Mark zucker burg အေႀကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း

မက္္ခ္ဇက္ကာဘာ့ဂ်္

မက္ခ္ အက္လိယတ္ ဇက္ကာဘာ့ဂ်္ ကို ၁၉၈၄ ေမလ ၁၄ ရက္မွာ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ သူ႔ကို ကြန္ပ်ဴတာသိပၸံပညာရွင္၊ ေဆာ့ဖ္၀ဲေရးသားသူ၊ ပရဟိတ ဒါနရွင္၊ စြန္႕ဦး စီးပြားေရးသမားတစ္ေယာက္ အျဖစ္ သာမက သူဖန္တီးခဲ့သေသာ လူမႈေရးကြန္ယက္ဆိုဒ္ Facebook ေဖ့စ္ဘြက္ခ္၏ ဥကၠ႒ အျဖစ္ႏွင့္ အမႈေဆာင္အရာရွိ အျဖစ္ပါ လူသိမ်ားခဲ့ပါသည္။ Facebook ကို ၂၀၀၄ မွ...ာ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ ႏွင့္ အတန္းေဖာ္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားျဖစ္ၾကေသာ Dustin Moskovitz ဒက္စတင္ ေမာ္စကိုဗစ္၊ Eduard0 Saverin အက္ဒြာဒို ေဆ့ဗရင္း၊ ႏွင့္ Chris Hughes ခရစ္ ဟယူးစ္တို႔က Harvard ဟားဗက္စ္ တကၠသိုလ္တြင္ တက္ေရာက္ေနစဥ္ ပူးတြဲတည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ Facebook သည္ လူမႈေရးကြန္ယက္ဆိုဒ္ အျဖစ္ တစ္ကမာၻလံုးမွာ ရိွေသာ လူမ်ားၾကားမွာ ေရပန္းစား နာမည္ၾကီးခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၀ တြင္ ဇက္ကာဘာ့ဂ်္သည္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္း၏ ၾသဇာအရွိဆံုးေသာသူ အျဖစ္ အေရြးခံခဲ့ရျပီး ႏွစ္ခ်ဳပ္ မ်က္ႏွာဖံုးရွင္ အျဖစ္ေဖာ္ျပခံခဲ့ရသည္။ Forbes မဂၢဇင္းမွာ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္သည္ ၃၂၁ ေယာက္ေျမာက္ အေမရိကန္တြင္ အခ်မ္းသာဆံုးေသာလူတစ္ေယာက္အျဖစ္ ပါဝင္လာျပီး သူ႔ပိုင္ဆိုင္မႈမွာ ေဒၚလာ သန္းေပါင္း တစ္ေထာင့္ငါးရာေက်ာ္ ရိွခဲ့သည္။ ၂၄ ရက္ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၇ မွာ Facebook က အစုရွယ္ယာ ၁.၆ ရာခိုင္ႏႈန္းကို Microsoft မိုက္ခ္ခရိုေဆာ့ဖ္အား အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၂၄၀ ျဖင့္ ေရာင္းခ်ခဲ့ျပီး Microsoft က Google ႏွင့္ အျပိဳင္ဝယ္ခဲ့ရပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Facebook ေစ်းကြက္တန္ဖိုးသည္ ေဒၚလာ တစ္ဆယ့္ငါး ဘီလီယံ ေက်ာ္သြားပါျပီ။

ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္၏ လူမႈဘ၀
စိတၱေဗဒပညာရွင္ မိခင္ ခယ္ရင္ (Karen) ႏွင့္ သြားဆရာ၀န္ အက္ဒြပ္ (Edward) တို႔က ဇက္ကာဘာ့ဂ်္ကို (New York) နယူးေယာက္ျပည္နယ္ (White Plain) ၀ွိုက္ပလိန္း(န္)ျမို႕တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္္ သည္ အစ္မ (Randi) ရန္ဒီ၊ ညီမ (Danna) ေဒၚနာ၊ (Arielle) အယ္ရီလီ တို႔ႏွင့့္ အတူ (Dobbs Ferry) ေဒါ့ဘ္စ္ ဖယ္ရီျမို႔ တြင္ၾကီးျပင္းခဲပါသည္။ ဂ်ဴးလူမ်ိဳး မိဘမ်ားက သူ႕အား ဂ်ဴးလူမ်ိဴးတို႔၏ ရိုးရာဓေလ့အရ ျပုစုပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္္က သူသည္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈမရွိသူဟု ဆိုသည္။ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္သည္ အလယ္တန္းေက်ာင္းသား