ဒီမိုကေရစီ စီးပြားေရးမွာ ခ႐ိုနီေတြ လိုေသး သလား

Zawzaw Zaw

ဒီမိုကေရစီ စီးပြားေရးမွာ ခ႐ိုနီေတြ လိုေသး သလား


မၾကာေသးခင္အခ်ိန္အတြင္းက ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ၿဖစ္လာလို႔ ႏိုင္ငံစီးပြားေရးကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ခ႐ိုနီေတြကိုေတာ့ ပစ္ပယ္လို႔မရေသးဘူး။ ခ႐ိုနီေတြရွိေနဦးမွာပဲဆိုတဲ့ ေျပာသံဆို သံတစ္ခုေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ သည္အယူအဆကေတာ့ ခ႐ိုနီ (crony) ေတြဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕လက္ရွိစီး ပြားေရးမွာ ခိုင္ ခိုင္မာမာ ေနရာရထားၿပီး ေငြရင္းေငြႏွီးေတြ နဲ႔ လုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မႈေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ထိုသူေတြကို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံသစ္ရဲ႕ စီးပြားေရးမွာအေရးပါတဲ့ေနရာကေန ဆက္လက္ပါ၀င္ခြင့္ေပးရမယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆပဲျဖစ္ပါတယ္။

ခ႐ိုနီ၀ါဒ ထြန္းကားရာႏိုင္ငံေတြ

တကယ္ေတာ့ ခ႐ိုနီေတြဟာ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံမွာ အေပါင္းအသင္းေရာင္းရင္းေကာင္း စားေရး၀ါဒ သို႔မဟုတ္ ခ႐ိုနီ၀ါဒ (cron- yism) ထြန္းကားရာကေန ေပၚေပါက္လာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ႐ုိနီ၀ါဒဟာ ဒီမိုုကေရစီ အားနည္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္ ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေရးစနစ္ ကို အျပည့္အ၀ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း မျပဳႏိုင္ေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေပၚေပါက္ေလ့ရွိတယ္။ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံ ေတြနဲ႔ အာဏာရွင္တစ္ပုိင္း ႏိုင္ငံေတြမွာ အုပ္စိုးသူေတြဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရး အရင္းအျမစ္ေတြကို မိမိတုိ႔ အုပ္စု သို႔မဟုတ္ မိမိတို႔မိသားစုရဲ႕ အာဏာတည္ၿမဲေရးနဲ႔ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားတို႔အတြက္ အသံုးခ်ၾကပါတယ္ ။ အဲဒီလို အသံုးခ်က်ရာမွာ အဲဒီ အရင္းအျမစ္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို သူတို႔ကုိယ္စား စီမံခန္႔ခြဲမယ့္ သူတို႔ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမယ့္သူေတြကို ရွာေဖြၾကပါတယ္။

အဆိုပါ အာဏာရွင္အုပ္စိုးသူေတြဟာ ၎တို႔ရဲ႕ အရင္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတဲ့ အင္အားခ်ိနဲ႔တဲ့ အရင္းရွင္ ဒီမိုကေရစီအစိုးရ ေတြထံမွျဖစ္ေစ၊ သို႔မဟုတ္ ပေဒသရာဇ္တစ္ပိုင္း အစိုးရေတြထံကျဖစ္ေစ ႏိုင္ငံ့အာ ဏာကို ရယူခဲ့ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ အာဏာရွင္နဲ႔ အာဏာရွင္တစ္ပိုင္း အုပ္စိုးသူေတြဟာ ယခင္စနစ္ေဟာင္းတုန္းကရွိခဲ့တဲ့ စီးပြားေရးသမား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကို မ်ားေသာအားျဖင့္ယံု ၾကည္မႈမရွိၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အာဏာရွင္အုပ္စိုးသူေတြဟာ ၎တို႔အုပ္စိုးတဲ့ေခတ္မွာ ၎တို႔အေနနဲ႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ အရွိ ဆံုးျဖစ္တဲ့ ခ႐ိုနီေတြကို ေမြးျမဴလာၾကပါ တယ္။ အာဏာရွင္နဲ႔ အာဏာရွင္တစ္ ပိုင္း ႏိုင္ငံေတြမွာ ခ႐ုိနီျဖစ္လာၾကသူေတြဟာ သည့္အရင္ေခတ္ေဟာင္းတုန္းက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ စီးပြားေရးသမား ေတြလည္း ပါ၀င္ႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ထုိသူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ယခင္ အစိုးရေဟာင္းလက္ထက္က ေနရာမရသူေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဒါအျပင္ အာဏာရွင္ အစိုးရလက္ထက္မွာ ခ႐ုိနီစီးပြားေရးသမားေတြ ျဖစ္လာတတ္ၾကတဲ့ ေနာက္အမ်ဳိး အစားတစ္ခုကေတာ့ အုပ္စိုးသူအသစ္ေတြရဲ႕ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြ သို႔မဟုတ္ အုပ္စုိးသူအသစ္ေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္တဲ့ အေပါင္းအသင္းေရာင္း ရင္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုသူေတြဟာ အာဏာသိမ္းအစိုးရ သစ္ သို႔မဟုတ္ ဒီမို ကရက္တစ္မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ထားတဲ့ အစိုးရ သစ္ေတြရဲ႕ေခတ္ေတြမွာ အခြင့္ထူးခံစီးပြား ေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ျဖစ္လာတတ္ၾကပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ အဆုိပါခ႐ိုနီေတြဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ကၽြမ္းက်င္သူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။

