Symbol of medicine ေဆးပညာ သေကၤတ

Tint Swe

 

Symbol of medicine ေဆးပညာ သေကၤတ

ဆရာဝန္႔ကားဆိုရင္ ကားမွန္မွာ ေျမြရုပ္ေလးရွိတာ သတိထားမိသူမ်ားမွာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာသာ အဲလိုမ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕တိုင္းျပည္ေတြမွာ ၾကက္ေျခနီတဆိပ္သံုးတာလဲရွိတယ္။ ၾကက္ေျချဖဴ (ဆြစ္ဇာလန္) အလံကို ကပ္တာလဲရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ပန္းခ်ီေလးဘာေလး ေရးတတ္ေတာ့ ေဆးေက်ာင္းသားဘဝတံုးက ဆရာတေယာက္ရဲ႕ ေပၚကာစ (မာဇဒါ-ဖင္မလီယာ) ကားသစ္ေလးမွာ စက္ဝိုင္းထဲမယ္ ေျမြသေဘာမ်ိဳး မ်ဥ္းေၾကာင္း (ဇစ္-ဇက္) နဲ႔ဆြဲျပီး၊ေျမြမ်က္စိအျဖစ္ ထိပ္နားေလာက္မွာ အနီစက္ကေလးတခု ခ်ေပးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီတံုးက ဒီသေကၤတာဟာ သမိုင္းနဲ႔အညီျဖစ္တာကို မသိခဲ့ပါ။

ဘယ္တိုင္းျပည္မွာမဆို ေဆးညာနဲ႔ပတ္သက္ရင္ အမ်ားဆံုးသံုးၾကတဲ့ သေကၤတဟာ ေျမြပတ္ေနတဲ့ တုတ္ေခ်ာင္းေလး ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ပေဟဠိတခုလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာဝန္ေတြေတာင္ လံုးေစ့ပတ္ေစ့ မသိသူကမ်ားတယ္။ ဖတ္မွတ္ ေလ့လာသူေတြၾကားမွာလဲ အျမင္ေတြျခားနားတယ္။ ေဆးေတာင္ေဝွးလား၊ တုတ္ေကာက္လား၊ ေဆးထိုးအပ္လား၊ ေျမြက တေကာင္လား။ ႏွစ္ေကာင္လား၊ ေျမြမွာ အဆိပ္ရွိလား၊ မရွိလား။ ဘယ္တံုးက ဘာေၾကာင့္သံုးခဲ့တာလဲ။ ေတာင္ပံပါတာ နဲ႔ မပါတာ။ ဘာ-ညာ၊ စသျဖင့္ ႕႕႕။

ႏိုင္ငံတကာမွာ အမ်ားစုလက္ခံသံုးစြဲေနတာက Rod of Asclepius (အက္စကလိပီးယပ္စ္) အေခ်ာင္းျဖစ္တယ္။ ဂရိဒ႑ာရီအရ Rod of Asclepius ဟာ Serpent-entwined rod ေျမြ ဒါမွမဟုတ္ ေျမြလို တြားသြားတဲ့ အေကာင္ပါတဲ့ တုတ္ေခ်ာင္းလို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ ဒီေျမြကအဆိပ္မရွိဘူး။ မက်န္းမာသူေတြ၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူေတြ လဲေလွ်ာင္းရာ ၾကမ္းျပင္မွာ တြားသြာေနၾကေလ့ ရွိၾကတယ္။ ဒီလို ေရာဂါဘယေတြကို ေပ်ာက္ေစႏိုင္စြမ္းကို ယံုၾကည္လာရာကေန ပိုျပီး ေရပမ္းစားလာခဲ့တယ္။ Asklepian လို႔လဲ ေခၚေသးတယ္။ ေအသင္ဒ႑ာရီတပုဒ္ အလိုအရ (အက္စကလိပီးယပ္စ္) ဟာ ေၾကာက္စရာေကာင္းလွတဲ့ မိန္းမ Gorgon (ေဂၚဂြန္) ရဲ႕ ေသြးကို ေဆးအျဖစ္ရခဲ့တယ္လို႔ ဆိုထားတယ္။ ဒီမိန္းမရဲ႕ ဘယ္ဘက္ကရတဲ့ေသြးဟာ လူေတြကို ေသေစျပီး ညာဘက္ကရတဲ့ေသြးက ေသသူကိုျပန္ရွင္ေစႏိုင္တယ္။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈေတြက ကြဲျပားၾကတယ္။ ဘာသာေရး၊ စာေပနဲ႔ ဒ႑ာရီေတြထဲမွာ ဒီလို ေျမြလိုအေကာင္းမ်ိဳးကို သားသမီး ထြန္းကားေစေရး ဒါမွမဟုတ္ အသက္ ဖန္တီးျဖစ္တည္မႈအတြက္ ကိုယ္စားျပဳတယ္။ ေျမြဟာ အေရခြံလဲတတ္တာမို႔ အသစ္ျဖစ္ျခင္း ေမြးဖြါးျခင္း၊ ေျပာင္းလဲျခင္း၊ မေသႏိုင္ျခင္း၊ ကုစားေပးျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ေတြကို ေဆာင္ေစတယ္။ တခ်ိဳ႕က "ေသျခင္းတရား၊ ရွင္သန္ျခင္း နဲ႔ ေရာဂါေဝဒနာေတြၾကား တာဝန္မ်ားရတဲ့ သမားေတာ္" လို႔ ယူဆတယ္။ ေနာက္ျပီး ေဆးဝါး နဲ႔ အဆိပ္ ဆိုတဲ့အစြန္းႏွစ္ပါးကို ခ်ိန္ဆရတဲ့ပညာကိုလဲ ကိုယ္စားျပဳတယ္။

