Zaw Mintun Zawmintun
ကုန္ခဲ့တဲ့ရက္ အနည္းငယ္က ရန္ကုန္ ဘုရင့္ေနာင္ လမ္းမႀကီးေပၚက ခံုးေက်ာ္တံတား စီမံကိန္း လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ဘိလပ္ေျမေဖ်ာ္စက္ထဲက ခ်ိဳးဖတ္ေတြ ဝင္ခြာေနတာကို စက္ေမာင္းသူက မသိ လုိက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အသက္ မေသဆံုးသင့္ဘဲ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့အျဖစ္ကုိ ျပန္ေတြးမိတုိင္း ေခ်ာက္ခ်ားေနမိခဲ့တယ္လို႔ ေမာင္ေအာင္က ဆိုပါတယ္။
ဘုရင့္ေနာင္ ကုန္းေက်ာ္တံတား စီမံကိန္းမွာ ေန...႔စား အလုပ္သမားအျဖစ္ လိႈင္သာယာၿမိဳ႕နယ္ကေန လာေရာက္လုပ္ကိုင္တဲ့ ေမာင္ေအာင္ဟာ လုပ္ငန္းခြင္တြင္း မေတာ္တဆမႈႀကီး တခုေၾကာင့္ အသက္ဆံုးပါးခဲ့ရတဲ့ အသက္၁၇ ႏွစ္အရြယ္ခင္ေဇာ္နဲ႔၁၉ ႏွစ္ဘုိဘုိဆုိတဲ့သူမိတ္ေဆြေ
သူကိုယ္တုိင္လည္းဆံုးပါးသြာ
လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရိွလာရင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အသက္ ဆံုးရံႈးမႈနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕လာရင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ဒီလို ျဖစ္ရပ္ေတြအတြက္အလုပ္သမား ေလ်ာ္ေၾကးဥပေဒအရ နစ္နာသူ အလုပ္သမားေတြဘက္က ေတာင္းဆိုပုိင္ခြင့္ရိွတာကိ
အမ်ားျပည္သူအတြက္ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းမႈအပုိင္း အားနည္းေနရံုသာ မကဘဲ လုပ္ငန္းခြင္ မဟုတ္တဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ လမ္းမေတြေပၚမွာ ေန႔စဥ္ အခ်ိန္ျပည့္ သြားလာေနၾကရ သူေတြအတြက္လည္း သြားေရးလာေရး လံုၿခံဳ စိတ္ခ်ရတဲ့ အေနအထားမွာ ရိွမေနခဲ့တာ ကာလ အေတာ္ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။
အထပ္ျမင့္ ကန္ထရုိက္တုိက္ေတြ၊ ကုန္းေက်ာ္တံတား စီမံကိန္းေတြ စတဲ့ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြ အျပင္ တေန႔ထက္ တေန႔ စည္းကမ္းမဲ့ ေမာင္းႏွင္ေနတဲ့ ယာဥ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ပုိမုိရႈပ္ေထြးလာတဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ လမ္းမေတြေပၚမွာ ေန႔စဥ္ သြားလာေနရတဲ့ သူေတြကေတာ့ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းမႈ၊ လံုၿခံဳမႈဆုိတာကို မခံစားရေတာ့ဘူးလို႔ ညည္းညဴေနၾကပါၿပီ။
“Safety First” ၊ “ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရး ဦးစားေပး” ဆုိတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ေတြကိုေတာ့ ေဆာက္လက္စ ကန္ထရိုက္ တုိက္ေတြ၊ ကြန္ဒုိေတြ၊တျခားၿမိဳ႕ျပစီမ
ဒါေပမယ့္ ၿမိဳ႕ျပရဲ႕ အႏၱရာယ္ရိွ အႀကီးစား စီမံကိန္းေတြအၾကား အလုပ္ လုပ္ကုိင္ ေနၾကရသူေတြရဲ႕ သြင္ျပင္အမူ အရာ ေတြကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕အနီးအနားက Safety First ဆုိတဲ့ ဆုိင္းဘုတ္ေတြနဲ႔ မသက္ဆုိင္သလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။
မၾကာေသးတဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းကမွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေဆာက္လက္စ ကန္ထရုိက္တုိက္တခုရဲ႕ ျငမ္းစင္ေပၚကေန ျပဳတ္က် ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ေန႔စားအလုပ္သမား တဦးရဲ႕ ျဖစ္ရပ္နဲ႔ အခုလ ၄ ရက္ေန႔ နံနက္ပုိင္းက ဘုရင့္ေနာင္ခံုးေက်ာ္ တံတား စီမံကိန္း လုပ္ငန္းခြင္ ဘိလပ္ေျမ ေဖ်ာ္စက္ထဲမွာ ဘိလပ္ေျမ ခ်ိဳးေတြ ဝင္ခြာရင္း စက္ညပ္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြက လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးကို ဦးစားေပးမႈ ရိွျခင္း၊ မရိွျခင္းကို သက္ေသျပေနပါတယ္။
