Nay Zaw shared Tun Wai's photo.
![ဆရာေမာင္၀ံသရဲ ့အေတြးအျမင္မ်ား သိပ္ေကာင္းပါတယ္ ။ဖတ္ၾကည့္ၾကပါ ေနမေကာင္းလ်က္နဲ ့ေရးျပီးပို ့ေပးထားတာပါ
ေရြးေကာက္ပြဲ သင္ခန္းစာ နမူနာအခ်ိဳ႕ (ေမာင္၀ံသ)
ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္ ၁၄ ၀၃ ၂၀၁၃ေန႕ထုတ္ပါ ေမာင္၀ံသ ေျပာခ်င္လြန္းလို႕ေဆာင္းပါး။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကရ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ရပ္ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ုဳပ္ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ညီလာခံႀကီး မတ္ ၈၊ ၉၊ ၁၀ မွာ က်င္းပၿပီးစီးသြားပါၿပီ။ အေျခအေနအရပ္ရပ္အရ ႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ အစိတ္အတြင္း ဗဟိုဦးစီးစနစ္နဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားရတဲ့ ပါတီအျဖစ္ကေန ေအာက္ေျခပါတီ၀င္ထုက ဒီမိုကေရစီနည္းက် အဆင့္ဆင့္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ ျပည္သူ႕ပါတီအျဖစ္သို႕ ကူးေျပာင္းတည္ေဆာက္ ႏိုင္ခဲ့ၿပီလို႕ ဆိုႏိုင္တယ္ဗ်။
ကြၽန္ေတာ္ မွတ္သားမိသေလာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေပၚထြန္းခဲ့ဖူးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားဟာ ဂ်ီစီဘီေအက စလို႕ ဖဆပလ၊ ဗကပ၊ ပမညတ၊ ပထစအဆုံး ျပည္သူ႕ပါတီမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ဖို႕ ႀကီဳးစား ခဲ့ၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ႏိုင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ညီလာခံ (ဟိုတုန္းကေတာ့ ျပည္လုံးကြၽတ္ ညီလာခံလို႕လည္း သုံးႏႈန္းခဲ့ၾကပါတယ္)ေတြ က်င္းပၿပီး ပါတီတြင္း ဒီမိုကေရစီကို ရွင္သန္ေစခဲ့ၾကပါတယ္။
ပါတီညီလာခံေတြေၾကာင့္ ထက္ျခမ္းတြင္မကဘဲ ေလးျခမ္းေလာက္ ကြဲကုန္ ၾကတဲ့အျဖစ္မ်ိဳးေတြကိုလည္း ဂ်ီစီဘီေအႀကီးက အစ နမူနာေတြ ျပခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဖဆပလ၊ ဗကပတို႕အျပင္ ဒီမိုကေရစီပါတီ မဟုတ္တဲ့ မဆလေခၚ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ညီလာခံတစ္ခုမွာေတာင္ ျဖဳတ္ထုတ္ပြဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ေသးတာပါပဲ။ ပါတီဥကၠဌႀကီးက မဲအေရအတြက္မွာ နံပါတ္ ၃လား၊ ၄လား ျဖစ္သြားလို႕ဆိုလား၊ ပါတီတြင္း သန္႕စင္ပြဲေတြ လုပ္ခဲ့ၾက၊ ေခါက္ဆြဲ တစ္ေသတၱာ၊ ႏို႕ဆီဗူး တစ္ေသတၱာ စာရင္းကြာမႈနဲ႕ ျဖဳတ္ထုတ္ ေထာင္ခ်သတဲ့။ အင္မတန္ ဟားတိုက္စရာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးျပက္လုံးေတြ ေပၚခဲ့ဖူးသဗ်ာ။
ဒီခ်ဳပ္ ပါတီညီလာခံႀကီးအေၾကာင္း ဆက္စပ္ရင္း ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္ ေလးေတြ သတိရမိတာပါ။ အခု သည္ေဆာင္းပါးမွာ အဓိက ေျပာခ်င္တာက ျပည္နယ္ေတြက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အတိုင္းအတာနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီးမ်ားရဲ႕ ဆက္ဆံေရးအေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ေၾကာင္းေလးျပန္ေကာက္ရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးေပးခါနီး အခ်ိန္အထိ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏွစ္ဆင့္ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဗမာျပည္မကို ၁၉၂၂-၂၃ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေပးခ်ိန္ကစၿပီး ဒီမိုကေရစီေရြးေကာက္ပြဲစနစ္နဲ႕ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆုံး ၁၉၃၇မွာ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္မွာ ခြဲထုတ္လိုက္ၿပီး ၉၁ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရး သြတ္သြင္းေပးတဲ့အထိ ဗမာျပည္မ (ထိုစဥ္က ရခိုင္တိုင္းနဲ႕ တနင္းသာရီတိုင္းအပါအ၀င္)မွာ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။
ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ရွမ္းစတဲ့ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြကိုက်ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဒီမိုကေရစီနဲ႕ မတန္ေသးဘူးလို႕ အေၾကာင္းျပကာ ေတာင္းတန္းေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္နဲ႕ သီးျခားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္က ေစာ္ဘြားေတြ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္က ဒူး၀ါးေတြကိုလည္း ျမန္မာဘုရင္လက္ထက္ကလိုပဲ အခြန္ေကာက္ခံ၊ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခြင့္ေတြ ေပးထားခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေဒသ ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမဆိုထားနဲ႕၊ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာေတာင္ မေပၚလာေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္ႏွိပ္ကြပ္ထားခဲ့တယ္။ ျပည္မက ႏိုင္ငံေရးသမား ေတြ ေရာက္သြားရင္လည္း ေျခခ်ဳပ္နဲ႕ ျပန္ပို႕သတဲ့။ ဒုတိယကမၻာစစ္မျဖစ္ခင္ တို႕ဗမာအစည္းအရုံးက သခင္ဗဟိန္းနဲ႕ ဦးေဌးၿမိဳင္ (ဆရာဒဂုန္တာရာ)တို႕ တရုတ္ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြနဲ႕ အဆက္အသြယ္ ရွာဖို႕ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲ သြားခဲ့ၾကတာ ေန႕ခ်င္းပဲ ျပန္ႏွင္ထုတ္ခံရတဲ့အေၾကာင္း ဆရာဒဂုန္တာရာရဲ႕ စာတစ္ပုဒ္မွာ ဖတ္လိုက္ရဖူးတယ္။
