ႏူကလီးယားစြမ္းအား
ေ၀ဟင္ခ်စ္သူ ႏူကလီးယားစြမ္းအားသည္ စြမ္းအင္တစ္ခုျဖစ္ျပီး ႏူကလီးယားဓါတ္ျပဳမႈမ်ား (ဥပမာ –ေပါက္ကဲြမႈ မရိွေသာ) ထိန္းခ်ဳပ္ထားရာမွ ထုတ္ယူရရိွသည္။ ေရာင္းတန္းစက္ရံုမ်ားသည္ လက္ရိွအခိ်န္တြင္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ ႏူကလီးယားၿပိဳကဲြမႈ တံု႔ျပန္ခ်က္မ်ားကို အသံုးျပဳသည္။ လွ်ပ္စစ္သံုးစဲြမႈအတြက္ ဓါတ္ေပါင္း ဖိုမ်ားသည္ ေရကို အပူ ေပးျပီး ထြက္ရိွလာသည့္ေရေႏြးေငြ႕ကို လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထု
...တ္လုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳသည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေသာ ကမာၻၾကီး၏ သံုးစဲြေနသည့္လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားသည္ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္မွ လာသည္။ ထိုနည္းတူစြာ ၁၅၀ ထက္မ်ားေသာ ႏူကလီးယားတြန္းအား သံုးစစ္ေရယာဥ္မ်ား ကို ႏူကလီးယား ပါဝါသံုး၍ တည္ေဆာက္ခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
သံုးစဲြမႈ
၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ကမာၻ႕စြမ္းအင္မ်ား၏ ၆.၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ႏွင့္ ကမာၻ႕လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား၏ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္း တို႔ကို ႏူကလီးယား စြမ္းအင္ မွ ထုတ္လုပ္ေပးသည္။ အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္ ႏွင့္ ဂ်ပန္ တို႔သည္ တစ္ကမာၻလံုး ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ျဖင့္လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္လုပ္ျခင္း၏၅၆.၅ရာခိုင္ႏႈန္းကိုထုတ္လုပ္ေနသည္။ ၂၀၀၇ခုႏွစ္တြင္ ကမာၻၾကီးတစ္ခုလံုးရိွ ႏိုင္ငံေပါင္း၃၁ႏိုင္ငံတြင္ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ ဓါတ္ေပါင္းဖို ၄၃၉ လံုးသည္ စက္လည္ပတ္ေနသည္ဟု ႏိုင္ငံတကာအႏုျမဴ စြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) မွ အစီရင္ခံထားသည္။
ႏိုင္ငံတကာ၏ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ကို သံုးစဲြမႈမ်ား
အေမရိကန္ႏိုင္ငံသည္ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ကို အမ်ားဆံုးသံုးစဲြသည့္ႏိုင္ငံျဖစ္ျပီး၊ တစ္ႏိုင္ငံလံုး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား သံုးစဲြမႈ၏ ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ႏူကလီးယားစြမ္းအားမွ ရယူထားသည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ စာရင္းအရ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသည္ ႏူကလီးယား ဓါတ္ေပါင္းဖိုမွ ထုတ္လုပ္သည့္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအားသည္ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ အျမင့္ဆံုးျဖစ္ျပီး၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား အားလံုး၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကို ထုတ္လုပ္ေနသည္။ ဥေရာပသမဂၢတစ္ခုလံုးအေနျဖင့္ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္သည္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား