က်န္းမာေရးစာတိုမ်ားစုစည္းမွဳ
*** ၀မ္းခ်ဳပ္လို ့စိတ္မညစ္နဲ ့***
“ ၀မ္းတစ္လံုးေကာင္းရင္ ေခါင္းမခဲ ” ဆိုတဲ့စကားအတိုင္း၊ ေန ့တဓူ၀ ပါးစပ္မွသြင္းလာေသာ အစာသစ္မ်ားကို ခႏာကိုယ္က အာ ဟာရအျဖစ္စုပ္ယူျပီးေနာက္ မလိုလားအပ္ေသာအစာေဟာင္းမ်ားကိုမစင္အျဖစ္ အနည္းဆံုးတစ္ေန ့ ၁-ၾကိမ္မွ် စြန္ ့ထုတ္ေပးမွ သာ က်န္းမာေရးနဲ ့ ညီညြတ္ေစမွာပါ။ အခ်ိဳ ့သူမ်ားက ၂-ရက္ ၁-ခါသာ ၀မ္းသြားေလ့ရွိျပီး ထို ့ထက္ပို၍၀မ္းမသြားျခင္းကိုေတာ့ ၀မ္းခ်ဳပ္တယ္လို ့ေခၚပါတယ္။ စားေသာက္မႈစံနစ္မက်ျခင္း၊ အိပ္ခ်ိန္မမွန္ျခင္း၊ အထိုင္မ်ား၍ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း၊ ေရ ေသာက္နည္းျခင္း စသည္တို ့ေၾကာင့္ အရြယ္ ၃-ပါးမေရြး ၀မ္းခ်ဳပ္ေနၾကပါတယ္။ ၀မ္းသြားခ်င္စိတ္ရွိတာကို လစ္လွဴရႈမထားဘဲ၊ အခ်ိန္ေပး၍ အိမ္သာတက္တဲ့ အက်င့္ကိုေမြးျမဴရပါမယ္။ ၀မ္းခ်ဳပ္တာၾကာလာတာနဲ ့အမွ် စမ်ဥ္းခံလာျပီး အတင္းအားစိုက္၍ ညွစ္ထုတ္ရျခင္းေၾကာင့္ လိမ္ေခါင္းေရာဂါ၊ စအိုကြဲျခင္း စတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေ၀ဒနာေတြျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒါေတြေၾကာင့္လည္း၀မ္းခ်ဳပ္ေစႏိုင္……
(၁) မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ား၊ aspirin ႏွင့္ ibuprofen စတဲ့ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး၀ါးမ်ား၊ ကယ္လ္စီယမ္ နဲ ့သံဓာတ္အား ေဆးမ်ားက ၀မ္းခ်ဳပ္ေစပါတယ္။ (၂) ၀မ္းသြားျခင္းအတြက္ ၀မ္းပိတ္ေဆးမ်ားစြာေသာက္သံုးျခင္းေၾကာင့္လည္း ေခတၱ၀မ္းခ်ဳပ္ သြားေစပါတယ္။ (၃) ႏြားႏို ့က၀မ္းမခ်ဳပ္ေစပါဘူး။ သို ့ေသာ္ ႏြားႏို ့ကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ထားေသာ ခ်ိစ္၊ ဒိန္ခဲစတဲ့ ႏို ့ထြက္ပစၥည္း မ်ားနဲ ့ အဆီဓာတ္မ်ားေသာ အသားတို ့က အစာမေက်၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကိုျဖစ္ေစပါတယ္။ (၄) ရင္ပူျခင္းကို ေပ်ာက္ေစတဲ့ Antacids ေဆး၀ါးမ်ား၊ ေသြးက်ေဆးမ်ား၊ Antihistamines ဓာတ္ပါေသာ ယားနာေပ်ာက္ေဆးမ်ား၊ စိတ္က်ေ၀ဒနာသည္မ်ားနဲ ့ စိတ္က် ျခင္းကိုကုသေပးတဲ့ Antidepressant ေဆး၀ါးမ်ား က ၀မ္းခ်ဳပ္ေစလို ့ အမွ်င္ဓာတ္မ်ားေသာအစားအစာမ်ားစားရင္း ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ေပးပါ။ (၅) Crohn's disease(ေခၚ)အစာေခ်လမ္းေၾကာင္း နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား နဲ ့ ulcerative colitis(ေခၚ)အူမၾကီး အေျမွးေယာင္ရမ္းျခင္းေၾကာင့္ ၀မ္းခ်ဳပ္ေစပါတယ္။ (၆) အမ်ိဳးသမီးမ်ား