူးလား ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ဒီကိစၥဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔ရဲ႕ ဘံုအက်ိဳးစီးပြားပါ။ ထို႔အတူ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ ေဒသ တခုလံုးရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားလို႔ ဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေနဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီလို မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အလွမ္းေ၀းေနမယ္၊ သီးျခားျဖစ္ေနမယ္၊ ဆိုရင္ အာရွ ေဒသမွာ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္လုပ္ဖို႔ ခက္ခဲသြားပါမယ္။ ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဖြြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာဖို႔လည္း လမ္းစ ေပ်ာက္သြားမယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးပါမွ နီးစပ္ရာ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြေရာ ကမၻာႀကီးပါ ဖြံ႕ၿဖိဳးမွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကမၻာႀကီး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးရမယ္ ေလ။
အေမရိကမွာ က်ေနာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေျပာတုန္းက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဘာမွ ၀င္မေျပာဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လို ကူညီရမယ္၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ ရတနာ သိုက္ႀကီး ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘာျဖစ္လို႔ အာရွတိုက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အျပင္ဘက္ကို ေရာက္ေနရတာလဲ စတဲ့ အခ်က္ေတြကို အေမရိကန္ ျပည္သူေတြကို က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
မး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အထူးကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္တာ၀န္ယူခဲ့ တုန္းက ျမန္မာနဲ႔ တ႐ုတ္ အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အခုလို ျမန္မာနဲ႔ ဆက္စပ္မႈဟာ တ႐ုတ္ကို ထိပါးေစမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့တယ္ေနာ္။ သူတို႔က သံအမတ္ႀကီး ဆိုလိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္း သိျမင္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆပါသလား။
ေျဖ။ ။ သူတို႔ က်ေနာ္ ေျပာတာကို ေသခ်ာၾကားမွာပါ။ ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ မေျပာင္းလဲတဲ့ သေဘာထား ရပ္တည္ခ်က္ကိုလည္း ဆက္ၿပီး ၾကားသိမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ သေဘာထားကို ေျပာၿပီးၿပီ။ သူတို႔ ယုံၾကည္လက္ခံမယ္၊ လက္မခံဘူးဆိုတာ သူတို႔ အပိုင္းပါ၊ က်ေနာ္ေတာ့ မေျပာတတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ အေသအခ်ာ နားလည္ထားတာက ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေမရိကန္ - တ႐ုတ္အားၿပိဳင္မႈၾကားမွာ အျမတ္ထုတ္ႏိုင္တာမ်ိဳး မျဖစ္ဘူးဆိုတာပဲ။ က်ေနာ့္မွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသာမက အာရွေဒသတြင္း အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေတြ႕အႀကဳံ မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ပင္တဂြန္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့တုန္းက၊ ၿပီးေတာ့ အာရွဆိုင္ရာ သင္ယူေလ့လာခဲ့တုန္းက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ငန္း ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ကိုင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္ သိထားတဲ့ အခ်က္က အာရွမွာ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ဘာပဲ လုပ္လုပ္ တ႐ုတ္က ၀င္ေရာက္ေႏွာက္ယွက္တယ္လို႔ပဲ ျမင္ေနတာပဲ။ သူတို႔က သူတို႔ကို ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ လို႔ ယူဆၾကတယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္တာကေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဘုံအက်ဳိးစီးပြားကို ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ အထင္လြဲ၊ အျမင္လြဲေတြ ေလ်ာ့နည္းလာမွာပါ။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ေျပာသလို ေျပာရရင္ ႏွစ္ေယာက္တြဲကျပမွ ဘဲေလးက လွပမယ္ ဆိုသလိုေပါ့ဗ်ာ။
