ဘာေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ ဆင္းရဲေနတာလဲ

Fireflies

Options for this story

ဘာေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ ဆင္းရဲေနတာလဲ
------------------------
Written by စိုးမိုး ( IN'D)
---------------------
( အစိုးရ၏စီမံခန္႔ခြဲမႈသာလွ်င္ အဓိကအခရာ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္၏ ဆင္းရဲမြဲေတမႈအ တြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ ခက္ခဲေသာ သို႔တည္းမဟုတ္ ညံ့ဖ်င္းေသာအစိုးရတစ္ရပ္သည္သာလွ်င္ အဓိကျပႆနာ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ )
--------------------

ကမၻာ့လူဦးေရထက္ဝက္ခန္႔ အေရအတြက္ ျဖစ္ေသာ လူေပါင္းသံုး ဘီလီယံခန္႔သည္ ေန႔စဥ္ဝင္ေငြ ေဒၚလာ ၂ဒသမ ၅ဝ ေအာက္ ေလ်ာ့နည္း ေသာ အသံုးစရိတ္ျဖင့္ စားဝတ္ေနေရးျပႆနာကို ရင္ ဆိုင္ေျဖရွင္းေနရသည္။ ဆိုးရြားစြာခ်ဳိ႕တဲ့သူမ်ားျဖစ္ေသာ ၁ဒသမ၃ဘီလီယံခန္႔မွာ ¤င္းတို႔၏စားဝတ္ေနေရးအသံုး စရိတ္အျဖစ္ ၁ဒသမ၂၅ေဒၚလာ ေလ်ာ့နည္းေသာ ပမာဏကိုသာ သံုးစြဲႏိုင္ေလသည္။ ယူနီဆက္ဖ္အဆို အရ ကမၻာေပၚတြင္ ကေလးငယ္တစ္ဘီလီယံခန္႔မွာ ဆင္းရဲခ်ဳိ႕တဲ့စြာ အသက္ရွင္ေနထိုင္ေနရၿပီး ဆင္းရဲႏြမ္း ပါးမႈဒဏ္ေၾကာင့္ ေန႔စဥ္၂၂ဝဝဝခန္႔ ေသဆံုးေနရ ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ကမၻာတစ္ဝန္းရွိ လူေပါင္းသန္း ၈၇ဝခန္႔သည္ လံုေလာက္ေသာအစားအစာကို ရရွိစား သံုးႏိုင္ျခင္းမရွိေပ။ ယင္းမွာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕၏ ဆင္း ရဲမြဲေတမႈ၏ အက်ဳိးရလဒ္တစ္ခုျဖစ္သည္။

ယေန႔ကမၻာတြင္ သီးျခားရပ္တည္ေနေသာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉ဝေက်ာ္ခန္႔ရွိရာ ႏိုင္ငံမ်ားကို ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံ(ခ်မ္းသာၿပီးႏိုင္ငံ) သို႔မဟုတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံ(ဆင္း ရဲေသာႏိုင္ငံ)ဟူ၍ အတန္းအစားႏွစ္ခု ခြဲျခားသတ္မွတ္ ေလသည္။ ဤတြင္ ႏိုင္ငံမ်ား၏ မတူညီေသာအေျခ အေနမ်ားေၾကာင့္ ေတြးစရာေမးခြန္းတစ္ရပ္ေပၚထြက္ လာသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ဆင္းရဲရပါသနည္း။

ယင္းေမးခြန္းအတြက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ကာ သိသာကြဲျပားေစႏိုင္သည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ခ်မ္းသာေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ၾ<ြကယ္ဝခ်မ္းသာမႈအတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာကုန္သြယ္ေရးစနစ္အား ေျခကုပ္ယူ ထားသည္ကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္ ကုန္ စည္ေခါင္းစဥ္ႏွစ္ရပ္ပါဝင္ေသာ ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ အေျခခံလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို အေျချပဳရသည္။ အေျခခံ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ျပန္လည္မွီခိုရသည္။ ဤသည္က ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေကာင္းမြန္စြာလည္ ပတ္ေနေသာ ေဘာဂေဗဒယႏၲရား သီအိုရီအခ်ိတ္အ ဆက္မ်ားျဖစ္သည္။