ေနာက္ပိုင္း ဂ်ပန္ေခတ္ေရာက္ၿပီး ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး စည္းရုံးလႈပ္ရွားခ်ိန္ေရာက္ေတာ့မွ ရခိုင္၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ကရင္၊ ကယား၊ မြန္တိုင္းရင္းသား ေဒသအားလုံးမွာ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ ေပၚေပါက္ လာခဲ့တယ္။ အဓိက ေမာင္းႏွင္အားကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီးနဲ႕ ဒုတိယအားအေကာင္းဆုံး ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတို႕ရဲ႕ စည္းရုံးေရးေၾကာင့္ပဲလို႕ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္မနဲ႕ ေတာင္တန္းေဒသေတြ လြတ္လပ္ေရးအတူယူမလား၊ ေတာင္တန္း ေဒသေတြကို ခ်န္ထားခဲ့မလားဆိုတာကို အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့ ၁၉၄၇ခု ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႀကီး ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ေတာင္တန္း ေဒသေတြမွာ ေစာ္ဘြားေတြ၊ ဒူး၀ါးေတြသာမက တိုင္းရင္းသား လူထု ေခါင္းေဆာင္ေတြ (ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ) ရွိလာေနၾကၿပီ။ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးေတာ့ ေစာ္ဘြားေတြ၊ ဒူး၀ါးေတြအျပင္ လူထုေခါင္းေဆာင္ေတြပါ ပါ၀င္လက္မွတ္ထိုးထားၾကတာ သတိျပဳမိၾကမယ္ထင္ပါတယ္။
လြတ္လပ္ေရးေခတ္မွာေတာ့ ျပည္နယ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အသီးသီး ေပၚေပါက္လာၿပီး ပေဒသရာဇ္စနစ္ဆန္႕က်င္ေရးနဲ႕ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ေပၚထြန္းေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္။ ၁၉၅၈-၆၀ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္မွာ ရွမ္းေစာ္ဘြားေတြကို စတိသေဘာ ေလ်ာ္ေၾကးေပးၿပီး အတင္းအဓမၼ အာဏာစြန္႕ခိုင္းခဲ့တယ္။ အဲဒီလုပ္ရပ္ဟာ ေနာင္ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အနိ႒ာရုံေတြရဲ႕ နိဒါန္းအစပဲလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္နယ္ ႏိုင္ငံေရးသမား လူထုေခါင္းေဆာင္အေတာ္မ်ားမ်ားက တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြဟာ ဗမာေတြနဲ႕ တန္းတူအခြင့္အေရးမရွိဘူးလို႕ ခံစားေနၾကတာ ၾကာပါၿပီ။ ထုတ္လည္း ေျပာၾကတယ္။ စာနဲ႕ေပနဲ႕လည္း ေရးၾကတာ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ရွာေဖြဖတ္ရႈလို႕ ရပါတယ္။
မဆလတစ္ပါတီစနစ္ေခတ္မွာ ျပည္နယ္ေတြေရာ၊ ျပည္မမွာပါ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ေတာတြင္းလက္နက္ကိုင္ ပါတီေတြက လြဲလို႕ ႏိုင္ငံေရး ဆိုတာ အမ်ားျပည္သူနဲ႕ မဆိုင္သလို ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ၁၉၈၈ခုနွစ္ ရွစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီးၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ တည္ေထာင္ခြင့္ ျပဳတဲ့အခါ ၂၆ႏွစ္လုံးလုံး မ်ိဳသိပ္ထားခဲ့ရသမွ် အတိုးခ်ၿပီး ပါတီစုံ ၂၃၀ေက်ာ္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အၿပိဳင္းအရိုင္း ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႕ က်ယ္ျပန္႕စြာ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ
အေတာ္ကေလးမ်ားခဲ့ပါတယ္။ မူလ မဆလကို နာမည္ေျပာင္းလိုက္တဲ့ တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး ပါတီက အရွိန္မပ်က္ ေအာက္ေျခပါတီအဖြဲ႕အစည္းအဆင့္ဆင့္နဲ႕ ရပ္တည္ေနတယ္။ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြဘက္ကေတာ့ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈကို ယုံၾကည္သူမ်ားနဲ႕ အားအေကာင္းဆုံးဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံႀကီးရဲ႕ ေရွ႕ေဆာင္သူရဲေကာင္းေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ တည္ေထာင္တဲ့ လူ႕ေဘာင္သစ္ ဒီမိုကေရစီပါတီကလည္း ဒီခ်ဳပ္နဲ႕ နင္လားငါလား စည္းရုံးႏိုင္ခဲ့တယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏုေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဒီၿငိမ္း ေခၚ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီကလည္း ဦးႏုတို႕ ဗိုလ္မွဴေအာင္တို႕ တို႕လို အစဥ္အလာႀကီးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အားနဲ႕ ေရွ႕တန္းမွာ ရွိေနပါတယ္။ ဒါတြင္မက ၀ိဓုရသခင္ခ်စ္ေမာင္နဲ႕ ယခင္ ပမညတေခါင္းေဆာင္ေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး တပ္ေပါင္းစုကလည္း အင္အားႀကီးတစ္ခုပါပဲ။
ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႕ က်ယ္ျပန္႕စြာ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္တဲ့ အထက္ပါ ပါတီေတြ ရွိေနသလို ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္လို႕ န၀တရဲ႕ ကတိအတိုင္း တည္ခဲ့ရင္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ဖြဲ႕စည္းကာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအားလုံး (ဗမာအပါအ၀င္) တန္းတူအခြင့္အေရးရရွိေရး၊ တိုင္းရင္းသားအားလုံး ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ရရွိေရးနဲ႕ ေဒသအက်ိဳးစီးပြားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ စြမ္းေဆာင္လိုက္မဟဲ့လို႕ ရည္သန္ၿပီး တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြ စည္းရုံး လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတယ္။
ဦးခြန္ထြန္းဦး ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) အပါအ၀င္ အျခားတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုံပါတီေတြ စုေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (UNLD) ဆိုတာ ၁၉၈၉ခုႏွစ္ ႏွစ္ဦးပိုင္းမွာ ေပၚလာၿပီး အေတာ္ႀကီးကို အားေကာင္းတဲ့ တိုင္းရင္းသား တပ္ေပါင္းစုအသြင္ ေတြ႕လာရပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္က အဲဒီအခ်ိန္က ႏိုင္ငံေရးနယ္ထဲမွာပါ။ ဒီခ်ဳပ္ ဗဟိုေကာ္မတီ တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး ပဲခူးတိုင္း စည္းရုံးေရးအဖြဲ႕မွာ တာ၀န္ယူေနပါတယ္။
၁၉၈၉ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ပါတီစုံဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႕ န၀တက ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြ ထုတ္ျပန္ေၾကညာၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အေနနဲ႕ ျပင္ဆင္ခ်င္တာေတြ အႀကံေပးခ်င္တာေတြကို စာေရး၍ တင္ျပ ႏိုင္ေၾကာင္း ေၾကညာေတာ့ န၀တ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒကို ေလ့လာၿပီး အႀကံျပဳစာတမ္းေရးဖို႕ ဒီခ်ဳပ္ CEC က အထူးအဖြဲ႕တစ္ခု ဖြဲ႕စည္းပါတယ္။ အဲဒီမွာ ေရွ႕ေနႀကီးေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္က ဥကၠဌ၊ ကြၽန္ေတာ္က အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။ စာတမ္းမူၾကမ္းျပဳစုၿပီးေတာ့ ဗဟိုေကာ္မတီ စုံညီ အစည္းအေ၀းတစ္ခုမွာ တင္ျပၿပီး အတည္ျပဳပါတယ္။
အဲဒီ ဗဟုိေကာ္မတီအစည္းအေ၀း (၈ ႀကိမ္ေျမာက္လို႕ ကြၽန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္) မွာ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ]]ေရြးေကာက္ပြဲကို ကြၽန္မတို႕ ၀င္မယ္ မ၀င္ဘူးဆိုတာ ခုခ်ိန္ထိ မဆုံးျဖတ္ရေသးပါဘူး။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႕ ေက်နပ္လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြ ဖန္တီးႏိုင္မွသာ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ျဖစ္တယ္ဆိုပါစို႕။ ကြၽန္မတို႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ အေနအထား ဘယ္လို ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတာ တိုင္းအလိုက္ တင္ျပေစခ်င္ပါတယ္}}လို႕ ေျပာပါတယ္။ ေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္က ]]အၿပိဳင္အဆိုင္ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို ေလွ်ာ့တြက္လို႕မရဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ဒီခ်ဳပ္အေနနဲ႕ မဲ အျပတ္ႏိုင္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမရွိေသးဘူးလို႕}} သူ႕အျမင္ကို တင္ျပပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္က ပဲခူးတိုင္းထဲမွာ ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးၿမိဳ႕ငယ္ေတြတင္မက တစ္ေနရာက တစ္ေနရာ ၇မိုင္ ၈မိုင္ေလာက္ ကုန္းေၾကာင္းေလွ်ာက္ရတဲ့ ေက်းရြာေတြကိုလည္း အေရာက္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္လို႕ ]]ပဲခူးတိုင္းအေနနဲ႕ကေတာ့ မဲဆႏၵနယ္ ၅၁ နယ္ အားလုံးမွာ ႏိုင္မယ္လို႕ ေသခ်ာေပါက္ ေျပာရဲပါတယ္}}လို႕ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚစုက ဘာေၾကာင့္ အဲသေလာက္ ေျပာႏိုင္သလဲလို႕ ေမးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က ေက်းလက္ေတြအထိ ဆင္းၿပီး ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာထားကို ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာထားၿပီး ျဖစ္လို႕ ခုလို ေျပာႏိုင္တာပါလို႕ ျပန္ရွင္းျပလိုက္ပါတယ္။