အရြယ္မွ စတင္ကာ ကြန္ပ်ဴတာ ပရိုဂရမ္ေရးဆြဲျခင္းမ်ားႏွင့္ အထူးသျဖင့္ ဂိမ္းေဆာ့ကစားျခင္းတို႕မွာ ေပ်ာ္ရႊင္ေလ့ရွိသည္္။ သူသည္ အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘ၀ ႏွစ္စမွာပင္ သိပၸံဘာသာရပ္မ်ားျဖစ္ေသာ သခ်ာၤ၊ နကၡတ္ေဗဒပညာ ႏွင့္ ရူပေဗဒဘာသာရပ္မ်ားတြင္ ဆုတံဆိပ္မ်ား ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ့ကာ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္၊ ဟီဘရူး၊ လက္တင္ ႏွင့္ ေရွးဂရိဘာသာစကားမ်ား တတ္ေျမာက္ခဲ့ကာ ေရွးေဟာင္းေမာ္ကြန္းတင္ ကဗ်ာလကၤာမ်ားကို ေကာက္ႏွုတ္ကိုးကား ရြတ္ဆိုႏိုင္ေသာေၾကာင့္ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့သည္။ သူသည္ အထက္တန္းေက်ာင္းတတ္ေနခ်ိန္မွာပင္ သူ႕အေဖရံုးမွာ အလုပ္သမားမ်ား အခ်င္းခ်င္း အျပန္လွန္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ရန္ `ZuckNet´ `ဇက္ခ္ကြန္ယက္´ ဟုေခၚေသာ ကြန္ပ်ဴတာ ပရိုဂရမ္၊ ကြန္ပ်ဴတာဂိမ္းမ်ား၊ PC ပီစီမဂၢဇင္းၾကီးမွာ အဆင့္ငါးမွသံုးအထိ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရသည့္ အသံုးျပဳသူမ်ား ၀ါသနာပါေသာ သီခ်င္းကို ေရြးခ်ယ္ေပးႏိုင္ေသာ ေတးဂီတပိုင္းဆိုင္ရာ အထူးျပုလုပ္ခ်က္မ်ားကို ေရးသားေပးခဲ့ပါသည္။ ၄င္းကို Microsoft ႏွင့္ AOL တို႔က ဝယ္ယူဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့ေသးေသာ္လည္း ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က အင္တာနက္ေပၚမွာ အခမဲ့လႊင္တင္ေပးလိုက္သည္။ ထိုတီထြင္မႈသည္ ေနာက္တစ္ႏွစ္အၾကာမွာ ထြက္ေပၚလာေသာ AOL ၏ ခ်က္ခ်င္းသတင္းေပးပို႔နိုင္ေသာ စနစ္၏ မူလဘူတ ျဖစ္လာပါေတာသည္။ ကုမၼဏီမ်ားက ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ကို ၄င္းတုိ႕ကုမၼဏီတြင္ ပါဝင္လာေအာင္ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ ကေတာ့ Harvard ဟားဗက္တကၠသိုလ္ကိုသာ ဆက္လက္တက္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။
၂၀၁၀ ေရာက္ေသာအခါ Facebook ကို ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ တားဆီးခဲ့ၾကသည္။ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က သူ၏ Facebook စာမ်က္ႏွာတြင္ သူစိတ္၀င္စားေသာအရာမ်ားမွာ `ပြင့္လင္းမႈရွိျခင္း၊ လူမ်ားတစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ဆက္သြယ္ႏိုင္ေရးကို ကူညီေပးျပီး လူအမ်ားအတြက္ အေရးၾကီးေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား မွ်ေ၀ေပးျခင္း၊ ေတာ္လွန္ေရး၊ သတင္းအခ်က္အလက္ စီးဆင္းမႈ ႏွင့္ ရိုးရွင္းမႈ´ တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ကိုယ္တိုင္ေရးတင္ထားသည္။

ဟားဗက္တကၠသိုလ္တက္ေရာက္ခဲ့စဥ္