ရာသီလာစဥ္ကာလမ်ား၊ ကို္ယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မ်ားနဲ ့ ကေလးမီးဖြားျပီးစအခ်ိန္မ်ားမွာ ၀မ္းခ်ဳပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ (၇) ဆီးခ်ိဳေရာဂါက အာရံုေၾကာမ်ားကို ပ်က္စီးသြားျပီး အစာကိုေကာင္း စြာ မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ၀မ္းခ်ဳပ္လာေစပါတယ္။ (၈) လည္ပင္းအက်ိတ္ဂလင္း ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Hypothyroid က ခႏာ ကိုယ္ရဲ ့ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စဥ္ကို ေႏွးေကြးေစကာ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကိုျဖစ္ေစပါတယ္။ (၉) ေခ်ာကလက္ေလ်ာ့စားပါ။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ အ ေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေဆးသုေတသီမ်ားက နာတာရွည္၀မ္းခ်ဳပ္သူမ်ားကို ေလ့လာစမ္းစစ္တဲ့အခါ ေခ်ာကလက္စားသံုးမႈမ်ားသူေတြမွာ ပိုမို၀မ္းခ်ဳပ္ေစေၾကာင္း ေလ့လာေတြ ့ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၁၀) အသင့္စား အစားေသာက္မ်ား၊ အေၾကာ္အေလွာ္မ်ားက ၀မ္းခ်ဳပ္ေစပါ တယ္။ (၁၁) ေကာ္ဖီ နဲ ့လၻက္ရည္ျဖတ္ပါ။ (၁၂) ေဆးလိပ္နဲ ့အရက္မ်ား မေသာက္ပါနဲ ့။
ဒီ္လိုသက္သာေအာင္လုပ္လို ့ရ…………..
(၁) နံက္အိပ္ယာထ ေသာက္ေရ ၃-ခြက္ ဆက္တိုက္ေသာက္ေပးျခင္းက အူေတြကိုအလုပ္လုပ္ေစလို ့၀မ္းသြားေစပါတယ္(ေန ့ စဥ္ ေရ ၈-ခြက္မွ ၁၀-ခြက္အထိ ေသာက္တဲ့အက်င့္ကိုေမြးျမဴပါ) (၂) သံံပုရာသီးကလည္း ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းမွသက္သာေစလို ့ နံက္ အိပ္ယာထ အစာမစားခင္မွာ ေရေႏြး ၁-ဖန္ခြက္ထဲကို သံပုရာသီး ၁-လံုးညွစ္ျပီး၊ ပ်ားရည္လၻက္ရည္ဇြန္း ၁-ဇြန္း နဲ ့ဆားအနည္း ငယ္ေဖ်ာ္၍ေသာက္ပါ။ (၃) ပဲသီး၊ ဟင္းႏုနယ္စတဲ့ အစိမ္းေရာင္ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားနဲ ့ လိေမၼာ္သီး၊ သစ္ေတာ္သီးကဲ့သို ့ အရည္ရႊမ္းျပီး အမွွ်င္မ်ားတဲ့သစ္သီးမ်ားစားပါ။ (၄) အမွွ်င္ဓာတ္ေပါမ်ားေသာ ဂုဏ္ေလ်ွာ္ေစ့က အစာေက်ေစျပီး ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။ (၅) ႏြားႏို ့ပူပူေသာက္ျခင္းက အူမၾကီးကို ေကာင္းစြာလွဳ ံ ့ေဆာ္ေပးတာေၾကာင့္ ၀မ္းမခ်ဳပ္ေစ ေတာ့ပါဘူး(သို ့မဟုတ္)ညအိပ္ယာ၀င္ခါနီး ႏြားႏို ့ပူပူထဲမွာ ေထာပတ္ကို လၻက္ရည္ဇြန္း ၁-ဇြန္းပမာဏခပ္္၍ ေသာက္ျခင္းျဖင့္ နံက္ပိုင္း ေရွာေရွာရႈရႈ ၀မ္းသက္ေစပါတယ္။ (၆) နံက္ေစာေစာ ၁၅-မိနစ္ခန္ ့လမ္းသြက္သြက္ေလွွ်ာက္ျခင္းက အူမ်ားကိုလႈပ္ရွား ကာ ၀မ္းသြားေစပါတယ္။ (၇) သဖန္းသီး၊ ပဲကတၱီပါ၊ ေျမပဲ၊ စြန္ပလြန္သီး၊ ပဲပင္ေပါက္စားေပးပါ။ (၈) မာလကာသီး(အူနီ) အမွည့္ ကလည္း ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကိုသက္သာေစပါတယ္။ (၈) ၾကံရည္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သးီ နဲ ့ beet root(ေခၚ)သၾကားမုန္လာဥ(ေခၚ)ေသြးေရာင္ ကဲ့သို ့မုန္လာဥနီအလံုး တို ့ကလည္း ၀မ္းသက္္ေစလို ့စားေပးပါ။ (၉) နံက္တိုင္း သေဘၤာသီးမွည့္မွည့္စားပါ။ (၁၀) ပန္းသီးက လည္း ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳတဲ့အတြက္ တေန ့၂-လံုး မွန္မွန္စားသင့္ပါတယ္။ (၁၁) အရြက္မွာအေမႊးေလးေတြပါတဲ့ ကုလားျမင္းခြာရြက္ပင္၏ အပြင့္ကိုသၾကားနဲ ့ၾကိတ္၍စားပါ။ (၁၂) ၾကက္ဟင္းခါးသီးကို ေသာက္ေရ၊ ဆားတို ့နဲ ့စိမ္ျပီးေသာက္ပါ။ (၁၃) ၾကက္ဟင္းခါးသီးကို ေရနံဆီျဖင့္စိမ္၍ ၀မ္းဗိုက္ကိုလိမ္းေပးပါ။ (၁၄) ၾကိတ္မွန္ရြက္ ၂၅-က်ပ္သားကို ထန္းလ်က္ ၁၀-က်ပ္သား၊ အရည္ညွစ္ျပီးေသာေရွာက္သီးဖတ္ ၁၀-က်ပ္သား၊ ပါးပါးလွီးထားတဲ့ၾကက္သြန္နီ ၁၀-က်ပ္သား၊ စမံုမ်ိဳး ၅ပါးကိုအမႈန္ ့ ၂-ပဲစားစီတို ့ ျဖင့္ ေရာခ်က္ထားေသာ ၾကိတ္မွန္ရြက္ယိုကို လၻက္ရည္ဇြန္း ၁-ဇြန္းခန္ ့ တေန ့ ၃-ၾကိမ္စားေပးပါ။
(ေပါက္ေပါက္…မွွ်ေ၀သည္)
(မွီျငမ္း ျမန္မာ့ေဆးက်မ္း+အင္တာနက္ Health Tips)
“ ၀မ္းတစ္လံုးေကာင္းရင္ ေခါင္းမခဲ ” ဆိုတဲ့စကားအတိုင္း၊ ေန ့တဓူ၀ ပါးစပ္မွသြင္းလာေသာ အစာသစ္မ်ားကို ခႏာကိုယ္က အာ ဟာရအျဖစ္စုပ္ယူျပီးေနာက္ မလိုလားအပ္ေသာအစာေဟာင္းမ်ားကိုမစင္အျဖစ္ အနည္းဆံုးတစ္ေန ့ ၁-ၾကိမ္မွ် စြန္ ့ထုတ္ေပးမွ သာ က်န္းမာေရးနဲ ့ ညီညြတ္ေစမွာပါ။ အခ်ိဳ ့သူမ်ားက ၂-ရက္ ၁-ခါသာ ၀မ္းသြားေလ့ရွိျပီး ထို ့ထက္ပို၍၀မ္းမသြားျခင္းကိုေတာ့ ၀မ္းခ်ဳပ္တယ္လို ့ေခၚပါတယ္။ စားေသာက္မႈစံနစ္မက်ျခင္း၊ အိပ္ခ်ိန္မမွန္ျခင္း၊ အထိုင္မ်ား၍ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း၊ ေရ ေသာက္နည္းျခင္း စသည္တို ့ေၾကာင့္ အရြယ္ ၃-ပါးမေရြး ၀မ္းခ်ဳပ္ေနၾကပါတယ္။ ၀မ္းသြားခ်င္စိတ္ရွိတာကို လစ္လွဴရႈမထားဘဲ၊ အခ်ိန္ေပး၍ အိမ္သာတက္တဲ့ အက်င့္ကိုေမြးျမဴရပါမယ္။ ၀မ္းခ်ဳပ္တာၾကာလာတာနဲ ့အမွ် စမ်ဥ္းခံလာျပီး အတင္းအားစိုက္၍ ညွစ္ထုတ္ရျခင္းေၾကာင့္ လိမ္ေခါင္းေရာဂါ၊ စအိုကြဲျခင္း စတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေ၀ဒနာေတြျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒါေတြေၾကာင့္လည္း၀မ္းခ်ဳပ္ေစႏိုင္……