၁၉၉၀ ေမလ ေရြးေကာက္ပြဲက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ တြက္ကိန္း ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္ မမွန္ဘဲ သီသီေလး လြဲခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုမွာ ဒီခ်ဳပ္ ရႈံးခဲ့ပါတယ္။ မဲဆႏၵနယ္ ၅၀ မွာ အႏိုင္ရခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ၿမိဳ႕ ျဖစ္ရပ္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ သင္ခန္းစာ နမူနာတစ္ခုအျဖစ္ ေလ့လာမွတ္သားသင့္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ပါ။ အခုတစ္ေလာ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ပါတီႀကီးမ်ားရဲ႕ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ အလားအလာအေပၚ သူတို႕ရဲ႕ သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုေနခ်ိန္မွာ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္တဲ့ အတိတ္သင္ခန္းစာတစ္ခုကို သတိရမိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၁၀၊ ၀၃၊ ၂၀၁၃
ဆက္ရန္။
maungwuntha@gmail.com
by Maung Wuntha (Notes) on Wednesday, March 13, 2013 at 12:13am](https://lh3.googleusercontent.com/blogger_img_proxy/AEn0k_uW9Qzvx5hWIJOp8mMTrYGfgnPWnyP3ivT3E2lFD4t5AaOfTIv58iQ3Ac2gQsJtp-feDNoVE4_pCJaNjqGM9zfqQrCwOi05gd_cXjLYpGEHUF0uo5KrTIFD0Y6bqGwd9ixlzHiAaAHDo8WYbWXh6Tw87Wfq5dpoPEztIG2xB0674w=s0-d)
ဆရာေမာင္၀ံသရဲ ့အေတြးအျမင္မ်ား သိပ္ေကာင္းပါတယ္ ။ဖတ္ၾကည့္ၾကပါ ေနမေကာင္းလ်က္နဲ ့ေရးျပီးပို ့ေပးထားတာပါ
ေရြးေကာက္ပြဲ သင္ခန္းစာ နမူနာအခ်ိဳ႕ (ေမာင္၀ံသ)
ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္ ၁၄ ၀၃ ၂၀၁၃ေန႕ထုတ္ပါ ေမာင္၀ံသ ေျပာခ်င္လြန္းလို႕ေဆာင္းပါး။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကရ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ရပ္
ကြၽန္ေတာ္ မွတ္သားမိသေလာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေပၚထြန္းခဲ့ဖူးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားဟာ ဂ်ီစီဘီေအက စလို႕ ဖဆပလ၊ ဗကပ၊ ပမညတ၊ ပထစအဆုံး ျပည္သူ႕ပါတီမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ဖို႕ ႀကီဳးစား ခဲ့ၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ႏိုင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ညီလာခံ (ဟိုတုန္းကေတာ့ ျပည္လုံးကြၽတ္ ညီလာခံလို႕လည္း သုံးႏႈန္းခဲ့ၾကပါတယ္)ေတြ က်င္းပၿပီး ပါတီတြင္း ဒီမိုကေရစီကို ရွင္သန္ေစခဲ့ၾကပါတယ္။
ပါတီညီလာခံေတြေၾကာင့္ ထက္ျခမ္းတြင္မကဘဲ ေလးျခမ္းေလာက္ ကြဲကုန္ ၾကတဲ့အျဖစ္မ်ိဳးေတြကိုလည္း ဂ်ီစီဘီေအႀကီးက အစ နမူနာေတြ ျပခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဖဆပလ၊ ဗကပတို႕အျပင္ ဒီမိုကေရစီပါတီ မဟုတ္တဲ့ မဆလေခၚ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ညီလာခံတစ္ခုမွာေတာင္ ျဖဳတ္ထုတ္ပြဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ေသးတာပါပဲ။ ပါတီဥကၠဌႀကီးက မဲအေရအတြက္မွာ နံပါတ္ ၃လား၊ ၄လား ျဖစ္သြားလို႕ဆိုလား၊ ပါတီတြင္း သန္႕စင္ပြဲေတြ လုပ္ခဲ့ၾက၊ ေခါက္ဆြဲ တစ္ေသတၱာ၊ ႏို႕ဆီဗူး တစ္ေသတၱာ စာရင္းကြာမႈနဲ႕ ျဖဳတ္ထုတ္ ေထာင္ခ်သတဲ့။ အင္မတန္ ဟားတိုက္စရာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးျပက္လုံးေတြ ေပၚခဲ့ဖူးသဗ်ာ။
ဒီခ်ဳပ္ ပါတီညီလာခံႀကီးအေၾကာင္း ဆက္စပ္ရင္း ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္ ေလးေတြ သတိရမိတာပါ။ အခု သည္ေဆာင္းပါးမွာ အဓိက ေျပာခ်င္တာက ျပည္နယ္ေတြက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အတိုင္းအတာနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီးမ်ားရဲ႕ ဆက္ဆံေရးအေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ေၾကာင္းေလးျပန္ေကာက္ရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးေပးခါနီး အခ်ိန္အထိ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏွစ္ဆင့္ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဗမာျပည္မကို ၁၉၂၂-၂၃ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေပးခ်ိန္က
ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ရွမ္းစတဲ့ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြကိုက်ေတာ