“ဒီလိုအႏၱရာယ္ရိွတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ လုပ္သားေတြကို ေန႔စားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကုမၸဏီပိုင္ ဝန္ထမ္းပဲျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ အပ္စပ္သူေတြကိုသာ လုပ္ခြင့္ျပဳသင့္တယ္။ လူငယ္ အလုပ္သမားေတြကိုလည္း သူတုိ႔နဲ႔ အဆင္ေျပတဲ့ ေနရာမွာပဲ လုပ္ေစသင့္တယ္။ အသက္အရြယ္နဲ႔ မမွ် လုပ္ရတဲ့ ေနရာေတြ၊ မအပ္စပ္တာေတြေၾကာင့္ အခုလုိ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွာ အသက္အႏၱရာယ္ ေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္လာရတာလုိ႔ ျမင္တယ္” လို႔ ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္ လွည္းတန္းလမ္းမေပၚက ေဆာက္လက္စ ကန္ထရုိက္ တုိက္တခုမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာတဦးက ေျပာတယ္။
အႏၱရာယ္ရိွ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ လုပ္ကုိင္ေနၾကသူေတြဟာ အေျခခံ လူတန္းစားေတြ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ ေနရာအလုိက္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြထက္ ေန႔စဥ္ ဝမ္းေရးအရ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကုိင္ေနၾကရတာ ျဖစ္ၿပီး ့ေန႔စား အလုပ္သမား အမ်ားစုရဲ႕ အကာအကြယ္ဟာလည္း ခ်ည္သား ဦးထုပ္နဲ႔ ခပ္ႏြမ္းႏြမ္း ပုဆုိးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းမႈ ရိွေစဖို႔အတြက္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ႔ နည္းဥပေဒေတြ ရိွေနေပမယ့္လည္း အဲဒီ အခ်က္ေတြဟာ သူတုိ႔နဲ႔ မသက္ဆုိင္သလုိ လ်စ္လွ်ဴရႈထားတဲ့ အလုပ္သမားေတြ ရိွသလုိ၊ အလုပ္သမား ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းမႈအတြက္ တင္းက်ပ္တဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြ မထုတ္ျပန္ၾကေသးတဲ့ ေနရာအလုိက္ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြလည္း ရိွေနၾကပါတယ္။
“လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း အႏၱရာယ္မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိအကာအကြယ္ေတြ လုပ္ထားသင့္တယ္ ဆုိတာေတာ့ သိပါတယ္။ အႏၱရာယ္ကင္းဖို႔ အကာအကြယ္ေတြေတာ့ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ေပးတဲ့ ပစၥည္းေတြဟာ တကယ္တမ္း အႏၱရာယ္နဲ႔ ေတြ႔လာတဲ့ အခါ မလံုၿခံဳႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း က်ေနာ္တို႔ ဒါေတြကို အာရံု မစုိက္ႏုိင္ဘူး။ တေန႔ လုပ္စာရဖို႔ပဲ သိတယ္။ အေပါင္းအသင္း ေတြထဲမွာ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း မေတာ္တဆမႈ ေတြေၾကာင့္ အသက္မေသသင့္ဘဲ ေသခဲ့ရတဲ့သူေတြ ရိွတယ္” လို႔ လွည္းတန္း ခံုးေက်ာ္တံတား စီမံကိန္းမွာ ေန႔စားလုပ္ေနတဲ့ အသက္ ၅၇ ႏွစ္အရြယ္ အလုပ္သမား အမ်ိဳးသားႀကီး တဦးက ဆုိပါတယ္။
