Prevention of Urinary Tract Infection ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း

 

 

ဆီး လမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္းဟာ အျဖစ္မ်ား တဲ့ ျပႆနာ ျဖစ္ၿပီး ခံစားရ ခက္ေစ႐ံု သာမက စနစ္တက် မကုသရင္ အႏၲရာယ္လည္း ျဖစ္ေစ ႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လည္း ကံေကာင္း တာက ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ လက္ေတြ႕က်တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွိေနတာပါ။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္းေတြ ထဲက အျဖစ္ မ်ားတဲ့ ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္ျခင္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္ျခင္းတို႔ အေၾကာင္းကို ေရးသား ေဖာ္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆီးအိမ္ပုိးဝင္ျခင္း

ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္တာကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ေရာဂါပိုးေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေပမယ့္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါပိုးကေတာ့ E.coli ဘက္တီးရီးယားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Sptaphylococcur Saprophyticus ဗက္တီးရီးယားေတြ ဟာလည္း ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္တာ ကို ျဖစ္ေစၿပီး ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္တည္ေစႏိုင္ ပါတယ္။ အမ်ား အားျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္ အျပင္ဘက္ကို ဆီးစြန္႔ထုတ္ေပးတဲ့ ဆီးသြားျပြန္က တစ္ဆင့္ (ဝမ္း လမ္းေၾကာင္းကေန) ဆီးအိမ္ကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြက ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ ျခင္းျဖစ္ေအာင္ အစ ပ်ဳိးေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါ တယ္။

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား

ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္ျခင္းရဲ႕ လကၡဏာေတြကေတာ့ အေသးအဖြဲ႕ကေန အလြန္ဆိုးရြားတဲ့ ေဝဒနာ အထိ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

ဆီးသြားတဲ့အခါ နာက်င္တာ
ဆီးသြားေနစဥ္ ပူစပ္ပူေလာင္ခံစားရတာ
မၾကာခဏဆီးသြားခ်င္တာ
တကယ္ဆီးသြားတဲ့အခါမွာေတာ့ နည္းနည္း ေလးသာထြက္တာ
ဆီးအေရာင္ ေနာက္တာ
ေသြးပါတာ
ဆီးအနံ႔ျပင္းတာ
ဗိုက္နာတာနဲ႔
ဖ်ားတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ကုသမႈ

ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္တာဟာ မျပင္းထန္ရင္ သူ႕ဘာသာသူ ေပ်ာက္သြားႏိုင္ေပမယ့္ အမ်ား အားျဖင့္ ပဋိဇီဝ ပိုးသတ္ေဆးေတြနဲ႔ ကုသဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ စနစ္တက် ကုသ ရင္ေတာ့ ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္တာက အမ်ားအားျဖင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္တာကို ဂ႐ုမစိုက္ဘဲ စနစ္တက် ကုသမႈ မလုပ္ ရင္ေတာ့ ေရာဂါပိုးေတြ ဟာ ဆီးအိမ္ ကေန ေက်ာက္ကပ္ ကို ေရာက္ရွိပ်ံ႕ႏွံ႕ သြားႏိုင္ပါတယ္။

ဆီးအိမ္ပိုးဝင္ျခင္း အျဖစ္မ်ားသူမ်ား

အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အမ်ဳိးသား ေတြထက္ ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္တာ ပိုၿပီး အျဖစ္ မ်ားပါတယ္။ အမ်ဳိး သမီးေတြ အားလံုးရဲ႕ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ဘဝမွာ အနည္းဆံုး တစ္ ႀကိမ္ေတာ့ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါ ျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီး ေတြထဲက ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ကေတာ့ တစ္ႏွစ္ အတြင္း ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေရာ ဂါ ျပန္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသားေတြ မွာလည္း ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ဳိးသား မွာေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ ဆီးက်ိတ္ ႀကီးတာေၾကာင့္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိတ္ဆို႔မႈ ျဖစ္တာ နဲ႔ ဆက္စပ္ျဖစ္ေပၚ တတ္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း

