လူမွဳဆက္ဆံေရးနယ္ပယ္တြင္ အခ်ိဳ႕ေသာ ခ်မ္းသာသူ ၊ ေအာင္ျမင္သူ ၊ ေက်ာ္ၾကားသူတို႔ကို ေလ့လာၾကည့္ပါက သူတို႔တြင္ တမင္တကာ ဖန္တီးထားျခင္း မဟုတ္တဲ့ အမ်ားစိတ္ဝင္စားေလာက္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္ စကားေျပာဟန္ ၊ ဆိုဟန္ေတြကို အတိုင္းသားေတြ႕ရွိရပါသည္။ သူတစ္ပါး ဟန္ပန္အတိုင္း လိုက္လုပ္ၾကတဲ့အခါ မိမိပင္ကိုယ္ သဘာဝအတိုင္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာဆိုေနသကဲ့သို႔ ဌာန္ကရိုဏ္း မက်ဘဲရွိတတ္ပါသည္။ အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ရန္ နည္းလမ္းမွာ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ စကားေျပာဟန္မ်ားထဲမွ မိမိ သဘာဝအတိုင္း ေျပာဆိုဟန္သည္ မည္သည့္ အခ်က္တြင္ အက်ံဳးဝင္သည္ကို အကဲခတ္ မွန္းဆပါ။ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္မ်ားကို ျပဳျပင္ေပးပါက မိမိသဘာဝ ေျပာဆိုဟန္တစ္ခု အသားက်လာၿပီး သူတစ္ပါးအား ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ေသာ စကားေျပာေကာင္းသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
၁။ ဗလစ္ဗလစ္ ေျပာဟန္ ( တတြတ္တြတ္ ေျပာဆိုဟန္ )
ႏွဳတ္လွ်ာအလြန္သြက္သူ ၊ စကားကို တရစပ္မရပ္မနား ေျပာတတ္သူမ်ိဳး၏ ေျပာဆိုဟန္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သူ၏အရည္အခ်င္းက အာသြက္ျခင္းသာျဖစ္ၿပီး ထူးထူးျခားျခား မွတ္သားစရာ မပါ ၊ စိတ္ကူးစိတ္သန္းလည္း ဆန္းသစ္မွဳမရွိ ျဖစ္တတ္သည္။
ဗလစ္ဗလစ္သမားမ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေမြးရာပါ စကားမ်ားသူ (စကားသြက္သူ) မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ သူတို႔သည္ သာမန္ ထမင္းစားေရေသာက္ စကား ၊ အလႅာပ သလႅာပ စကားမ်ားကို ေရပက္မဝင္ေအာင္ ေျပာဆိုေလ့ ရွိၾက၏။ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုခုကို ေခါင္းစဥ္တပ္ေပးၿပီး ေျပာခိုင္းရင္လည္း အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ေကာက္ကာငင္ကာ ေျပာႏိုင္ၾကသည္။
စင္စစ္ အခ်ိဳ႕လူမ်ားမွာ စကားသြက္ျခင္း သက္သက္ျဖင့္ပင္ ရပ္ရြာလူႀကီးေသာ္လည္းေကာင္း၊ လုပ္ငန္းအသင္းအဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အလယ္အလတ္တန္းစား ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္လာတတ္ၾကသည္။
အရပ္ထဲရွိ သာမန္စကားဝိုင္းမ်ားတြင္မူ ဗလစ္ဗလစ္သမား တို႔ကို ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူအျဖစ္ ေတြ႕ရတတ္သည္။ စင္စစ္ ၄င္းတို႔ဟာ လွ်ာကၽြမ္းက်င္မွဳ အေျခခံရွိၿပီးျဖစ္ရာ ယင္းအေျခခံကို ဦးေႏွာက္အရည္အေသြး ထပ္ေပါင္းစပ္ေပးႏိုင္ပါက စကားေျပာသြက္သေလာက္ အခ်က္အလက္ ခိုင္မာသည့္ စကားေျပာသမားေကာင္း တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာႏိုင္ေပသည္။