ျမန္မာျပည္က ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ လုပ္ေနတဲ့ ေန႔စား အလုပ္သမားေတြ အတြက္ အကာအကြယ္ ပစၥည္းေတြက လံုးဝ မေကာင္းတဲ့ အေၾကာင္း၊ ေနပူဒဏ္ ကာကြယ္ဖို႔ပဲ အသံုးတည့္တဲ့ အေၾကာင္း အသက္ ၂၅ ႏွစ္ အရြယ္ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံမွာ ပညာသင္ၾကားေနတဲ့ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ျမန္မာေက်ာင္းသား တဦးက ေျပာတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာမွာဆုိ လုပ္ငန္းရွင္ ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ငန္းခြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတုိ႔ ႏုိင္ငံသား အခ်င္းခ်င္းရဲ႕ အသက္ကုိ တန္ဖိုးထားၾကတာ ေတြ႕ရတယ္” လို႔လည္း သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
ဦးထုပ္၊ လက္အိတ္နဲ႔ လည္ရွည္ဖိနပ္ စတဲ့ အကာအကြယ္ပစၥည္းေတြကို အသံုးမျပဳျခင္းနဲ႔ က်င့္သားရေန ၾကတဲ့ ျမန္မာျပည္က ေန႔စား ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္သားေတြဟာ ေန႔စဥ္ ဝမ္းေရးအတြက္ကိုပဲ အားစိုက္ ရွာေဖြေနၾကရတဲ့ အတြက္ လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္း မေတာ္တဆ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရမႈနဲ႔ ေသဆံုးမႈျဖစ္ရပ္ေတြ တစတစ တုိးတက္လာတယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၾကက္ေျခနီ အသင္းရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈသင္တန္း နည္းျပ ဦးေဇာ္ထူးဦးက ဆုိပါတယ္။
“လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း ဒဏ္ရာရ ထိခိုက္ေသဆံုးမႈေတြ ဒီေနာက္ပုိင္းမွာ ပိုၿပီးမ်ားလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဓိက ျပႆနာက စည္းမ်ဥ္းေတြကို သိတယ္။ လုိက္နာရမွာေတြကို သိတယ္။ သို႔ေသာ္ ဒါကို အာရံုမစုိက္ႏုိင္ၾကဘူး။ အဓိက သူတုိ႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္ဝင္ေငြ ရရိွမႈသာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီကိစၥရပ္တုိင္းမွာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြသာ မကဘဲ ဆုိက္အတြင္းက အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြမွာလဲ တာဝန္ရိွတယ္” လို႔ သူက ရွင္းျပတယ္။
“စည္းကမ္းမဲ့ လမ္းျဖတ္ကူးသူေတြေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရံႈးသူ (…) ဦး ရိွပါၿပီ” ဆုိသည့္ ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးအတြက္ သတိေပး ဆုိင္းဘုတ္ေတြကိုလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေနရာတုိင္း လုိလိုမွာ ေတြ႔ျမင္ေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ မၾကာခင္ ရက္ပုိင္းကမွ ရန္ကုန္ – အင္းစိန္ လမ္းမေပၚက သံလမ္း ကားမွတ္တိုင္အနီး မ်ဥ္းက်ားကေန စည္းကမ္းတက် လမ္းျဖတ္ကူးခဲ့တဲ့ အသက္ ၇၀ ဝန္းက်င္ လူႀကီးတဦးနဲ႔ အသက္ ၄၀ ေလာက္ အရြယ္ အမ်ိဳးသမီး တဦး (သားအဖမ်ားျဖစ္သည္) တုိ႔ကို ခရီးသည္တင္ ယာဥ္တစီးက ဝင္ေရာက္တုိက္မိခဲ့ၿပီး အဲဒီ အသက္ႀကီး အမ်ိဳးသား ေနရာမွာပဲ ပဲြခ်င္းၿပီး ေသဆံုးသြားတဲ့ ျဖစ္ရပ္တခု ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ သမီးျဖစ္သူကေတာ့ ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာရရိွခဲ့ၿပီး ေဆးကုသမႈကို ခံေနရဆဲပါ။
“ခရီးသည္မ်ား၏ အသက္သည္ သင့္လက္ထဲတြင္ ရိွသည္” ဆုိတဲ့ ၿမိဳ႕တြင္းေျပးဆဲြေနတဲ့ ယာဥ္လုိင္းေတြေပၚက သတိေပး စာတန္းေတြကိုလည္း ေန႔တုိင္းလုိလို ယာဥ္ေတြေပၚမွာ စီးနင္းလုိက္ပါေနတဲ့ ခရီးသည္ေတြ ျမင္ေတြ႔ေနက် ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ ျမင္ေတြ႔လုိက္တဲ့ ခရီးသြားေတြအတြက္ ေလွာင္ရယ္စရာ ျဖစ္ေနသလိုပါပဲ။