အမ်ဳိးသမီးေတြ ရဲ႕ ခႏၶာေဗဒ တည္ေဆာက္ပံု မွာ ဆီးသြားျပြန္က ပိုတိုပါတယ္။ ဒီအခါ ဗက္တီးရီယားေတြဟာ ဆီးသြားျပြန္ ကေနတစ္ဆင့္ ဆီးအိမ္ နဲ႔ ဆီးလမ္းေၾကာင္း က တျခား ေနရာေတြ ကို ေရာက္ရွိဖို႔ လမ္းေၾကာင္းက တိုေနတဲ့ အတြက္ ပိုမို လြယ္ကူတာပါ။ လိင္ဆက္ဆံမႈရွိ တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ဘက္တီးရီးယား ေတြဟာ ဆီးျပြန္ ထဲ သို႔ အလြယ္တကူ ေရာက္ရွိ သြားႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးေတြ မွာေတာ့ ေဟာ္မုန္း ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ား ပါတယ္။

ဒ့ါအျပင္ သေႏၶ တားေဆးေသာက္တဲ့ အမ်ဳိးသမီး ေတြမွာလည္း ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ႏိုင္ ေျခမ်ားပါတယ္။ ဆီးသြားခ်င္တဲ့ အခါ ခ်က္ခ်င္း မသြားဘဲ အခ်ိန္ၾကာ ၾကာေအာင့္ ထားတတ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ မွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ဆီးပိုက္ အသံုးျပဳရသူေတြမွာ လည္း သူတို႔ရဲ႕ ခုခံအား စနစ္မွာ အေျပာင္း အလဲ ေတြ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဆီးေတြရဲ႕ စီးဆင္းမႈ ကို ပိတ္ဆို႔ေစတဲ့ ေက်ာက္ ရွိေနရင္လည္း ဆီးအိမ္ ပုိးဝင္တာနဲ႔ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္တဲ့ တျခား ေရာ ဂါေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဆီးအိမ္ပိုးဝင္ျခင္းအတြက္ ကာကြယ္မႈ

ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္တာနဲ႔ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္တဲ့ တျခားေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ လိုက္နာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ေအာက္ပါ အႀကံဳျပဳခ်က္ ေတြကို ေဖာ္ျပေပး လိုက္ပါတယ္။

ေဖ်ာ္ရည္ေသာက္ပါ
ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္တာကို ဆန္႔က်င္တြန္းလွန္ ႏိုင္ဖို႔ ခ်ဥ္တဲ့ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကို ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေဖ်ာ္ရည္ မွာပါတဲ့ ဗီတာမင္ စီက ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ တာကို ဆန္႔က်င္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ
ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ရင္ ဆီးမ်ားမ်ားသြား ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေပးၿပီး ခႏၶာကိုယ္ထဲမွ ဗက္တီးရီးယားေတြကို ေဆးေၾကာ ထုတ္ပစ္လိုက္သလို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဆီးေအာင့္ ထားတဲ့ အက်င့္ရွိသူ ကိုလည္း အိမ္သာကို မသြားရ မေနႏိုင္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

ဆီးသြားခ်င္တဲ့အခါ ေအာင့္မထားပါနဲ႔
ဆီးသြားခ်င္တဲ့အခါ မသြားရ မေနႏိုင္ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္အထိေအာင့္မထားဘဲ ခ်က္ခ်င္းသြားပါ။

အႏၲရာယ္နည္းတဲ့ ဆက္ဆံမႈျဖစ္ေအာင္
လိင္ ဆက္ဆံမႈ မလုပ္ခင္နဲ႔ လုပ္ၿပီး ေနာက္မွာ ဆီးသြားေပးတာက ဗက္တီးရီးယားေတြကို ဖယ္ရွားေပးရာမွာ ကူညီႏိုင္ၿပီး ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး ဝင္ႏိုင္ေျခကို နည္းေစႏိုင္ ပါတယ္။

သေႏၶတားနည္းကို လုိအပ္ရင္ေျပာင္းပါ

သေႏၶ တားေဆး ေသာက္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ နဲ႔ Nonoxynol-9 ပါဝင္တဲ့ သုတ္ပိုး သတ္ေဆးကို သံုးတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္ႏိုင္ေျခမ်ား ပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္းကို မၾကာ ခဏခံစားရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ အေနနဲ႔ သေႏၶတား နည္းေျပာင္း သံုးဖို႔အတြက္ ဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္ပါ။

တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈ လုပ္ပါ
အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အိမ္သာတက္ အၿပီး သန္႔စင္တဲ့ အခါ အူမႀကီးမွ ဘက္တီးရီးယား ပိုးေတြ ဆီးျပြန္ဘက္ကို ေရာက္ရွိ မလာေစဖို႔အတြက္ အေရွ႕ အေနာက္သို႔ သာ ေဆးေၾကာ သန္႔စင္သင့္ ပါတယ္။

ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္းကို မၾကာခဏ ခံစားရတတ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ အေန နဲ႔ ေရခ်ဳိး ကန္ထဲမွာ ေရစိမ္ ခ်ဳိးတာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ေရေလာင္း ခ်ဳိးတာေရပန္း နဲ႔ ခ်ဳိးတာေတြသာ လုပ္သင့္ပါတယ္။ မိန္းမ ကိုယ္ နဲ႔ စအိုေနရာကို သန္႔စင္တဲ့ အခါမွာလည္း ဆပ္ျပာ အေပ်ာ့စား ကိုသာသံုးပါ။ မိန္းမကိုယ္ သန္႔စင္တဲ့ စပေရးေတြ ဆပ္ျပာ အျပင္းေတြ၊ ေမႊးရနံ႔ပါတာ ေတြကို မသံုးပါနဲ႔။

ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္ျခင္းဟာ မသက္မသာ ေဝဒနာ ေတြကို ခံစားရေပမယ့္ က်န္းမာေရး အတြက္ အႏၲရာယ္ အလြန္မႀကီးပါဘူး။ ေက်ာက္ကပ္ပိုး ဝင္ျခင္းက ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္ျခင္း ထက္ ပိုအႏၲရာယ္ မ်ားပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္ျခင္း အေၾကာင္း ကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

ေက်ာက္ကပ္ပိုးဝင္ျခင္း

ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္ျခင္းဟာ အမ်ားအားျဖင့္ ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္ျခင္းလိုမ်ဳိး ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ တဲ့ေရာဂါေတြကို စနစ္တက် မကုသတဲ့ အခါ ျဖစ္လာတာပါ။ ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္ျခင္း ကို ျဖစ္ေစတဲ့ ဘက္ တီးရီးယားေတြကပဲ ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခႏၶာကိုယ္ တျခား အစိတ္ အပိုင္းမွာ ေရာဂါပိုး ဝင္ေရာက္ရာမွ ဗက္တီးရီးယား ေတြဟာ ေသြး စီးေၾကာင္းကေန တစ္ဆင့္ ေက်ာက္ကပ္ကို ေရာက္ရွိ ကူးစက္တာမ်ဳိး လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္တာ ကို ပိုးသတ္ေဆးေတြ နဲ႔ ကုသႏိုင္ပါတယ္။

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား

ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္တဲ့အခါ ဆီးအိမ္ ပိုးဝင္ ရင္ ခံစားရတဲ့ လကၡဏာေတြ အားလံုးရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗိုက္နာတာ နဲ႔ ေက်ာနာတာ ပို ျပင္းထန္ႏိုင္ပါတယ္။ အဖ်ားက ၁၂ဝ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟိုက္ ထက္ ေက်ာ္ႏိုင္ၿပီး ႏွစ္ရက္ထက္ပိုၾကာႏိုင္ပါတယ္။

ခ်မ္းတုန္တာ
အန္တာ
အေရျပားနီရဲစိုစြတ္ေနတာ
ေမာပန္းႏြမ္းနယ္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေရာဂါ လကၡဏာေတြဟာ အသက္ႀကီးတဲ့ လူနာေတြမွာ ပိုျပင္းထန္ႏိုင္ပါတယ္။ ေက်ာက္ ကပ္ပိုးဝင္တဲ့ အသက္ႀကီး လူနာေတြဟာ အထက္ ပါ လကၡဏာေတြ အျပင္ စိတ္႐ႈပ္ေထြးေနႏိုင္ပါ တယ္။

ကာကြယ္မႈ

ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ေရာဂါေတြကို စနစ္တက် ျမန္ျမန္ ကုသမႈခံယူျခင္းဟာ ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္ျခင္း မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ အေကာင္း ဆံုးနည္းလမ္းျဖစ္ ပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ ျခင္းကို ျဖစ္ေစတဲ့ ဗက္တီရီးယားေတြကို မကုသရင္ (သို႔မဟုတ္) သင့္ေတာ္တဲ့ ပဋိဇီဝေဆးနဲ႔ လံုေလာက္ေအာင္ ကုသမႈ မယူရင္ ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္ျခင္း ျဖစ္လာႏိုင္ တာေၾကာင့္ပါ။ ဒီ ဗက္တီးယားပိုးေတြဟာ ေက်ာက္ကပ္ နဲ႔ ဆီးအိမ္ကို ဆက္ထားတဲ့ ဆီးျပြန္ကေန တစ္ဆင့္ ေက်ာက္ကပ္ ကို ေရာက္ရွိ ကူးစက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေက်ာက္ကပ္ပိုးဝင္ျခင္းျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားသူမ်ား