၂။ တံု႔ဆိုင္း တံု႔ဆိုင္း ေျပာဟန္
စကားေျပာနည္း ေဟာနည္းမ်ားကို ေလ့လာျခင္း၊ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ျခင္းမရွိဘဲ စင္ေပၚတက္ၾကသည့္ ေဟာစ၊ ေျပာစ လူတခ်ိဳ႕၏ ဟန္ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္သည္။
“ဟုတ္ကဲ့ ၊ အင္း … အဲ … ဟိုဒင္း …. အာ“ စသည္ျဖင့္ စကားတစ္ခြန္း ေျပာမည့္အေရး လမ္းတြင္ ေလး၊ ငါးႀကိမ္ေလာက္ ရပ္နားကာ စကားလံုးေတြ ဖမ္းဆုပ္မမိသလို စမ္းတဝါးဝါး ျဖစ္ေနတတ္သည္။ စကား ေျပာဟန္ဆိုဟန္မ်ား အားလံုးထဲတြင္ အညံ့ဆံုး၊ အခၽြတ္ယြင္းဆံုး ေျပာဟန္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။
စာကို အသံထြက္ဖတ္သည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား၊ ဝါက်တိုတိုျပတ္ျပတ္မ်ားျဖင့္ ခပ္သြက္သြက္ေျပာသည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကို စြဲစြဲျမဲျမဲ အခ်ိန္ယူျပဳလုပ္ေပးမွသာ စကားကို သြက္လက္ခ်က္ခ်ာစြာ ေျပာဆိုတတ္လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။
၃။ ေလႀကီိးမိုးႀကီး သို႔မဟုတ္ ဘာမထီ ေျပာဟန္
စကားေျပာသူ၏ ဟိတ္ဟန္ႀကီးမားပံု ေပၚလြင္သည့္ စကားေျပာဟန္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ စကားလံုးႀကီးႀကီး သံုးသည္။ ႀကိမ္းလားေမာင္းလား လုပ္ၿပီး လက္သီးလက္ေမာင္း တန္းသည္။ ကၽြန္ေတာ္ဟုမေျပာ “ က်ဳပ္ ’’ ဟုသံုးသည္။ စကားေျပာရင္း မိမိကိုယ္ကို အထင္ႀကီးလြန္းသည့္ ဟန္ကို တစ္ခါတစ္ရံ အထင္အရွား ျမင္ရတတ္သည္။
သို႔ေသာ္ သည္ေျပာဟန္တြင္လည္း ထိေရာက္မွဳမ်ားစြာ ရွိပါသည္။ သည္ပံုစံမ်ိဳး စကားေျပာရင္း အသင္းအပင္း အစည္းအရံုးမ်ားတြင္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာသူေတြ ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံ အႀကီးအကဲမ်ားပင္ ျဖစ္သြားၾကသည္။
လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းကာ ႀကိမ္းလားေမာင္းလား လုပ္ျခင္းကို ရဲဝင့္ျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္ ထက္သန္ျခင္း၊ ေယာကၤ်ားပီသျခင္းဟု အမ်ားက ယူဆေလ့ရွိၾကသည္။ လူထုေခါင္းေဆာင္တို႔၏ အဂၤါရပ္ဟုလည္း အခ်ိဳ႕က မွတ္ယူၾကသည္။
ဤပံုစံမ်ိဳးျဖင့္ စကားေျပာဆိုသူတို႔မွာ မိမိကိုယ္ကို အထင္ႀကီးလြန္းေၾကာင္း ျပသရာေရာက္သည့္ စကားလံုး အသံုးအႏွဳံးႏွင့္ ဟန္ပန္တခ်ိဳ႕ကို ထိန္းသိမ္းေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါက အမ်ား၏ ေလးစားမွဳကို ခံရၿပီး ၾသဇာလႊမ္းမိုးႏိုင္ေသာ စကားေျပာသမားေကာင္းမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။
၄။ ေလးေလးနက္နက္ ေတြးေတြးဆဆ ေျပာဆိုသည့္ဟန္