ဟားဗက္မတက္ခင္ကတည္းကပင္ သူသည္ `ကြန္ပ်ဴတာ ပရိုဂရမ္ ေရးဆြဲသူ ပါရမီရွင္´ အျဖစ္ နာမည္ၾကီးေနသူ ျဖစ္ေနသည္။ ဒုတိယႏွစ္ေရာက္ေသာအခါ `Facemash´ ေဖ့စ္မတ္(ခ်္) ေခၚ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားက သူတို႔စိတ္ၾကိုက္လူမ်ားကို ဓတ္ပံုမ်ားမွ ေရြးခ်ယ္ေပးႏိုင္ေသာ ပရိုဂရမ္တစ္ခုကို ဖန္တီးလိုက္သည္။ အခန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္း ‘Arie Hasit’ `အယ္ရီ ေဟးဆစ္´ ကမႈ `သူက ဒီဆိုဒ္ကို အေပ်ာ္သေဘာ ဖန္တီးလိုက္တာပါ´ ဟု ဆိုသည္။ ပထမ သူက `Facemash´ မွာ ေယာကၤ်ားပံု သို႔မဟုတ္ မိန္းမပံု ႏွစ္ပံုစီ စီထားျပီး ဘယ္သူက စြဲေဆာင္ႏိုင္စြမ္း ပိုရွိသလဲ ဆိုသည္ကို သူ႔ဆိုဒ္ကို ၀င္ေရာက္လာသူေတြက ေရြးခ်ယ္ေပးရျပီး မဲဆႏၷအရ အဆင့္ေတြ လိုက္စီေပးလိုက္သည္။
ထိုဆိုဒ္က ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ေပါက္ေျမာက္သြားျပီး ေကာလိပ္က ယင္း၀က္ဆိုဒ္ကို ပိတ္ပစ္လိုက္ရေလာက္ေအာင္ကို ျဖစ္သြားခဲ့သည္။ ထပ္ေလာင္း၍ေျပာရလွ်င္ ေက်ာင္းသားေတြက သူတို႔ရဲ့ ခြင့္ႁပုခ်က္မရွိဘဲ ဓတ္ပံုမ်ားသံုးခဲ့သည္ကို ျပစ္တင္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းကိစၥကို ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က လူအမ်ားေရွ႕မွာ ျပန္လည္၀န္ခ်ေတာင္းပန္ခဲ့သည္။ တကယ္ေတာ့ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္၏ ေပ်ာ္စရာဆိုဒ္ ေပၚထြက္မလာခင္က ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားအမ်ားစုက ေကာလိပ္တြင္ ထိုကဲ့သို႔ ဓတ္ပံုမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ား ပါ၀င္ေသာ ဆိုဒ္တစ္ခုေထာင္ရန္ ေတာင္းဆိုလ်က္ရွိၾကသည္။ `ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က ဒီလိုေတာင္းဆိုတာေတြၾကားေတာ့ တကၠသိုလ္က မလုပ္ေပးရင္ သူလုပ္ေပးမယ္ဆိုျပီး တကၠသိုလ္က စီမံကိန္းဆြဲထားတာထက္ ပိုေကာင္းတဲ့ဆိုဒ္တစ္ခုကို တည္ေထာင္ေပခဲ့တာပါပဲ´ ဟာဆစ္က ကိုးကားေျပာဆိုခဲ့သည္။

Facebook တည္ေထာင္ျခင္း ႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္
ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူတိုင္း၏ ဓတ္ပံု ႏွင့္ နာမည္မ်ားတြဲထားေသာ Face book ဆိုေသာ စာအုပ္ရွိသည္။ ၄င္းကို အေျခခံ၍ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ သည္ Facebook ဆိုေသာ ၀က္ဆိုဒ္ ကို သူ႕အိပ္ခန္းေဆာင္မွ ၄ရက္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ၊ ၂၀၀၄ မွာ စတင္ လႊင့္တင္ခဲ့သည္။ ထိုစိတ္ကူးက အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘ၀ကတည္းက သူ႔စိတ္ကူးျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားက သူတို႔၏ ဓတ္ပံု ႏွင့္ လိပ္စာအညႊန္းမ်ားကို အဲဒီမွာ လႊင့္တင္ၾကေတာ့သည္။ ေက်ာင္းသက္တမ္းႏွစ္မ်ား၊ နီးစပ္မ်ားသူငယ္ခ်င္းမ်ား ႏွင့္ ဖုန္းနံပါတ္မ်ားကဲ့သို႔ အညႊန္းစာရင္းမ်ားသည္ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားအတြက္ အလြန္အေရးပါအရာေရာက္ခဲ့သည္။ သူစတင္ခဲ့စဥ္က "Harvard-Thing" ဆိုျပီး Harvard ဟားဗက္စ္ေက်ာင္းအတြက္သာ စတင္ခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူ႕ အခန္းေဖာ္ Moskovitz အကူအညီျဖင့္ Standford, Dartmouth, Columbia, Cornell ႏွင့္ Yale စသည့္ေက်ာင္းမ်ားအျပင္ အျခား ေက်ာင္းမ်ားစြာသို႔ လူမႈဆက္သြယ္ေရးကြန္ယက္ ျဖန္႔ခဲသည္။ ေႏြရာသီေရာက္ေသာအခါ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ ႏွင့္ Moskovitz တို႕လႊင့္တင္ခဲေသာ Facebook ကို ေက်ာင္း ၄၅ ေက်ာင္း ႏွင့္ သိန္းခ်ီေသာ လူထုက အသံုးျပဳေနၾကပါျပီ။
ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ သည္ ပါလိုေအာ္လ္တို၊ ကယ္လီဖိုးနီးယားသို႔ သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္အတူ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္မွ စတင္ကာ သူသည္ ေကာလိပ္သို႔ ေက်ာင္းသားအေနျဖင့္ မျပန္ျဖစ္ေတာ့ပါ။ သူတို႔ အိမ္ေသးေသးေလးကို ပထမဆံုးရံုးခန္းအျဖစ္ ငွားခဲ့ၾကသည္။ ေႏြရာသီအကုန္ မွာ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ က သူတို႔ကုမၼဏီတြင္ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမည့္ Peter Thiel ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ ဒီအေတာအတြင္းမွာ Facebook ကို ၀ယ္ယူၾကမည့္ ကမ္းလွမ္းခ်က္မ်ားကို သူတို႔က ပယ္ခ်ခဲ့သည္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ `ဒါက ေငြေရးေၾကးေရးေၾကာင္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္ နဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြအတြက္ အေရးအၾကီးဆံုးက လူေတြအတြက္ ပြင့္လင္းတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ စီးဆင္းသြားႏိုင္ဖို႔ပါပဲ။ မီဒီယာ တစ္ခုကို အမ်ားနဲ႔ ပူေပါင္းပိုင္ဆိုင္ထားဖို႔ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ သိပ္ကို စြဲေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အယူအဆတစ္ခု မဟုတ္လို႔ပါပဲ´
ဒီရည္ရြယ္ခ်က္ကို ၂၀၁၀ မွာ Wired ၀ိုင္ယာဒ္ မဂၢဇင္းၾကီးတြင္လည္း `ကၽြန္ေတာ္ အတြက္ အေရးၾကီးတာကေတာ့ ကမာၻၾကီးကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ျဖစ္သြားေစဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ပါပဲ´ ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ၂၀၀၉ ဧပရယ္လ အေစာပိုင္းေလာက္က ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က Facebook ၏ ဘ႑ာေရး မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ယခင္ Netscape CFO Peter Currie ဆီက အၾကံဉာဏ္ယူခဲ့သည္။
ဂ်ဴလိုင္ ၂၁၊ ၂၀၁၀ ေရာက္ေတာ့ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က Facebook ကို အသံုးျပုသူေပါင္း သန္း ၅၀၀ ေက်ာ္သြားျပီဆိုေသာ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ၾကီးမားလာတဲ့ရလဒ္ေၾကာင့္ Facebook က ေၾကာ္ျငာမွ ပိုက္ဆံ ပိုရွာလာႏိုင္ေတာ့မွာ ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ `ကၽြန္ေတာ္တို ပိုလုပ္ႏိုင္မယ္လို႔လည္း ထင္ပါတယ္… တစ္ျခားဆိုဒ္ေတြရဲ့ ပ်မ္းမွ် ေၾကာ္ျငာတင္ႏႈန္းနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ေၾကာ္ျငာအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စာမ်က္ႏွာမွာ ေနရာေပးထားတာ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေတာင္မွ မျပည့္ပါဘူး။ ပံုမွန္ဆိုရင္ေတာင္ ေၾကာ္ျငာကို ေနရာ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေတာင္မွ ယူတတ္ၾကတာေလ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ပိုက္ဆံေတြ အလံုအေလာက္ ရွိေနျပီပဲ။ ဒီေတာ့ ေၾကာ္ျငာကိစၥကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏႈန္းေလာက္နဲ႔ပဲ လုပ္ျဖစ္သြားမွာပါ´ ဟု ရွင္းျပသည္။
၂၀၁၀ မွာ `ကြန္ပ်ဴတာ ေတာ္လွန္ေရး၏ သူရဲေကာင္း ဟက္ကာမ်ား´ စာအုပ္ေရးသားခဲသူ Stephen Levy က ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က `သူ႔ကိုယ္သူ ဟက္ကာ တစ္ေယာက္လို သေဘာထားတယ္´ ဟု ေရးသားခဲ့သည္။ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က `ပိုေကာင္းတာေတြလုပ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ ဒီစနစ္ေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ပစ္လိုက္တာ ေကာင္းပါတယ္´ ဟု ဆိုသည္။ Facebook မွာ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က ဂီတ၊ အစားအေသာက္၊ ဘီယာတို႔ ပံ့ပိုးေပးထားျပီး သူကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ေသာ ဟက္ကာျပိုင္ပြဲ ကို က်င္းပေပးေလ့ရွိပါသည္။ Vanity Fair မဂၢဇင္းၾကီးကလည္း ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ ကို `သတင္းအခ်က္အလက္နည္းပညာေခတ္တြင္ ၾသဇာအၾကီးဆံုး ပုဂၢိဳလ္´ ထိပ္တန္းလူစာရင္း ၁၀၀ တြင္ နံပါတ္ ၁ ေနရာ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။

Platform and Beacon
၂၄၊ ေမ၊ ၂၀၀၇ တြင္ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ သည္ Facebook အသံုးျပုသူ ပရိုဂရမ္မာမ်ား အတြက္ လူမႈေရးအတြက္ အသံုးျပုႏိုင္ေသာ Facebook Platform ေဖ့စ္ဘြတ္(ခ္) ပလက္ေဖာင္း ကို ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္ အတြင္းမွာ အသံုးျပုႏိုင္သည့္ အစီအစဥ္မ်ား ေျမာက္ျမားစြာ ဆြဲခဲ့ၾကျပီး အသံုးျပဳသူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရိွခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္း Facebook Platform ေပၚမွာ အသံုးျပုႏိုင္ေသာ အစီအစဥ္ဆြဲႏိုင္သည့္ ေဆာ့၀ဲဒ္ေရးသားၾကသူေပါင္း ၈၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္တိုးလာခဲ့သည္။ ၂၃၊ ဂ်ဴလိုင္အေရာက္တြင္ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ သည္ Facebook အသံုးျပုသူမ်ား အတြက္ Facebook Connect ေခၚ အျခား ၀က္ဆိုဒ္မ်ားမွ လူမႈေရး ပရိုဂရမ္မ်ာဖန္တီးႏိုင္ေသာ Facebook Platform ပံုစံသစ္တစ္မ်ိဳးကို ကို မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ျပန္ပါသည္။