(၁) မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူမ်ား၊ aspirin ႏွင့္ ibuprofen စတဲ့ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး၀ါးမ်ား၊ ကယ္လ္စီယမ္ နဲ ့သံဓာတ္အား ေဆးမ်ားက ၀မ္းခ်ဳပ္ေစပါတယ္။ (၂) ၀မ္းသြားျခင္းအတြက္ ၀မ္းပိတ္ေဆးမ်ားစြာေသာက္သံုးျခင္းေၾကာင့္လည္း ေခတၱ၀မ္းခ်ဳပ္ သြားေစပါတယ္။ (၃) ႏြားႏို ့က၀မ္းမခ်ဳပ္ေစပါဘူး။ သို ့ေသာ္ ႏြားႏို ့ကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ထားေသာ ခ်ိစ္၊ ဒိန္ခဲစတဲ့ ႏို ့ထြက္ပစၥည္း မ်ားနဲ ့ အဆီဓာတ္မ်ားေသာ အသားတို ့က အစာမေက်၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကိုျဖစ္ေစပါတယ္။ (၄) ရင္ပူျခင္းကို ေပ်ာက္ေစတဲ့ Antacids ေဆး၀ါးမ်ား၊ ေသြးက်ေဆးမ်ား၊ Antihistamines ဓာတ္ပါေသာ ယားနာေပ်ာက္ေဆးမ်ား၊ စိတ္က်ေ၀ဒနာသည္မ်ားနဲ ့ စိတ္က် ျခင္းကိုကုသေပးတဲ့ Antidepressant ေဆး၀ါးမ်ား က ၀မ္းခ်ဳပ္ေစလို ့ အမွ်င္ဓာတ္မ်ားေသာအစားအစာမ်ားစားရင္း ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ေပးပါ။ (၅) Crohn's disease(ေခၚ)အစာေခ်လမ္းေၾကာင္း နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား နဲ ့ ulcerative colitis(ေခၚ)အူမၾကီး အေျမွးေယာင္ရမ္းျခင္းေၾကာင့္ ၀မ္းခ်ဳပ္ေစပါတယ္။ (၆) အမ်ိဳးသမီးမ်ား ရာသီလာစဥ္ကာလမ်ား၊ ကို္ယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မ်ားနဲ ့ ကေလးမီးဖြားျပီးစအခ်ိန္မ်ားမွာ ၀မ္းခ်ဳပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ (၇) ဆီးခ်ိဳေရာဂါက အာရံုေၾကာမ်ားကို ပ်က္စီးသြားျပီး အစာကိုေကာင္း စြာ မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ၀မ္းခ်ဳပ္လာေစပါတယ္။ (၈) လည္ပင္းအက်ိတ္ဂလင္း ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Hypothyroid က ခႏာ ကိုယ္ရဲ ့ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စဥ္ကို ေႏွးေကြးေစကာ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကိုျဖစ္ေစပါတယ္။ (၉) ေခ်ာကလက္ေလ်ာ့စားပါ။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ အ ေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေဆးသုေတသီမ်ားက နာတာရွည္၀မ္းခ်ဳပ္သူမ်ားကို ေလ့လာစမ္းစစ္တဲ့အခါ ေခ်ာကလက္စားသံုးမႈမ်ားသူေတြမွာ ပိုမို၀မ္းခ်ဳပ္ေစေၾကာင္း ေလ့လာေတြ ့ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၁၀) အသင့္စား အစားေသာက္မ်ား၊ အေၾကာ္အေလွာ္မ်ားက ၀မ္းခ်ဳပ္ေစပါ တယ္။ (၁၁) ေကာ္ဖီ နဲ ့လၻက္ရည္ျဖတ္ပါ။ (၁၂) ေဆးလိပ္နဲ ့အရက္မ်ား မေသာက္ပါနဲ ့။
ဒီ္လိုသက္သာေအာင္လုပ္လို ့ရ…………..