ေနာက္ပိုင္း ဂ်ပန္ေခတ္ေရာက္ၿပီး ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး စည္းရုံးလႈပ္ရွားခ်ိန္ေရာက္ေတာ့
ျပည္မနဲ႕ ေတာင္တန္းေဒသေတြ လြတ္လပ္ေရးအတူယူမလား၊ ေတာင္တန္း ေဒသေတြကို ခ်န္ထားခဲ့မလားဆိုတာကို အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့ ၁၉၄၇ခု ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႀကီး ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ေတာင္တန္း ေဒသေတြမွာ ေစာ္ဘြားေတြ၊ ဒူး၀ါးေတြသာမက တိုင္းရင္းသား လူထု ေခါင္းေဆာင္ေတြ (ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ) ရွိလာေနၾကၿပီ။ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးေတာ့ ေစာ္ဘြားေတြ၊ ဒူး၀ါးေတြအျပင္ လူထုေခါင္းေဆာင္ေတြပါ ပါ၀င္လက္မွတ္ထိုးထားၾကတာ သတိျပဳမိၾကမယ္ထင္ပါတယ္။
လြတ္လပ္ေရးေခတ္မွာေတာ့ ျပည္နယ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အသီးသီး ေပၚေပါက္လာၿပီး ပေဒသရာဇ္စနစ္ဆန္႕က်င္ေရးနဲ႕ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ေပၚထြန္းေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္။ ၁၉၅၈-၆၀ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္မွာ ရွမ္းေစာ္ဘြားေတြကို စတိသေဘာ ေလ်ာ္ေၾကးေပးၿပီး အတင္းအဓမၼ အာဏာစြန္႕ခိုင္းခဲ့တယ္။ အဲဒီလုပ္ရပ္ဟာ ေနာင္ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အနိ႒ာရုံေတြရဲ႕ နိဒါန္းအစပဲလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္နယ္ ႏိုင္ငံေရးသမား လူထုေခါင္းေဆာင္အေတာ္မ်ားမ်ားက တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြဟာ ဗမာေတြနဲ႕ တန္းတူအခြင့္အေရးမရွိဘူးလို႕ ခံစားေနၾကတာ ၾကာပါၿပီ။ ထုတ္လည္း ေျပာၾကတယ္။ စာနဲ႕ေပနဲ႕လည္း ေရးၾကတာ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ရွာေဖြဖတ္ရႈလို႕ ရပါတယ္။
မဆလတစ္ပါတီစနစ္ေခတ္မွာ ျပည္နယ္ေတြေရာ၊ ျပည္မမွာပါ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ေတာတြင္းလက္နက္ကိုင္ ပါတီေတြက လြဲလို႕ ႏိုင္ငံေရး ဆိုတာ အမ်ားျပည္သူနဲ႕ မဆိုင္သလို ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ၁၉၈၈ခုနွစ္ ရွစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီးၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ တည္ေထာင္ခြင့္ ျပဳတဲ့အခါ ၂၆ႏွစ္လုံးလုံး မ်ိဳသိပ္ထားခဲ့ရသမွ် အတိုးခ်ၿပီး ပါတီစုံ ၂၃၀ေက်ာ္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အၿပိဳင္းအရိုင္း ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႕ က်ယ္ျပန္႕စြာ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ
အေတာ္ကေလးမ်ားခဲ့ပါတယ္။ မူလ မဆလကို နာမည္ေျပာင္းလိုက္တဲ့ တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး
ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႕ က်ယ္ျပန္႕စြာ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္တဲ့ အထက္ပါ ပါတီေတြ ရွိေနသလို ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္လို႕ န၀တရဲ႕ ကတိအတိုင္း တည္ခဲ့ရင္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ဖြဲ႕စည္းကာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအားလုံး (ဗမာအပါအ၀င္) တန္းတူအခြင့္အေရးရရွိေရး၊ တိုင္းရင္းသားအားလုံး ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ရရွိေရးနဲ႕ ေဒသအက်ိဳးစီးပြားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ စြမ္းေဆာင္လိုက္မဟဲ့လို႕ ရည္သန္ၿပီး တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြ စည္းရုံး လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတယ္။
ဦးခြန္ထြန္းဦး ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) အပါအ၀င္ အျခားတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုံပါ
ကြၽန္ေတာ္က အဲဒီအခ်ိန္က ႏိုင္ငံေရးနယ္ထဲမွာပါ။ ဒီခ်ဳပ္ ဗဟိုေကာ္မတီ တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး ပဲခူးတိုင္း စည္းရုံးေရးအဖြဲ႕မွာ တာ၀န္ယူေနပါတယ္။
၁၉၈၉ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ပါတီစုံဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႕ န၀တက ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြ ထုတ္ျပန္ေၾကညာၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အေနနဲ႕ ျပင္ဆင္ခ်င္တာေတြ အႀကံေပးခ်င္တာေတြကို စာေရး၍ တင္ျပ ႏိုင္ေၾကာင္း ေၾကညာေတာ့ န၀တ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒကို ေလ့လာၿပီး အႀကံျပဳစာတမ္းေရးဖို႕ ဒီခ်ဳပ္ CEC က အထူးအဖြဲ႕တစ္ခု ဖြဲ႕စည္းပါတယ္။ အဲဒီမွာ ေရွ႕ေနႀကီးေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္က ဥကၠဌ၊ ကြၽန္ေတာ္က အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။ စာတမ္းမူၾကမ္းျပဳစုၿပီးေတာ့ ဗဟိုေကာ္မတီ စုံညီ အစည္းအေ၀းတစ္ခုမွာ တင္ျပၿပီး အတည္ျပဳပါတယ္။