ေျမြဆိပ္ဟာ ေဆးဘက္မွာ သံုးႏိုင္တယ္။ အနာက်က္ေစအာင္၊ သတိလစ္ေစေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးေၾကာထဲ ေသြးခဲပိတ္ေနတာ၊ ကင္ဆာ၊ ဆီးခ်ိဳ နဲ႔ ဦးေႏွာက္ေရာဂါတခ်ိဳ႕မွာ သံုးတယ္။ သုေတသနေတြလဲ လုပ္ေနတယ္။ ေျမြဟာ အသိဥာဏ္ၾကီးမားတယ္လို႔လဲ ယံုၾကည္ၾကတယ္။

ဒီသေကၤတကိုအသံုးျပဳတာဟာ အေမရိကားမွာ ေဆးပညာနဲ႔ပတ္သက္တာအားလံုးထဲက ပညာပိုင္းဆိုင္ရာမွာ ၆၂% နဲ႔ ေဆးပညာ + ေငြေၾကးနဲ႔ဆိုင္တာေတြမွာ ၇၆% သံုးတယ္လို႔ သုေတသနတခုကဆိုပါတယ္။ မမွန္ဘူး၊ မသင့္ဘူးလို႔ ေဝဖန္တာေတြလဲရွိတာပါဘဲ။ သူတို႔ သံုးေနတာမ်ိဳးက Caduceus (ကဒူးစီးယပ္စ္) ဆိုတာ ဂရိ အိုလံပစ္နတ္ဘုရား Hermes (ဟားမီစ္) ရဲ႕ လက္စြဲေတာ္ ကိုင္ေဆာင္ရတဲ့ အေဆာင္ျဖစ္တယ္။ ေရာမသမိုင္းမွာေတာ့ ဘုရားရဲ႕တမန္ေတာ္ Mercury (မာက်ဴရီ) လက္ဝဲလက္ထဲမွာ ကိုင္ရတဲ့ အေဆာင္ ျဖစ္တယ္။ ဒီေခတ္ေပၚသေကၤတမွာ ေျမြႏွစ္ေကာင္ပါတယ္။ လက္စြဲေတာ္မွာ ေတာင္ပံပါတာဟာ တမန္ေတာ္သေဘာျဖစ္တယ္။ တကယ္က ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ အျငင္ပြါးမႈေတြမွာ ဘက္မလိုက္ေစရေအာင္ လမ္းညႊန္မႈေပးရတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီသေကၤတတုတ္ေခ်ာင္းကို Symbol of medicine ေဆးပညာသေကၤတ၊ Medical practice ေဆးကုသမႈကိုယ္စားျပဳ သံုးေနၾကတာဟာ မွားတယ္လို႔ ဆိုတယ္။