ထိုသို႔ဆိုလွ်င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံ (ဆင္းရဲေသာႏိုင္ငံ)မ်ား၏ ဆင္း ရဲမြဲေတမႈ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ကို ဆန္းစစ္ေလ့လာရန္ ခဲ ယဥ္းေတာ့မည္မဟုတ္ေခ်။ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား (Developing Countries) ကို စီး ပြားေရးအရ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ မႈဆုတ္ယုတ္ေနေသာႏိုင္ငံ မ်ားျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရွိရျခင္း ေၾကာင့္LEDCS (Less Eco- nomically Developed Countries) ကို ေခၚဆိုက ပို၍သင့္ေလ်ာ္ျပည့္စံု လိမ့္မည္ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲဆင္းရဲေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စီးပြားေရးက႑သာမက တိုင္းျပည္ကို ဆင္းရဲမြဲေတေစ သည့္ အျခားေသာအေၾကာင္းတရားမ်ားလည္း ပါဝင္ ဆက္ႏႊယ္ေနသည္။ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ကို ဆင္းရဲေစ ႏိုင္ေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဆုတ္ယုတ္ေစႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားထဲတြင္ ပထဝီေျမမ်က္ႏွာျပင္အေန အထား၊ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈ ဆက္ဆံေရးထံုးတမ္းအစဥ္အလာ ဟူေသာအေၾကာင္း အခ်က္သံုးရပ္လည္း အဓိကပါဝင္ပတ္သက္ေနသည္။

ယင္းအေၾကာင္းအရင္းသံုးရပ္ေပၚတြင္ ေခါင္းစဥ္ခြဲမ်ား ထပ္မံခြဲထုတ္ႏိုင္သည္။ တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဆုတ္ ယုတ္ျခင္းႏွင့္ ပထဝီေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္အေနအထား ေခါင္းစဥ္ ေအာက္တြင္ ရာသီဥတု၊ တည္ေနရာအေန အထား၊ သဘာဝအရင္းအျမစ္၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ တည္ၿငိမ္မႈဟူ၍ ေခါင္းစဥ္ထပ္ခြဲႏိုင္သည္။

ရာသီဥတုအေျခအေနအရ ကမၻာတစ္ဝန္းရွိ ဆင္းရဲေသာႏိုင္ငံမ်ားကိုၾကည့္လိုက္လွ်င္ အပူပိုင္းဇုန္ ေဒသမ်ားအတြင္း က်ေရာက္ေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္ ၿပီး ေရအရင္းအျမစ္ရွားပါးမႈ၊ ေျမဆီၾသဇာခန္းေျခာက္ နည္းပါးမႈ၊ ေရာဂါဘယထူေျပာမႈမ်ားကို ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဥေရာပႏွင့္ ေတာင္အေမရိက၏ ရာသီ ဥတုအေျခအေနေၾကာင့္ အက်ဳိးအျမတ္ျဖစ္ထြန္းမႈကို ေလ့လာၾကည့္႐ႈႏိုင္သည္။ တည္ေနရာအေနအ ထား၏ အက်ဳိးရလဒ္အျဖစ္ ကုန္းပိတ္ ႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္ တည္ရွိေလ့ရွိ ေသာ ဆင္းရဲသည့္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အေမရိကန္၊ တ႐ုတ္ကဲ့သို႔ ေသာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ေရ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ပြင့္လင္း သည့္အေျခအေနကို ႏႈိင္း ယွဥ္ ၾကည့္႐ႈႏိုင္သည္။ သဘာဝအရင္းအျမစ္ ေပါ ၾ<ြကယ္ဝမႈအတြက္ ေဆာ္ဒီအာ ေရဗ်ႏွင့္ ယူေအအီးႏိုင္ငံတို႔၏ ေရနံအရင္းအျမစ္ ပိုင္ဆိုင္ထားမႈ ႏွင့္ ေရႊႏွင့္စိန္ထြက္ရွိမႈေၾကာင့္ အာဖရိက တိုက္အတြင္း စီးပြားျဖစ္ထြန္းလ်က္ရွိေသာ ေတာင္အာ ဖရိကႏိုင္ငံက သာဓကတစ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္တည္ၿငိမ္မႈ၏ အေရးပါအရာေရာက္မႈကို သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ကုန္းေျမမ်ားတြင္ တည္ရွိေန ေသာ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံတို႔၏အေျခအေန ကို ၾကည့္ရန္ရွိကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းမ်ား သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္စိုးရိမ္ပူပန္မႈေၾကာင့္ ဆံုး႐ႈံးလက္လႊတ္ ရသည္ကို ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။