ၿမိဳ႕ျပရဲ႕ ယာဥ္လုိင္းအားလံုးဟာ တစီးနဲ႔ တစီး ခရီးသည္ရရိွေရးအတြက္ ယာဥ္ေပၚ၊ ယာဥ္ေအာက္က ရိွလူ အမ်ား လံုၿခံဳေရးထက္ သူတို႔ ဝင္ေငြရရိွေရးကုိသာ ဦးတည္ေနၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
“ယာဥ္ေတြ စည္းကမ္းမဲ့ေမာင္းလုိ႔ လမ္းသြားလမ္းလာေတြ အသက္ဆံုးရံႈးရတယ္။ စည္းကမ္းမဲ့ လမ္းျဖတ္ကူးသူ ေတြေၾကာင့္လည္း ယာဥ္မေတာ္တဆ မႈေတြ ျဖစ္ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္
လုပ္ငန္းခြင္ေတြ၊ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္းေတြမွာ လုပ္ေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြသာ မကဘဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ လမ္းေတြေပၚမွာ သြားလာေနတဲ့၊ ခရီးသည္တင္ ယာဥ္ေတြစီးေနရတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ၊ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြ၊ ေစ်းသည္ လက္လုပ္ လက္စားေတြ စတဲ့ လူတန္းစား အားလံုးအတြက္ လံုၿခံဳမႈ ေလ်ာ့နည္းေနတာကေတာ့ ေသခ်ာသေလာက္ပဲလို႔ ၿမိဳ႕ခံတဦးက ေျပာပါတယ္။
မၾကာေသးခင္ကလည္း ဟိုတယ္ႀကီးတခုရဲ႕ အေနာက္ဘက္လမ္းေပၚ ေလွ်ာက္သြားေနတုန္း ေခါင္းေပၚကို ေရေတြ ဗြမ္းကနဲ က်လာၿပီး စိုရႊဲသြားလို႔ ေမာ့ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ဟိုတယ္ ျပဴတင္းေပါက္ေတြ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္လို႔ ၿမိဳ႕လယ္ ကုမၸဏီတခုမွာ အလုပ္လုပ္ေနသူ အမ်ိဳးသမီးတဦးက ဆုိပါတယ္။
“ေရမို႔လို႔ေပါ့။ ေလးတဲ့ ပစၥည္းတခုခုဆို မေတြးရဲစရာပဲ။ ေမာ့ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အဲဒီ သန္႔ရွင္းေရး ဝန္ထမ္းတက္ထုိင္ေနတာ ဝါးျငမ္း က်ဥ္းက်ဥ္းေလး ေပၚမွာ။ ဘာအကာအရံမွ မရွိဘူး” လို႔ သူက ရွင္းျပတယ္။
ရန္ကုန္လမ္းေတြေပၚမွာ လမ္းေလွ်ာက္ေနတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အလုပ္ခြင္ ဝင္ေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ယာဥ္ေတြေပၚကေန လိုက္ပါ လာတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လူတုိင္းအတြက္ အႏၱရာယ္က လက္တကမ္းမွာလို႔ ဆိုရမလိုပါ။
အၿမဲလိုလုိ အႏၱရာယ္ ကင္းေစဖို႔အတြက္ စည္းကမ္းတက် လူကူး မ်ဥ္းက်ားကပဲ လမ္းျဖတ္ကူးေလ့ ရွိတဲ့ အက်င့္ရိွသူ မေဆြဇင္ဟာ ရန္ကုန္ – အင္းစိန္ လမ္းမေပၚက သံလမ္းမွတ္တုိင္ အနီးက ယာဥ္တုိက္မႈ ျမင္ကြင္းကို မထင္မွတ္ဘဲ ျမင္ေတြ႔လုိက္ရၿပီးတဲ့ေနာက္
အဲဒီယာဥ္တုိက္မႈေၾကာင့္ ပြဲခ်င္းၿပီးေသဆံုးခဲ့တဲ့ ဖခင္နဲ႔ ဒဏ္ရာျပင္းထန္စြာ ရသြားတဲ့ သမီးျဖစ္သူတို႔ရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ကို မေဆြဇင္ကိုယ္တုိင္ မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႕ ႀကံဳခဲ့ရၿပီး ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အလားတူပဲ ေန႔စား အလုပ္သမား ေမာင္ေအာင္ဟာလည္း မိသားစုဝမ္းေရးေၾကာင့္သာ ဒီလုပ္ငန္းခြင္ ဆက္ဝင္ေနရေပမယ့္ စိတ္လံုၿခံဳမႈ မရွိေတာ့ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
“ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ေရြးခ်ယ္စရာ မရိွဘူး။ ရိွတဲ့ အကာအကြယ္ ပစၥည္းေတြနဲ႔ပဲ သတိထားၿပီး ဆက္လုပ္ရမွာပဲ” လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။ ။
Ref : burma.irrawaddy.org
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။