(၁) နံက္အိပ္ယာထ ေသာက္ေရ ၃-ခြက္ ဆက္တိုက္ေသာက္ေပးျခင္းက အူေတြကိုအလုပ္လုပ္ေစလို ့၀မ္းသြားေစပါတယ္(ေန ့ စဥ္ ေရ ၈-ခြက္မွ ၁၀-ခြက္အထိ ေသာက္တဲ့အက်င့္ကိုေမြးျမဴပါ) (၂) သံံပုရာသီးကလည္း ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းမွသက္သာေစလို ့ နံက္ အိပ္ယာထ အစာမစားခင္မွာ ေရေႏြး ၁-ဖန္ခြက္ထဲကို သံပုရာသီး ၁-လံုးညွစ္ျပီး၊ ပ်ားရည္လၻက္ရည္ဇြန္း ၁-ဇြန္း နဲ ့ဆားအနည္း ငယ္ေဖ်ာ္၍ေသာက္ပါ။ (၃) ပဲသီး၊ ဟင္းႏုနယ္စတဲ့ အစိမ္းေရာင္ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားနဲ ့ လိေမၼာ္သီး၊ သစ္ေတာ္သီးကဲ့သို ့ အရည္ရႊမ္းျပီး အမွွ်င္မ်ားတဲ့သစ္သီးမ်ားစားပါ။ (၄) အမွွ်င္ဓာတ္ေပါမ်ားေသာ ဂုဏ္ေလ်ွာ္ေစ့က အစာေက်ေစျပီး ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။ (၅) ႏြားႏို ့ပူပူေသာက္ျခင္းက အူမၾကီးကို ေကာင္းစြာလွဳ ံ ့ေဆာ္ေပးတာေၾကာင့္ ၀မ္းမခ်ဳပ္ေစ ေတာ့ပါဘူး(သို ့မဟုတ္)ညအိပ္ယာ၀င္ခါနီး ႏြားႏို ့ပူပူထဲမွာ ေထာပတ္ကို လၻက္ရည္ဇြန္း ၁-ဇြန္းပမာဏခပ္္၍ ေသာက္ျခင္းျဖင့္ နံက္ပိုင္း ေရွာေရွာရႈရႈ ၀မ္းသက္ေစပါတယ္။ (၆) နံက္ေစာေစာ ၁၅-မိနစ္ခန္ ့လမ္းသြက္သြက္ေလွွ်ာက္ျခင္းက အူမ်ားကိုလႈပ္ရွား ကာ ၀မ္းသြားေစပါတယ္။ (၇) သဖန္းသီး၊ ပဲကတၱီပါ၊ ေျမပဲ၊ စြန္ပလြန္သီး၊ ပဲပင္ေပါက္စားေပးပါ။ (၈) မာလကာသီး(အူနီ) အမွည့္ ကလည္း ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကိုသက္သာေစပါတယ္။ (၈) ၾကံရည္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သးီ နဲ ့ beet root(ေခၚ)သၾကားမုန္လာဥ(ေခၚ)ေသြးေရာင္ ကဲ့သို ့မုန္လာဥနီအလံုး တို ့ကလည္း ၀မ္းသက္္ေစလို ့စားေပးပါ။ (၉) နံက္တိုင္း သေဘၤာသီးမွည့္မွည့္စားပါ။ (၁၀) ပန္းသီးက လည္း ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳတဲ့အတြက္ တေန ့၂-လံုး မွန္မွန္စားသင့္ပါတယ္။ (၁၁) အရြက္မွာအေမႊးေလးေတြပါတဲ့ ကုလားျမင္းခြာရြက္ပင္၏ အပြင့္ကိုသၾကားနဲ ့ၾကိတ္၍စားပါ။ (၁၂) ၾကက္ဟင္းခါးသီးကို ေသာက္ေရ၊ ဆားတို ့နဲ ့စိမ္ျပီးေသာက္ပါ။ (၁၃) ၾကက္ဟင္းခါးသီးကို ေရနံဆီျဖင့္စိမ္၍ ၀မ္းဗိုက္ကိုလိမ္းေပးပါ။ (၁၄) ၾကိတ္မွန္ရြက္ ၂၅-က်ပ္သားကို ထန္းလ်က္ ၁၀-က်ပ္သား၊ အရည္ညွစ္ျပီးေသာေရွာက္သီးဖတ္ ၁၀-က်ပ္သား၊ ပါးပါးလွီးထားတဲ့ၾကက္သြန္နီ ၁၀-က်ပ္သား၊ စမံုမ်ိဳး ၅ပါးကိုအမႈန္ ့ ၂-ပဲစားစီတို ့ ျဖင့္ ေရာခ်က္ထားေသာ ၾကိတ္မွန္ရြက္ယိုကို လၻက္ရည္ဇြန္း ၁-ဇြန္းခန္ ့ တေန ့ ၃-ၾကိမ္စားေပးပါ။
(ေပါက္ေပါက္…မွွ်ေ၀သည္)
(မွီျငမ္း ျမန္မာ့ေဆးက်မ္း+အင္တာနက္ Health Tips)
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။