( ‘It’s About Burma’ ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ တင္ေမာင္ယုက ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေျပာၾကရေအာင္
ဧရာ၀တီ
ဧရာ၀တီ သတင္းဌာန အယ္ဒီတာ ဦးေအာင္ေဇာ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး မစၥတာဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္အား ဇန္နဝါ...ရီလေစာေစာပိုင္းက သြားေရာက္ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းခဲ့သည္။ ဦးေအာင္ေဇာ္က သံအမတ္ႀကီးအား ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ အေမရိကန္တပ္မေတာ္ ဆက္ဆံေရး၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ပဋိပကၡ၊ ယင္း ေဒသတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ပါ၀င္ပတ္သက္ ေနသည့္ အခန္းက႑၊ ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားဆက္ဆံေရး စသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အက်ယ္တ၀င့္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ၎ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားထဲမွ တခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
ေမး။ ။ သံအမတ္ႀကီးခင္ဗ်ာ။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ အေမရိကန္တပ္မေတာ္ ဆက္ဆံေရးဟာ ေမွ်ာ္လင့္ထား တာထက္ ေစာၿပီး အလ်င္အျမန္တိုးတက္လာတယ္လို႔ ေ၀ဖန္သူေတြကေျပာၾကပါတယ္။ အဲဒီေ၀ဖန္ခ်က္အေပၚ သံအမတ္ႀကီး ဘယ္ လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဟာ အနာဂတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္း တရပ္ ဆိုတာကို လူတိုင္း သိတယ္ခင္ဗ်။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံလံုၿခံဳေရး အတြက္ အေရးပါတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတခု။ ေနာက္တခု က ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့၊ အဆင့္အတန္းရွိတဲ့ အဖက္ဖက္ကျပည့္စံုတဲ့ တပ္မေတာ္တရပ္ ျဖစ္ေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳး ေထာင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အကူအညီ ေပးရမယ္၊ အဲဒီလို အကူအညီေပးႏိုင္ေအာင္ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ဆက္ဆံေရးေတြ ရွိဖို႔လို ပါတယ္။ အဲဒီလိုရွိမွသာ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕တပ္မေတာ္ အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးဟာ လက္နက္ႀကီး လက္နက္ငယ္ေတြ ေထာက္ပံ့တဲ့ ဆက္ဆံေရး၊ တျခားႏိုင္ငံေတြကို က်ဴးေက်ာ္ရန္စဖို႔ တပ္မေတာ္ အခ်င္းခ်င္း ေလ့က်င့္ ေပးေနတဲ့ ဆက္ဆံေရးလို႔ တျခားႏိုင္ငံ ေတြက မျမင္ၾကဘူး ေပါ႔ဗ်ာ။ အဲဒီလိုျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္ တို႔ တေျဖးေျဖးခ်င္း ေဆာင္႐ြက္ၾကရပါမယ္။
ေမး။ ။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အပါအ၀င္ အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးက ပုဂၢဳိလ္ေတြပါတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ေဆြးေႏြးပြဲ တရပ္ ကို သံအမတ္ႀကီး ဦးစီးၿပီး မၾကာခင္ကလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္း ေျပာျပ ေပးပါလား။
ေျဖ။ ။ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲကို ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔တေတြ လြန္ခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာ လတုန္းက လုပ္ခဲ့တယ္ဗ်။ အဲဒီလို လုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ၀မ္းေျမာက္ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲကို အစိုးရ အဖြဲ႕၀င္ေတြ၊ တပ္မေတာ္သားေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တက္တယ္ခင္ဗ်။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း တက္တယ္ေလ။ ေနာက္တခ်က္က အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔တေတြ သီးျခားစီ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ တာလည္း ရွိတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခု၊ က႑တခု အျဖစ္ထည့္သြင္းၿပီး ေဟာေျပာပြဲတခု က်င္းပေပး တယ္ဗ်။ အဲဒါကေတာ့ ၾကယ္သံုးပြင့္ အဆင့္ရွိ အေမရိကန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတေယာက္ကို ဖိတ္ေခၚၿပီး ေဟာေျပာခိုင္း တယ္။ ေဟာေျပာတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဟာ အီရတ္နဲ႔ အာဖဂန္စစ္ေျမျပင္ အေတြ႕အႀကံဳရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီး။ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ တပ္မေတာ္၊ အဖက္ဖက္က ျပည့္စံုတဲ့ တပ္မေတာ္၊ ေခတ္မီတပ္မေတာ္ တရပ္ကို ဘယ္လိုဖြဲ႕စည္းတယ္ ဘာေတြ ပါ၀င္ရမယ္ စတာေတြကို သူေဟာေျပာတယ္။ ေတာ္ တည့္ မွန္ကန္တဲ့ အမ်ိဳးသား တပ္မေတာ္တရပ္ ျဖစ္လာ ဖို႔၊ အဲဒီလိုျဖစ္လာတဲ့ တပ္မေတာ္ကို အရပ္ဖက္က ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔၊ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရး ကိစၥရပ္အတြက္ တပ္မေတာ္ကို အရပ္ဖက္က ထိန္းခ်ဳပ္တာဟာ ဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးတယ္၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းဖို႔လိုတယ္ စတာ ေတြကို အက်ယ္တ၀င့္ ေဟာေျပာသြားတယ္ဗ်။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဟာေျပာခဲ့ တာေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ တပ္မေတာ္ အခ်င္းခ်င္း ဘာေၾကာင့္ထိေတြ႕ဆက္ ဆံဖို႔ လိုတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းခ်င္းရာ ေတြပါ။ တပ္မေတာ္သားေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ၊ မွတ္သား ဖြယ္ရာေတြ၊ အဆံုးအမေတြ ကို သူတို႔ စစ္သားအခ်င္းခ်င္း ေျပာၾကဆိုၾကတာ အေကာင္းဆံုးပဲ ေလ။ တျခား သူေတြ လုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို ေလာင္းရိပ္က လြတ္ေအာင္၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ႐ိုး႐ိုးသားသား ဆက္ဆံႏိုင္ဖို႔၊ အဆင့္အတန္း ရွိတဲ့တပ္မေတာ္တရပ္၊ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ တပ္မေတာ္ တရပ္ဟာ ဘယ္လို ပံုစံနဲ႔ ရပ္တည္ တယ္၊ အဲဒီတပ္မေတာ္ဟာ ျပည္သူတို႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ဘယ္လို ေဖာ္ေဆာင္တယ္၊ အမ်ား အားက်ဖြယ္ ေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ေနထိုင္ျပဳမူတယ္ ဆိုတာေတြကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အတြက္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေပးခ်င္တာပါ။
ေမး။ ။ ေနျပည္ေတာ္မွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သံအမတ္ႀကီးေတြ႕တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သံအမတ္ ႀကီးတို႔ ဘာေတြေျပာဆို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ သိခြင့္ရ မလား။
ေျဖ။ ။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အဲဒီ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ပိုမိုဆိုးရြားလာတာေတြ၊ အဲဒီမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ အျပစ္မဲ့တဲ့ အရပ္သားနဲ႔ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ ကို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြက လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတဲ့ အကူအညီေတြ ေပးခ်င္ေပမယ့္ အဲဒီအကူအညီေတြ သူတို႔ဆီေရာက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ မေပး ႏိုင္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ေနာက္တခုက အတိတ္ကရွိခဲ့တဲ့ ျမန္မာ ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရး ကိစၥကိုလဲ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြက က်ေနာ္တို႔ အေမရိကန္ အစိုးရဟာ ျမန္မာ-ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရး ကိစၥကို ေတာက္ေလွ်ာက္ေျပာခဲ့တာလို႔ က်ေနာ့္ကို ျပန္ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရ ရဲ႕ ေျမာက္ကိုရီး ယား-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အေပၚ ထားရွိတဲ့ သေဘာထားကို ေျပာျပတယ္ဗ်။ သူတို႔ ယံုၾကည္မႈ ရွိ / မရွိေတာ့ မသိဘူး ေပါ့ေလ။ အေမရိကန္-တ႐ုတ္ ဆက္ဆံေရးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားခံရတဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖို႔ အက်ိဳးမရွိပါဘူး။ က်ေနာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တာ၀န္က်တဲ့အတြက္ ျမန္မာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အေတြ႕အၾကံဳ ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဒသတခုလံုးရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳ၊ ပင္တဂြန္စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳ၊ ပညာရွင္တေယာက္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းခဲ့ေတာ့ ပညာရွင္တေယာက္ရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳလဲရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလုပ္ေတြအမ်ားႀကီး က်ေနာ္လုပ္ခဲ့ဘူးတယ္ဗ်။ တ႐ုတ္ေတြကေတာ့ အာရွတိုက္မွာ အေမရိကန္က တခုခုလုပ္တာနဲ႔ အေမရိကန္ေတြ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္တယ္လို႔ ျမင္ေတာ့တာပဲ။ အရာအားလံုးကို သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အေျခခံၿပီးေတာ့ဘဲ စဥ္းစားၾကတာေလ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အက်ိဳးရွိမယ့္ ကိစၥရပ္ေတြကို အတူတကြ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္မယ္။ တႏိုင္ငံနဲ႔ တႏိုင္ငံ နားလည္မႈ လြဲေနတာေတြကို ေလ်ာ႔နည္းေအာင္လုပ္ရမယ္။ နည္းလမ္းရွာရမယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံ ေတြမွာ ေျပာေလ့ ရွိတဲ့ စကားတခြန္းရွိတယ္၊ အဲဒါကေတာ့ လူမ်ိဳးႏွစ္မ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္ အဖြဲ႕ ၂ ဖြဲ႕ ရွိတဲ့ ၀န္းက်င္မွာ မေကာင္းတာ တခုခုျဖစ္ လာရင္ အဲဒီ လူမ်ဳိး ၂ မ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္၊ အဲဒီ အဖြဲ႕ ၂ ဖြဲ႕စလံုး တာ၀န္ရွိတယ္တဲ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ လူမ်ိဳး ၂ မ်ိဳး၊ သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႕ ၂ ဖြဲ႕ ရွိေနလို႔ပါ တဲ့။ (ဘက္ ႏွစ္ဖက္ ျဖစ္ေနလို႔ ျပႆနာ ရွိလာတာ၊ တစုတစည္းတည္း/ တဖက္တည္းဆိုရင္ ျပႆနာ ဆိုတာ မရွိ လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ ဘာသာျပန္သူ)
ေမး။ ။ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရးကိစၥအေၾကာင္း ေမးပါရေစ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေျမာက္ကိုရီးယားက နယူးကလီးယား နည္းပညာ၊ ဒံုးပ်ံနည္းပညာေတြ တင္ပို႔ေနတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္။ အဲဒီ အေပၚ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုက ဘယ္လို ႐ႈျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲဒီကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ အတည္ မျပဳေသးပါဘူး။ ေလ့လာတုန္းပဲ ရွိေသးတယ္ လို႔ေျပာရင္ ရပါတယ္။ ေနာက္ ၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တခုတည္းနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ တကမၻာလံုးနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ကိစၥပါ။ လူအေျမာက္အမ်ား ကို ေသေက်ပ်က္စီးေစတဲ့ လက္နက္ႀကီးေတြကို အေျမာက္အမ်ားထုတ္လုပ္တယ္။ တင္ပို႔ေရာင္း ခ်တယ္ ဆိုတဲ့ ကိစၥဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ သိပ္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္ ႀကီးပါ။ လူသားေတြ ရင္ဆိုင္ေနရ တဲ့ ကိစၥရပ္လို႔လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရးေကာင္စီက ဆံုးျဖတ္ထားတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ဆက္လုပ္ေနတယ္။ ဒံုးပ်ံ စမ္းသပ္မႈကို မၾကာခင္က လုပ္ခဲ့ေသးတယ္။ အရင္တုန္းကလည္း နယူးကလီးယား လက္နက္ စမ္းသပ္မႈေတြ လုပ္တယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယား တပ္မေတာ္နဲ႔ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက တပ္မေတာ္ေတြ ထိေတြ႕ဆက္ဆံတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥ ရပ္ဟာ အေမရိကန္ အစိုးရ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အထူးဂ႐ုျပဳ အာ႐ံုစိုက္ရတဲ့ ကိစၥပါ။ ဒီေတာ့ ျမန္မာနဲ႕ ေျမာက္ကိုရီးယားဆက္ဆံေရး သမိုင္းေၾကာင္းအေျခအေန၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘယ္လိုအေနအထားမွာ ရပ္တည္ေနတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေမးခြန္းထုတ္ရမွာဘဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး အတြက္ အဓိကက် ေနလို႔ပါပဲ။