သက္ႀကီး ရြယ္အိုေတြနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ ခုခံအား စနစ္ အားနည္းေနတဲ့ သူေတြဟာ ေက်ာက္ကပ္ပိုး ဝင္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္တဲ့ ေရာဂါ မၾကာ ခဏျဖစ္တတ္သူ (ဒါမွမဟုတ္) ေက်ာက္ကပ္ ေက်ာက္တည္ျခင္းလိုမ်ဳိး ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိတ္ဆို႔မႈျဖစ္ဖူးတဲ့ သူေတြမွာ လည္း အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး ဝင္ တဲ့ သူေတြဟာ စနစ္တက် ကုသမႈ ခံယူရင္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္တာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ထားႏိုင္ပါတယ္။

ပဋိဇီဝေဆးေတြ ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါ

ဗက္တီးရီးယားပိုး ကူးစက္မႈေတြ အတြက္ ပဋိဇီဝ ပိုးသတ္ေဆးေတြ အသံုးျပဳတဲ့အခါ ဝင္ ေရာက္ ကူးစက္ေနတဲ့ ပိုးကို သတ္ႏိုင္တဲ့အထိ ေရာက္ဆံုး အာနိသင္ရွိၿပီး လူနာ အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ပဋိဇီဝေဆးကို သံုးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါပိုး တစ္မ်ဳိးအတြက္ အထိေရာက္ဆံုး ပဋိဇီဝေဆးဟာ အျခား ေရာဂါပိုး အတြက္ ထိေရာက္ခ်င္ မွ ထိေရာက္ပါ လိမ့္မယ္။ ဒါ့အျပင္ လူႏွစ္ေယာက္ကို ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါပိုး အမ်ဳိး အစားခ်င္း တူရင္ေတာင္မွ လူႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ခႏၶာ ကိုယ္က ေဆးကို ဘယ္လို စုပ္ယူသလဲ၊ နဂို ေရာဂါ အခံ ဘာေတြရွိသလဲ၊ တျခား ဘာေဆးေတြ ေသာက္ေနရသလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး အသံုးျပဳသင့္တဲ့ ပဋိဇီဝ ပိုးသတ္ေဆးခ်င္း မတူ ကြဲျပား သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဋိဇီဝ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို ကိုယ့္သေဘာ နဲ႔ ကိုယ္မေသာက္သင့္ဘဲ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရတဲ့အခါ ဆရာဝန္ျပၿပီး ၫႊန္ၾကားခ်က္ အတိုင္း သာ ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ဆရာဝန္က အထက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္ေတြကို ႏႈိင္းခ်ိန္ စဥ္းစားၿပီး အေကာင္းဆံုး ပဋိဇီဝေဆးကို ေရြးခ်ယ္ေပးပါ လိမ့္မယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္း ရလဒ္ေတြ နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈေတြ အေပၚ မူတည္ၿပီး လို အပ္ရင္လည္း ေဆးေျပာင္းေပးႏိုင္ပါတယ္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း လိုမ်ဳိး ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြဟာ သတိျပဳ ဆင္ျခင္ၿပီး၊ တစ္ကိုယ္ရည္ သန္႔ရွင္းမႈ နဲ႔ အတူ မိမိ ရဲ႕ က်န္းမာေရး အသိ ပညာ ဗဟုသုတနဲ႔ ေပါင္းစပ္ ကာကြယ္ႏိုင္တာမို႔ ေက်ာက္ကပ္ ပိုးဝင္သြားႏိုင္တဲ့ အဆင့္ အထိ အျဖစ္မခံဘဲ က်န္းမာေရး အသိ က်န္းမာေရး သတိရွိၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

ေဒါက္တာေအာင္ဆန္းဝင္း

http://yatimagazine.com/archives/8344