လက္သပ္ေမြးတပည့္ေတြ

ထိုသူေတြဟာ အာဏာရွင္နဲ႔ အာဏာရွင္တစ္ပိုင္းႏိုင္ငံ အစိုးရေတြရဲ႕ လက္သပ္ေမြးတပည့္ေတြပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါ့ အျပင္ ထိုသူေတြဟာ ယင္းအစိုးရေတြရဲ႕ စီးပြားေရးအက်ိဳးစီးပြားအရ ဆက္ႏႊယ္မႈရွိၾကသူေတြ လည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ခ႐ိုနီေတြဟာ စီးပြားေရးေလာကမွာ ေအာက္ေျခကေနတစ္ဆင့္ ခ်င္းႀကီးပြားခ်မ္းသာလာၾကသူေတြေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အရွင္ေမြး ေန႔ခ်င္းႀကီးဆိုတာလို အုပ္စိုးသူေတြရဲ႕ ေဖးမေစာင့္ေရွာက္မႈေၾကာင့္ တိုေတာင္းတဲ့ အခ်ိန္အတြင္းမွာ ႀကီးပြားခ်မ္း သာလာၾကသူေတြပဲျဖစ္ပါ တယ္။

အုပ္စိုးသူေတြရဲ႕ ေဖးမကူညီမႈ

ခ႐ိုနီစီးပြားေရးသမားေတြဟာ စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းေတြကိုလုပ္ရာမွာ ေငြရင္းေငြႏီွးကို ခက္ခက္ခဲခဲရွာေဖြ ၾကရသူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ထိုသူေတြဟာ အုပ္စိုးသူေတြရဲ့ ေဖးမကူညီမႈေၾကာင့္ ၎တို႔လုပ္ေဆာင္ ၾက တဲ့လုပ္ငန္းေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ေငြရင္းေငြႏွီးေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘဏ္ေတြ (ျပည္သူ႔ဘ႑ာ) မွအ တိုးႏႈန္းနည္းနည္းနဲ႔ အလြယ္တကူ ေခ်းယူရရွိၾကပါတယ္။ ထိုေငြေတြကို တင္းက်ပ္မႈမရွိတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္း ကမ္းေတြနဲ႔ ေခ်းယူႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ခ႐ိုနီေတြဟာ ႀကီးမားတဲ့ ေငြရင္းအျမတ္အစြန္းကို ေသခ်ာ ေပါက္ရရွိမယ့္ လုပ္ငန္း ေတြကို ၿပိဳင္ဘက္မရွိ (ေလလံဆြဲရျခင္း မရွိဘဲ၊ ေလလံဆြဲရပါကလည္း စတိသ ေဘာေလာက္သာျဖစ္ျခင္း)နဲ႔ ရရွိၾကပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ခ႐ိုနီေတြဟာ ၎တို႔ရရွိတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ ကြက္ေတြ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို အျခားစီးပြားေရးသမားေတြထံ ျပန္လည္ေရာင္းစားျခင္းျဖင့္အျမတ္ေငြအ ေျမာက္အျမားကို အရင္းမစိုက္ရဘဲ ရရွိတတ္ၾကပါတယ္။