ေလးနက္ေသာ၊ ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနားေသာ ေျပာဆိုဟန္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ လူသံုးနည္းသည့္ ရွည္လ်ားေသာ ဝါက်မ်ား သံုးေလ့ရွိသည္။ ဟာသမ်ား ပံုတိုပတ္စမ်ား ပါေလ့မရွိ။
ဤေျပာဟန္မွာ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္၍ အေတြ႕အၾကံဳ အေတြးအျမင္ရင့္သန္သည့္ လူႀကီးမ်ားအဖို႔မူ သဘာဝက်ေသာ စကားေျပာဟန္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ေျပာသူ၏ တည္ၾကည္ေလးနက္မွဳ၊ အေၾကာင္းအရာ၏ တန္ဖိုးရွိမွဳတို႔ေၾကာင့္ က်စ္လစ္ေသာ အထူးပရိတ္သတ္မ်ိဳးကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ေလ့ရွိသည္။
သို႔ေသာ္ က်ယ္ျပန္႔ မ်ားေျမာင္လွေသာ လူေတြၾကားတြင္ ဤေျပာဟန္မ်ိဳးျဖင့္ ပြဲမတိုးႏိုင္၊ ေအာင္ျမင္မွဳ မရႏိုင္။
ေရွးေခတ္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္မူ သည္ေျပာဟန္ကို ႀကိဳက္သူအေတာ္မ်ားခဲ့သည္။ ေလ့လာၾကည့္ရင္ ေလးနက္ခမ္းနားမွဳႏွင့္ အာဝဇၹန္းရႊင္မွဳတို႔ စနစ္တက် ေပါင္းစပ္ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။
သြက္လက္လ်င္ျမန္မွဳကို အေလးထားေသာ ယခုေခတ္တြင္မူ သည္ေျပာဆိုဟန္မွာ တကၠသိုလ္မ်ားရွိ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးဝိုင္းလို ေနရာေတြမွလြဲ၍ အျခားေနရာမ်ိဳး၌ အံ့မဝင္ေတာ့ေပ။
၅။ ဆင္ေျခဆင္လက္ႏွင့္ ျငင္းခံုေဝဖန္ ေျပာဆိုသည့္ဟန္
ေရွ႕ေနမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ အလုပ္သမား ေခါင္းေဆာင္မ်ား အမ်ားဆံုး သံုးစြဲေလ့ရွိသည့္ ေျပာဟန္ဆိုဟန္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။
အက်ိဳးအေၾကာင္းျပ၍ ေျပာသည္။ အားႏွင့္ အင္ႏွင့္ ေဒါႏွင့္ ေမာႏွင့္ စစ္ပြဲတစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေနသလို ေျပာသည္။ အထူးသျဖင့္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ကို အျပင္းအထန္ ေဝဖန္စြပ္စြဲသည့္ ေနရာမ်ိဳး၊ အျပတ္အသတ္ ျပစ္တင္ရွဳတ္ခ်သည့္ ေနရာမ်ိဳးတြင္ သံုးစြဲေလ့ရွိၾကသည္။ စကားေျပာသူမွာ စကားလံုးေျပာင္သည္။ လွဳပ္ရွားတက္ၾကြေသာ ဟန္ပန္ရွိသည္။
ပန္းပဲသမားသည္ နီရဲေနေအာင္ မီးဖုတ္ထားေသာသံကို တူျဖင့္ တစ္ခ်က္ခ်င္းထုကာ ပံုသြင္းသကဲ့သို႔ အင္အားေကာင္းေသာ စကားလံုးမ်ားျဖင့္ ခ်က္က်လက္က် ပီပီျပင္ျပင္ ေျပာႏိုင္ေသာ စကားေျပာသမားသည္ လူအမ်ား၏ ခံစားခ်က္ႏွင့္ အေတြးအျမင္မ်ားကို မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ပံုစံဝင္ေအာင္ ရုိက္သြင္းႏိုင္စြမ္း ရွိၾကသည္။
၆။ ျပတ္ေတာက္ ျပတ္ေတာက္ ေျပာဟန္
မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွဳ နည္းသူ၊ ေၾကာက္တတ္သူမ်ား၏ မဝ့ံမရဲ ဟန္ပန္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။
တံု႔ဆိုင္း တံု႔ဆိုင္းသမားလို တအင္းအင္း တအဲအဲ မလုပ္ေသာ္လည္း တစ္ေၾကာင္းေျပာၿပီး ရပ္လိုက္၊ တစ္ခြန္းေျပာၿပီး ရပ္လိုက္ႏွင့္ ဆတ္ေတာက္ ဆတ္ေတာက္ေျပာတတ္သည္။
