ဲၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ သယံဇာတ ---- အပုိင္း(၁-၂)

 

Yangon Media Group added 2 new photos.

 

ဲၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ သယံဇာတ ---- အပုိင္း(၁)
=============================
ကိုရင္လွ
=============================
တစ္ႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ၿပီး ျပည္သူလူထုမ်ား စားဝတ္ေနေရး
ဖူလံုၾကြယ္ဝေစရန္အတြက္
မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေသာအခ်က္မ်ားတြင္ သဘာဝသယံဇာတ မ်ား ေပါမ်ားၾကြယ္ဝျခင္းႏွင့္ ထိုႏိုင္ငံအတြင္း ပဋိပကၡမ်ား ကင္းေဝး၍ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးအေျခအေန မ်ား တည္ၿငိမ္ေနျခင္းတို႔ ပါဝင္ေနမည္ဟု ကြၽန္ေတာ္ယူဆ ပါသည္။
ပဋိပကၡဟုဆိုရာတြင္ စစ္မက္ျဖစ္ပြားေနျခင္းသာမက ဘဲ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ လူမ်ဳိးစုတစ္စုႏွင့္တစ္စု၊ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ဖြဲ႕ႏွင့္တစ္ဖြဲ႕၊ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာအယူအဆ မတူညီၾကသူ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္၊ ဝါဒလမ္းစဥ္မတူညီ ၾကသူ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရ ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံျပည္သူျပည္သားတို႔အၾကား အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈပ်က္ျပားျခင္း၊ ယံုၾကည္မႈေလ်ာ့ပါးျခင္း၊ သံသယ မ်ားရွိေနျခင္းကိုလည္း ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ေနသည္ဟုဆိုရ မည္ျဖစ္ပါသည္။
ထိုပဋိပကၡမ်ား တည္ရွိေနသေရြ႕ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအ ေျခအေနမ်ား မည္မွ်ပင္'ၿငိမ္ဝပ္ပိျပား'ေနေစကာမူ စိုးရိမ္ ပူပန္ေၾကာင့္ၾကမႈမ်ား လႈိက္စားျဖစ္ေပၚေနသည့္အတြက္ လူတို႔သည္ ပူပင္ေသာကမ်ားကို ခံစားေနၾကရမည္ျဖစ္ ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းဆိုသည္မွာ လူသား တိုင္း၏ စိတ္ပိုင္းႏွင့္႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေနႏွစ္ရပ္ စလံုး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းစြာ ျဖစ္တည္ေနျခင္းႏွင့္ စိုးရိမ္ ေၾကာင့္ၾကမႈတို႔ မရွိျခင္းျဖစ္သည္ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုလို ပါသည္။
အႏွီၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ထိုၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ကြၽန္ေတာ္ လို ခ်င္ပါသည္။ ငတ္မြတ္ပါသည္၊ ေတာင့္တပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္ ကဲ့သို႔ပင္ လူသားအားလံုးကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေမွ်ာ္ လင့္ေတာင့္တ လိုလားငတ္မြတ္ပါလိမ့္မည္ဟု
ကြၽန္ေတာ္ ယံုၾကည္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ 'ကြၽဲႏွစ္ေကာင္ခတ္သည့္ ၾကားက ေျမစာပင္'ျဖစ္ေနရေသာ ကြၽန္ေတာ္တို႔၏ ညီရင္း အစ္ကို
ေမာင္ရင္းႏွမမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ စစ္ေဘးဒဏ္ခံ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပို၍လိုခ်င္ တပ္မက္မည္ျဖစ္ပါသည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပ်က္ျပားေနခဲ့ရပါသနည္း။ ထိုေမးခြန္းကို ႏိုင္ငံေရးသုခမိန္ မ်ား၊ သမိုင္းသုေတသီမ်ား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာပညာရွင္ မ်ား၊ ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးဆိုင္ရာ ျပည္တြင္းျပည္ပကြၽမ္းက်င္ သူမ်ားက အနည္းနည္းအဖံုဖံု သက္ဆိုင္ရာက႑အလိုက္ အေျဖမ်ား ရွာေဖြထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံသည္ သဘာဝ သယံဇာတမ်ား ေပါမ်ားၾ<ြကယ္ဝေနသည့္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရး မရရွိေသးပါဟု အေျဖထုတ္လိုပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ နည္း။ ရွင္းပါဦးမည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ယေန႔အထိတိုင္ ကမၻာေပၚတြင္ အမ်ဳိးအစား၊ အရည္အေသြး အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေသာ ကြၽန္း သစ္မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ဆဲ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ပါသည္။ ထိုကဲ့ သို႔ အရည္အေသြးထိပ္တန္းျဖစ္ေသာ ကြၽန္းသစ္မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ရရွိထားသည့္အတြက္လည္း ၁၈၂၄-၁၈၂၆ ပထမအဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲ ၁၈၅၂-၁၈၅၃ ဒုတိယအဂၤ လိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲ၊ ၁၈၈၆ တတိယအဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲ မ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ထိုေခတ္ ထိုကာလ ထိုအခ်ိန္က ကမၻာ့ပင္ လယ္ေရေၾကာင္း သြားလာဆက္သြယ္ေရးအတြက္ အဓိက ယႏၲရားျဖစ္ခဲ့သည့္ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာႀကီးမ်ား တည္ ေဆာက္ရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ ကြၽန္းသစ္မ်ားကို ရယူ ပိုင္ဆိုင္လိုသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာျပည္ကို အဂၤ လိပ္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ အဂၤလိပ္အစိုးရတို႔၏ အႏိုင့္အထက္ သိမ္းပိုက္ျခင္းကို ခံခဲ့ၾကရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ႔ကြၽန္ဘဝ တြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁ဝဝ ေက်ာ္(ရခိုင္ႏွင့္တနသၤာရီ ၁၂၂ႏွစ္၊ ေအာက္ျမန္မာျပည္ (သရက္ၿမိဳ႕မွစ၍ေအာက္ပိုင္း)- ၉၆ ႏွစ္၊ အထက္ျမန္မာျပည္-၆၂ႏွစ္)ေရာက္ရွိ၍ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပ်က္ျပားခဲ့ၾကရပါသည္။
တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ကိုေအာင္ဆန္း၊ ထိုမွသခင္ ေအာင္ဆန္း၊ ထိုမွ ဗိုလ္ေအာင္ဆန္း ထိုမွအမ်ဳိးသားေခါင္း ေဆာင္ႀကီးႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႀကီး၏ ဖခင္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္တကြ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို လိုလား သူ ရဟန္း၊ ရွင္၊ လူ၊ ျပည္သူအေပါင္းတို႔ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစံုတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၏ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ မႈမ်ားေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရရွိခဲ့ၾကရေသာ္ လည္း ျပည္တြင္းစစ္မီးက မ်ားမၾကာမီအခ်ိန္အတြင္းမွာ ပင္ စတင္ေတာက္ေလာင္ခဲ့ျပန္ပါသည္။
ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား မ်ားစြာရွိသည့္အနက္မွ ကမၻာေက်ာ္The Bottom Billion (သို႔) ေအာက္ေျခသန္း ၁ဝဝဝ ဟုအမည္ရေသာ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈမွ လြတ္ေျမာက္ေရးဆိုင္ရာက်မ္းစာအုပ္ကို ေရး သားခဲ့သူ ကမၻာေက်ာ္စီးပြားေရးပညာရွင္၊ ေအာက္စဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္ပါေမာကၡျဖစ္သူ Paul Callier က ၄င္း၏စာ အုပ္တြင္ 'ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား မွာ ထိုႏိုင္ငံသည္ တိုင္းျပည္ဝင္ေငြရရွိေရးအတြက္ သယံ ဇာတမ်ားကို ေရာင္းခ်ရေသာဝင္ေငြကို အဓိကမွီခိုေနရ ျခင္း၊ ထိုႏိုင္ငံတြင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု အမ်ားအျပားေန ထိုင္ၾကျခင္းႏွင့္ ထိုတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု မ်ားစြာရွိသည့္ အနက္မွ အင္အားႀကီးသည့္လူမ်ဳိးစုက အျခားအင္အား နည္းသူလူမ်ဳိးစုမ်ားကို လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထားျခင္း၊ တိုင္းျပည္ ၏ ပထဝီအေနအထားအရလည္း ထိုႏိုင္ငံသည္ လက္နက္ ကိုင္ေတာ္လွန္လိုသူမ်ားအတြက္ လွ်ဳိေျမာင္ေတာင္တန္း စသည့္ ပုန္းခိုစရာေနရာမ်ား မ်ားစြာ တည္ရွိေနျခင္းတို႔ ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္မ်ား ျဖစ္ပြားရပါသည္''ဟု ေရးသား ထားပါသည္။