ခ႐ုိနီေတြဟာ ျပည္တြင္းစီးပြားေရးလုပ္ ငန္းေတြမွာသာမကဘဲ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ရတဲ့ အျမတ္ အစြန္း အေျမာက္အျမားကို ျပည္ပႏိုင္ငံေတြမွာ ၿပိဳင္ဘက္မရွိ တင္သြင္းခြင့္ရၾကပါတယ္။ (ဥပမာ-အစိုး ရဌာနေတြအတြက္ ပစၥည္း၀ယ္ယူမႈလုပ္ငန္း)

ၿပိဳင္ဘက္မရွိ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္

ခ႐ိုနီေတြဟာ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ လူတိုင္းမျဖစ္မေနသံုးစြဲရမယ့္ ပစၥည္းေတြကို သို႔မဟုတ္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ ရဲ႕စီးပြားေရး အတြက္ အလြန္အေရးပါတဲ့ ပစၥည္းမ်ဳိးေတြကို ျပည္ပႏိုင္ငံေတြမွာ ၿပိဳင္ဘက္မရွိ တင္သြင္းခြင့္ ရၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မိမိတို႔ႏုိင္ငံအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါတဲ့ ပစၥည္းေတြကိုပင္ တင္သြင္းခြင့္ ရၾကတယ္။ ထိုနည္းလမ္းေတြနဲ႔ ခ႐ိုနီေတြဟာ စီးပြားေရးသမားေတြအတြက္ တိုေတာင္း လွတဲ့အခ်ိန္ကာ လအတြင္းမွာ သန္းႂကြယ္သူေဌးႀကီးေတြ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ စီးပြားေရးေလာကရဲ႕ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈဥပေဒသ (Law of Competition) ဟာ ခ႐ီုနီေတြအတြက္ အက်ံဳးမ၀င္ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ အခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ခ႐ုိနီ စီပြားေရးသမားေတြအတြက္ အျမတ္ခြန္ဆိုင္ရာ (နားလည္မႈ)အခြင့္ အေရးေတြကုိပင္ ရၾကပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံဟာ ေခတ္သစ္ တစ္ခုကိုေရာက္ခ်ိန္မွာ ယင္းႏိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရးကို အမ်ဳိးသား ေရးအသြင္လကၡဏာနဲ႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ ထိုႏိုင္ငံမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ ျပည္သူအားလံုးနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြအားလံုး ညီညြတ္ေသြးစည္းကာ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ၾကရမွာျဖစ္တယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ေတြလို႔ဆိုရာမွာ တုိင္းရင္းသားအရင္းရွင္ ေတြ၊ တိုင္းရင္းသား ဓနရွင္ေပါက္စေတြ၊ ကုန္သည္ပြဲစားေတြနဲ႔ ေခါင္းရြက္ဗ်ပ္ထိုးေစ်းသည္အပါအ၀င္ အားလံုးကို ဆိုလို တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုအထဲမွာ ယခင္ေခတ္ေဟာင္းတုန္းက စင္ေပၚမွာရွိခဲ့တဲ့ ခ႐ိုနီိစီးပြားေရးသမားေတြလည္း ပါ၀င္လိုတဲ့ ဆႏၵရွိ ရင္ပါ၀င္ႏိုင္ပါတယ္။

သို႔ေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီစီးပြားေရးစနစ္မွာ

(၁) ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိျခင္း
(၂) တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈရွိျခင္း
(၃) လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တမႈရွိျခင္း
(၄) လြတ္လပ္စြာ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈရွိျခင္း
(၅) စီးပြားေရးက်င့္၀တ္မ်ားကို ေစာင့္ထိန္းမႈရွိျခင္း
(၆) ဥေပေဒကို ေလးစားလိုက္နာရျခင္း
(၇) အမ်ားျပည္သူအက်ဳိးကို ေရွ႕႐ႈရျခင္းဆိုတဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြ ရွိပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ခ႐ိုနီေတြဟာ ဘယ္ႏိုင္ငံ မွာမဆို ဒီမိုကေရစီစီးပြားေရးစနစ္မွာေတာ့ အခြင့္ထူးခံ စီးပြားေရး သမားေတြအျဖစ္နဲ႔ပဲ ပါ၀င္ခ်င္လို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ထိုသူေတြ အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံသစ္တစ္ရပ္ရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ ဆက္လက္ ပါ၀င္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ အထက္ပါစည္းကမ္းေတြကို လုိက္နာရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ၎တို႔ရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို အစစ္ေဆးခံျခင္းျဖင့္ သိကၡာထပ္ဖို႔ေတာ့လိုမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။

Mizzima

BY - ၀င္းထြဋ္ေဇာ္