အဲဒီ ဗဟုိေကာ္မတီအစည္းအေ၀း (၈ ႀကိမ္ေျမာက္လို႕ ကြၽန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္) မွာ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ]]ေရြးေကာက္ပြဲကို ကြၽန္မတို႕ ၀င္မယ္ မ၀င္ဘူးဆိုတာ ခုခ်ိန္ထိ မဆုံးျဖတ္ရေသးပါဘူး။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႕ ေက်နပ္လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြ ဖန္တီးႏိုင္မွသာ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ျဖစ္တယ္ဆိုပါစို႕။ ကြၽန္မတို႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ အေနအထား ဘယ္လို ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတာ တိုင္းအလိုက္ တင္ျပေစခ်င္ပါတယ္}}လို႕ ေျပာပါတယ္။ ေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္က ]]အၿပိဳင္အဆိုင္ႏိုင္ငံေရးပါတီေ
ကြၽန္ေတာ္က ပဲခူးတိုင္းထဲမွာ ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးၿမိဳ႕ငယ္ေတြတင္မက တစ္ေနရာက တစ္ေနရာ ၇မိုင္ ၈မိုင္ေလာက္ ကုန္းေၾကာင္းေလွ်ာက္ရတဲ့ ေက်းရြာေတြကိုလည္း အေရာက္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္လို႕ ]]ပဲခူးတိုင္းအေနနဲ႕ကေတာ့ မဲဆႏၵနယ္ ၅၁ နယ္ အားလုံးမွာ ႏိုင္မယ္လို႕ ေသခ်ာေပါက္ ေျပာရဲပါတယ္}}လို႕ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚစုက ဘာေၾကာင့္ အဲသေလာက္ ေျပာႏိုင္သလဲလို႕ ေမးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က ေက်းလက္ေတြအထိ ဆင္းၿပီး ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာထားကို ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာထားၿပီး ျဖစ္လို႕ ခုလို ေျပာႏိုင္တာပါလို႕ ျပန္ရွင္းျပလိုက္ပါတယ္။
၁၉၉၀ ေမလ ေရြးေကာက္ပြဲက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ တြက္ကိန္း ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္ မမွန္ဘဲ သီသီေလး လြဲခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုမွာ ဒီခ်ဳပ္ ရႈံးခဲ့ပါတယ္။ မဲဆႏၵနယ္ ၅၀ မွာ အႏိုင္ရခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ၿမိဳ႕ ျဖစ္ရပ္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ သင္ခန္းစာ နမူနာတစ္ခုအျဖစ္ ေလ့လာမွတ္သားသင့္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ပါ။ အခုတစ္ေလာ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ပါတီႀကီးမ်ားရဲ႕ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ အလားအလာအေပၚ သူတို႕ရဲ႕ သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုေနခ်ိန္မွာ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္တဲ့ အတိတ္သင္ခန္းစာတစ္ခုကို သတိရမိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၁၀၊ ၀၃၊ ၂၀၁၃
ဆက္ရန္။
maungwuntha@gmail.com
by Maung Wuntha (Notes) on Wednesday, March 13, 2013 at 12:13am
ေရြးေကာက္ပြဲ သင္ခန္းစာ နမူနာအခ်ိဳ႕ (ေမာင္၀ံသ)
ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္ ၁၄ ၀၃ ၂၀၁၃ေန႕ထုတ္ပါ ေမာင္၀ံသ ေျပာခ်င္လြန္းလို႕ေဆာင္းပါး။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကရ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ရပ္
ကြၽန္ေတာ္ မွတ္သားမိသေလာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေပၚထြန္းခဲ့ဖူးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားဟာ ဂ်ီစီဘီေအက စလို႕ ဖဆပလ၊ ဗကပ၊ ပမညတ၊ ပထစအဆုံး ျပည္သူ႕ပါတီမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ဖို႕ ႀကီဳးစား ခဲ့ၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ႏိုင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ညီလာခံ (ဟိုတုန္းကေတာ့ ျပည္လုံးကြၽတ္ ညီလာခံလို႕လည္း သုံးႏႈန္းခဲ့ၾကပါတယ္)ေတြ က်င္းပၿပီး ပါတီတြင္း ဒီမိုကေရစီကို ရွင္သန္ေစခဲ့ၾကပါတယ္။
ပါတီညီလာခံေတြေၾကာင့္ ထက္ျခမ္းတြင္မကဘဲ ေလးျခမ္းေလာက္ ကြဲကုန္ ၾကတဲ့အျဖစ္မ်ိဳးေတြကိုလည္း ဂ်ီစီဘီေအႀကီးက အစ နမူနာေတြ ျပခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဖဆပလ၊ ဗကပတို႕အျပင္ ဒီမိုကေရစီပါတီ မဟုတ္တဲ့ မဆလေခၚ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ညီလာခံတစ္ခုမွာေတာင္ ျဖဳတ္ထုတ္ပြဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ေသးတာပါပဲ။ ပါတီဥကၠဌႀကီးက မဲအေရအတြက္မွာ နံပါတ္ ၃လား၊ ၄လား ျဖစ္သြားလို႕ဆိုလား၊ ပါတီတြင္း သန္႕စင္ပြဲေတြ လုပ္ခဲ့ၾက၊ ေခါက္ဆြဲ တစ္ေသတၱာ၊ ႏို႕ဆီဗူး တစ္ေသတၱာ စာရင္းကြာမႈနဲ႕ ျဖဳတ္ထုတ္ ေထာင္ခ်သတဲ့။ အင္မတန္ ဟားတိုက္စရာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးျပက္လုံးေတြ ေပၚခဲ့ဖူးသဗ်ာ။