အားလံုး၏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကို ထုတ္ေပးသည္။ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဩစတီးယား၊ အက္စ္တိုးနီးယားႏွင့္ အိုင္ယာလန္ ႏိုင္ငံတို႔ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ရိွၾကေသာ တက္ၾကြမႈမရိွသည့္ ႏူကလီးယားဓါတ္အားေပးစက္ရံုမ်ား၏ ျခားနားေသာ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္မူဝါဒသည္ မတူညီပါ။ နိွုင္းယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ ျပင္သစ္တြင္ မိ်ဳးစံုသံုးစက္ရံု ၁၆ ခု အပါအဝင္ အေရအတြက္မ်ားစြာေသာ ႏူကလီးယား စက္ရံုမ်ားကို လက္ရိွသံုးစဲြေနသည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ေက်ာက္မီးေသြးႏွင့္ဓါတ္ေငြ႕သံုး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္ စက္မႈ လုပ္ငန္းသည္ ျမင့္တက္လာလ်က္ရိွျပီး၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ တန္ဖိုးေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၈၅ ဘီလီယံေဒၚလာအထိ ျဖစ္လာမည္။ ထိုအခိ်န္တြင္ ႏူကလီးယားဓါတ္အားေပးစက္ရံုမ်ား၏ တန္ဖိုးႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းခ်က္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၈ ဘီလီယံေဒၚလာသာရိွသည္။ မ်ားစြာေသာ စစ္တပ္သံုးႏွင့္ အရပ္ဘက္သံုး (ေရခဲခဲြသေဘၤာကဲ့သို႔ေသာ) သေဘၤာမ်ားသည္ ႏူကလီးယား တြန္းအားပံုစံတစ္မိ်ဳးျဖစ္သည့္ ႏူကလီးယားေရေၾကာင္းသံုးတြန္းအားကို သံုးစဲြၾကသည္။ အနည္းငယ္ေသာအာကာသ ယာဥ္မ်ားသည္ အျပည့္သံုး ႏူကလီးယား ဓါတ္ေပါင္းဖိုမ်ားကို သံုးစဲြ၍ လႊတ္တင္ေနၾကသည္။ ဆိုဗီယက္ရုရွား၏ ေရာ္ဆက္ (RORSAT) ပံုစံ အာကာသယာဥ္မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္၏ စနပ္ – ၁၀ A (SNAP-10A) အာကာသယာဥ္မ်ား။ ႏိုင္ငံတကာ သုေတသနသည္ သြယ္ဝိုက္၍ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရေသာ စက္ရံုမ်ားကဲ့သို႔ ျဖစ္လာေစရန္ စိတ္ခ်ေရး၊ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွသည္။ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈဆိုသည္မွာ ႏူကလီးယား ဓာတ္ျပဳေပါင္းစပ္မႈ အသံုးျပဳျခင္းႏွင့္ လုပ္ငန္းမွ ထြက္လာသည့္အပူကို အပိုအသံုးျပဳျခင္းအေနျဖင့္ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ ထုတ္လုပ္ (ဟိုက္ဒရိုဂ်င္စီးပြားေရးအေထာက္အကူျပဳရာတြင္) ျပီး၊ ပင္လယ္ေရမွ ဆားသန္႔စင္ဖယ္ရွားျခင္းႏွင့္ လူေနရပ္ကြက္ အပူေပးျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားတို႔တြင္ သံုးစဲြႏိုင္သည္။
ႏူကလီးယား ဓါတ္ျပဳေပါင္းစပ္မႈ
ႏူကလီးယား ဓါတ္ျပဳ ေပါင္းစပ္မႈ မ်ားသည္ ႏူကလီးယား ၿပိဳကဲြျခင္းထက္ ပိုမိုလံုျခံဳစိတ္ခ်ရျပီး၊ ေရဒီယို သတၱိၾကြ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လႊတ္မႈနည္းပါးသည္။ ထိုဓါတ္ျပဳမႈမ်ားသည္ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ႏိုင္သည္ဟု ေပၚလြင္ေနေသာ္လည္း၊ နည္းပညာအားျဖင့္ အေတာ္အတန္အခက္အခဲရိွျပီး လည္ပတ္ႏိုင္ေလာက္သည့္ စက္ရံုသံုးဓါတ္အား အဆင့္ထိ ဖန္တီးထုတ္လုပ္ႏိုင္သည္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ မ်ားမွ စ၍ ယခုခိ်န္တိုင္ႏူကလီးယားဓါတ္ျပဳေပါင္းစပ္မႈစြမ္းအားကို စာေတြ႕ႏွင့္ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္စူးစမ္းရွာေဖြခဲ့ၾကသည္။