ထို႔အတူ 'သဘာဝသယံဇာတၾကြယ္ဝသည့္ ႏိုင္ငံမ်ား ၌ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္းမွာ သယံဇာတ မ်ားတည္ရွိရာနယ္ေျမတြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ တိုင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ အစိုးရတို႔ၾကား မေက်နပ္ခ်က္မ်ားရွိေနျခင္း၊ ထို သယံဇာတမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ဥပေဒမဲ့ လုပ္ခ်င္သလိုလုပ္ ခြင့္ရေနျခင္း၊ ထိုသယံဇာတမ်ားကို လြယ္လြယ္ကူကူလု ယူႏိုင္ျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ားအားလံုး ေပါင္းစည္းျဖစ္ ေပၚမႈ၏ ရလဒ္ပင္ျဖစ္သည္'ဟု စီးပြားေရးပညာရွင္ K. Ballantine က ၄င္း၏ The Political Economy of Armed Conflict, Beyond Greed and Grievance စာတမ္း၌ သံုးသပ္တင္ျပထားျပန္ပါသည္။
တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္ အေရးမ်ားႏွင့္ လူမ်ဳိးစုအခြင့္အေရးမ်ားကို အကန္႔အသတ္ ျဖင့္သာရရွိသည္ဟု ယူဆၾကျခင္း၊ ၄င္းတို႔ေနထိုင္ရာေဒသ မ်ားတြင္တည္ရွိေသာ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို ဗဟို အစိုးရက အပိုင္စီး၍ ထုတ္ယူအသံုးခ်ေနေသာ္လည္း ယင္း တို႔မွ ရရွိလာသည့္အက်ဳိးအျမတ္မ်ားကို ¤င္းတို႔အေနျဖင့္ မည္မည္ရရ မခံစားၾကရျခင္း၊ ¤င္းတို႔ေဒသမ်ားတြင္ သဘာဝ သယံဇာတမ်ား ေပါမ်ားၾ<ြကယ္ဝပါလ်က္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနည္းပါးရ ျခင္း စသည့္မညီမွ်မႈ၊ နာၾကည္းမႈမ်ားေၾကာင့္သာ လက္ နက္ကိုင္ ပုန္ကန္ေတာ္လွန္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ၾကရသလို ထို လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈမ်ားသည္ ၄င္းတို႔ကို ဘ႑ာေငြရွာ ေဖြက်ားကန္ေပးရန္ အခြင့္အလမ္းရွိသည့္ ေနရာေဒသ မ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည္ဟု ႏိုင္ငံတကာေလ့လာဆန္း စစ္ခ်က္မ်ားက ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေနသည့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ တ႐ုတ္ႏွင့္ထိုင္းတို႔ႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္းထိစပ္ေနေသာ ကခ်င္၊ ကရင္၊ မြန္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးတို႔ တြင္ ေျခကုပ္ယူထားၾကေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းတို႔သည္ ကြၽန္း၊ သစ္မာ၊ ေက်ာက္စိမ္း၊ သတၱဳ၊ ကြၽဲ၊ ႏြားစသည္တို႔ကို တရားမဝင္ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ျခင္း၊ တစ္ ဖက္ႏိုင္ငံမွ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ေမွာင္ခိုပစၥည္းမ်ားကို တင္ သြင္းျခင္း၊ ထိုကဲ့သို႔ တင္ပို႔ေရာင္းခ်သူမ်ားထံမွ အခြန္ေကာက္ ခံျခင္း၊ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးျခင္း စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားမွ ဝင္ေငြမ်ား ျဖင့္ သက္ဆိုးရွည္ခဲ့ၾကပါသည္။
လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစကပင္ စတင္ခဲ့ေသာ လက္နက္ ကိုင္ပုန္ကန္မႈမ်ားႏွင့္ ထိုပုန္ကန္မႈမ်ားကို ႏွိမ္နင္းရေသာ အစိုးရတို႔ႏွစ္ဖက္စလံုးသည္ လက္နက္၊ က်ည္ဆန္ရိကၡာႏွင့္ အေထြေထြကုန္က်စရိတ္မ်ားကို ရရွိရန္အတြက္ ျမန္မာ ျပည္သူျပည္သားအားလံုး ပိုင္ဆိုင္ေသာသဘာဝသယံဇာ တမ်ားကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္အသံုးခ်ခဲ့ၾကသျဖင့္ ျပည္ တြင္းစစ္မ်ား သက္ဆိုးရွည္ခဲ့ရသလို ထိုျပည္တြင္းစစ္တို႔ ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ သဘာဝသယံဇာတမ်ားသည္ တိုင္းျပည္ ႏွင့္ လူမ်ဳိးအတြက္ အက်ဳိးမျဖစ္ထြန္းေစဘဲ အေဟာသိကံ ျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။
ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ Ross ကလည္း ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ႏိုင္ငံ ၁၃ ႏိုင္ငံကိုေလ့လာၿပီးHow do natural resources influence civil war စာတမ္းတြင္ 'ျပည္ပႏိုင္ငံႀကီးမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက သယံဇာတၾကြယ္ ဝသည့္ ႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရးႏွင္

ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ သယံဇာတ ----- အပုိင္း(၂)
=============================
ကိုရင္လွ
သယံဇာတစီမံခန္႔ခြဲေရး စသည္တို႔ကို ဝင္ေရာက္ျခယ္လွယ္ ႀကီးစိုးစြက္ဖက္ကာ ေသြးခြဲစကားဆိုေလ့ရွိသည္။ ထိုအခါ သယံဇာတၾကြယ္ဝေသာ ႏိုင္ငံမ်ားရွိ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ ေသာအုပ္စုမ်ားႏွင့္ မကိုင္ေဆာင္ေသာ အုပ္စုမ်ားကလည္း ၄င္းတို႔အလိုက် သိလ်က္ႏွင့္ ျဖစ္ေစ၊ မသိဘဲႏွင့္ျဖစ္ေစ ကျပ အသံုးေတာ္ခံၾကရင္း ျပည္တြင္းစစ္မ်ားျဖစ္ၾကရသည္။ ျပည္ တြင္းလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ျပည္ပႏိုင္ငံႀကီး မ်ားက ကူညီေထာက္ပံ့ျခင္းေၾကာင့္ အဓိကျဖစ္သည္'ဟု ေရးသားခဲ့ျပန္ပါေသးသည္။
၁၉၈၈ တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႔အ ေရးေတာ္ပံုတြင္ စစ္အစိုးရသည္ အင္အားကိုအလြန္အကြၽံ အသံုးခ်၍ ဆႏၵျပသူ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူေက်ာင္းသား မ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတ ကာ အကူအညီမ်ားအားလံုး ရပ္ဆိုင္းခံခဲ့ရပါသည္။ ထိုကဲ့ သို႔ ဘ႑ာေရးအခက္အခဲ အက်ပ္အတည္းႏွင့္ ရင္ဆိုင္ လိုက္ရေသာ စစ္အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံျခားေငြရရွိေရးအတြက္ သဘာဝသယံဇာတ ေပါမ်ားၾ<ြကယ္ဝမႈကို အေျခခံ၍ ''စီး ပြားေရးပိတ္ဆို႔တာ တို႔မမႈပါ''ဟူေသာ စာသားပါဝင္ေသာ သီခ်င္းကိုစပ္ဆို၍ ျပည္တြင္း႐ုပ္/သံလိုင္းမ်ားတြင္ ေန႔စဥ္ ေန႔တိုင္းလိုလိုလႊင့္ကာ ဝါဒျဖန္႔ခဲ့သည့္အတိုင္း သဘာဝ သယံဇာတမ်ားကို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔ေရာင္းခ်၍ ဝင္ ေငြရွာခဲ့ပါသည္။
၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ မဆလအစိုးရထံ မွ အာဏာသိမ္းယူခဲ့ေသာ တပ္မေတာ္အစိုးရကို ပထမဆံုး အသိအမွတ္ျပဳၿပီး နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ သေဘာ တူညီခ်က္မ်ားကို အမိအရ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံသည္ တစ္ခ်ိန္က ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို အား ေပးအားေျမႇာက္ျပဳခဲ့ေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပင္ျဖစ္သလို ၁၉၈၈ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ ရက္တြင္ ထိုင္းကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ႀကီး ခ်ာမာလစ္ေလာင္ခ်ဳိင္ယုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အ လည္အပတ္ ေရာက္ရွိလာၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ သစ္ထုတ္ခြင့္ကို ထိုင္းကုမၸဏီ ၃၅ခု က သစ္ထုတ္ခြင့္ ၄၇ ခုကို ရရွိသြားခဲ့ပါသည္။
သဘာဝသယံဇာတမ်ားတည္ရွိရာ ေဝးလံေခါင္ဖ်ား ေသာေနရာမ်ားကို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အ စည္းမ်ားက ထိန္းခ်ဳပ္ထားသျဖင့္ ထိုကိစၥကို ကိုင္တြယ္ေျဖ ရွင္းလိုျခင္းအပါအဝင္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စစ္ အစိုးရသည္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွစတင္၍ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္
ထိုအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရးအရ သေဘာတူညီမႈမ်ား လံုးဝမပါဝင္ခဲ့ဘဲ လက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ၄င္းတို႔ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသအသီးသီးတြင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ခြင့္ မ်ားကိုရရွိခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာ တူညီခ်က္မ်ား၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအေနႏွင့္ နယ္စပ္ ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအစီအစဥ္မ်ားအျပင္ လမ္းႏွင့္ တံ တားမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားသာ အဓိကေဆာင္ ရြက္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုလမ္းမ်ား၊ တံတားမ်ားေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ဗဟိုအစိုးရအေနႏွင့္လည္း သယံဇာတေပါမ်ားၾ<ြကယ္ဝေသာ ေဒသမ်ားကို ပိုမိုလက္လွမ္းမီသြားခဲ့ရသလို အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ၍ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အထူးအခြင့္အေရးမ်ား ႏွင္ ့လုပ္ကိုင္ခြင့္ရရွိထားေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အစိုးရ၏ မ်က္ႏွာသာေပးျခင္းခံရေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားသည္ တိုင္းျပည္၏ ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးအတြက္ အလြန္အေရးပါေသာ သဘာဝပတ္ ဝန္းက်င္ႏွင့္ ေဂဟစနစ္တို႔ ပ်က္ယြင္းေစသည္အထိ သစ္ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ေက်ာက္စိမ္း၊ ေရႊႏွင့္သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္းလုပ္ ငန္းမ်ားကို အလြန္အကြၽံျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါသည္။
ထိုအေျခအေနမ်ား၏အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ ကမၻာေပၚတြင္ စတုတၴေျမာက္ သစ္ေတာအျပဳန္းတီး ဆံုးႏိုင္ငံႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအတြင္း သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ အျမင့္ဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ရပါ သည္။ သစ္ေတာျပဳန္းတီးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရေသာ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ဳိးအေနႏွင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ရွိ ျမစ္ေခ်ာင္း အင္းအိုင္မ်ားတြင္ ႏုန္းအလြန္အကြၽံပို႔ျခင္း၊ တိမ္ေကာျခင္း၊ ေပ်ာက္ကြယ္ျခင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းအ တြက္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ အဖိုးတန္ေျမဆီလႊာ မ်ား ဆံုး႐ႈံးေပ်ာက္ကြယ္ျခင္း၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္ေျပာင္း လဲျခင္း၊ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္မ်ား ယခင္ကထက္ ျပင္း ျပင္းထန္ထန္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း၊ ေရခ်ဳိအရင္းအျမစ္မ်ား ေလ်ာ့နည္းပေပ်ာက္လာျခင္း စသည့္ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ရင္ ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕လာရၿပီျဖစ္ပါသည္။
၁၉၉၄ ဒီဇင္ဘာ၅ရက္က ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာ္အစိုးရအဖြဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္(၂၆/၉၄) ျဖင့္ ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္း သိမ္းေရးမူဝါဒတြင္ 'ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ၾ<ြကယ္ဝခ်မ္းသာမႈ သည္ ယင္းႏိုင္ငံ၏ ျပည္သူမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ မ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတမ်ားပင္ ျဖစ္ၾက သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာ မူဝါဒရည္မွန္း ခ်က္မွာ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး၏ လူေနမႈဘဝအဆင့္အတန္း ကို ျမႇင့္တင္ေပးေရးအတြက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာကိစၥရပ္မ်ားကို ထည့္သြင္းေပါင္းစပ္ ျခင္းအားျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္မႈ၊ ဟန္ခ်က္ ညီမႈတို႔ကို ရရွိေစေရးပင္ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတိုင္းသည္ တျခား ႏိုင္ငံမ်ား၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္မႈကို မထိပါးေစရန္ (သို႔) အက်ဳိးစီးပြားကို