ထိေရာက္ေသာ ေျပာဆိုနည္းမ်ိဳး မဟုတ္။
ဤပုဂိၢဳလ္မ်ိဳးအေနႏွင့္ စကားကို အလ်င္မျပတ္ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္သည္။ အားရွိပါးရွိ အခ်က္က်က် ေျပာထားေသာ မိန္႔ခြန္းမ်ားကို အသံထြက္ဖတ္ျခင္း၊ ေျပာၾကည့္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရေပမည္။
၇။ အလႅာပ သလႅာပ ေျပာဆိုဟန္ သို႔မဟုတ္ ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ စကားေျပာဆိုဟန္
ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းႏွင့္ အမူအရာနည္းစြာ ေျပာဆိုသည့္ ဟန္ျဖစ္ပါသည္။ ဤဟန္ပန္မွာ စကားေျပာဆိုဟန္ အားလံုးတို႔၏ အေျခခံဟု ဆိုႏိုင္သည္။
ဤေျပာဟန္ကို အေျခခံ ရွိထားၿပီး အျခားေျပာဆိုဟန္မ်ားကို လိုအပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားပါက မည္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ႏွင့္ ေျပာသည္ျဖစ္ျဖစ္၊ လူအမ်ားၾကားတြင္ ေျပာသည္ျဖစ္ျဖစ္၊ ပါတီပြဲတြင္းေျပာသည္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္ေနရာမဆို သင့္ေလ်ာ္ေသာ စကားေျပာဟန္ ျဖစ္ပါသည္။
ဤသည္တို႔ကား လူတစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ကြဲျပားၾကသည့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ စကားေျပာဟန္မ်ားထဲမွ ထင္ရွားသည္တို႔ကို စိစစ္တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းစကားေျပာဟန္မ်ားကို ေလ့လာကာ လက္ေတြ႕ဘဝတြင္ ေတြ႕ရမည့္ စကားေျပာေကာင္းသူတို႔၏ ေျပာဟန္ဆိုဟန္ေတြကို ေဝဖန္သံုးသပ္ၿပီး အတုယူႏိုင္လွ်င္ ဘက္စံု ျပည့္ဝသည့္ လူတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ အေထာက္အပံ့ မ်ားစြာရရွိႏိုင္ပါေပသည္။
ဆရာေဖျမင့္၏ စကားေျပာဟန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးထဲမွ ေကာက္ႏွဳတ္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္
၁။ ဗလစ္ဗလစ္ ေျပာဟန္ ( တတြတ္တြတ္ ေျပာဆိုဟန္ )
ႏွဳတ္လွ်ာအလြန္သြက္သူ ၊ စကားကို တရစပ္မရပ္မနား ေျပာတတ္သူမ်ိဳး၏ ေျပာဆိုဟန္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သူ၏အရည္အခ်င္းက အာသြက္ျခင္းသာျဖစ္ၿပီး ထူးထူးျခားျခား မွတ္သားစရာ မပါ ၊ စိတ္ကူးစိတ္သန္းလည္း ဆန္းသစ္မွဳမရွိ ျဖစ္တတ္သည္။
ဗလစ္ဗလစ္သမားမ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေမြးရာပါ စကားမ်ားသူ (စကားသြက္သူ) မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ သူတို႔သည္ သာမန္ ထမင္းစားေရေသာက္ စကား ၊ အလႅာပ သလႅာပ စကားမ်ားကို ေရပက္မဝင္ေအာင္ ေျပာဆိုေလ့ ရွိၾက၏။ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုခုကို ေခါင္းစဥ္တပ္ေပးၿပီး ေျပာခိုင္းရင္လည္း အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ေကာက္ကာငင္ကာ ေျပာႏိုင္ၾကသည္။