အာကာသတြင္ အသံုးျပဳျခင္း
ႏူကလီးယား ဓါတ္ၿပိဳကဲြျခင္းႏွင့္ ဓာတ္ျပဳေပါင္းစပ္ျခင္းႏွစ္ရပ္လံုးသည္ အာကာသပံ်သန္းေရး ဆက္စပ္ပစၥည္း မ်ားအတြက္ အာမခံခ်က္အျဖစ္ ေပၚထြက္လာျပီး၊ အနည္းငယ္မွ်ေသာထုထည္ ဓါတ္ျပဳျခင္းျဖင့္ အာကာသခရီးသို႔ အလ်င္အျမန္သြားႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည္။ ဤကဲ့သို႔ျဖစ္လာရျခင္းသည္ ႏူကလီးယားဓာတ္ျပဳမႈမ်ား၏ အလြန္ျမင့္မားေသာစြမ္းအင္သိပ္သည္းဆေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဓာတုပစၥည္းဓါတ္ျပဳျခင္းမ်ားျဖင့္ အသံုးျပဳေနသည့္ ယေန႔ေခတ္ဒံုးပံ်မ်ား၏ စြမ္းအားထက္ ႏူကလီးယားဓာတ္ျပဳ မႈသည္ သုည ရ လံုး (၁၀၀၀၀၀၀၀ အဆ) ပိုမို စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သည္။ ေရဒီယိုသတၱိ္ၾကြမႈ အၾကြင္းအက်န္ကို အေသးစား (ကီလိုဝပ္အနည္းငယ္) ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ သံုးစဲြျပီး၊ အမ်ားစုအေနျဖင့္ အာကာသခရီးသြားမ်ားႏွင့္ စမ္းသပ္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအတြက္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးရာတြင္ သံုးစဲြသည္။
ႏူကလီးယားစြမ္းအား၏ ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚသက္ေရာက္မႈမ်ား
သံသရာလည္ေနသည့္ မွန္လံုအိမ္ဓါတ္ေငြ႕ ထုတ္လႊင့္မႈမ်ား၏ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္မ်ား
ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ထုတ္လႊင့္မႈမ်ား၏ သံသရာလည္မႈ ခဲြျခမ္းစစ္ေဆးျခင္း (LCA) အေပၚ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္ အမ်ားအျပားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ႏူကလီးယားစြမ္းအားသည္ ျပန္လည္အသစ္လဲႏိုင္သည့္ စြမ္းအင္အရင္းအႏွီးမ်ားႏွင့္ တန္းတူ ႏိႈင္းယွဥ္ႏိုင္သည္။
ႏူကလီးယားစြမ္းအားအေပၚ ျငင္းခံုမႈ
ႏူကလီးယားစြမ္းအားျငင္းခံုမႈသည္ ၾကာရွည္အျငင္းပြားမႈ အေၾကာင္းျဖစ္ျပီး၊ ယင္းအျငင္းပြားမႈသည္ အရပ္ဘက္ အသံုးျပဳရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားအတြက္ ႏူကလီးယားေလာင္စာမွ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္လႊတ္မည့္ ႏူကလီးယား ဓါတ္ေပါင္းဖိုမ်ား သံုးစဲြမႈႏွင့္ ေနရာခ်ထားမႈတို႔ကို လႊမ္းျခံဳထားသည္။ ႏူကလီးယားစြမ္းအားအေၾကာင္း ျငင္းခံုမႈသည္ ၁၉၇၀ ႏွင့္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ရိွခဲ့ျပီး ၊ ထိုအခိ်န္တြင္ပင္ ျငင္းခံုမႈသည္ ႏိုင္ငံအခိ်ဳ႕တြင္ “နည္းပညာအျငင္းပြားမႈမ်ား သမိုင္းတြင္ မၾကံဳဖူး၊ မၾကားဖူးေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္ေသာမွတ္တမ္းဝင္ သြားသည္။”