ဆရာဝန္ေတြ ရြတ္ဆိုလိုက္နာၾကရတဲ့ Hippocratic Oath (ဟစ္ပိုခေရးတီးစ္) ပဋိညာဥ္ မူရင္းမွာ ဒီလိုစထားတယ္။ “ကြ်ႏ္ုပ္သည္ သမားေတာ္ၾကီး Apollo (အပိုလို) အားလည္းေကာင္း၊ Asclepius (အက္စ္ကလိပီးယပ္စ္) အားလည္းေကာင္း၊ Hygieia (ဟိုက္ဂ်ီယာ) အားလည္းေကာင္း၊ Panacea (ပင္နာစီးယပ္) ႏွင့္ နတ္ဘုရားမ်ား အားလည္းေကာင္း တိုင္တည္လွ်က္ ႕႕႕”

၁။ Apollo (အပိုလို) ဟာ ကုသေပးသူ၊ မေကာင္းဆိုးဝါးေတြရန္က အကာကြယ္ေပးသူ အျဖစ္ ေရွးေဟာင္းဂရိနဲ႔ ေရာမက ဒ႑ာရီေတြထဲမွာ အေရးအပါဆံုး နတ္ဘုရားတဆူျဖစ္တယ္။ (အိလိယက္) မဟာကဗ်ာၾကီးထဲမွာ ဘုရားသမားေတာ္ အျဖစ္ ေဖၚညႊန္းထားတယ္။ သူကေတာ့ ျမားတံကိုသံုးတယ္။

၂။ (အပိုလို) ရဲ႕သား ေဆးပညာဖခင္ Aesculapius (အက္စကလိပီးယပ္စ္) ရ့ဲ လက္စြဲေတာ္ ကိုင္ရတဲ့ ေဆးေတာင္ေဝွး ျဖစ္လာတယ္။ မရဏကို ေျမြဆီက ေနရခဲ့တာျဖစ္တယ္။ သူကေန လူေတြကို မေသေအာင္ ေဆးကုသေပးခဲ့ေတာ့ လူေတြကိုေသမ်ိဳးျဖစ္ေစေအာင္ (ဇီးယပ္) ဘုရင္ၾကီးကေန ေဆးဆရာကို မိုးက်ိဳးလက္နက္နဲ႔ ေသေစခဲ့တယ္။ "ဒီဒ႑ာရီကေန လူေတြဟာ သဘာဝတရားကို မလြန္ဆန္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ သက္သေျပလိုက္တာျဖစ္တယ္။"

၃။ (အက္စကလိပီးယပ္စ္) ရဲ႕သမီးေတာ္ဟာ Hygieia (ဟိုက္ဂ်ီယာ) ျဖစ္ျပီး ေဆးဝါး နတ္ဘုရားမျဖစ္တယ္။ သူ႔သေကၤတကေတာ့ Bowl of Hygieia (ဟိုက္ဂ်ီယာ) ခြက္ျဖစ္ျပီး၊ ေျမြတေကာင္လဲပါတယ္။

၄။ Panacea (ပင္နာစီယာ) ဆိုတာကေတာ့ Universal remedy ၉၆ ပါး ေရာဂါ အားလံုးကို ေပ်ာက္ကင္းေစတဲ့ေဆးဝါး နတ္သမီးျဖစ္တယ္။

ေကာက္ခ်က္ခ်ရရင္ ေဆးပညာ၊ ဆရာဝန္၊ ေဆးဝါး၊ ေဆးကုသမႈေတြဟာ (ဟားမီစ္) နဲ႔ (မာက်ဴရီ) တို႔နဲ႔မသက္ဆိုင္ဘဲ (အပိုလို)၊ (အက္စ္ကလိပီးယပ္စ္)၊ (ဟိုက္ဂ်ီယာ)၊ (ပင္နာစီယာ) တို႔သာ ဆိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျမြတေကာင္တည္း ပတ္ေနတဲ့ တုတ္ေခ်ာင္းကို ေဆးပညာမွာ သံုးေနတာဟာ သမိုင္းနဲ႔ညီတယ္။ အဆိပ္မရွိတဲ့ေျမြျဖစ္ျပီး၊ ေတာင္ပံလဲ မပါရပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁-၂-၂ဝ၁၃