ဒီခ်ဳပ္ ပါတီညီလာခံႀကီးအေၾကာင္း ဆက္စပ္ရင္း ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္ ေလးေတြ သတိရမိတာပါ။ အခု သည္ေဆာင္းပါးမွာ အဓိက ေျပာခ်င္တာက ျပည္နယ္ေတြက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အတိုင္းအတာနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီးမ်ားရဲ႕ ဆက္ဆံေရးအေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ေၾကာင္းေလးျပန္ေကာက္ရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးေပးခါနီး အခ်ိန္အထိ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏွစ္ဆင့္ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဗမာျပည္မကို ၁၉၂၂-၂၃ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေပးခ်ိန္က
ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ရွမ္းစတဲ့ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြကိုက်ေတာ
ေနာက္ပိုင္း ဂ်ပန္ေခတ္ေရာက္ၿပီး ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး စည္းရုံးလႈပ္ရွားခ်ိန္ေရာက္ေတာ့
ျပည္မနဲ႕ ေတာင္တန္းေဒသေတြ လြတ္လပ္ေရးအတူယူမလား၊ ေတာင္တန္း ေဒသေတြကို ခ်န္ထားခဲ့မလားဆိုတာကို အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့ ၁၉၄၇ခု ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႀကီး ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ေတာင္တန္း ေဒသေတြမွာ ေစာ္ဘြားေတြ၊ ဒူး၀ါးေတြသာမက တိုင္းရင္းသား လူထု ေခါင္းေဆာင္ေတြ (ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ) ရွိလာေနၾကၿပီ။ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးေတာ့ ေစာ္ဘြားေတြ၊ ဒူး၀ါးေတြအျပင္ လူထုေခါင္းေဆာင္ေတြပါ ပါ၀င္လက္မွတ္ထိုးထားၾကတာ သတိျပဳမိၾကမယ္ထင္ပါတယ္။
လြတ္လပ္ေရးေခတ္မွာေတာ့ ျပည္နယ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အသီးသီး ေပၚေပါက္လာၿပီး ပေဒသရာဇ္စနစ္ဆန္႕က်င္ေရးနဲ႕ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ေပၚထြန္းေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္။ ၁၉၅၈-၆၀ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္မွာ ရွမ္းေစာ္ဘြားေတြကို စတိသေဘာ ေလ်ာ္ေၾကးေပးၿပီး အတင္းအဓမၼ အာဏာစြန္႕ခိုင္းခဲ့တယ္။ အဲဒီလုပ္ရပ္ဟာ ေနာင္ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အနိ႒ာရုံေတြရဲ႕ နိဒါန္းအစပဲလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္နယ္ ႏိုင္ငံေရးသမား လူထုေခါင္းေဆာင္အေတာ္မ်ားမ်ားက တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြဟာ ဗမာေတြနဲ႕ တန္းတူအခြင့္အေရးမရွိဘူးလို႕ ခံစားေနၾကတာ ၾကာပါၿပီ။ ထုတ္လည္း ေျပာၾကတယ္။ စာနဲ႕ေပနဲ႕လည္း ေရးၾကတာ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ရွာေဖြဖတ္ရႈလို႕ ရပါတယ္။
မဆလတစ္ပါတီစနစ္ေခတ္မွာ ျပည္နယ္ေတြေရာ၊ ျပည္မမွာပါ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ေတာတြင္းလက္နက္ကိုင္ ပါတီေတြက လြဲလို႕ ႏိုင္ငံေရး ဆိုတာ အမ်ားျပည္သူနဲ႕ မဆိုင္သလို ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ၁၉၈၈ခုနွစ္ ရွစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီးၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ တည္ေထာင္ခြင့္ ျပဳတဲ့အခါ ၂၆ႏွစ္လုံးလုံး မ်ိဳသိပ္ထားခဲ့ရသမွ် အတိုးခ်ၿပီး ပါတီစုံ ၂၃၀ေက်ာ္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အၿပိဳင္းအရိုင္း ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႕ က်ယ္ျပန္႕စြာ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ
အေတာ္ကေလးမ်ားခဲ့ပါတယ္။ မူလ မဆလကို နာမည္ေျပာင္းလိုက္တဲ့ တိုင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး
ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႕ က်ယ္ျပန္႕စြာ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္တဲ့ အထက္ပါ ပါတီေတြ ရွိေနသလို ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္လို႕ န၀တရဲ႕ ကတိအတိုင္း တည္ခဲ့ရင္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ဖြဲ႕စည္းကာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအားလုံး (ဗမာအပါအ၀င္) တန္းတူအခြင့္အေရးရရွိေရး၊ တိုင္းရင္းသားအားလုံး ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ရရွိေရးနဲ႕ ေဒသအက်ိဳးစီးပြားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ စြမ္းေဆာင္လိုက္မဟဲ့လို႕ ရည္သန္ၿပီး တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြ စည္းရုံး လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတယ္။