တိုင္းျပည္၏ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဆုတ္ယုတ္ ဆင္းရဲေစေသာ ပင္မအေၾကာင္းအခ်က္သံုးခ်က္ထဲမွ ဒုတိယတစ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနတြင္ ညံ့ဖ်င္းေသာအစိုးရ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ၊ ကုန္သြယ္ေရး ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန မၿငိမ္မသက္မႈ ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ငယ္မ်ားပါဝင္ေနသည္။ တိုင္းျပည္ တစ္ျပည္တြင္ အစိုးရသူမ်ားအေနျဖင့္ တိုင္းျပည္၏ အေျခခံလုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား တည္ေဆာက္ထိန္း သိမ္းျခင္း၊ ဘ႑ာေငြမ်ားကို အသိÓဏ္ရွိစြာျဖင့္ မွန္ မွန္ကန္ကန္ သံုးစြဲႏိုင္ျခင္းႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဥပေဒမူထံုး မ်ားကို အိမ္တြင္းမွားယြင္းစြာစီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေနပါက တိုင္း ျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လမ္းစကို မည္သို႔မွ်ေတြ႕ရွိႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈျပႆနာရပ္မွာ ႏိုင္ငံ တြင္း အစိုးရဌာနဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ား၏အစီအစဥ္မ်ား ကို အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ျခင္း၊ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာမႈ မ်ားကို ျဖစ္ေပၚလာေစျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ဆင္းရဲ ျခင္းမွ ႐ုန္းထြက္ရန္ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ အဓိကရန္သူဟုပင္ ဆိုႏိုင္သည္။ ကုန္သြယ္ေရးဥပေဒမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ လြန္စြာ႐ႈပ္ေထြးေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ျခင္း ေၾကာင့္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားရွိေန သည္။

ဥပမာ တစ္စံုတစ္ခုအေနျဖင့္ဆိုရေသာ္ ဖြံ႕ ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ မတူညီ ေသာ အခြန္စည္းၾကပ္မႈဥပေဒမ်ားျဖင့္ ¤င္းတို႔၏ပို႔ကုန္ တန္ဖိုးေလွ်ာ့ခ်ေနျခင္းျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပ တို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕(WTO) တြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံအသီးသီးအတြက္ မတူညီေသာစည္း မ်ဥ္းျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားရွိေနကာ ယင္းမွာ တရားမဝင္ ေသာ လုပ္ရပ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ားထက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၏ ႏိုင္ငံျခားပို႔ကုန္အခြန္ စည္းၾကပ္ ႏႈန္းမွာ ေလးဆခန္႔ပိုမိုျမင့္မားေနျခင္းသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံ မ်ား၏ စီးပြားေရးအတြက္ တရားမွ်တမႈမရွိေသာအထိ နာမႈတစ္ခု ျဖစ္သည္။ က်န္ရွိေသာတိုင္းျပည္တခ်ဳိ႕အား ဆင္းရဲေသာႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ေစသည့္အေၾကာင္းတစ္ခ်က္မွာ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမၿငိမ္သက္မႈျဖစ္သည္။ အဓိကအားျဖင့္ ျပည္တြင္းလူ မ်ဳိးစုဝင္မ်ားၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ပြားမႈျဖစ္ၿပီး ဥပမာအား ျဖင့္ ဆိုမာလီယာ၊ အာဖဂန္နစၥတန္ႏွင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ တို႔မွာ ထင္ရွားေသာသာဓကမ်ားျဖစ္သည္။

တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဆုတ္ယုတ္ ေစေသာ အဓိကေနာက္ဆံုးအခ်က္မွာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ လူမႈေရးျပႆနာမ်ားျဖစ္ၿပီး ယင္းေခါင္းစဥ္ေအာက္ တြင္ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈ၊ လူဦးေရႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈထံုး တမ္းစဥ္လာ အေၾကာင္းတရားမ်ားတည္ရွိေနသည္။ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈျပႆနာမ်ားအျဖစ္ ကင္မရြန္းႏိုင္ငံ တြင္ ျပင္သစ္စကားေျပာသူမ်ားႏွင့္ အဂၤလိပ္စကား ေျပာသူမ်ားတြင္ ျပင္သစ္စကားေျပာသူမ်ားအတြက္ အေျခခံလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားေဆာင္ရြက္ေပးမႈက သာဓက အျဖစ္ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သကဲ့သို႔ အလားတူျဖစ္ရပ္မ်ားကို ကေနဒါ၊ ၿဗိတိန္၊ စပိန္ႏွင့္ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံတို႔ တြင္လည္း ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။ လူဦးေရျပႆနာအတြက္ လူဦးေရႏွစ္ဆ၊ သံုးဆျမင့္တက္လာမႈမွာ ¤င္းတို႔၏စီး ပြားေရးကို ဟန္ခ်က္ညီေအာင္ခ်ိန္ညိႇႏိုင္ေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ခ်မ္းသာေသာႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ျပႆနာမရွိလွေသာ္ လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲဆင္းရဲေသာႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ေခါင္းခဲ ေစမည့္ ျပႆနာတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ မွာ တိုင္းျပည္မ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားျဖစ္ ၿပီး အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးထု၏ စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ မ်ားကို စီးပြားေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး က႑မ်ားတြင္ ပါဝင္လႈပ္ရွားခြင့္ကို ယဥ္ေက်းမႈထံုးတမ္း စဥ္လာမ်ားအရ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစျခင္းျဖစ္သည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ဘာသာေရးဝါဒ အစြန္းေရာက္ေသာ တာ လီဘန္၊ အာဖဂန္နစၥတန္၊ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒက်င့္သံုးေသာ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့စ႐ိုက္ မ်ား လႊမ္းမိုးမႈႀကီးမားေသာ အိႏိၵယႏိုင္ငံမ်ားကို ႐ႈျမင္ သံုးသပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုေသာ္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ ၏ ဆင္းရဲမြဲေတမႈတြင္ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားစြာပါဝင္ ေသာ္လည္း အႏွစ္ခ်ဳပ္အားျဖင့္ ပထဝီေျမမ်က္ႏွာသြင္ ျပင္အေနအထား၊ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနႏွင့္ ယဥ္ေက်း မႈဓေလ့စ႐ိုက္မ်ားဟူ၍ အခ်က္သံုးခ်က္ေပၚတြင္သာ မွီခိုေနသည္။ ယင္းအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားတြင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖန္တီးရန္ လြယ္ကူေသာအေၾကာင္းအခ်က္ မ်ားႏွင့္ မလြယ္ကူေသာ အေၾကာင္းအခ်က္ဟူ၍ ျပန္ လည္ခြဲျခားႏိုင္ သည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲဖန္တီးမႈမ်ားကို မည္သည့္အရာက ပံုေဖာ္ႏိုင္မည္နည္း။ စင္စစ္ ခ်င့္ခ်ိန္ ေတြးဆၾကည့္လွ်င္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္၏ အထြတ္အေခါင္ ျဖစ္ေသာ အစိုးရ၏စီမံခန္႔ခြဲမႈသာလွ်င္ အဓိကအခရာ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္၏ ဆင္းရဲမြဲေတမႈအ တြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ ခက္ခဲေသာ သို႔တည္းမဟုတ္ ညံ့ဖ်င္းေသာအစိုးရတစ္ရပ္သည္သာလွ်င္ အဓိကျပႆနာ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟု ယူဆမိ ပါေၾကာင္း ေဆြး ေႏြးတင္ျပလိုက္ရပါသည္။

**********************

credit to း The Flower News Journal Vol-10 , No.11
March 11 - 17 , 2014