စင္စစ္ အခ်ိဳ႕လူမ်ားမွာ စကားသြက္ျခင္း သက္သက္ျဖင့္ပင္ ရပ္ရြာလူႀကီးေသာ္လည္းေကာင္း၊ လုပ္ငန္းအသင္းအဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အလယ္အလတ္တန္းစား ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္လာတတ္ၾကသည္။
အရပ္ထဲရွိ သာမန္စကားဝိုင္းမ်ားတြင္မူ ဗလစ္ဗလစ္သမား တို႔ကို ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူအျဖစ္ ေတြ႕ရတတ္သည္။ စင္စစ္ ၄င္းတို႔ဟာ လွ်ာကၽြမ္းက်င္မွဳ အေျခခံရွိၿပီးျဖစ္ရာ ယင္းအေျခခံကို ဦးေႏွာက္အရည္အေသြး ထပ္ေပါင္းစပ္ေပးႏိုင္ပါက စကားေျပာသြက္သေလာက္ အခ်က္အလက္ ခိုင္မာသည့္ စကားေျပာသမားေကာင္း တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာႏိုင္ေပသည္။
၂။ တံု႔ဆိုင္း တံု႔ဆိုင္း ေျပာဟန္
စကားေျပာနည္း ေဟာနည္းမ်ားကို ေလ့လာျခင္း၊ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ျခင္းမရွိဘဲ စင္ေပၚတက္ၾကသည့္ ေဟာစ၊ ေျပာစ လူတခ်ိဳ႕၏ ဟန္ပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္သည္။
“ဟုတ္ကဲ့ ၊ အင္း … အဲ … ဟိုဒင္း …. အာ“ စသည္ျဖင့္ စကားတစ္ခြန္း ေျပာမည့္အေရး လမ္းတြင္ ေလး၊ ငါးႀကိမ္ေလာက္ ရပ္နားကာ စကားလံုးေတြ ဖမ္းဆုပ္မမိသလို စမ္းတဝါးဝါး ျဖစ္ေနတတ္သည္။ စကား ေျပာဟန္ဆိုဟန္မ်ား အားလံုးထဲတြင္ အညံ့ဆံုး၊ အခၽြတ္ယြင္းဆံုး ေျပာဟန္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။
စာကို အသံထြက္ဖတ္သည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား၊ ဝါက်တိုတိုျပတ္ျပတ္မ်ားျဖင့္ ခပ္သြက္သြက္ေျပာသည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကို စြဲစြဲျမဲျမဲ အခ်ိန္ယူျပဳလုပ္ေပးမွသာ စကားကို သြက္လက္ခ်က္ခ်ာစြာ ေျပာဆိုတတ္လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။
၃။ ေလႀကီိးမိုးႀကီး သို႔မဟုတ္ ဘာမထီ ေျပာဟန္
စကားေျပာသူ၏ ဟိတ္ဟန္ႀကီးမားပံု ေပၚလြင္သည့္ စကားေျပာဟန္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ စကားလံုးႀကီးႀကီး သံုးသည္။ ႀကိမ္းလားေမာင္းလား လုပ္ၿပီး လက္သီးလက္ေမာင္း တန္းသည္။ ကၽြန္ေတာ္ဟုမေျပာ “ က်ဳပ္ ’’ ဟုသံုးသည္။ စကားေျပာရင္း မိမိကိုယ္ကို အထင္ႀကီးလြန္းသည့္ ဟန္ကို တစ္ခါတစ္ရံ အထင္အရွား ျမင္ရတတ္သည္။
သို႔ေသာ္ သည္ေျပာဟန္တြင္လည္း ထိေရာက္မွဳမ်ားစြာ ရွိပါသည္။ သည္ပံုစံမ်ိဳး စကားေျပာရင္း အသင္းအပင္း အစည္းအရံုးမ်ားတြင္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာသူေတြ ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံ အႀကီးအကဲမ်ားပင္ ျဖစ္သြားၾကသည္။
လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းကာ ႀကိမ္းလားေမာင္းလား လုပ္ျခင္းကို ရဲဝင့္ျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္ ထက္သန္ျခင္း၊ ေယာကၤ်ားပီသျခင္းဟု အမ်ားက ယူဆေလ့ရွိၾကသည္။ လူထုေခါင္းေဆာင္တို႔၏ အဂၤါရပ္ဟုလည္း အခ်ိဳ႕က မွတ္ယူၾကသည္။
ဤပံုစံမ်ိဳးျဖင့္ စကားေျပာဆိုသူတို႔မွာ မိမိကိုယ္ကို အထင္ႀကီးလြန္းေၾကာင္း ျပသရာေရာက္သည့္ စကားလံုး အသံုးအႏွဳံးႏွင့္ ဟန္ပန္တခ်ိဳ႕ကို ထိန္းသိမ္းေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါက အမ်ား၏ ေလးစားမွဳကို ခံရၿပီး ၾသဇာလႊမ္းမိုးႏိုင္ေသာ စကားေျပာသမားေကာင္းမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။
၄။ ေလးေလးနက္နက္ ေတြးေတြးဆဆ ေျပာဆိုသည့္ဟန္
ေလးနက္ေသာ၊ ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနားေသာ ေျပာဆိုဟန္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ လူသံုးနည္းသည့္ ရွည္လ်ားေသာ ဝါက်မ်ား သံုးေလ့ရွိသည္။ ဟာသမ်ား ပံုတိုပတ္စမ်ား ပါေလ့မရွိ။
ဤေျပာဟန္မွာ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္၍ အေတြ႕အၾကံဳ အေတြးအျမင္ရင့္သန္သည့္ လူႀကီးမ်ားအဖို႔မူ သဘာဝက်ေသာ စကားေျပာဟန္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ေျပာသူ၏ တည္ၾကည္ေလးနက္မွဳ၊ အေၾကာင္းအရာ၏ တန္ဖိုးရွိမွဳတို႔ေၾကာင့္ က်စ္လစ္ေသာ အထူးပရိတ္သတ္မ်ိဳးကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ေလ့ရွိသည္။
သို႔ေသာ္ က်ယ္ျပန္႔ မ်ားေျမာင္လွေသာ လူေတြၾကားတြင္ ဤေျပာဟန္မ်ိဳးျဖင့္ ပြဲမတိုးႏိုင္၊ ေအာင္ျမင္မွဳ မရႏိုင္။
ေရွးေခတ္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္မူ သည္ေျပာဟန္ကို ႀကိဳက္သူအေတာ္မ်ားခဲ့သည္။ ေလ့လာၾကည့္ရင္ ေလးနက္ခမ္းနားမွဳႏွင့္ အာဝဇၹန္းရႊင္မွဳတို႔ စနစ္တက် ေပါင္းစပ္ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။
သြက္လက္လ်င္ျမန္မွဳကို အေလးထားေသာ ယခုေခတ္တြင္မူ သည္ေျပာဆိုဟန္မွာ တကၠသိုလ္မ်ားရွိ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးဝိုင္းလို ေနရာေတြမွလြဲ၍ အျခားေနရာမ်ိဳး၌ အံ့မဝင္ေတာ့ေပ။
၅။ ဆင္ေျခဆင္လက္ႏွင့္ ျငင္းခံုေဝဖန္ ေျပာဆိုသည့္ဟန္
ေရွ႕ေနမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ အလုပ္သမား ေခါင္းေဆာင္မ်ား အမ်ားဆံုး သံုးစြဲေလ့ရွိသည့္ ေျပာဟန္ဆိုဟန္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။
အက်ိဳးအေၾကာင္းျပ၍ ေျပာသည္။ အားႏွင့္ အင္ႏွင့္ ေဒါႏွင့္ ေမာႏွင့္ စစ္ပြဲတစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေနသလို ေျပာသည္။ အထူးသျဖင့္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ကို အျပင္းအထန္ ေဝဖန္စြပ္စြဲသည့္ ေနရာမ်ိဳး၊ အျပတ္အသတ္ ျပစ္တင္ရွဳတ္ခ်သည့္ ေနရာမ်ိဳးတြင္ သံုးစြဲေလ့ရွိၾကသည္။ စကားေျပာသူမွာ စကားလံုးေျပာင္သည္။ လွဳပ္ရွားတက္ၾကြေသာ ဟန္ပန္ရွိသည္။