ဦးခြန္ထြန္းဦး ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) အပါအ၀င္ အျခားတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုံပါ
ကြၽန္ေတာ္က အဲဒီအခ်ိန္က ႏိုင္ငံေရးနယ္ထဲမွာပါ။ ဒီခ်ဳပ္ ဗဟိုေကာ္မတီ တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး ပဲခူးတိုင္း စည္းရုံးေရးအဖြဲ႕မွာ တာ၀န္ယူေနပါတယ္။
၁၉၈၉ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ပါတီစုံဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႕ န၀တက ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြ ထုတ္ျပန္ေၾကညာၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အေနနဲ႕ ျပင္ဆင္ခ်င္တာေတြ အႀကံေပးခ်င္တာေတြကို စာေရး၍ တင္ျပ ႏိုင္ေၾကာင္း ေၾကညာေတာ့ န၀တ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒကို ေလ့လာၿပီး အႀကံျပဳစာတမ္းေရးဖို႕ ဒီခ်ဳပ္ CEC က အထူးအဖြဲ႕တစ္ခု ဖြဲ႕စည္းပါတယ္။ အဲဒီမွာ ေရွ႕ေနႀကီးေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္က ဥကၠဌ၊ ကြၽန္ေတာ္က အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။ စာတမ္းမူၾကမ္းျပဳစုၿပီးေတာ့ ဗဟိုေကာ္မတီ စုံညီ အစည္းအေ၀းတစ္ခုမွာ တင္ျပၿပီး အတည္ျပဳပါတယ္။
အဲဒီ ဗဟုိေကာ္မတီအစည္းအေ၀း (၈ ႀကိမ္ေျမာက္လို႕ ကြၽန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္) မွာ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ]]ေရြးေကာက္ပြဲကို ကြၽန္မတို႕ ၀င္မယ္ မ၀င္ဘူးဆိုတာ ခုခ်ိန္ထိ မဆုံးျဖတ္ရေသးပါဘူး။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႕ ေက်နပ္လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြ ဖန္တီးႏိုင္မွသာ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ျဖစ္တယ္ဆိုပါစို႕။ ကြၽန္မတို႕ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ အေနအထား ဘယ္လို ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတာ တိုင္းအလိုက္ တင္ျပေစခ်င္ပါတယ္}}လို႕ ေျပာပါတယ္။ ေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္က ]]အၿပိဳင္အဆိုင္ႏိုင္ငံေရးပါတီေ
ကြၽန္ေတာ္က ပဲခူးတိုင္းထဲမွာ ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးၿမိဳ႕ငယ္ေတြတင္မက တစ္ေနရာက တစ္ေနရာ ၇မိုင္ ၈မိုင္ေလာက္ ကုန္းေၾကာင္းေလွ်ာက္ရတဲ့ ေက်းရြာေတြကိုလည္း အေရာက္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္လို႕ ]]ပဲခူးတိုင္းအေနနဲ႕ကေတာ့ မဲဆႏၵနယ္ ၅၁ နယ္ အားလုံးမွာ ႏိုင္မယ္လို႕ ေသခ်ာေပါက္ ေျပာရဲပါတယ္}}လို႕ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚစုက ဘာေၾကာင့္ အဲသေလာက္ ေျပာႏိုင္သလဲလို႕ ေမးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က ေက်းလက္ေတြအထိ ဆင္းၿပီး ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာထားကို ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာထားၿပီး ျဖစ္လို႕ ခုလို ေျပာႏိုင္တာပါလို႕ ျပန္ရွင္းျပလိုက္ပါတယ္။
၁၉၉၀ ေမလ ေရြးေကာက္ပြဲက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ တြက္ကိန္း ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္ မမွန္ဘဲ သီသီေလး လြဲခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုမွာ ဒီခ်ဳပ္ ရႈံးခဲ့ပါတယ္။ မဲဆႏၵနယ္ ၅၀ မွာ အႏိုင္ရခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ၿမိဳ႕ ျဖစ္ရပ္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ သင္ခန္းစာ နမူနာတစ္ခုအျဖစ္ ေလ့လာမွတ္သားသင့္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ပါ။ အခုတစ္ေလာ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ပါတီႀကီးမ်ားရဲ႕ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ အလားအလာအေပၚ သူတို႕ရဲ႕ သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုေနခ်ိန္မွာ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္တဲ့ အတိတ္သင္ခန္းစာတစ္ခုကို သတိရမိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၁၀၊ ၀၃၊ ၂၀၁၃
ဆက္ရန္။
maungwuntha@gmail.com
by Maung Wuntha (Notes) on Wednesday, March 13, 2013 at 12:13am
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။