မထိခိုက္ေစရန္ အထူးအေလးထား ၍ မိမိႏုိင္ငံ၏ ပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာမူဝါဒမ်ားႏွင့္အညီ မိမိ ႏုိင္ငံပိုင္ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို ထုတ္ယူသံုးစြဲႏုိင္သည့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ ပစၥဳပၸန္ႏွင့္ အနာဂတ္ မ်ဳိးႏြယ္ဆက္မ်ား၏အက်ဳိးငွာ သဘာဝသယံဇာတပစၥည္း မ်ားကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ႏုိင္ငံ သားတိုင္း၏ တာဝန္ျဖစ္သည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ ရြက္ရာတြင္ ပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ ကို ပဓာနက်ေသာ ရည္မွန္းခ်က္အျဖစ္ တာဝန္ထားရွိရ မည္ျဖစ္သည္'ဟုေဖာ္ျပထားပါသည္။
သို႔ပါေသာ္လည္း ႏုိင္ငံ၏ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာသမွ်ေသာ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို အစိုးရအဆက္ဆက္က ျပ႒ာန္း ထားခဲ့သည့္ ဥပေဒမ်ားကိုေက်ာ္လြန္ၿပီး ႏႈတ္မိန္႔မ်ား၊ အမိန္႔ ေၾကာ္ျငာစာမ်ားထုတ္ျပန္ကာ အလုိရွိသလို ထုတ္ယူအသံုး ခ်ခဲ့ၾကသည့္အတြက္ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ အစိုးရႏွင့္ နား လည္မႈရယူထားေသာ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားက လည္း ထိုနည္းတူစြာပင္ ထုတ္ယူသံုးစြဲခဲ့ၾကသည့္အတြက္ ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ထိုသယံဇာတဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ား တည္ရွိရာေဒသမ်ားရွိ မူရင္းေနထိုင္သူ ေဒသခံျပည္သူ လူထုအမ်ားစုမွာ ¤င္းတို႔၏ မူလေနရပ္မ်ားမွ အတင္းအ က်ပ္ဖယ္ရွားခံရျခင္း၊ လယ္ေျမ၊ ယာေျမ၊ ရြာေျမမ်ား သိမ္း ဆည္းခံရျခင္း၊ ထိုစီမံကိန္းမ်ား၊ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ေျမထု၊ ေလထု၊ ေရထုညစ္ ညမ္းမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာရသည့္အတြက္ ထိုညစ္ညမ္းမႈမ်ား ေၾကာင့္ ¤င္းတုိ႔၏လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ နစ္နာဆံုး႐ံႈး မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း၊ အထူးအားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သဘာဝသစ္ေတာႀကီးမ်ား အလြန္အကြၽံ ေပ်ာက္ဆံုးကုန္ ျခင္းတို႔သည္ လက္ရွိအစိုးရႏွင့္ လက္နက္ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လဲလွယ္ထားေသာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အ စည္းမ်ား ေနထိုင္ရာ ေဒသမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိပါ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏွင့္ အျပည္ ျပည္ဆိုင္ရာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းေပါင္း ၄၇ဖြဲ႕ ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုမႈ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ေရးအဖြဲ႕ (FSWE)က ''အစိုးရက ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ကုမၸဏီေပါင္း ၁၁ခုကို ေျမဧကေလးသိန္းနီးပါးကို ပီေလာ ပီနံ၊ ႀကံ စေသာ စီမံကိန္းသီးႏွံမ်ားစိုက္ပ်ဳိး၍ လုပ္ပိုင္ခြင့္ျပဳ ခဲ့သည္။ ယင္းတို႔အနက္ထက္ဝက္ခန္႔မွာ ကမၻာေပၚတြင္ အ ႀကီးဆံုးျဖစ္သည့္ က်ားထိန္းသိမ္းေရးစခန္းရွိရာ ဟူးေကာင္း ခ်ဳိင့္ဝွမ္းေဒသတြင္ျဖစ္သည္''ဟု ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။
၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ကခ်င္လူ မႈဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကြန္ရက္အဖြဲ႕ (Kachin Development Net-working Group-KNDE) ၏ 'ကခ်င္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး မွ သင္ခန္းစာမ်ား'အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာတြင္ ''သဘာဝ အရင္းအျမစ္မ်ား မည္မွ်ပင္ ထုတ္ယူတူးေဖာ္ေနေသာ္လည္း ေဒသခံ ျပည္သူမ်ားမွာ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးလာသည္မရွိဘဲ (၁၉၉၄ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး ေဖာ္ေဆာင္သည့္) ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးစီမံကိန္းမ်ား မရွိခင္ကထက္ပင္ ပိုမို ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို ရင္ဆိုင္လာရသည္''ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
