တတိယလႈိင္းတြင္ ပါခဲ့ေသာ္လည္း
--------------------------
ေရးသားသူ- ေအာင္သူရ
“စစ္တပ္ဆုိတာ ပစ္ရင္မွန္ေအာင္ပစ္တယ္။ မုိးေပၚေထာင္ေျခာက္တာမပါဘူး
...
“အဲဒါေနာက္ကုိ ဆူဆူပူပူလုပ္လုိ႔ရိွရင္ေတာ့
လက္ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။ ထုိၿခိမ္းေျခာက္မႈကေဒါသျဖစ္
ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ ပါတီဥကၠ႒ ဦးေန၀င္း၏အေရးေပၚ ပါတီညီလာခံတြင္ေျပာေသာ ထိုအသံကုိ ေရဒီယုိမွ တစ္ဆင့္ ၾကားလိုက္ရေသာ (၁၉) ႏွစ္အရြယ္သာရိွေသးသည့္ ကုိဉာဏ္လင္းမွာ ၾကက္သီးမ်ားထလာၿပီး သူ၏မွတ္စုစာအုပ္တြင္ထုိစာသာ
ေနာက္ပုိင္းဦးေန၀င္းမွာ ပါတီဥကၠ႒ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအက
ၿပီး ရွစ္ေလးလံုးအေရးအခင္းႀကီးျဖ
ထုိအခ်ိန္သည္တုိက္တုိက္ ဆုိင္ဆုိင္တစ္ကမၻာလံုးတြင္ အာဏာရွင္တစ္ပါတီစနစ္၏ မေအာင္ျမင္မႈမ်ားအားစိတ္ပ်က
သည္။ ေပၚတူဂီႏုိင္ငံတြင္အာဏာ ရွင္အစိုးရအား ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ဧၿပီ ၂၅ ရက္တြင္ အငယ္တန္းစစ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ လုိလားသူမ်ားက အာဏာသိမ္းမႈ ျပဳလုပ္ႏုိင္္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ တတိယလႈိင္းစတင္ခ့ဲသည္ဟု ပညာရွင္မ်ားကဆုိသည္။
ထုိလိႈင္းလံုးႀကီးမွာ ေပၚတူဂီႏုိင္ငံမွ တစ္ဆင့္အေရွ႕ဥေရာပႏုိင္ငံမ်
ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ပထမလိႈင္းမွာ ၁၈၃၈ မွ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္အထိျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ အေမရိကန္လြတ္လပ္ေရးစစ္ပဲြႏွ
တိုင္ဖယ္ရွားေသာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲနည္းျဖင့္
ကေရစီႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္ထဲသုိ
ဒုတိယလိႈင္းကုိမူ ဒုတိယ ကမၻာစစ္အၿပီး ၁၉၄၃ မွ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ စစ္႐ႈံးႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ဂ်ာမနီ၊ ဂ်ပန္ႏွင့္လြတ္လပ္ခါစႏုိင္င
ႏုိင္သည္။ ဒုတိယလိႈင္းကာလအတြင္း ကမၻာ့ႏုိင္ငံအားလံုး၏၃၂ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္ထဲသို႔ေရာက္
ရိွခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ဒုတိယလိႈင္း ကာလအတြင္း စစ္တလင္းျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ အဂၤလိပ္တို႔အား တုိက္ထုတ္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ မဟာမိတ္တုိ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တုိ႔အား ျပန္လည္တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ တြင္ လြတ္လပ္ေရးရရိွခဲ့သည္။
လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ စနစ္က်င့္သံုးခဲ့သည္။ ျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသျဖင့္ ထုိစနစ္အား
ေကာင္းေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္မီ ၁၉၆၂ခုႏွစ္တြင္တပ္မေတာ္မွ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကုိ က်င့္သံုးခဲ့ၾက
သည္။ ထုိကဲ့သို႔တစ္ပါတီအာဏာ ရွင္ စနစ္က်င့္သံုးခဲ့ၿပီး မွားယြင္းေသာ မူ၀ါဒမ်ားေၾကာင့္ တစ္ခ်ိန္က အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ခ်မ္းသာ
ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ့ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအနိမ့္ဆံုး
ထုိကဲ့သို႔တုိင္းျပည္ဆင္းရဲ
ေအာင္မေျဖရွင္းေပးသည့္ အျပင္ အင္အားသံုးၿဖိဳခြင္းခဲ့သည့္
လာခဲ့သည္။
ထုိေၾကာင့္ ထုိအခ်ိန္ကတစ္ ပါ တီအာဏာရွင္ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဦးေန၀င္းမွာ အေရးေပၚပါတီညီလာခံ ကုိ ဇူလုိင္ ၂၃ ရက္တြင္ ေခၚယူၿပီး ျပည္သူလူထုအား စိန္ေခၚသည့္ သမုိင္း၀င္မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ဇူလုိင္ ၂၅ ရက္ တြင္ ဦးေန၀င္းမွာ ပါတီဥကၠ႒ ရာ
ထူးမွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဦးစိန္လြင္မွာ ဇူလုိင္ ၂၆ ရက္တြင္ ပါတီဥကၠ႒ျဖစ္လာၿပီး ယင္းေန႔တြင္ပင္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတရာထူးအား
လက္ခံရယူခဲ့သည္။
ဦးစိန္လြင္ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ
ထုိကာလအတြင္း ဆႏၵျပပဲြမ်ားအား တပ္မေတာ္မွ အင္အားသံုးပစ္ခတ္မႈမ်ားရိွသ
“တပ္ထဲမွာအခ်ိဳ႕တပ္မွဴးေတြ ကပါ၀င္ခ်င္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကာခ်ဳပ္(ေဟာင္း)ဦးတင္ဦးက တပ္ႏွစ္ျခမ္းကြဲၿပီး အခ်င္းခ်င္းျပန္ ပစ္မွာ စုိးရိမ္တဲ့အတြက္ အခ်ိဳ႕တပ္မွဴးေတြကေနရာယူေပး