ပန္းပဲသမားသည္ နီရဲေနေအာင္ မီးဖုတ္ထားေသာသံကို တူျဖင့္ တစ္ခ်က္ခ်င္းထုကာ ပံုသြင္းသကဲ့သို႔ အင္အားေကာင္းေသာ စကားလံုးမ်ားျဖင့္ ခ်က္က်လက္က် ပီပီျပင္ျပင္ ေျပာႏိုင္ေသာ စကားေျပာသမားသည္ လူအမ်ား၏ ခံစားခ်က္ႏွင့္ အေတြးအျမင္မ်ားကို မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ပံုစံဝင္ေအာင္ ရုိက္သြင္းႏိုင္စြမ္း ရွိၾကသည္။
၆။ ျပတ္ေတာက္ ျပတ္ေတာက္ ေျပာဟန္
မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွဳ နည္းသူ၊ ေၾကာက္တတ္သူမ်ား၏ မဝ့ံမရဲ ဟန္ပန္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။
တံု႔ဆိုင္း တံု႔ဆိုင္းသမားလို တအင္းအင္း တအဲအဲ မလုပ္ေသာ္လည္း တစ္ေၾကာင္းေျပာၿပီး ရပ္လိုက္၊ တစ္ခြန္းေျပာၿပီး ရပ္လိုက္ႏွင့္ ဆတ္ေတာက္ ဆတ္ေတာက္ေျပာတတ္သည္။
ထိေရာက္ေသာ ေျပာဆိုနည္းမ်ိဳး မဟုတ္။
ဤပုဂိၢဳလ္မ်ိဳးအေနႏွင့္ စကားကို အလ်င္မျပတ္ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္သည္။ အားရွိပါးရွိ အခ်က္က်က် ေျပာထားေသာ မိန္႔ခြန္းမ်ားကို အသံထြက္ဖတ္ျခင္း၊ ေျပာၾကည့္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရေပမည္။
၇။ အလႅာပ သလႅာပ ေျပာဆိုဟန္ သို႔မဟုတ္ ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ စကားေျပာဆိုဟန္
ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းႏွင့္ အမူအရာနည္းစြာ ေျပာဆိုသည့္ ဟန္ျဖစ္ပါသည္။ ဤဟန္ပန္မွာ စကားေျပာဆိုဟန္ အားလံုးတို႔၏ အေျခခံဟု ဆိုႏိုင္သည္။
ဤေျပာဟန္ကို အေျခခံ ရွိထားၿပီး အျခားေျပာဆိုဟန္မ်ားကို လိုအပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားပါက မည္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ႏွင့္ ေျပာသည္ျဖစ္ျဖစ္၊ လူအမ်ားၾကားတြင္ ေျပာသည္ျဖစ္ျဖစ္၊ ပါတီပြဲတြင္းေျပာသည္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္ေနရာမဆို သင့္ေလ်ာ္ေသာ စကားေျပာဟန္ ျဖစ္ပါသည္။
ဤသည္တို႔ကား လူတစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ကြဲျပားၾကသည့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ စကားေျပာဟန္မ်ားထဲမွ ထင္ရွားသည္တို႔ကို စိစစ္တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းစကားေျပာဟန္မ်ားကို ေလ့လာကာ လက္ေတြ႕ဘဝတြင္ ေတြ႕ရမည့္ စကားေျပာေကာင္းသူတို႔၏ ေျပာဟန္ဆိုဟန္ေတြကို ေဝဖန္သံုးသပ္ၿပီး အတုယူႏိုင္လွ်င္ ဘက္စံု ျပည့္ဝသည့္ လူတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ အေထာက္အပံ့ မ်ားစြာရရွိႏိုင္ပါေပသည္။
ဆရာေဖျမင့္၏ စကားေျပာဟန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးထဲမွ ေကာက္ႏွဳတ္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။