ေမး။ ။ျမန္မာနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လက္ရွိ ဆက္ဆံေရး အေျခအေနကို သံအမတ္ႀကီး ဘယ္လို ယူဆပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရး အေျခေန သိတ္ေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္ဗ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တ၀ွမ္းလံုးမွာရွိတဲ့ လူ႔မႈအဖြဲ႕အစည္း အားလံုးနဲ႔ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
ျမန္မာႏို္င္ငံကို လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့တဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သမၼတႀကီး မစၥတာအိုဘားမားနဲ႔ သူ႔ အရင္ လာလည္ခဲ့တဲ့ ၀န္ႀကီး ကလင္တန္တို႔ ၂ ဦး စလံုးက အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚမွာထားရွိတဲ့ ေပၚလစီရဲ႕ အဓိက အခ်က္ ေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာသြားၾကတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပြင့္လင္း႐ိုးသားတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔ေဘာင္ျဖစ္ ေအာင္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ မိတ္ဖက္ျဖစ္ေအာင္၊ တိုးတက္ေအာင္ႀကိဳးစားေနတဲ့ ျမန္မာ လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တ္ို႔ ႀကိဳးစား ေဆာင္႐ြက္ေန ပါတယ္။ ဒါမွလဲ ခင္ဗ်ားတို႔ ျမန္မာႏို္င္ငံဟာ ပိုၿပီး တည္ၿငိမ္လာမယ္၊ ပိုၿပီးလံုျခံဳလာမွာပါပဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းညင္သာၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့နည္းနဲ႔ ကူးေျပာင္းဖို႔ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းပါ တယ္။ ဒီနည္းကို ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာၾကာ ကတည္းက က်ေနာ္တို႔ ေတြ႕ရွိခဲ့တာပါ။ ေတြ႕ႀကံဳခဲ့တဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို လည္း က်ေနာ္တို႔ လက္ေတြ႕က်က် ေျဖရွင္းခဲ့ၾကတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းသြားေစဖို႔ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ထပ္လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ မတူကြဲျပားမႈေတြကို ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးျခင္းနဲ႔ပဲ ေျဖရွင္းေစခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အျမင္ကို ေျပာရရင္ မတူကြဲျပားမႈေတြကို ျမန္မာေတြ ဘယ္လိုေျဖရွင္းေနတာလဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာစရာေတြ အမ်ား ႀကီးရွိပါတယ္။ ေနာင္လာမယ့္ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ကို ျမန္မာေတြ ဘယ္လို ႐ႈျမင္သံုးသပ္သလဲ ဆိုတာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
အတိုင္းအတာ တခုအထိ ေအာင္ျမင္ဖို႔ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ဖို႔လည္း တိုက္တြန္းပါတယ္။ ျမန္မာေတြခ်မွတ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းအတြက္ အျပဳသေဘာ ေဆာင္တဲ့ အခန္းက႑မွာ က်ေနာ္တို႔ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးခ်င္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ေနာင္မွာ ျမန္မာ - အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ဘယ္လို ျဖစ္လာႏိုင္မယ္ဆိုတာကို သံအမတ္ႀကီး သုံးသပ္ ခန္႔မွန္းမိသလို ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ ျမန္မာ - အေမရိကန္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးကို ၁၉၈၀ျပည့္ လြန္ႏွစ္မ်ားမွာ ရွိခဲ့တဲ့ အေျခအေနေရာက္ ေအာင္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ၾကဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ျမန္မာ့စစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စစ္တကၠသိုလ္ေတြ၊ စစ္ေက်ာင္းေတြကို လာၿပီးေလ့လာပါတယ္၊ လာၿပီးသင္ယူပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က လည္း သူတို႔ဆီက ျပန္ၿပီး သင္ယူတာေတြ ရွိပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဟိုတုန္းက အေျခအေနျပန္ေရာက္ေအာင္ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္။ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။