သုိ႔ေသာ္ျပည္သူမ်ားက ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ႏုတ္ထြက္ေပးရန္ႏွ
ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကၿပီး ဆႏျပပဲြမ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
ႏုိင္ငံအႏွံ႔အျပားတြင္ ဆႏၵျပပဲြႀကီးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ ညေန ၄ နာရီတြင္ စစ္တပ္မွ အာဏာလႊဲေျပာင္းရယူ လုိက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ
သည္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္သုိ႔ ေရာက္ရိွခဲ့သည္။ တပ္မေတာ္မွ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပ
ေပးခဲ့ေသာ္လည္းအႏုိင္ရရိွသည
လက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။
“အတိုက္အခံဘက္ကလည္းေတြ႕ဆံုေ
၈၈ အေရးအခင္းတြင္ပါ၀င္ခဲ့ဖူးၿပ
ဦးကေျပာသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ မေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့သည္မ်ားေၾ
ထုိအခ်ိန္ကအဓိက အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ
“နံပါတ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရးကုိ တာ၀န္ယူတဲ့တပ္မေတာ္က ဒီအေျပာင္းအလဲမွာ တစ္သားတည္းမပါလာတာက နံပါတ္တစ္ပဲ။ စစ္တပ္ၾသ ဇာရိွတဲ့ ႏုိင္ငံအမ်ားစုကို ျပန္ၾကည့္လုိက္ရင္ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲျဖစ္တ
တစ္မ်ိဳးနဲ႔အဲဒီအေျပာင္းအလဲ
အလဲက လုပ္လို႔ကုိမရဘူး”ဟု ပဋိပကၡေရးရာမ်ားသင္ယူခဲ့သူ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးကေျပာသည္
၁၉၈၈ ခုႏွစ္အေရးအခင္း ကာလတြင္ တပ္မေတာ္သားအခ်ိဳ႕မွာ ဆႏၵျပျပည္သူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းခဲ့ေသာ္လည္း ထုိပမာဏမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ထုိအခ်ိန္က ရိွခဲ့ေသာ တပ္မေတာ္အင္အားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက အလြန္နည္းပါးခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ တပ္မ
ေတာ္မွာ အဓိကအခန္းက႑မွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အား ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက
“ႏုိင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရးကုိ ထိပါးတဲ့ကိစၥမ်ိဳးအထူးသျဖင့
တုိ႔တစ္ႏုိင္ငံတည္းမဟုတ္ပါဘ
ထုိ႔ေၾကာင့္ တုိင္းျပည္အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေ
အာဏာရွင္စနစ္မွ ဒီမိုကေရ စီစနစ္သို႔သြားရာတြင္ လက္နက္ ကုိင္အင္အားစုျဖစ္ေသာ တပ္မေတာ္အား ဒီမိုကေရစီအေလ့အ ထမ်ားလက္ခံလာေအာင္၊ နားလည္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရသည္ဟု တာေတစေနသားစာအုပ္တြင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏု ကေရးသားထားသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာ့ဒီမုိက ေရစီေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အား ဒီမုိကေရစီစနစ္ႏွင့္ လုိက္ေလ်ာညီေသာတပ္မေတာ္ျဖစ္
ရာ စစ္သံမွဴးခန္႔အပ္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈမ်ားျပဳလုပ္လာ
ထုိ႔အျပင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တြင္ တတိယေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့သည္ ့ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းႏွင့္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးဆက္
ဆံမႈမ်ား၊ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္လာၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ တပ္မေတာ္ေန႔အခမ္းအနားသို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိယ္
တိုင္ တက္ေရာက္အားေပးခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေတာ္လံုၿခံဳ ေရး တာ၀န္ယူထားေသာ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ အင္အားစု
မ်ားၾကားဟန္ခ်က္ညီညီ သြားႏုိင္မွသာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးေျဖာင
ၿပီးခ့ဲသည့္ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္သင္ခန္းစာအားျပ
သည္လည္း ျပည္သူလူထုႏွင့္ ေ၀းကြာခဲ့ရသည္။ တုိင္းျပည္လည္းခၽြတ္ၿခံဳက်ခ
ထုိအရာသည္ကား သမုိင္း ကေပးေသာ သင္ခန္းစာျဖစ္ခဲ့ သည္။ ပညာရွင္မ်ား၏ အဆိုအရ၊ေလ့လာခ်က္အရ တတိယလိႈင္း၏ အေျဖမွာ “အေပးအယူသေဘာ၊ ညိႇႏႈိင္းအေျဖရွာၾကရသည့္ စားပဲြ၀ုိင္းယဥ္ေက်းမႈတစ္ခု
ကုိးကား-ျမန္မာႏုိင္ငံေရး၊ ဓေလ့ႏွင့္ တတိယလႈိင္းအေတြ႕(ေက်ာ္၀င္း)

No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။