ႏူကလီးယားစြမ္းအားသည္ ေရရွည္တည္တန္႔ေသာ စြမ္းအားအရင္းအႏွီးတစ္ခုျဖစ္ျပီး ကာဗြန္ထုတ္လႊတ္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်၍၊ ႏိုင္ငံျခားေရနံအေပၚ မီွခိုအားထားမႈကို ေလ်ာ့က်ေစျခင္းျဖင့္ စြမ္းအင္စိတ္ခ်လံုျခံဳမႈကို တိုးပြားေစသည္။ ဝါဒျဖန္႔ခီ်သူမ်ား ေျပာထားသည္မွာ ႏူကလီးယားစြမ္းအားသည္ ေျပာေနက်ေလထုညစ္ညမ္းမႈ ျဖစ္ေစသည့္ မွန္လံုအိမ္ ဓါတ္ေငြ႕မ်ားႏွင့္ မီးခိုးမိွုင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစျခင္းမရိွဘဲ၊ ရုပ္ၾကြင္းေလာင္စာမ်ား၏ အဆင္အေျပ ဆံုးအစားထိုးေလာင္စာအျဖစ္ ျခားနားလ်က္ရိွသည္။ ဝါဒျဖန္႔ခီ်ေျပာဆိုေနသူမ်ားသည္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ စြမ္းအင္အမီွအခိုကင္းေရး ေအာင္ျမင္မႈရရန္၊ ႏူကလီးယားစြမ္းအားသည္ တစ္ခုတည္းေသာ ေျပလည္ေစမည့္ လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ထားၾကသည္။
ႏူကလီးယားစြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားထားသိုရသည့္ အႏၲရာယ္သည္ ေသးငယ္ျပီး၊ ဓါတ္ေပါင္းဖိုအသစ္မ်ားတြင္ ေနာက္ဆံုးေပၚနည္းပညာသံုးစဲြျခင္းျဖင့္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေလ်ာ့ခ်ႏိုင္သည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ အႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေရးမွတ္တမ္းသည္ အျခားအဓိကအမိ်ဳးအစားျဖစ္ေသာ စြမ္းအားစက္ရံုမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ ေကာင္းမြန္လွသည္။ ႏူကလီးယားစြမ္းအားသည္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ပတ္ဝန္းက်င္ကို မ်ားစြာ ျခိမ္းေျခာက္လ်က္ရိွသည္ဟု ဆန္႔က်င္သူ မ်ားက ယံုၾကည္ၾကသည္။ ထိုျခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားတြင္ ျပင္ဆင္ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ ေရဒီယိုသတၱိၾကြ ႏူကလီးယားစြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား ထားသိုျခင္း ျပႆနာမ်ား၊ ႏူကလီးယားလက္နက္မ်ား စုပံုလာျခင္း အႏၲရာယ္ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈတို႔ ပါဝင္ျပီး၊ ထိုနည္းတူစြာ က်န္းမာေရးအႏၲရာယ္ႏွင့္ ယူေရနီယံသတၱဳတြင္းမွ ပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးမႈမ်ား လည္း ပါဝင္သည္။၄င္းတို႔ ေစာဒကတက္ေျပာဆိုသည္မွာ ဓါတ္ေပါင္းဖိုမ်ား ကိုယ္၌သည္ မ်ားျပားစြာ ႐ႈပ္ေထြးေနေသာ စက္မ်ားျဖစ္ျပီး၊ထိုစက္မ်ားတြင္ ကိစၥရပ္ေပါင္းမ်ားစြာ မွားယြင္းသြားႏိုင္သည္။ ထိုသို႔မွားယြင္းပါက အလြန္ၾကီးမားေသာ ႏူကလီးယား မေတာ္တဆမႈမ်ားျဖစ္ပြားႏိုင္သည္။
အႏၲရာယ္ၾကီးမားေသာ ႏူကလီးယား ဓါတ္ၿပိဳကဲြမႈကို စြမ္းအားအရင္းအျမစ္အျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္းအႏၲရာယ္သည္ နည္းပညာအသစ္တိုးတက္ ဖံြ႕ျဖိဳး လာသည္ႏွင့္အမွ် ေလ်ာ့နည္းသြားမည္ဆိုသည္ကို ေဝဖန္သူမ်ားက မယံုၾကည္ၾကပါ။ ၄င္းတို႔ေထာက္ျပေျပာဆို သြားသည္မွာ ယူေရနီယံသတၱုတူးေဖာ္ေရးမွ ႏူကလီးယားလုပ္ငန္းရပ္နားျပီးဆံုးသြားသည္အထိ ႏူကလီးယားေလာင္စာ ကြင္းဆက္၏ အားလံုးေသာ စြမ္းအင္သံုးစဲြျခင္းအဆင့္မ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားသည့္အခါတြင္၊ ႏူကလီးယားစြမ္းအား သည္ ကာဗြန္ေလ်ာ့နည္းေသာ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားအရင္းအျမစ္တစ္ခုမဟုတ္ေတာ့ပါ။ စီးပြားေရးႏွင့္ အႏၲရာယ္ကင္းေရး ျငင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ျငင္းခံုေနေသာ ႏွစ္ဘက္စလံုးမွ သံုးစဲြသည္။
ေ၀ဟင္ခ်စ္သူ
www.facebook.com/theuseofforce
No comments:
Post a Comment
မိတ္ေဆြ...အခ်ိန္ေလးရရင္ blogg မွာစာလာဖတ္ပါေနာ္
ဗဟုသုတ ရနိုင္တယ္။