ေမး။ ။ ဘယ္လို လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖစ္မလဲ၊ ဘာေတြလဲ ခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာျပဳလုပ္မယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အဆင္ေျပေျပ ေခ်ာေခ်ာေမာေမာျဖစ္ဖို႔၊ အဆင္ေျပေျပ ေခ်ာေခ်ာ ေမြ႕ေမြ႕ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးႏိုင္ေရး၊ အရပ္သား အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရတရပ္ ျဖစ္ေပၚလာေရး စတဲ့ မွန္ကန္တဲ့ ကတိ က၀တ္ေတြ (ျဖစ္ဖို႔) လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကခ်င္ျပည္နယ္ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡ။ အဲဒီကိစၥ အတြက္ ႏွစ္ဖက္စလံုးက စစ္ေရးအရ ေျဖရွင္းဖို႔ မလိုဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ “တုတ္ တုတ္ခ်င္း ဓါး ဓါးခ်င္း” လုပ္ေနရင္ ဘယ္သူမွ အက်ိဳး မရွိပါဘူး။ အက်ိဳးယုတ္ဖို႔ပဲ ရွိမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ခ်က္ခ်င္းျပန္လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ေတြ၊ မမွန္မကန္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ အတြက္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က တာ၀န္ယူရ ပါမယ္။ ရွင္းျပႏိုင္ရ ပါမယ္။ တရားဥပေဒေၾကာင္းနဲ႔ ပက္သက္တဲ့ ေျဖရွင္းခ်က္ေတြ၊ တာ၀န္ယူမႈ ေတြလည္း ရွိရပါမယ္။ ျပည္သူေတြ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ဆင္းရဲဒုကၡေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးခြင့္၊ ရင္ဖြင့္ခြင့္ ေပးရပါမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်က္ေတြဟာ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရး အတြက္ ေျခလွမ္း တလွမ္း ျဖစ္ေနလို႔ပဲ။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ထိေတြ႕ဆက္ဆံေနတာဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေၾကာင့္ မ်ားလား ခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေနတာ ျမန္မာႏို္င္ငံ အတြက္ပါ။ ျမန္မာနဲ႔ ဆက္ဆံတယ္ ဆိုမွေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ပဲ ျဖစ္ရမွာေပါ႔။ ႏိုင္ငံေရး ေ၀ဖန္သူအခ်ိဳ႕နဲ႔ တ႐ုတ္ေတြက က်ေနာ္တု႔ိကို အျမင္ေစာင္းေနတဲ့ အခ်က္တခု ရွိပါတယ္။ အဲဒါ ဘာလဲဆိုေတာ့ အာရွတိုက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ဘာလုပ္လုပ္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ၀ိုင္း ပတ္ ပိတ္ဆို႔ဖို႔ လုပ္ေနတာလို႔ အထင္ရွိေန တာပဲ။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ ထင္သလို မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံဖို႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒကို လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၊ ၂၅ ႏွစ္ ေလာက္္ ကတည္းက ခ်မွတ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ အင္အား ေတာင့္တင္းတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ႀကီး ျဖစ္မလာ ေသးပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေပၚလစီေတြက တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ေန ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုယ္ႏႈိက္က ေျပာင္းလဲတိုး တက္ေနလို႔ပါပဲ။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းရွိဖို႔ အင္အားႀကီး ၂ ႏိုင္ငံစလံုးက စိတ္မ၀င္စား ဘူးလား ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ဒီကိစၥဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔ရဲ႕ ဘံုအက်ိဳးစီးပြားပါ။ ထို႔အတူ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ ေဒသ တခုလံုးရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားလို႔ ဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေနဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီလို မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အလွမ္းေ၀းေနမယ္၊ သီးျခားျဖစ္ေနမယ္၊ ဆိုရင္ အာရွ ေဒသမွာ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္လုပ္ဖို႔ ခက္ခဲသြားပါမယ္။ ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဖြြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာဖို႔လည္း လမ္းစ ေပ်ာက္သြားမယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးပါမွ နီးစပ္ရာ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြေရာ ကမၻာႀကီးပါ ဖြံ႕ၿဖိဳးမွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကမၻာႀကီး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးရမယ္ ေလ။
အေမရိကမွာ က်ေနာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေျပာတုန္းက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဘာမွ ၀င္မေျပာဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လို ကူညီရမယ္၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ ရတနာ သိုက္ႀကီး ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘာျဖစ္လို႔ အာရွတိုက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အျပင္ဘက္ကို ေရာက္ေနရတာလဲ စတဲ့ အခ်က္ေတြကို အေမရိကန္ ျပည္သူေတြကို က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
မး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အထူးကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္တာ၀န္ယူခဲ့ တုန္းက ျမန္မာနဲ႔ တ႐ုတ္ အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အခုလို ျမန္မာနဲ႔ ဆက္စပ္မႈဟာ တ႐ုတ္ကို ထိပါးေစမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့တယ္ေနာ္။ သူတို႔က သံအမတ္ႀကီး ဆိုလိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္း သိျမင္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆပါသလား။
ေျဖ။ ။ သူတို႔ က်ေနာ္ ေျပာတာကို ေသခ်ာၾကားမွာပါ။ ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ မေျပာင္းလဲတဲ့ သေဘာထား ရပ္တည္ခ်က္ကိုလည္း ဆက္ၿပီး ၾကားသိမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ သေဘာထားကို ေျပာၿပီးၿပီ။ သူတို႔ ယုံၾကည္လက္ခံမယ္၊ လက္မခံဘူးဆိုတာ သူတို႔ အပိုင္းပါ၊ က်ေနာ္ေတာ့ မေျပာတတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ အေသအခ်ာ နားလည္ထားတာက ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေမရိကန္ - တ႐ုတ္အားၿပိဳင္မႈၾကားမွာ အျမတ္ထုတ္ႏိုင္တာမ်ိဳး မျဖစ္ဘူးဆိုတာပဲ။ က်ေနာ့္မွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသာမက အာရွေဒသတြင္း အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေတြ႕အႀကဳံ မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ပင္တဂြန္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့တုန္းက၊ ၿပီးေတာ့ အာရွဆိုင္ရာ သင္ယူေလ့လာခဲ့တုန္းက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ငန္း ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ကိုင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္ သိထားတဲ့ အခ်က္က အာရွမွာ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ဘာပဲ လုပ္လုပ္ တ႐ုတ္က ၀င္ေရာက္ေႏွာက္ယွက္တယ္လို႔ပဲ ျမင္ေနတာပဲ။ သူတို႔က သူတို႔ကို ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ လို႔ ယူဆၾကတယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္တာကေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဘုံအက်ဳိးစီးပြားကို ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ အထင္လြဲ၊ အျမင္လြဲေတြ ေလ်ာ့နည္းလာမွာပါ။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ေျပာသလို ေျပာရရင္ ႏွစ္ေယာက္တြဲကျပမွ ဘဲေလးက လွပမယ္ ဆိုသလိုေပါ့ဗ်ာ။
( ‘It’s About Burma’ ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ တင္ေမာင္ယုက ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။