၆၊ ႏို၀င္ဘာ၊ ၂၀၀၇ တြင္ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ သည္ Beacon ဘီကန္(န္)ဟုေခၚေသာ လူမႈေၾကာ္ျငာေရး စနစ္သစ္တစ္မ်ိဳး ကို ေၾကျငာလိုက္ျပန္သည္။ Beacon က Facebook မိတ္ေဆြအခ်င္းခ်င္း အျခား ဆိုဒ္ေကာင္းေကာင္းေလးေတြ လိုက္ျမည္းၾကည့္ျပီး သတင္း ျပန္လည္ေ၀မွ်ႏိုင္ခြင့္ရရွိေစခဲ့သည္။ ဥပမာ အင္တာနက္ေပၚတြင္ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္သူမ်ားအေနျဖင့္ သူတို႔ ဘာေတြေရာင္း၀ယ္ေနသလဲဆိုတာႏွင့္ သူတုိ႕ေတြဆီမွာ ဘာေတြ ေရာင္း၀ယ္ဖို႔ ရွိေနသလဲဆိုတာကို Facebook မွတဆင့္ မိတ္ေဆြမ်ားကို အလိုအေလ်ာက္ သိႏိုင္ေစျခင္း ျဖစ္သည္။ တစ္သီးပုဂၢလသံုးသူမ်ား ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားၾကားမွ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ စိုးရိမ္မႈမ်ား ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္လာေသာေၾကာင့္ ထို ပရိုဂရမ္ကို အေသးစိတ္စိစစ္မႈမ်ား လုပ္ခဲ့့ရသည္။ ၅ရက္၊ ဒီဇင္ဘာ၊ ၂၀၀၇ တြင္ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ က အသံုးျပုသူမ်ားအတြက္ ပူပန္မႈမ်ားကို တာ၀န္ယူေၾကာင္း Facebook တြင္ blog post ဘေလာ့ ပို႔စ္ တစ္ခုေရးျပီး Beacon ၀န္ေဆာင္မႈကို မယူပဲ အလြယ္တကူ ျပန္ဖယ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။

ဥပေဒေရးရာ အျငင္းပြားမႈမ်ား
ConnectU က တရားစြဲျခင္း
ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္႕ အတန္းေဖာ္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ Divya Narendra, Cameron Winklevoss, ႏွင့္ Tyler Winklevoss တို႕က ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္႕က သူတို႔ ConnectU ကြန္နက္ယူ စိတ္ကူးကို ခုိးယူခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ တရားစြဲဆိုခံရေသာ္လည္း facebook နဲ႕ မဆိုင္ဘူးဟု တရားသူၾကီးမ်ားက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾက၍ ၂၀၀၇ မတ္လ ၂၈ ရက္မွာ အမႈကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။ သုိ႕ေသာ္လည္း ဂ်ဴလိုင္ ၂၅ ရက္ေန႔ ၂၀၀၇ မွာေတာ့ တိုင္းအဆင့္ တရားရံုးမွ တဆင့္ ေနာင္တစ္ၾကိမ္ ေခၚယူစစ္ေဆးခဲသည္။ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ေန႕ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Facebook ရဲ့ ဘံုရွယ္ယာ ၁,၂၀၀,၀၀၀ ႏွင့္ ေငြသားသက္သက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၀,၀၀၀,၀၀၀ ေပးဖို႔ သေဘာတူလိုက္သည္။
ပါကစၥတန္ ရာဇ၀တ္မႈဆိုင္ရာ စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္း
ဂၽြန္လ ၂၀၁၀ မွာ အစၥလာမ္ျပည္ေထာင္စုသမၼတပါကစၥတန္ႏိုင္ငံက Facebook ေပၚမွာ `တမန္ေတာ္မိုဟာမက္ ပံုတူေရးဆြဲျပိုင္ပြဲ´ တင္ထားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ တရားစြဲဆိုျခင္း ခံခဲ့ရျပီး ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈဆိုင္ရာ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကို ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ ႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားအား ဖမ္းဆီးဖို႔ ခိုင္းေစခဲ့သည္။ ေမလ ၁၉ရက္ေန႔ ၂၀၁၀ မွ `ျပိုင္ပြဲ´ ကိုွ ဖယ္ရွားေပးခဲ့ရသည့္ အခ်ိန္တိုင္ေအာင္ Facebook သည္ ပါကစၥတန္မွ ယာယီပိတ္ဆို႔ခံခဲရသည္။ ကုလသမဂၢကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား အဆိုပါကိစၥကို ကုလသမဂၢအေထြေထြအစည္းအေ၀းထိတိုင္ တင္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

မီဒီယာေပၚက ပံုရိပ္
လူမႈေရးကြန္ယက္ အတၳဳပၸတၱိရုပ္ရွင္
The Social Network (Facebook ႏွင့္ Markzuckerburg မက္ခ္ဇက္ကာဘာ့ဂ်္အေၾကာင္း ဆိုနီကုမၼဏီက ရိုက္ကူးထားေသာ) ရုပ္ရွင္ဇတ္ကားၾကီးသည္ ေလာ့စ္အိန္ဂ်လိစ္ တြင္ က်င္းပေသာ ေရြကမာၻလံုး(ရုပ္ရွင္) ဆုေပးပြဲၾကီးတြင္ အေကာင္းဆံုး ဒရမာ ရုပ္ရွင္ဆုၾကီးမ်ား ျဖစ္ေသာ အေကာင္းဆံုး ဒါရိုက္တာဆုၾကီး၊ အေကာင္းဆံုးဇတ္ညႊန္းဆုၾကီး ႏွင့္ အေကာင္းဆံုးဓတ္ပံုဆုၾကီး အပါအ၀င္ အမွတ္အေကာင္းဆံုးဆုၾကီးမ်ားကို အားလံုးခန္႔မွန္းထားသည့္အတိုင္း ဆုအမ်ားဆံုး ဆြတ္ခူးသြားႏိုင္ခဲ့သည္။ တီဗြီရွိုး The West Wing ဖန္တီးသူ စာေရးဆရာ Aaron Sorkin က သူ႔စာအုပ္ `တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ဘီလ်ံနာ ျဖစ္သြားၾကသူမ်ား´ ကို အေျချပု ရိုက္ကူထားတဲ့ `လူမႈေရးကြန္ယက္´ ရုပ္ရွင္ျဖင့္ ေရႊကမာၻလံုးအေကာင္းဆံုးဇတ္ညႊန္းဆု ခ်ီးျမင့္ခံရခ်ိန္မွာ သူက Facebook တည္ေထာင္သူ မက္ခ္ဇတ္ကာဘာ့ဂ်္ ဟာ `ၾကီးျမတ္ေသာ စြန္႔ဦးတီထြင္သူအျဖစ္ႏွင့္ ၾကီးျမတ္ေသာ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေကာင္းသူ အျဖစ္သာမက အံ့ခ်ီးဖြယ္ရာ ပရဟိတဒါနရွင္´ ဟု ဆိုသည္။ ဒါရိုက္တာ David Fincher က အဆိုပါ"The Social Network" ဇတ္ညႊန္း သူ႕လက္ထဲေရာက္လာခ်ိန္မွာ သူအံ့အားသင့္သြားေၾကာင္း ေျပာသည္။ Trent Reznor ႏွင့္ Atticus Ross တို႔ကလည္း "The Social Network" ေၾကာင့္ အမွတ္အမ်ားဆံုး ေတးဂီတဆုၾကီးမ်ား ဆြတ္ယူႏိုင္ခဲ့ၾကေတာ့သည္။ ပရိုဂ်ဴစာ `Rudin´ က `Facebook မွာ ရွိတဲ့သူတိုင္းကို ကၽြန္ေတာ္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ (Facebook တည္ေထာင္သူ) ကို သူ႔ဘ၀အေၾကာင္း (ရုပ္ရွင္မွာ) အသံုးျပုခြင့္တဲ့ သူ႔စိတ္ထားအတြက္ေပါ့´ ဟု အထူးေက်းဇူးစကား ဆိုသြားသည္။
၂၀၁၁ ေဖေဖာ္၀ါရီ တြင္လည္း Oscar ေအာ္စကာဆု ခ်ီးျမင့္ပြဲၾကီးတြင္ အေကာင္းဆံုး ရုပ္ရွင္တည္းျဖတ္ဆုၾကီး ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ျပီးလည္း ျဖစ္ေလသည္။ ေရႊကမာၻလံုးဆု ႏွင့္ Oscar ေအာ္စကာဆု ဆြတ္ခူးခဲ့ေသာ ကား ၅၀ % ေက်ာ္က ျပန္လည္ရရွိေလ့ရွိေသာေၾကာင့္ ေနာင္လာမယ့္ ဆုမ်ားအတြက္ အလားအလာေကာင္းလည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ သမိုင္းသာ တစ္ပတ္လည္ဦးမည္ဆိုလွ်င္ေပါ့။
ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္ကို ထိုကိစၥ ေျပာျပေတာ့ `ကၽြန္ေတာ္ မေသခင္ ကၽြန္ေတာ့္အေၾကာင္း ရုပ္ရွင္လိုက္ရိုက္တာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ မၾကိုက္ဘူးဗ်ာ´ ဟု တံု႔ျပန္ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ထိုရုပ္ရွင္ထဲမွ ဇတ္ညႊန္းမ်ား အင္တာနက္ေပၚ ေရာက္လာခဲ့ေသည္လည္း ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္၏ ေကာင္းမြန္ေသာ လူတစ္ေယာက္ဘ၀ကို မထင္ဟပ္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ လူမႈေရးကြန္ယက္ေခၚ ရုပ္ရွင္က `တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ဘီလ်ံနာျဖစ္သြားၾကသူမ်ား´ စာအုပ္ကို ျပန္လည္ ရိုက္ကူးထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုဇတ္လမ္းအရ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က လူ႔မလိုင္လႊာကလပ္ကို ၀င္ခြင့္မရေသာေၾကာင့္ ၀င္ခြင့္ရရန္ နာမည္ၾကီးဖို႔ Facebook ကို ေထာင္ခဲ့သည္။ သို႔လင့္ကစား ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က The New Yorker မဂၢဇင္းၾကီးကို ထိုကဲ့သို႔ေသာ ကလပ္မ်ိဳးကို ၀င္ဖို႔ သူ လံုး၀စိတ္မ၀င္စားပါ ဟု ေျပာခဲ့သည္။

ပရဟိတ ဒါနျပုျခင္း
ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က လူမႈကြန္ယက္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ျဖန႔္ေ၀ေပးႏိုင္ေသာ သတင္းအရင္းအျမစ္မ်ား ဖြင့္ထုတ္ေပးေနသည့္ တစ္သီးပုဂၢလ ၀က္ဆိုဒ္မ်ားကို ေငြေၾကး အကန္႔အသတ္မရွိ လွူဒါန္းခဲ့ေလသည္။ သူက ပညာေရး အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား တည္ေထာင္ေပးခဲ့ျပီး စက္တင္ဘာလ ၂၂ရက္ ၂၀၁၀ တြင္ Newark အစိုးရေက်ာင္းသို႔ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၀၀ လႈဒါန္းခဲ့သည္။ ဇက္ခ္ကာဘာ့ဂ်္က သူ႕မွာ ေပးလွူခ်င္သည့္ စိတ္စြဲေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုလိုက္ျပီးေနာက္ အစိုးရမွ သူ႔ကို အမည္မေဖာ္ဘဲ လႈဒါန္းျခင္းမ်ား မလုပ္ရန္အတြက္ ေျပာဆိုခဲ့ေလသည္။

မက္္ဇက္ကာဘက္၏ကိုယ္ေရးအက်ဥ္း
မက္္အိလိေရာ့ဇက္ကာဘက္
ေမြးသကၠရာဇ္ - ေမ၊ ၁၄၊ ၁၉၈၆
ေနရပ္ - ပါလိုေအာ္လ္တို၊ ကယ္လီဖိုးနီးယား
ႏိုင္ငံသား - အေမရိကန္
တတ္ေရာက္ခဲ့သည့္ေက်ာင္း - ဟားဗက္တကၠသိုလ္
အလုပ္အကိုင္ - Facebook ဥကၠ႒ ႏွင့္ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္
(၂၀၁၀ တြင္ ရွယ္ယာပိုင္ဆိုင္မႈ ၂၄% ရွိ)
နာမည္ၾကီးရျခင္းအေၾကာင္းရင္း - Facebookကို သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္အတူတည္ေထာင္လ်က္
ကမာၻ႕အသက္အငယ္ဆံုး ဘီလ်ံနာ (သန္းၾကြယ္သူေဌး) ျဖစ္လာ
ေမြးရပ္ - ေဒါ့ဖယ္ရီ၊ နယူးေယာက္
အသားတင္အျမတ္ - ၂၀၁၀ တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၆၉၀၀
ေမြးခ်င္း - [ညီမမ်ား] (Randi) ရန္ဒီ၊ (Danna) ေဒၚနာ၊ (Arielle) အယ္ရီလီ
ရရွိခဲ့သည့္ဆု - ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း ၾသဇာအၾကီးမားဆံုးေသာသူ

သက္ဆိုင္ရာဘာသာရပ္ - ကြန္ပ်ဴတာသိပၸံ

 ၀က္ဆိုဒ္ - https://facebook.com/

Source....http://www.lubo601.com/2011/04/mark-zucker-burg.html#more