၃၁-၃-၂ဝ၁၅တြင္ ''ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ ခ်က္ေရာင္ျခည္တင္ မကပါဘူး။ အလင္းတန္းေတြ ေပၚ လာၿပီျဖစ္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေျပာလို႔ရပါၿပီ''ဟု ႏုိင္ငံ ေတာ္သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္က ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္း ေရးေဖာ္ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီ (UPWC)ႏွင့္ တစ္ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ညႇိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႕ (NCCT) တို႔၏ တစ္ႏုိင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္မူၾကမ္းအား ႏွစ္ဖက္သေဘာတူ ညႇိႏိႈင္း ျပဳစုေရးဆြဲၿပီးစီးေၾကာင္း အတည္ျပဳခ်က္အား လက္မွတ္ ေရးထိုးေသာ အခမ္းအနားတြင္ မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာၾကား လုိက္ၿပီျဖစ္ပါသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လိုလားပါသည္။ ၿငိမ္း ခ်မ္းမႈရွိမွသာလွ်င္ ႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ျပည္တြင္းစစ္သက္တမ္း အရွည္ၾကာဆံုး ႏုိင္ငံစာရင္းဝင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံသည္ ထိုျပည္တြင္းစစ္ မ်ားကို အေၾကာင္းျပဳ၍ပင္ ကမၻာေပၚတြင္အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံ စာရင္းတြင္လည္း ပါဝင္ေနဆဲပင္ျဖစ္ပါသည္။ ကမၻာေက်ာ္ စီးပြားေရးပညာရွင္ ေပါလ္ကိုလီယာက ''သယံဇာတလဲ ေပါမည္၊ ႏုိင္ငံသားေတြလဲ ဆင္းရဲမည္၊ အစိုးက ႏုိင္ငံ ေရးအထိန္းအကြပ္လဲ မဲ့မည္၊ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးကလဲ ကြဲျပားစံုလင္မည္ဆိုလွ်င္ေတာ့ ထိုႏုိင္ငံသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္မႈတြင္ ေအာက္ဆံုးမွာ ေရာက္ေနေလေတာ့သည္''ဟု ေရးသားထားပါသည္။
ႏိုင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ မျဖစ္မေန တည္ ေဆာက္ရမည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ျပည္ တြင္းရွိ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းအားလံုး တစ္ဖြဲ႕မက်န္ ပူးေပါင္းပါဝင္ေရး၊ ထိုအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလံုးႏွင့္ ႏုိင္ငံ ေရးအရ အေက်အလည္ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြး၍ သေဘာတူ ညီမႈရရွိေရးစသည့္အခ်က္မ်ားအျပင္ ႏုိင္ငံအတြင္း မွီတင္း ေနထိုင္ၾကေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသမ်ား၊ ျပည္နယ္မ်ားရွိ သဘာဝသယံဇာတ မ်ားကို သက္ဆုိင္ရာ တိုင္း၊ ေဒသ၊ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၊ ေဒသခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရတို႔အၾကား မည္သို႔မည္ပံု စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မည္၊ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား မည္ သုိ႔ ခြဲေဝသံုးစြဲမည္၊ သယံဇာတဆုိင္ရာ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား ကို စီမံခန္႔ခြဲရာတြင္ ျပည္သူလူထုက မည္ကဲ့သို႔ ပူးေပါင္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရရွိမည္၊ ထိုသယံဇာတမ်ားမွ ရရွိမည့္ ဝင္ေငြမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာခ်ိန္တြင္ ႀကံဳေတြ႕လာရမည့္ ျပႆနာမ်ားကို ရင္ဆုိင္ရန္အတြက္ မည္သို႔ ႀကိဳတင္ျပင္ ဆင္ရမည္ဟူေသာ အခ်က္မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းေဆြး ေႏြး ညႇိႏိႈင္းတုိင္ပင္ ေဆာင္ရြက္ၾကေစလိုပါေၾကာင္း အႀကံ ျပဳ တင္ျပလိုက္ရပါသည္။ ။